Beethovenfeest in Bonn
RIJKS
POSTSPAARBANK
RENTE TOT
Wijs worden in ouderdom
85 jarige elly Ney
speelt nog steeds
Tegenvaller
Doordat de eigenaresse van een ori- I
gineel schilderij van Tiepolo de fiscus
wilde oplichten, heeft de Italiaanse
Staat het werk kunnen kopen voor
het belachelijke bedrag van 5 mil
joen lire (ongeveer f30.000). Markie
zin Mariquita Serra de Cassano wil
de het schilderij exporteren en gaf
om de rechten te ontduiken
een waarde op van 5 miljoen lire. Ze
had hierbij echter geen rekening ge
houden met een wet die de Staat
machtigt om kunstwerken die wor
den uitgevoerd zelf te kopen. Zo
moest de markiezin haar Heilige Lo
de wijk met crucifix" voor een spot
prijs afstaan. Ze ging in beroep maar
kreeg nul op het rekest omdat de
grondwet bij belastingfraude „n'iet
voorziet in enig recht van particu-
Catliarijneprijs
voor Otto Prinsen
Ter gelegenheid van het 160-jarig
bestaan van het Utrechtse genoot
schap Kunstliefde, is gisteravond de
Hoog Catharyne-prys uitgereikt aan
Otto Prinsen.
Het werk van de schilder Otto
Prinsen was het beste van de 45
werkstukken, die beeldende kunste
naars uit de provincie Utrecht had
den ingezonden. Aan de Hoog Ca
tharyne-prys is een bedrag van
f3.500 verbonden. De tweede prijs
was voor Sally Glanvill, en de derde
voor Wout Maters. Alle ingezonden
werken zijn op een tentoonstelling,
die gisteravond werd geopend, te zien
tot en met 31 oktober.
Wie de leeftijd der sterken of
ïéér sterken bereikt, heeft 't
recht het wat kalmer aan te
doen. Dat gaat niet zó maar,
want de meeste mensen zit de
levensjacht nog zo in de benen,
lat hun gedraaf en geren niet
op slag tot staan kan komen.
Bovendien is beweging ge-
!ond, dat houdt de bloedcircula
tie op peil en gaat verdikking
tegen.
Zo komt 't. dat ge slechts zel
den althans in Europa of
Amerika mannen of vrouwen
ziet, die er hun gemak van ne-
Héél anders in de zuidelijke,
warme landen. Daar heb ik ze.
byv. in de kashba van Tanger
met wellust zien liggen branden
sn bakken in de zon, liefst ge
huld in een dikke pi), waarin
ze zich overgaven aan dromen,
lie van elke realiteit gespeend
zijn.
Vroeger was 'fe zó, dat wie oud
is, wijs wordt. Wij zouden niet
willen beweren, dat dit ook nü
nog zo is.
Na een leven vol ups en downs
werkelijk wijs te mogen zijn, is
echter benijdenswaardig.
Een wijs mens kan vrede in
zichzelf dragen en die ook op
anderen uitdragen. Dót is een
voornaam ding, nu vele onwijze
jongeren met zichzelf geen raad
weten en hun levensonlust en
-onrust op alle mogelijke op
windende manieren trachten
kwijt te raken.
Een tijdelijk afleidend proces,
waarop toch onherroepelijk de
terugval volgt, met alle ver
wrongen geestelijke complicaties
vandien.
Hier ziet ge het portret van
een man, die hopelijk wijs ge
worden is, zich niet meer druk
maakt over alles en nog wat, dat
radio en televisie uitspuwen,
rustig van zijn sigaar geniet en
In zijn vele vrije ogenblikken
(Foto Daniel Linssen, A'dam)
gelukkig de tijd kan vinden voor
een goed boek, waarvan de in
houd beklijft en dat hem in zijn
ouderdom tot steun kan zijn.
Een man, die "het" misschien
gevonden heeft en niet meer
angstig wacht op wat de dag
van morgen brengen zal, omdat
hij weet, dat hij genieten moet
van elke dag, die hem nog op
dit ondermaanse geschonken
wordt....
Het zullen er misschien niet
zo héél veel meer zijn, maar ze
worden toch in blijheid meege
nomen, mits rust en vertrouwen
het einde van de levensloop be
palen.
Wie zó "de oude dag" mug
gaan, loopt, mits gezondheid zijn
deel blijft, geen al te grote ge
varen in dit riskante leven
meer......
FANTASIO
ONDERDAG 12 OKTOBER 1967 LEIDSCH DAGBLAD
Bescherming van
auteursrechten
(Van onze correspondent In Bonn)
Ook de Bondshoofdstad Bonn heeft zoals gemeld zijn
iuziekfestival en niemand zal zich er over verwonderen, dat
it een Beethoven-festival is. Beethoven werd in 1770 in Bonn
•boren en bracht er zijn vroegste jeugd door. Behalve een
eethovenstrasse, zijn er nog een Beethovenhuis en een Beet-
oven-halle. Het Beethovenhuis is alleen maar voor zover het
uitbouw aan de tuinzijde betreft het huis van Beethoven,
ids een gek enige jaren geleden het museum in brand heeft
oberen te steken, is het weinige aan interessante materiaal
at er nog was, voor goed verloren.
)e Beethoven-Halle is al de derde
die naam. In de eerste vond in
15, bijna 20 jaar na de dood van
cómponist. het eerste Beethoven-
st plaats. De eerste Halle werd
gens brandgevaar afgebroken.
ar eerst de tweede brandde daad-
rkelijk af. Hierin is in 1927 100
i na de dood van de componist j
eerste Beethovenherdenkingscon- j
t gehouden. In dat jaar werd j
vermaarde Beethovenver-
kater Elley Ney tot ereburgeres
coemd van Bonn. Elly Ney is nu
jaar oud en ze speelt nog steeds j
Bonn. Eenmaal in het jongste
rieden hebben de organisatoren
n het Beethovenfestival gepro-
lerd van Elly Ney af te komen,
in Zwitserland wonende pianiste
eft toen verklaard dat ze nooit
eer een voet op Bonns bodem zou
tten. Ze trad toen tijdens het fes-
al in Bad Godesberg op, een zus-
gemeente van de Bondshoofdstad
haar Bonnse aanhangers spoed-
i zich per extra tram naar haar
ncert. Maar nu was ze weer in de
De rol van Elly Ney
Elly Ney was met de Nederlandse
musicus Willy van Hoogstraten ge
trouwd, die in Nederland minder
succes oogste, maar des te meer
van zich deed spreken als dirigent
van Hitlers' „Kraft durch Freude"-
concerten. Ook Elly Ney was fel
nationaal-socialist, een grote vrien
din van Mengelberg. In de oorlogs
jaren speelde zij niet alleen voor
Hitier, maar ook voor diens solda
ten, bijv. in het „Generaal-Gouver
nement Polen" en herhaaldelijk in
bezet Nederland.
De laatste jaren na de dood
van van Hoogstraten en haar Fuh-
rer is Elly Ney geheel opgegaan
in Ludwig van Beethoven. Ze doet
over iedere pianosonate tweemaal
De stichtingen Seba (tot exploita
tie en bescherming van auteursrech
ten) en Doneto (documentatie in Ne
derland voor toneel), (directeur mr.
Th. Limperg), in Amsterdam ener
zijds en anderzijds het internationaal
bureau voor auteursrecht, Iboa NV
(directeur mr. H.A. Keuls) en d e
stichting Bureau Auteursrecht Ne
derlandse toneelschrijvers. beide
eveneens in Amsterdam, hebben be
sloten per 1 november 1967 tot nau
we samenwerking over te gaan.
Deze samenwerking zal niet van
invloed zijn op de plaatsing van en
onderhandelingen over de respectie
velijke repertoires bij het beroeps-
en amateurtoneel. Wel zullen de ad
ministratieve en financiële afwerking
met Ingang van bovengenoemde da
tum door de stichting Seba worden
uitgevoerd. Dit zal, naar wordt ver
wacht, leiden tot een belangrijke be
zuiniging in de administratieve sec
tor. Tevens kan worden voorkomen,
dat bij acties ter verwerving van
de auteursrechten van buitenlands
repertoire, de organisaties in een
concurrentiepositie geraken, die noch
aan de auteur noch aan de „gebrui
ker" ten goede komt.
Kwellende
muziek
De 22-jarige Britse pianist Richard
Toop heeft zich gisteravond achter
het klavier geplaatst om „Vexation"
(Kwelling), een uit 1890 daterende
compositie van Erik Satie, te spe
len.
ADVERTENTIE
de harde matras
met alle comfort
van een zachte!
De „Week van Kunst en Cul
tuur" van de verschillende natio
naliteiten in Rusland is geopend
in Moskou. Op de foto: het volks
dansensemble uit Noord/Osetia
voerde de Dans van de schaap
herders uit in d" msjaikowsky-
concertzaal te Moskou.
In West-Berlyn herleeft de tijd
van de kunstenaarsgemeenschap
„Die Brücke" weer in een pas ge
opend speciaal voor dit doel ge
bouwd „Brückemuseum" aan
Bus sards teig in het Grunewald. Het
museum ontstond door het Initiatief
van één van de oprichters van de
gemeenschap, Karl Schmidt-Rott-
Iuff.
Hij ontwierp tezamen met de ar
chitect Dutmann het karakter van
dit introverte bouwwerk, naar bui
ten gesloten en laag, met ramen op
een binnenplaats en de schilderijen
verlicht via dakramen, 's avonds
door spotlights.
Ook oude Brück-getrouwen als
Erich Heckel dragen aan het nieuwe
museum bij. Gaf de doodzieke
Schmidt-Rottluff 74 van zijn werken,
Heckel die nu 84 jaar is en vol
gende maand naar Berlijn komt
zond 880 werkstukken in, die een
blijvende plaats zullen (moeten) vin
den in het museum in het Grune
wald- Tot maart zijn voorlopig 155
produkten van de Brücke-gemeen-
schap te zien, die vooral opvallende
houtsnijwerken en litografieën in de
stijl van de „Fauves" produceerde.
Ook Emil Nolde behoorde enige tijd
tot de groep, en de Par ij se Neder
lander Kees van Dongen. Uitgeverij
Suhrkamp is met een volledige Bert
Brecht in een z.g. „werkuitgave" in
20 pocketdelen uitgekomen, totaal
8448 pagina's (96 mark). Uitgever
Fischer was Iets eerder met een 12-
delige Thomas Mann ook al een
„werkuitgave" die 66 mark kost
De reusachtige „sets" wachten op
de koper, die al een indigestie moet
hebben voor hij de eerste pagina
heeft opgeslagen.
Wie koopt deze goedbedoelde mon
struositeiten? Niet de analfabeet die
in vroeger tjjden de dure banden
per meter op maat liet komen. Mis
schien degenen, die met geestesar
beid hun brood verdienen, maar die
toch al niet weten wanneer de krant
en wanneer hun vaktijdschriften te
lezen. Maar het waarschijnlijkst: de
geheugenmachines, die zich voorbe
reiden op een „alles-of-niets-quiz"
voor de T.V. in de hoop op de hoofd
prijs, waarna ze dan heerlijk géén
boek meer hoeven in te zien
de harde matras
met alle comfort
van een zachte!
zo lang als de meester voorgeschre
ven heeft. Met haar witte lange
kroeshaar lykt ze op eèn Engelse
rechter, met haar haviksneus en
smalle mond op de oudgeworden
„Liszt." De plaatselijke „General-
Anzeiger" schreef niet ongeestig
maar doodernstig bedoeld
„Haar muzikale wil tot openbaar
making gaat zo ver dat haar spel de
indruk wekt spontaan te zijn, na-ge
voeld, alsof het geimproviseerd is."
De Duitsers noemden Elly Ney in
dertijd de „Reichsklimperntante."
zoiets als dc officiële „pianotinge-
iaar" van het Rijk. Nu geeft haar
optreden en haar grote aanhahg wel
één en ander te denken over de
aard van de muzikaliteit bij het gro
te concertpubliek. Maar over de
muzikaliteit van president Lübke
heeft niemand ooit illusies gekoes
terd.
Haar tegenpool:
Max Beckmann
Een man .die in het Derde Ryk
niet kon ademen was de schilder
Max Beckmann. Hij was In 1885 in
Leipzig geboren en in 1925 tot pro
fessor aan de Kunstacademie in
Frankfort benoemd. De Nazi's ont
namen Beckmann deze functie in
1933 en in 1937 emigreerde de schil
der naar Amsterdam, kort na de
tentoonstelling „Entartete Kunst" in
München, waartoe ook zijn werken
door de nieuwe machtshebbers wer-
De vermaarde pianiste
ELLY NEY
den gerekend. Eind vorige maand
hield de Nederlandse kunsthistori
ën hoogleraar aan de Amster
damse Universiteit, dr. Jaffé in het
Prinz-Carl-Paleis in München een
lezing over Beckmann voor de „Max
Beckmann Gesellschaft." die voor
de 15de keer een jaarlijks congres
hield.
Prof. Jaffé is een onverwoestbaar
Duitslandreiziger. Zijn lezingen met
lichtbeelden zijn als alle omstan
digheden meewerken een meer
dan gewoon succes. Als jongeman
heeft Jaffé Beckmann nog gekend
en in München beschreef hij hoe hy
met de meester eens een schilde-
ry ententoonstelling bezocht. Jaffé
zelf is een langeafstandloper als het
om musea gaat en van Beckmann
vertelt hy: „Hy betrad een zaal,
bleef staan, keek met een blik om
zich heen. die men vroeger een
veldheersblik zou hebben genoemd,
besloot dan één schildery te gaan
zien waar hy zich abrupt heenspoed-
de en verder werd er over gezwe
gen." De „Beckmannse" manier om
schilderyen te zien is overigens niet
ongewoon, helaas wel te weinig ver
breid.
„Die Brücke5'
herleeft
Als alles goed gaat hoopt Toop de
uitvoering van het werk even voor
negen uur vanavond voltooid te heb
ben.
„Vexation" duurt 25 uur en is
daarmee de langste pianocompositie
die ooit geschreven is. Het werk
werd voor het eerst in 1963 in New
York uitgevoerd, maar door
ploeg van 10 pianisten die elkaar
aflosten.
