Lutherverering is - Gode
zij dank - ten einde
fijne
laarzen
kopen?
Wilson neemt
twijfel rond
Chalfont weg
Uitlatingen verdraaid
Maarten Luther 1517-1967
Protestantisme kent
geen heiligenverering
LEIDSCH DAGBLAD DINSDAG 31 OKTOBER 1967
(Van onze correspondent in Londen)
Politieke kringen in de Britse
hoofdstad verwachtten gisteren dat
premier Wilson vandaag bü de ope
ning van de algemene beschouwingen
over de troonrede de goede bedoelin
gen van de Britse regering wat be
treft Europa, zou bevestigen in een
poging om alle twijfel, ontstaan door
de uitlatingen van Lord Chalfont,
de Britse onderhandelaar met de EEG
weg te nemen.
Opnieuw is gisteren in Londen van
officiële zyde ten stelligste ontkend
dat.de Britse regering ook maar eni
gerlei dreigementen zou hebben geuit
of het voornemen zou hebben om
Engelands Europese defensieverbin
tenissen te verzwakken of te niet te
doen. Het is trouwens een axioma
dat er tijdens diplomatieke onder
handelingen eenvoudig niet mag wor
den gedreigd. Er is ook geen enkel
teken dat Lord Chalfonts positie als
minister in gevaar zou zyn gebracht.
Met nadruk wordt gezegd dat hy
zijn rol als toekomstig onderhande
laar met de Zes onverminderd zal
voortzetten.
Lof voor Nederland
Toen Lord Chalfont sprak aan
een lunch in Londen van de Britse
Kamer van Koophandel in Neder
land, welke o.a. door minister Witte-
veen werd bijgewoond, was hij, zoals
te verwachten, niet bereid zich over
de controverse uit te laten.
In zijn rede voor de Britse Kamer
van Koophandel in Nederland bracht
hij speciaal hulde aan onze regering
voor haar steun aan Engeland inzake
de EEG. Hij sprak ook van andere
belangrijke steun voor Engelands toe
lating. Lord Chalfont voegde er aan
toe vol vertrouwen te zijn dat tijdens
de discussies, welke de Zes volgende
maand zullen voeren, men alle krach
ten zal inspannen te bereiken dat de
Maratlioii-debat
in Italiaanse
parlement
Na een debat van ruim 200 uur
en niet minder dan 200 geheime
stemmingen hoopt men dat nog een
paar geheime stemmingen voldoende
zullen zijn om de marathon-zitting
van de Italiaanse Kamer van af
gevaardigden over de stichting van
14 regionale regeringen te beëindi
gen. Het debat duurt reeds twee
lange weken, gedurende welke de af
gevaardigden elk dag maar een paar
uur hebben kunnen slapen.
Het wetsontwerp geeft de regio
nale autoriteiten een grote mate van
autonomie van Rome en bepaalt dat
in 1969 regionale assemblees zullen
worden gekozen.
De rechtse minderheid van libe
ralen, neo-fascisten en monarchis
ten verzet zich met alle mogelijke
middelen tegen het wetsontwerp, oa.
omdat zij vrezen dat dit de commu
nisten de kans zal geven de macht
te grijpen in belangrijke industrie
gebieden van het land.
Na afloop van de lunch van de
Britse kamer van koophandel in
Nederland, waar de Britse EEG-
onderhandelaarLord Chalfont
waarderende woorden had ge
sproken over de Nederlandse po
gingen om de Britse toetreding tot
de EEG te bespoedigen, reiken
Lord Chalfont en de Nederlandse
minister van Financiën elkaar
symbolisch de hand.
gemeenschap op grond van het Ver
drag van Rome onderhandelingen
met Engeland zal beginnen.
Tamme oppositie
Omdat Lord Chalfont buiten het
parlement, dat vandaag zijn nieuwe
zitting begint, zwijgt, hecht men in
Londen weinig geloof aan berichten
als zou Lord Chalfont tegenover een
hoge Westduitse autoriteit een ver
klaring hebben afgelegd Chalfont
zou hebben gezegd dat zijn woorden
in Lausanne volledig zijn verdraaid
en dat het duidelijk is dat de berich
ten daarover een onderdeel vormen
van een binnenlandse campagne te
gen Engelands aansluiting bij de
EEG.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Giessendam-Nederhar-
dinxveld E. J Schimmel te Harder
wijk; te Workum (vac. G. van Ze-
ben) L. A. Eijgenraam te Hallum
'Fr.); te N.O. Polder (wijkgem.
Emmeloord) (geest, verzorging leden
v. d. Geref. Bond) (toez.) J. L. W.
Koppenhol te Haaf ten.
Aangenomen de benoeming tot
hoofd van het onderwijsinstituut van
het Ned. sanatorium te Davos (Zwit
serland) J. S. Krol te Sappemeer.
Bedankt voor Amstelveen-Buiten-
veklert (wykg. 7) (toez.) W. R. van
der Zee, jeugdpred. te Rotterdam;
voor Hoogvliet (vac. K. Verbeek)
(toez.) C. B. Roos te De Kaag.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Rijsoord (vac. J. J.
Ritsema) A. G. Kornet te Vlissan-
gen; te Klazienaveen (vac. drs. N.
H. Heiner) J. A. H. van der Vinne
te Nij-Beets.
Aangenomen naar Utrecht-O. R.
J. de Jong te Groningen-Zuid - de
benoeming tot legerpred. in lang
verband voor 4 jaar W. Fokkens te
V een woudsterwal
Bedankt voor Amsterdam-Water
graafsmeer (vac. dr. J. C. Gilhuis)
C. W. de Vries te Eindhoven.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Bedankt voor Enumatil G. A. Hoek
stra te Utreoht-C.
OUD GEREF. GEMEENTEN
IN NEDERLAND
Tweetal te Vlaardingen J. van den
Poel te Ede en J. van Prooyen te
Grafhorst.
EVANG. LUTH. KERK
Benoemd tot geest, verzorgster van
de ziekenhuizen te Utrecht mej.
prop. K. G. Hage aldaar.
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Beroepen te Oudebilditzijl (toez.)
J. H. Jansen Klomp, kand. te Haar
lem.
Doop van wettig
geadopteerde
kinderen
Bij de generale synode van de Ge
ref. Kerken (vrijgemaakt), die
Amersfoort vergadert, is een brief
binnengekomen van de synode van
de Presbyterian Church in Korea,
waarin deze bericht, dat ze haar be
slissing om afgevaardigden te zenden
naar de gereformeerde oecumenische
synode, die in 1968 in Amsterdam by-
een komt, terug heeft genomen.
Opnieuw heeft de synode zich uit
voerig bezig gehouden met het rap
port betreffende de doop van wettig
geadopteerde kinderen. Hierover was
ook een minderheidsrapport van de
leden ds. Van Houdt en ds. Herksen.
Ze zijn van oordeel, dat in de bijbel
geen directe gegevens voor een volle
dige adoptie te vinden zijn. Boven
dien leert de bijbel huns inziens niet,
dat christenen van de mogelijkheid
van de adoptiewet 1956 gebruik kun
nen maken. Rapporteur van depu-
taten was dr. R. H. Bremmer te En
schede. Aan de discussie namen ne
gen sprekers deel. Ds. K. Drost uit
Gouda verdedigde het meerderheids
rapport. Hij accentueerde dat, wan
neer ouders him taak verwaarlozen,
de overheid *n roeping heef t. Als een
geadopteerd kind alle rechten van
het kind ontvangt, bestaat er zijns
inziens tegen bediening van de doop
van dit kind geen bezwaar. Namens
deputaten antwoordde dr. Bremmer
en namens de commissie de rappor
teur ds. Teunis. De synode kwam met
de behandeling van dit vraagstuk
niet klaar. Ze is uiteengegaan tot
dinsdag 7 november. Dan komt het
adoptierapport opnieuw ter sprake.
De 27-jarige kleinzoon en
naamgenoot van ivijlen Winston
Spencer Churchill is kandidaat
voor de conservatieven in een tus
sentijdse verkiezing van het La
gerhuis. Het gaat om een zetel
voor het district Gorton in de in
dustriestad Manchester, waar de
kiezers donderdag naar de stem
bus gaan. Zoals gebruikelijk in
Engeland is Churchill bijzonder
actief bij het bezoeken van de kie
zers, zoals op de foto duidelijk te
zien is. De jonge Churchill moet
natuurlijk nog wel het een en an
der leren. Zo beging hij aanvan
kelijk de fout het district te be
zoeken in een witte Jaguar
Zijn socialistische tegenstanders
(Labour) maakten ogenblikkelijk
gebruik van dit statussymbool van
de rijken door er de kiezers op te
wijzenwaarop Churchill snel
overschakelde op een goedkope
auto
Wie was Luther? Onze moderne tijd zoekt naar de méns. Wie
was de mens Luther? Vroeger heeft men hem ons getekend als
een geloofsheld, die de hele kerk en de hele wereld trotseerde
omderwille van de waarheid.
Bovenmenselijk groot. Dat klopte niet erg met het gevoel van
kleinheid en nietswaardigheid, dat wij in vele uitspraken van
Luther terugvinden. Het klopte ook niet met de grondgedachte
van het protestantisme, dat geen heiligenverering kent en geen
mens los ziet van falen en zonde.
Wie was Luther?
De Lutherverering is ten einde.
Gode zij dank. Wij zoeken niet
naar de heilige, maar naar de
mens Luther. Hij interesseert ons,
want bij hem is de breuk in de
buitenkant van de ivesterse kerk
zichtbaar geworden. Wie was hij?
Afkomstig uit een niet zeer ker
kelijk gezin, ivaarvan de vader het
maar onzin vond, dat zijn zoon
het klooster inging.
De zoon, Maarten, probeert zijn in
nerlijke onrust tevergeefs te overwin-
binnen de muren van het kloos-
De oppositie zal in het parlement ter, studerend, zyn geest scherpend
Chalfonts onvoorzichtigheid aan de
kaak stellen, maar waarschijnlijk
niet al te fel van leer trekken, omdat
de werkelijke toedracht van de ge
beurtenissen in Lausanne nog steeds
niet bekend is en waarschijnlijk wel
altyd onbekend zal blijven en omdat
de oppositie er geen belang bij heeft
de Britse EEG-politiek, die overeen
komt met haar eigen, te ondermij
nen.
onzeker als een kind,
In de wanhoop dat God nog on
vindbaar bleef zelfs bij het verzaken
van de wereld, staat hem zijn biecht
vader von Staupitz terzijde. Betere
biechtvader had Luther niet kunnen
krijgen. Altijd zal hij deze trouwe, ge- den (die allang vergeten zyn), dan is
lovige rooms-katholiek met ere blij- dit een vonk in het kruitvat: begin
komst biedt, voor hen die God zoe
ken.
En zo komt deze mens dan ineens
in de branding van het volle leven te
staan: de. universiteit, het professo
raat, de colleges over de bijbel voor
de luisterende studenten. En vanuit
de bijbelwoorden komt God hem tege
moet. In het Woord vindt hij, wat
geen leven van heiliging en goede
werken hem kon geven: de onbegrij
pelijke vrijmakende genade van God.
Begin reformatie
Deze vondst betekende uitkomst
voor zijn persoonlijke strijd, maar te
gelijk onrust in de kerk, die de gena
de van God grotendeels verduisterde.
Als in 1517 Maarten Luther 95 stel
lingen aanslaat voor een wetenschap
pelijk dispuut aan de universiteit, za-
als zovelen voor hem en na hem de-
Leiden Haarlemmerstraat 53 Den Haag Spuistraat 14 Filialen te
Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Dordrecht, Breda en Tilburg.
de reformatie. Wie was Luther?
Een eerlyk mens, geen eerzuchtig
mens. Hfj zegt zelf dat hij „als een
blind paard" in de kerkhervorming
werd binnengeleid.
Een emotioneel mens, heftig ln
zijn verweer maar daarnaast ook
zeer gevoelig, teder, kinderlijk en
dichterlijk.
Een getergd mens en soms een
verbijsterd mens maar met een he
le vaste geloofskern, die trouw bleef
aan de bijbel. Want daar was God
vindbaar gebleken.
Was hij een revolutionair? Zeker
niet. Dat blijkt pas goed, als in de
jaren omstreeks 1525 de reformato
rische gedachten door allerlei men
sen worden gekoppeld aan geweld,
opstand, beeldenstorm. Met afgrijzen
keert hy zich tegen de beeldenstor
mers, de geestdrijvers en fanatici.
Zo dicht mogelijk blijft hy bij de li
turgie van de middeleeuwse kerk.
De beelden mogen blijven staan, de
crucifixen hoeven niet verwijderd.
En de „dwepers" die het nieuw ge
vonden evangelie verbinden aan op
stand en beroering, vinden geen ge
nade in zyn ogen.
Bij hen vindt bij dezelfde fout, die
ook Rome had: kerk en wereld door
elkaar te halen. De fout van kruis
tochten, pauselijke macht en pracht,
de kerk als politieke macht. Daar
wordt het kruis van Christus voorbij
gelopen.
Na 450 jaar
1517—1967. Het is 450 jaar later.
Wat blijft nu nog geldig van de le
vensinzet van deze mens Luther?
1. In de Rooms Katholieke kerk zijn
vele geestverwanten van Luther. Zij
kunnen uit de geschiedenis van 1517
leren hoe het niet moet en hoe het
wel kan. Zij verdienen dat protes
tantse broeders van harte met hen
meeleven en meedenken opdat nu
daar kerkhervorming kan plaats vin
den zonder nieuwe scheuring en ver
kettering.
2. In onze dagen horen wij steeds
meer spreken over „horizontaal ge
loof". Dat wil zeggen: naastenliefde,
zorg voor honger-gebieden. recht en
vrede stichten op deze aarde.
En velen vragen dan:waartoe nog
luisteren naar Gods Woord, de litur
gie vieren in de kerk en het Heilig
Avondmaal vieren?
In deze situatie lijkt het mij toe,
dat de stem van Luther over 450 jaar
Dominee verkocht
zijn baard
Tijdens de jaarlijkse bazar
van de hervormde vrouwen
vereniging van Delfstrahuizen
(Fr.) liet de hervormde predi
kant zijn baard bij opbod ver
kopen. De „veilingmeester", de
heer K. de Jong uit Heereveen,
wist na enthousiast bieden van
de aanwezigen, maar liefst
honderd gulden voor de baard
te krijgen.
Maarten Luther, een emotio
neel mens, heftig in zijn uitingen,
fel in zijn verweer, doch tegelij
kertijd zeer gevoelig, teder, kin
derlijk en dichterlijk.
ook tot ons komt, ons bezwerend God
te zoeken waar Hij zich wil laten
vinden: in het Woord dat gestalte
kreeg, in Jezus Christin.
Zonder dit Woord kan God niets
met ons beginnen.
Ds. J. Happee
Evang. Luth. pred. in Lelden.
„Profetes" Alice
aangehouden
Alice Lensjina, profetes en leid
ster van de religieuze Loempa-secte
in Zambia, is met 48 aanhangers
aangehouden. De 43-jarige profetes
leidde in 1964 een opstand van de
Loempa's tegen het toen nog be
staande Noordrhodesische bewind,
waarbij meer dan 700 slachtoffers
vielen. Op 24 oktober wist zij uit
het dichtbewaakte strafkamp te Ka-
lebo te ontsnappen, waarna een
grote jacht op haar werd geopend.
Gevreesd werd dat zij zich zou aan
sluiten by meer dan 10.000 aanhan
gers van de Loempa-beweging die
zich op Kongolees gebied, tegenover
de koperstad Moeloefira, ophouden.
Paus gaat vooruit
De lijfartsen van Paus Paulus heb-
ben gisteren meegedeeld, dat zijn
koorts dalende is en dat hij een rust
periode voorafgaande aan zijn ope
ratie is ingegaan. De datum voo
operatie is nog niet vastgesteld.
Stakingen
in Engeland
grotendeels
beëindigd
Gisteren kwam in Engeland
eind aan het grote aantal wilde sta-
kingen, waar het land de laatste
tijd onder gebukt ging. In totaal
gingen 10.000 havenarbeiders en 9.000
arbeiders, werkzaam in de auto-
dus trie, weer aan het werk.
De haven van Liverpool kwam
weer tot leven, toen 9000 havenar
beiders het werk hervaitten De sta
king, die hier het gevolg was
loongesohillen, duurde zes weken. Er
lagen honderd schepen te wachter
in de haven. In Londen gingen 1000
havenarbeiders aan het werk.
heben het werk nog niet hervat. De
staking duurde hier drie weken.
In de Fordfabrieken in Dageham
en Halewood hervatten 9.000 man
net werk. De wilde staking duurde
hier een week en volgde op de wilde
staking van 200 arbeiders, werkzaam
in de fabrieken van onderdelen, aid
het werk neerlegden om een loongeJ
schil.
De werkihervating op grote schaal
was goed nieuws voor de regering-
Wilson, die in de stakingen
rechtstreekse bedreiging voor
economisch beleid zagen. De schade
aan de export tengevolge vai
havenstakingen bedraagt meer
200 miljoen pond De voedselimport
had ook te lijden en verwacht wordt
dat ook de Engelse huisvrouw de
volgende weken te kampen zal krij
gen met hogere prijzen, vooral
zulke specifieke kerstartikelen,
ingeblikt vlees, ingeblikte vruchten,
gedroogd fruit en noten.
Dit jaar geen
Nobelprijs
voor de vrede
De Nobelprijscommissie van 1
Noorse parlement heeft besloten geen
Nobelprijs voor de Vrede toe te ken
nen voor het jaar 1967. Ook in 1966
werd de Nobelprijs voor de vrede niet
toegekend. De prijs voor 1965 ging
naar het kindernoodfonds va
V.N.
De commissie besloot voorts
derde van de Nobelprijs voor 1966 te
rug te stort enin het hoofdfonds van
de Nobelstichting en twee-derde
het fonds voor de vredesprijs. De No
belprijs voor 1967 was ruim 220.000
gulden groot.
VIER GRIEKSE
MINISTERS
AFGETREDEN
Vier nlet-militaire ministers in dt
Griekse regering zyn gisteravond
afgetreden. Hun ontslag is door pre
mier Kollias aanvaard. Het zijn Ro-
zakis (Justitie), Lekkas, (Arbeid)
Economopoelos (industrie) en
roekis (Openbare Werken).
Er is geen enkele reden vo<
ontslagen gegeven, noch een
wijzing over de opvolgers. Politieke
waarnemers in Athene zien het af
treden van de vier ministers als een
eerste stap naar een regeringswij
ziging, waarover al enige tyd geruch
ten de ronde doen.
Een van de twee advocaten van
Andreas Papandreoe, de vroegere
gevaardigde van de Unie van hel
centrum, is zondag in Athene gear
resteerd. Dit werd gisteren in d«
omgeving van Papandreoe bekend.
De minister van Binnenlandse Za
ken, Patakos, heeft echter tegen
Journalisten gezegd van deze zaal
niets af te weten. Andreas Papan
dreoe is de zoon van de vroeger*
minister-president George P£
dreoe. Hij bevindt zich in voorarrest
op beschuldiging te hebben deelge
nomen aan een samenzwering tot
hoogverraad.
