LEIDSCH
DAGBLAD
GESLAAGDE LANDING VAN
NSTRUMENTEN OP VENUS
OLGA
Zelden grotere schade
JAMIN
Sensationele Russische ruimteprimeur
Radiosignalen in
ingeland opgevangen
Twintig
hpannende
minuten
faclitvorst
Storm maakt dichting dijk onmogelijk
Beendermeel
ivas niet
van mensen
PREMIE A. W.Z.
0.4 PROCENT
STAKING VAN
HUISARTSEN
MISLUKKING
V erkeersslaclitof fers
huwen in ziekenhuis
MATRASSEN l
tijdelijk
FniKi
zware malse
BRAADKUIKENS
nu extra voordelig!
RÏQ
lï
ÏS
©ucJ
euws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 18 OKTOBER 1967
No. 31409
»ur: E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J Brouwer
i DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ƒ12,55 per kwartaal, ƒ4,19 per maand (by vooruitbetaling!, losse nummers ƒ0,25
Witte Singei 1, Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie 25041; Redactie 21507
De Russen zijn er in geslaagd, een instrumentencapsule on-
IJeschadigd op onze buurplaneet Venus te laten landen. Offi-
I leel is deze bijzonder knappe en sensationele ruimtevaartpri-
ieur van grote wetenschappelijke waarde pas om een uur he
li jnmiddag door Rusland bevestigd, maar waarnemingen door
f it Engelse astronomische instituut Jodrell Bank maakte al om
I 5 uur vanochtend een einde aan alle twijfel. De directeur
n dit instituut, sir Bernard Lovell, verklaarde, bijna een
i jlf uur na het ogenblik waarop het ruimteschip Venera-IV de
I meet bereikte, dat radiosignalen waren opgevangen die af-
I imstig waren van een instrumentenpakket, dat zich op de op-
f. rvlakte Van de planeet lijkt te bevinden.
(Van onze redacteur ruimtevaart)
Jodrell Bank ontving in de afgelo-
nacht om 4.17 uur Nederlandse
1 de eerste duidelijke signalen van
op 12 juni gelanceerde Venera,
toen in de buurt van Venus was
en Volgens berekeningen
de Venera de planeet om 5.30
bereiken. Om 5.38 uur vielen de
liosignalen plotseling uit, en. Lovell
tide mede, dat de landingspoging
moedelijk was mislukt- Twintig
tuten later kwamen echter nieuwe
Jen door van geheel andere
Daaruit werd geconcludeerd,
de Venera een of meer in-
ïpmentencapsules had uitgestoten,
per parachute naar de opper-
1 te van Venus waren gedaald en
na de geslaagde landing hun ra-
Bitzendingen begonnen, terwijl de
tera zelf in de atmosfeer was ver-
ud.
lovell, die de signalen wel op ban-
d vastlegde maar niet op de hoog-
is van de code en derhalve hun
tekenis niet kan vaststellen, noem-
dit „een geweldig ogenblik". Het
er thans naar uit dat de Russen
ieersten weten, hoe de oppervlakte
a Venus er uit ziet.
Hoe lang?
Doi 7.14 staakten de signalen weer,
dat kon volgens Lovell een rou-
s-onderbreking zijn in verband
het verdwijnen van Venus uit
bereik van Russische waarne-
igsstations als gevolg van de
aiing van de aarde,
verigens is het zeer goed mo
il, dat het gelande instrumenta-
slechts korte tyd functioneert,
nneer de schattingen van de op-
tlaktetemperatuur van Venus
de hand van de waarnemingen
de Amerikaanse Mariner H in
itmber 1962 juist zijn, kan een in-
imentarium de daar heersende
le niet lang doorstaan. Maar ook
u kunnen in de zeer korte beschik -
tjjd gegevens van eminent we-
schappelijk belang verkregen wor-
ovell werd vanochtend opgebeld
de Prawda te Moskou. Een ver
sgever van het Russische blad
Je weten wat er met het Russi-
ieruimteschip was gebeurd.
S vertelde hem precies wat er
eurd was", aldus sir Bernard,
WEERBERICHT
Het KNMI verwacht van heden
morgenavond:
Opklaringen en slechts hier en
een bui. Matige tot zwakke
itelijke wind, morgen krimpend
zuidwest tot zuid. In het bin-
tond plaatselijk nachtvorst. De-
We middag temperaturen als van-
iets hogere.
(Opgemaakt om 11.40 uur).
19 oktober
op: 7.10 uur; onder 17.39 uur,
op: 17.35 uur; onder: 8.13 uur.
Nlwater te Katwijk te 3.39 en
iwj W uur, laag water te 11.55 uur.
„en vervolgens wenste ik hem geluk.
Hij wist nog van niets".
Het telefoontje kwam twee uur na
dat het ruimtevaart-laboratorium in
Jodrell Bank aanwijzingen had ont
vangen, dat instrumenten op Venus
waren geland.
De eerste radiouitzendingen van
Moskou maakten hedenochtend geen
melding van succes.
Zeer knappe
operatie
De technisch zeer knappe landings
operatie moet geheel zijn uitgevoerd
op grond van waarnemingen en be
rekeningen daar het instrumenta
rium van de Venera zelf. De af
stand van de aarde tot Venus is wel
vrij nauwkeurig bekend, doch er be
staat toch altijd nog een onzekerheid
van vele honderden kilometers op een
kortst mogelijke afstand van ruim 42
miljoen X>e grote snelheid van het
ruimtevaartuig en deze onzekerheid
in de afstand maken het onmogelijk
van tevoren de bevelen in het in
strumentarium vast te leggen op welk
moment de landingsoperatie moet
worden ingezet. Voorts is de afstand
tussen aarde en Venus thans zo groot,
(oirca 90.000.000 km) dat 'n radiosig
naal vanaf de aarde met een snel
heid van 300.000 km per seconde
ruim vierman uten tijd nodig heeft
om de Venera te bereiken. Het is der
halve niet mogelijk geweest, dat de
Venera in de laatste fase van de
vlucht nauwkeurige afstandsmetin
gen verrichtte, deze naar de aarde
seinde en dan zou moeten reageren op
aard-signalen tot het beginnen van
de landingsoperatie op het juiste mo
ment. Voor zo'n tweerichting-radio-
verkeer is in ieder geval tegen de
tien minuten nodig, hetgeen veel te
lang is om een operatie uit te voeren
waarvan het slagen op een juiste
timing tot in fracties van seconden
afhangt.
De metingen met betrekking tot
snelheid, afstand en positie moeten
dus door de Venera zelf zijn verricht
en door een boordcomputer omgezet
in instructies tot het uitvoeren van
de landingsoperatie.
Bij een maanschot doet zich deze
moeilijkheid veel minder voor, omdat
een heen-en-weer-radiosignaal tus
sen aarde en maan slechts ruim twee
seconden vergt, terwijl voorts de af
stand aarde-maan tot op enkele me.
ters nauwkeurig bekend is.
Overigens hebben de Russen nog
niet bekend gemaakt, welk soort ge
gevens de gelande instrumenten
uitzenden. Wel verklaarde de voor
aanstaande ruimtevaartdeskundige
Keldysh, voorzitter van de Russische
Akademie van Wetenschappen, dat
geen foto's van de oppervlakte van
de planeet gemaakt worden.
Belangrijke metingen kunnen ech
ter verricht worden met betrekking
tot de oppervlaktetemperatuur, sa
menstelling van de atmosfeer, stra
lingssterkte van de bodem en de om
wentelingssnelheid van de planeet om
eigen as, waaromtrent nog altijd
onzekerheid bestaat.
Eerste metingen
Uit de metingen van de Venera
vier blijkt dat de temperatuur van
de atmosfeer van Venus varieerde van
40 tot 280 graden Celsius en de at
mosferische druk bij het oppervlak
ongeveer 15 atmosfeer bedraagt, al
dus Tass.
De atmosfeer van Venus moet
bijna uitsluitend uit kooldioxyde be
staan. In de atmosfeer bevinden zich
ongeveer 1,5 procent aan waterstof
en waterdamp en geen herkenbare
sporen stikstof, aldus Tass.
De Indiase ambassade te Brussel
heeft de geruchten tegengesproken
dat in de ladingen beendermeel uit
India overblijfselen van mensen die
aan besmettelijke ziekten zijn gestor
ven zouden zijn verwerkt.
Deze geruchten ontstonden on
langs nadat Franse havenarbeiders
een geheimzinnige ziekte kregen na
het lossen van beendermeel. De am
bassade zegt dat het Indiase mi
nisterie van Handel een diepgaand
onderzoek heeft verricht waarbij is
komen vast te staan dat de geruch
ten van elke grond ontbloot zijn.
Per 1
januari
(Van onze parlementaire redacteur)
De nieuwe volksverzekering tegen
biizondere ziektekosten (zware ge
neeskundige risico's) gaat per 1 ja-
nuari a.s. nog maar gedeeltelijk in
en zal daarom volgend jaar slechts
een premie van 0,4 procent vergen,
De wet treedt alleen in werking voor
de ernstige gevallen, die thans op
geen enkele wijze te verzekeren zijn,
zoals bijvoorbeeld de verpleging van
gehandicapte kinderen en de opne
ming in psychiatrische inrichtingen
Op 1 april zal de a.w.z. geheel van
bracht worden.
oommer bestaat alt 20 pagina's
Tenminste zes
slachtoffers
Zelden was de schade van
een storm met orkaanstoten zo
groot en zo algemeen (van de
kust tot in Zuid-Limburg) als
gisteren. Dat kwam vooral, om
dat de windstoten bijzonder fel
waren en een wervelend ka
rakter hadden. De stoten
sprongen opvallend ver boven
de gemiddelde windsnelheid
uit. In het westen van het land
bereikten zij zelfs snelheden
van 135 tot 140 kilometer per
uur. Het feit, dat de bomen
nog maar weinig bladeren wa
ren kwijtgeraakt is er de oor
zaak van, dat ze door de gro
tere weerstand, die zij boden
bij duizenden sneuvelden.
Afgezien van de Zeeuwse waters
noodramp van 1 februari 1953 was
de storm met de meeste schade
sinds 1 maart 1949, toen als maxi
male windstoot 150 kilometer per
uur op Schiphol werd gemeten. Van
daag is de wind wat rustiger, maar
het is veel kouder. Het kwik bleef
vanmorgen tussen de 4 en 7 graden
(gisterochtend nog 17!) staan. De
buien (soms vergezeld van hagel en
onweer) zijn nog niet over. En van
nacht kunnen we nachtvorst ver
wachten.
Doden
De storm heeft tenminste zes
slachtoffers geëist. De 64-jarige A.
Bakker in Terneuzen werd dodelijk
getroffen door een omvergewaaide
pas gemetselde muur. De 29-jarige
J. van Kooten uit Heerlen kwam in
Linne om het leven toen de kuil van
1,20 waarin hij werkte bij een aard
gasbuis door de windvlagen instort
te. De 47-jarige E. J. J. van Hoefe-
len uit Steenbergen die op een bor
des stond van de suikerfabriek al
daar werd getroffen door een open
slaande deur. Hij sloeg over een hek
en maakte een dodelijke val van vijf
meter. De 60-jarige kruidenier J. J.
Lems in Rotterdam kwam door de
schrik om het leven, toen een dak
goot van zijn huis naar beneden
kwam. De man was hartpatiënt.
Het 4-jarig zoontje van de familie
Teunissen uit Velp raakte (zoals ge
meld) bekneld tussen een afgerukte
boomtak en een muurtje. Hij was op
slag dood. De 20-jarige P. R. Lucas
uit Pijnacker is in Delft dodelijk
verongelukt, toen hij met zijn brom
fiets tegen een fietsster reed. Waar
schijnlijk is een windvlaag de oor-
Breder (lijkgat
De storm van gisteren heeft ook
de dichting van de dijk rond de pol
der Zuidelijk Flevoland vandaag on
mogelijk gemaakt. Het gat van twin
tig meter, dat in aanwezigheid van
de Koningin zou worden gedicht, is
door het geweld van de wind dertig
tot vijftig meter breder geworden.
Het werd bovendien uitgediept. Hoe
veel was nog niet te zeggen. Even
min is te voorspellen, wanneer deze
schade zal zijn hersteld. In elk ge
val kon de feestelijke dichting van
daag niet doorgaan. Toch kwam de
Koningin op bezoek. Zy nam de
schade in ogenschouw. Bovendien
De storm heeft het bijna ge
sloten gat in de dijk van de vol
der Zuidelijk Flevoland breder
gemaakt en uitgediept. Daardoor
kon de feestelijke dichting van
daag niet doorgaan.
stelde zy het gemaal voor de polder
Zuideiyk Flevoland in gebruik. Hoe
wel het laatste gat nog niet gesloten
is kan dit gemaal toch zyn nuttige
functie al beginnen. Tegen half
twaalf arriveerde het gezelschap by
de nieuwe installatie. De vorstin
luidde een scheepsbel en de moto
ren werden officieel gestart. Het
leegmalen van de 42.000 ha grote
polder een karwei van zes maan
den na het dichten van de dyk
was begonnen.
(Zie ook pag. 13)
De huisartsen, die controlewerk
zaamheden verrichten voor de be
drijfsverenigingen, biyken niet op
grote schaal gevolg te geven aan het
stakingsparool van de Landeiyke
Huisartsen Vereniging. Het heeft er
alle schyn van dat de staking, die
gisteren moest beginnen, tot misluk
king is gedoemd. De eerste indruk
van de bedrijfsverenigingen is, dat
rog geen tien procent van de betrok
ken groep huisartsen er het byitje
bij heeft neergelegd. Bovendien wordt
duidelijk, dat de stakers vooral te
vinden zyn onder de artsen, die
slechts incidenteel controlewerkzaam_
heden verrichten. Onder de artsen,
die voor een belangryk deel moeten
bestaan van hun controle-activitei
ten, is het percentage stakers mini
maal.
(Van onze Amsterdamse correspondent)
In het Onze Lieve Vrouwe Ziekenhuis in Amsterdam is gisteren
het huwelijk gesloten tussen de typiste Tineke Beudeker en de auto
monteur Wouter Groeneweg. De bruid ligt tot het middel in het gips
vanwege een op twee plaatsen gebroken onderbeen en een gebroken
dijbeen. De bruidegom was voor de plechtigheid, die op een zieken
kamer plaats had, overgebracht vanuit het Weesperplein-ziekenhuis,
waar hij wordt verpleegd voor een dubbele beenbreuk, een hersen
schudding en een hoofdivond.
Het huwelijk zou aanvankelijk begin oktober plaats hébben, maar
op 10 september iverd het paar getroffen door een ernstig auto-onge
val, toen hun lelijk eendje op de brug over het Buiten-IJ frontaal
iverd aangereden door een auto met vijf jongelui uit Leeuwarden.
Na het sluiten van het huwelijk, dat in het bijzijn van zes getuigen t
en de wederzijdse ouders gebeurde, werd de bruidegom weer per am- j op hij per helikopter voor onderzoek
bulance naar het Weesperplein-ziekenhuis gébracht. I naar het ziekenhuis werd gebracht.
Dat heeft minister Roolvink de
tweede kamercommissie voor Sociale
Zaken meegedeeld. De ziekenhuis-
verpleging na het eerste jaar en de
sanatoriumverpleging komen dus pas
op 1 april onder de nieuwe volksver
zekering te vallen. De Ziekenfonds
raad had aanvankelijk becijferd, dat
voor de totale verstrekking een pre
mie van 0,7 procent opgebracht zou
moeten worden. Die premie zou dan
moeten sty gen tot 1,6 procent
1970.
De kamercommissie heeft van de
minister te horen gekregen, dat de
ryksbydrage van 475 miljoen gulden,
die voor de nieuwe volksverzekering
is gereserveerd niet tot 1972 bevro
ren wordt, maar gelyk met de lonen
zal stijgen. Uitgangspunt voor deze
loonindexering is een ryksbydrage
van 400 miljoen gulden. Zodra het
loonniveau met 19 procent is geste
gen zal deze rijksbydrage dienover
eenkomstig worden aangepast. De 75
miljoen, die meer is uitgetrokken,
wordt als een voorschot op de in
dexering beschouwd.
Aanvankelyk zou de regering jaar
lijks 150 miljoen gulden bydragen,
waardoor premieheffing geheel ach
terwege kon bhjven. Uit bezuini
gingsoverwegingen is dat bedrag ech
ter tot de helft teruggebracht. Het
wetontwerp waarin de nieuwe
volksverzekering is geregeld, wordt
de volgende week door de Tweede
Kamer behandeld.
Ex-keizer Poe Ji
(61) overleden
Henry Poe Ji, de vroegere keizer
van de Japanse marionettenstaat
Mandsjoekwo, is gisteren in Peking
op 61-jarige leeftyd overleden, zo
meldt de correspondent in Peking
van het Japanse blad Nihon Keizai.
Poe Ji, die in Peking werd geboren,
volgde zyn oom, Keizer Koeang Hsoe
op en werd in 1908 de laatste keizer
van de Tsjing-dynastie met als titel
Hsoeng Toeng. Hy deed troonafstand
nadat de Chinese republikeinse revo
lutie in 1912 was gelukt.
EISENHOWER IN
ZIEKENHUIS
Oud-president Dwight D. Eisenhou-
wer is gisteren in het Walter Reed le-
gerziekenhuis opgenomen met een
aandoening aan de urinewegen. Zyn
toestand is goed.
Maandag ontwikkelde hij in zyn
huis in Gettysburg symptomen waar-
Als iedereen met een hond
loopt moet je wel iets oorspron
kelijks bedenken om op te vallent
dacht deze Londense jongedame
en ging toen haar schaapjes uit
laten. Zelfs de herdersstaf
mocht niet ontbreken!
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
QTfQ950GR
1050 GR O I <7
ja mf. i 1v v 11
•Tm IM rj 11 f) f» 1M
Uit het Leidsch Dagblad van
21 October 1867;
De directeur der stedelijke
i gasfabriek te Schiedam, die 1
in de nacht van Vrijdag op
Zaterdag l.l. door een getra-
lied raam het stadhuis
schijnt verlaten te hebben, i
heeft een valsch kasboek en
een kas-tekort van ongeveer
een halve ton gouds achter-
i gelaten.
(Advertentie) Gemeubi-
I leerde kamers te huur, met
kagchels en ledikant voor
f 3.75 per week. Adres franco
bij J. Lens, Spiegel, en Lijs-
tenmaker, Pieterskerkgracht.
4 Te zien dagelijks van half 3
a tot 5 uur.
