LEIDSCH
DAGBLAD
Complex Hernhutters door
vuurzee
verwoest
Twee schepen na
botsing gezonken
Roofoverval op
spaarbank: buit
ruim f. 11.000
JAMI
ONTZAGLIJKE SCHADE IN ZEIST: ZEKER 35 MILJOEN
Ramp
gemeente
Stormachtig
weekeinde
GISTERAVOND OP NIEUWE WATERWEG
<§uJ
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 28 OKTOBER 1967
No. 31418
Directeur: E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ƒ12,55 per kwartaal, ƒ4,19 per maand (by vooruitbetaling!losse nummers ƒ0,25
Witte Singel 1, LeldeD - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Een afschuwelijke brand heeft vannacht een groot deel van
het Broederplein, onderdeel van de Hernhutter-gemeente in
Zeist, totaal verwoest. Mensenlevens zijn er gelukkig niet te
betreuren, maar met de eeuwenoude gebouwen heeft Zeist een
van zijn meest historische en mooiste plekjes verloren.
Bij de brand ging ook een bedrijf van Wees en Weiss, de
grootste textielgroothandel in Nederland in vlammen op. De
directie schatte vanochtend de totale schade op 35 miljoen.
Voorts is gebleken, dat een nabijgelegen fabriek van artike
len voor tandartsen een prooi is geworden van de in de storm
achtige wind woest om zich heen grijpende vlammen.
zendingswerk. Zo spoedig mogelijk,
wellicht reeds begin volgende week,
v -S- zal op het terrein op de Broederge
meente, nabij de oude brouwerij, een
loods worden opgetrokken, waarin de
werkzaamheden van' het bedrijf kun
nen worden hervat. Alleen de debi
teurenadministratie is gered.
Volkomen verwoest is ook de groot
handel van tandheelkundige mate
rialen Combident, die sinds een jaar
in een van de huizen op het Broe
derplein was ondergebracht. Van de
overige inwoners ging nagenoeg de
gehele inboedel door brand verloren.
De blussingswerkzaamheden, waar
aan alle brandweerkorpsen uit de
wijde omgeving van Zeist deelnamen
duurde de hele nacht voort en wa
ren vanochtend vroeg nog niet af
gelopen
Het is de grootste ramp, die de
Evangelische Broedergemeente in
haar ruim 200-jarige geschiedenis
heeft meegemaakt. Het broederhuis,
dat de gehele zuiderlijke vleugel van
het Broederplein omvat, is bij deze
ramp verloren gegaan. Dit zei van
nacht om drie uur de predikant van
de Evangelische Broedergemeente, ds.
H. J. Bintz, die daaraan toevoegde,
dat ongeveer dertig bewoners van de
broedergemeente dakloos zijn gewor
den. Allen vonden een tijdelijk onder
dak bij hun medebroeders op het
plein. Burgemeester mr. A. P. Kort
hals Altes van Zeist veronderstelde,
dat alleen al met de herbouw op het
Broederplein een bedrag van 5 mil
joen gulden zal zijn gemoeid.
De NV Wees en Weiss is verze
kerd voor een bedrag van 18 miljoen
gulden. Niet mee verzekerd is de com
puter van deze groothandel, die even
eens verloren ging en een waarde
van 10 miljoen gulden vertegenwoor
digt. De doorbetaling van lonen en
salarissen van de 200 personeelsleden,
die bij de groothandel van Wees en
Weiss werkzaam zyn Is gedurende
anderhalf jaar gedekt door de ver
tekering. De meeste personeelsleden
onen in Zeist en omgeving.
Voor zending
De NV Wees en Weiss is eigen
dom van de Evangelische Broederge
meente. Een groot deel van de winst
het bedrijf wordt gebruikt voor
het zendingswerk in Suriname. Het
verlies van het marktaandeel in de
komende periode, dat aan de herop
richting moet worden gewerkt, vormt
'an de grootste zorgen van het
bedrijf. Een en ander, zo veronder
stelde ds. Bintz, zal zeker ook ten
gaan van de financiën van het
WEERBERICHT
(Van onze weerkundige medewerker)
Dit laatste oktoberweekeinde staat
in het teken van stormachtig herfst-
r, veroorzaakt door een depressie
vandaag naar Denemarken weg
trekt. Langs onze kust wordt wind
kracht negen tot tien waargenomen
en bovenlands windstoten van 90 tot
100 kilometer per uur. Dit voorname
lijk tydens buien die, evenals van
morgen en gisteravond plaatselijk
ean hagel of onweer vergezeld kun
nen gaan. Vanmiddag neemt de wind
tijdelijk iets af, maar in de nacht en
morgenochtend weer tot stormachtig
toe als gevolg van een randstoring
lie, eveneens met regen, snel de
.Voordzee en ons land zal passeren.
Morgen zijn er afwisselend buien en
opklaringen te verwachten. De okto-
ber-regenval is in enkele provincies
*1 flink boven de honderd millimeter
gekomen tegen 70 a 80 mm normaal.
Bet tekort aan uren zon bedraagt de-
»e maand ongeveer 20 uren, waar de
le laatste 3 oktoberdagen geen be
langrijke verandering meer in heb-
ken kunnen aanbrengen.
29 OKTOBER
op: 7.28 uur; onder: 17.19 uur.
Maan op: 1.47 uur; onder: 16.09 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.02 uur,
l&agwater te 7.37 en 19.57 uur.
(30/10 hoogwater te 0.28 en 12.55 uur.
laagwater te6.44 en 21.00 uur).
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's
Oorzaak onbekend
De oorzaak van de brand is nog
onbekend. Het vuur werd ontdekt
op de zolderverdieping van het pand
van Wees en Weiss, juist op de grens
van het oude en nieuwe gedeelte,
waar grote hoeveelheden wollen ar
tikelen waren opgeslagen. Tiendui
zenden Zeistenaren hebben tot diep
in de nacht de activiteiten van de
brandweerkorpsen op de voet gevolgd.
Tot ver in de omtrek was geen par
keergelegenheid voor auto's meer te
vinden. De drukte was groter dan
tijdens het zonnigste weekeinde. Gro
te activiteit ontplooide de Zeister po
litie, het personeel van de GG en GD
en de afdeling Zeist van het Rode
Kruis. De kerkzaal op het zusterplein
was als noodhospitaal ingericht,
maar ernstige ongelukken hebben
zich niet voorgedaan. Wel moesten
velen zich voor door rook, vonken en
stof verblinde ogen onder geneeskun
dige behandeling stellen. Veel han
den waren beschikbaar om de dertig
bewoners van de verwoeste vleugel te
helpen huisraad naar buiten te bren
gen.
De nablussing duurt zeker nog tot
vanavond voort. Vanochtend om vüf
uur was de kans nog steeds aanwe
zig, dat het vuur door de sterk aan
wakkerende wind over zou slaan op
de tot nu toe gespaarde huurcom-
plexen aan het Broederplein.
Om half zes vanmorgen was de
brandweer de vuurhaard, die de lin
kerflank van het gebouw urenlang
had bedreigd, meester. Op grote
schaal werd toen met de nablussings-
werkzaamheden begonnen. Het Rode
Kruis had een tentenkamp ingericht,
waar de tientallen brandweerlieden,
politiemannen en vrywilligers brood
jes en koffie kunnen kragen.
Vervolg op pagina 2
Wervelstorm in
Japan: 23 (loden
Vanochtend vroeg is centraal-
Honsjoe (Japan) door een wervel
storm geteisterd. Het was een van
de zwaarste stormen van het sei
zoen. Volgens de politie zijn 23 per
sonen om het leven gekomen, 24 ge
wond en 10 verdwenen. Het zwaar
ste zijn getroffen de prefecturen Mie
en Wakajama, 560 km ten westen
van Tokio. In Mie zyn 23 bouwvak
kers in een keet door een aardver
schuiving bedolven. Zeventien hun
ner zijn om het leven gekomen. Zes
worden nog vermist In Wakajama is
een aantal boerderijen verwoest. Een
78-jarige vrouw en haar vijfjarige
kleindochter vonden daarbij de dood
Reflectors voor kinderen Meer
dan 300.000 reflectors van 7 bij 4 cm
zullen worden uitgereikt aan Franse
schoolkinderen, nadat bij een proef
is gebleken dat een kind met zo'n
reflector op zijn kleren gespeld bij
nacht op 130 meter afstand zichtbaar
is voor automobilisten Jaarlijks vin
den ongeveer 500 jonge voetgangers
de dood bij verkeersongelukken ter
wijl er 10.000 gewond raken.
(Van onze Rotterdamse
correspondent)
Het scheepvaartverkeer op
de Nieuwe Waterweg onder
vindt geen hinder van de twee
vrachtvaarders, die gister
avond omstreeks half acht na
een frontale botsing zijn ge
zonken. De zeer zwaar be
schadigde schepen liggen ter
hoogte van de Eerste Neder
landse Coöperatieve Kunst-
mestfabriek in Vlaardingen
muurvast op de noordelijke
oever van de Nieuwe Water
weg, op ruime afstand van de
vaargeul.
Bergers van Van den Tak hebben
vandaag een uitgebreid onderzoek in
gesteld naar de mogelijkheden om de
schepen in de kortst mogelijke tijd te
lichten. Vanmorgen was de toestand
nog uiterst kritiek. Van het Franse
vrachtschip „President Pierre Angot"
(2746 ton) steekt alleen het bovenste
gedeelte van het stuurhuis nog boven
water uit. Het andere schip, de Duit
se „Hornland" (4234 ton), maakt een
slagzij van ongeveer 45 graden. Het
voorschip steekt diep in het water.
Vannacht en vandaag hebben sleep
boten en bergingsvaartuigen voort
durend in de omgeving gevaren om
in het geval, dat de „Hornland" zou
kapseizen en de vaargeul eventueel
zou versperren, onmiddellijk hulp te
kunnen bieden.
In kabinet nog
geen beslissing
over Schnez
De regering zal binnen afzienbare
tijd een beslissing nemen over de
vraag of de Duitse generaal Schnez
voor ons land acceptabel is als op
perbevelhebber van de navo-stryd-
krachten in Centraal-Europa. Lnt.-
generaal Schnez is door de Bonds
regering voorgedragen als opvolger
van generaal Von Kielmansegg, maar
er bestaat twijfel over zijn politieke
verleden. Daarom heeft de regering
dr. L. de Jong een onderzoek naar
de gedragingen van Schnez in de
oorlog laten instellen.
Op basis van zijn rapporten heeft
het kabinet zich gistermiddag gerui
me tijd met de kweste beziggehouden,
maar kwam wegens tijdgebrek nog
niet tot conclusies. Aangenomen
wordt dat het kabinet de zaak vol
gende week vrijdag nog nader wl
doorpraten alvorens tot beslissingen
te komen.
Deskundigen in de Rotterdamse
haven vinden de spectaculaire aan
varing volstrekt onbegrijpelijk. ZU
geven toe dat de weersomstandighe
den gisteravond niet bepaald gunstig
waren, maar ook weer niet zo slecht,
dat zij van invloed konden zijn op
het ongeluk.
Het motorschip „Hornland", eigen
dom van de Horn Line in Hamburg,
voer in de richting van Hoek van Hol
land. Het Franse schip, van de So-
cieté Nationale des Petroles d'Aqui-
taine in Bayonne, koerste met een
lading zwavelprodukten naar Rotter-
Beide schepen, die een loods aan
boord hadden, voeren met de hoogst
toelaatbare snelheid. Tussen Vlaar
dingen en Maassluis veranderde de
„President Pierre Angot" door nog
onopgehelderde reden plotseling van
richting. Dat gebeurde zo snel, dat
de „Hornland" op geen enkele manier
meer een uitwijkingsmanoeuvre kon
maken. Met een reusachtige klap
boorde de boeg van het Franse schip
zich metersdiep in de bakboordboeg
van de „Hornland". De enkele getui
gen, die op het water en aan de wal,
de aanvaring zagen gebeuren, ver
telden, dat er boven het inktzwarte
water een enorme vonkenregen ont
stond.
Gaten
De twee vrachtschepen kregen
reusachtige gaten onder de water
lijn en begonnen vrijwel onmiddellijk
te zinken. Het Franse schip draaide
180 graden over bakboord en kwam
daardoor met de boeg weer in de
richting van de Noordzee te liggen.
Stuurloos als zy waren, kreeg de
krachtige wind vat op hen. Dat was
een geluk, zy werden meter voor
meter uit de vaargeul geduwd naar
het ondiepe gedeelte van de Water
weg, aan de noordzyde. Zeer snel na
de aanvaring waren er zes sleepbo
ten ter plaatse, die de schepen nog
steviger aan de grond zetten.
Geen van de bemanningsleden liep
een schram of zelfs maar een nat
pak op. In de buurt varende schepen
voerden een geïmproviseerde, doch
zeer doeltreffende reddingsactie uit.
Zy pikten van het Franse schip 24
opvarenden op en van het Duitse 41
bemanningsleden en 12 passagiers,
zy werden naar de werf van Verol-
me aan de andere kant van de wa
terweg gebracht, waar spoedig bleek,
dat niemand werd vermist. Later
werden de schipbreukelingen naar
Rotterdamse hotels gebracht.
De redding kwam te laat voor een
aantal van de 30 koeien, die in hok
ken op het achterschip van de „Horn
land" stonden. Hoewel de beman
ningsleden erin slaagden de touwen,
waarmee de beesten waren vastge
bonden, tijdig los te snyden, konden
toch niet alle koeien worden gered.
Enkele stuks vee sprongen in paniek
overboord en bereikten zwemmend de
kant, waar ze door de omstanders
met vereende krachten op het droge
werden getrokken. Andere koeien
werden door de Duitsers met een touw
om hun nek overboord geduwd. Daar
na werden zij door mannen in roei
boten naar de kant gesleept.
De vele sleepboten in de buurt
kunnen het zinken van de Duitse
vrachtvaarder „Hornland" niet
voorkomen.
IN AMSTERDAMS SPITSUUR
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Een vrij lange, nog onbeken
de man heeft gistermiddag
even over half zes een roof
overval gepleegd op een bij
kantoor van de Spaarbank van
de Stad Amsterdam. Hij wist
met een buit van 11.180,te
ontkomen.
De man moet zyn daad goed heb
ben voorbereid. Hij moet hebben ge
weten, dat de overval alleen op dit
tijdstip succes zou kunnen hebben en
hij kon voorts profiteren van de
grote spitsdrukte in de Amsterdam
se binnenstad. De politie, die via het
alarmsysteem werd gewaarschuwd op
het moment dat de overval werd ge
pleegd, liep vast ln het verkeer.
In 1949 heeft de Spaarbank van de
Stad Amsterdam een overval gehad
op het bykantoor Ceintuurbaan. De
bandieten waren op klaarlichte dag
binnengestapt, sloten de buitendeur
aan de binnenzyde en voerden hun
daad uit. Sinds 1949 zyn de sloten
van alle bykantoren van de sp
bank dusdanig veranderd, dat het af
sluiten van de deuren aan de bin
nenzyde alleen maar door personeel
kan gebeuren.
„Geen geintjes"
De man. die gisteravond om vyf
over half zes het bykantoor aai
Rozengracht 14 binnenging,
hiervan kennelijk op de hoogte. Ook
moet hy hebben geweten, dat de kas
sier van dit kantoor altyd vyf mi
nuten na de officiële sluitingstyd de
deur op slot pleegt te doen. Op het
moment dat deze kassier, de 44-
jarige A. van Zeventer, op de deur
toeliep, stapte de onbekende i
binnen, trok een pistool en
„Geen geintjes, ik wil geld".
De heer Van Zeventer moest met
de rug tegen de muur staan. De in
dringer stapte op de enige andere
aanwezige employé, de 32-jarige lo
ket-bediende Th. van Wielsen, toe en
zei in het Engels, zy het met Am-
sterd» aips uitspraak„I wil geld". De
heer Van Wielsen maakte hem dui-
delyk geen geld te hebben, waarop
de man nog steeds met getrokken
pistool terugging naar de kassier en
deze dwong naar de kas te gaan.
Stil alarm
Terwyi de overvaller met de kas
sier bezig was drukte de heer Van
Wielsen op de knop van het zoge
naamde stille alarm. Op hetzelfde
ogenblik klonk dat alarm in
hoofdbureau van politie en in
hoofdkantoor van de spaarbank.
De heer Van Zeventer, die zag wat
zyn collega deed, was ervan c
tuigd, dat de politie ieder ogenblik
kon arriveren. Zo traag mogelyk gaf
hy de overvaller de zogenaamde
werkkas, die een bedrag van f 11
Amnestie De volgende week zal
ter gelegenheid van de huldiging van
Ngoejen Van Thioe tot president en
van Zuid-Vietnams nationale feest
dag amnestie worden verleend aan
byna 5.000 politieke gevangenen
aan*500 misdadigers. Thioe zal dins
dag voor een ambtsperiode van vier
joar worden ingehuldigd. De natio
nale feestdag volgt woensdag.
bevatte. De man nam het geld in
ontvangst en stapte de Rozengracht
op, waar hy in de drukte verdween.
De politieauto's hadden in de druk
te van het spitsuur zes minuten nodig
voor nauwelijks anderhalve kilome
ter. De directeur van de Spaarbank
deed over een iets langere afstand
zelfs twintig minuten. Vyftien agen
ten en rechercheurs verspreidden
zich onmiddellijk over de drukke Ro
zengracht. Het was zoeken naar een
speld in een hooiberg. Van de Ro
zengracht af voeren tal van nauwe
straten en stegen door de Jordaan.
Kassier Van Zeventer werd met
een vuurwapen gedwongen de
brandkast te openen.
AD VERTEN Tib'
BREESTRAAT 173
ADVERTENTIE
Gisterenavond had de
schipper d. H., varende op de
trekschuit tusschen deze stad
en den Haag, het ongeluk,
door het breken van den
boom in het water te vallen.
Ondanks alle daartoe aange
wende pogingen mocht het
niet gelukken om hem te red
den. De ongelukkige laat eene
vrouw en verscheidene kin
deren na.
De Amerikaansche Clown.
Agreat, meer bekend onder
den naam van de Manvlieg
heeH te Berlijn zich van hei
leven beroofd. Op het oogen-
blik, dat hij met de voeten in
de haken hing van het pla
fond van den schouwburg
schoot hij een pistool in zijn
mond aj en viel als lijk op
den grond.
