lamp van de'Van Imhoff
Wie kaatst moet
e bal verwachten
HOOGOVENS IJMUIDEN
Een matroos greep en kreeg de
kans bij Hoogovens
HOOGOVENS IJMUIDEN
V-
D.C.N., een nieuwe
(schaduw)partij
iTERDAG 30 SEPTEMBER 1967
LE1DSCH DAGBLAD
ADVERTENTIE
n.
v. Heekeren, Batavia seint;
Bakker/Daamen
Den Haag
C. van Heekeren. Batavia seint: Berlijn. Bakker/Daamen,
in Haag. Voor wie dat soms vergeten is: C. van Heekeren is
schrijver van de voortreffelijke herinneringen aan de mar-
gang van een groep Nederlandse krijgsgevangenen op Su-
atra onder de Japanners. Dat boek is eerst verschenen in
jen beheer onder de titel De „Atjeh-Party" en is later her-
ikt bij dezelfde uitgever bij wie dit nieuwe werk verschijnt
t de naam „Het Pannetje van Oliemans".
)it tweede boek van Van Heekeren bevat een uitvoerig ge-
:umenteerd verslag: a. van de internering van de Duitsers in
toenmalige Ned. Oost-Indië; b. over de ramp van de „Van
hoff": c. over de bezetting door de Duitsers van het eiland
as, gelegen op de westkust van Sumatra.
het eerste hoofdstuk getiteld
net dat nu?" rechtvaardigt de au-
zijn werk door er op te wijzen
het nuttig en nodig is gebeur-
issen waarover nog steeds een con
verse bestaat, historsch voor zo
dat mogelijk is helder en zui-
uit de doeken te doen, ten einde
controverse en alle gevolgen er
fvijandschap o.a.) uit de weg te
en. Dat die controverse inder-
d bestaat blijkt duidelijk uit het
dat de Van Imhoff-historie b.v.
1965 nog werd opgehaald terwijl
pan Duitse zijde geen gelegenheid
■ebruikt gelaten wordt, om met
ïalen aan te komen over de af-
ielijke behandeling die die Duit-
eïnterneerden zouden hebben on-
;aan waarbij dan het geval van
,Van Imhoff" het parade-paardje
)at deze zaken ook koren zijn op
molen van de „weg-met-onzers",
[t telkens.
veezijdig probleem
oen op 10 mei 1940 het codesein
rlijn" gegeven werd van Bata-
uit, stonden de Nederlandse be-
irders voor een tweezijdig pro-
in. Ten eerste „Hoe interneert
en ten tweede „hoe interneert
vijanden die blanken zijn". Let
met deze tweede kant moet men
lege rekening houden met de toen-
ige situatie waarin het vernederen
'de ene blanke door de andere
I beschouwd als pedagogisch on-
ten opzichte van de autochone
olking.
hielp evenwel geen moedertje-
lan: Duitsers en Oostenrijkers
sten in kampen ondergebracht,
men niet wist hoe dat moest,
men met zijn houding verlegen
ten opzichte van mensen die
dat moment tot de eigen gemeen-
ap hadden behoord, dat er hele-
1 geen kampen waren, heeft er-
meegewerkt dat een en ander
der taktisch en soms grof ge
il is. Aangezien ik echter ner-
in Van Heekerens boek waar-
leel veel materiaal, vrijwillig ver-
ift door die Duitse geïnterneer-
gepubliceerd en verwerkt is, ook
iets heb kunnen vinden dat ook
ir in de verste verte te vergeiy-
is met de minste bezigheden
de Duitsers zelf in dezelfde pe-
le. neem ik aan dat het met die
ryselijkheden wel is meegevallen,
auteur zegt wel dat men geen
vergelijking moet treffen ze drin
gen zich gewoon op wanneer er
Duitse kranten en tijdschriften begin
nen te jammeren.
De „Van Imhoff" is inderdaad
een rampzalige geschiedenis. Met
dit schip werden, toen de Ja
panners met het landen bezig
waren, een groep Duitse geïn
terneerden naar India overgebracht.
Nu werd alles wat de neus buiten
gaats stak door deze Japanners ge
bombardeerd. Zo ook de „Van Im
hoff" met ongeveer 400 Duitsers on
der de luiken, waar% zij niet zo heel
veel beter gehuisvest waren dan het
„ebbenhout" in de slavenschepen van
weleer. Op de vierde dag na het
vertrek gooiden de Japanners met
bommen en schoten met hun boord-
wapens. Het voorschip van de „Van
Imhoff" begon te zinken.
Wat er aan boord was aan boten en
vlotten werd uitgezet en de strijd
om het vege lijf begon. De beman
ning, de bewakende militairen en ten
slotte de gevangenen. Zeker is dat
niet iedereen gered kón worden, maar
gebrek aan efficiënte leiding is er
wel de oorzaak van dat er meer
mensen zijn verdronken dan noodza
kelijk.
De verklaringen van de overleven
den verschillen onderling veel en
spreken elkaar soms tegen op het
gebied van feitelijke zaken zoals b.v.
de aanwezigheid van de hoeveelheid
reddingsmateriaal, zowel van Neder
landse als van Duitse zijde. Al met
al is dit een onoplosbare en heel
pijnlijke historie, maar alweer, als
men denkt aan de ontelbare nutteloos
ten onder gegane koopvaardijschepen
dan is het nogmaals niet duidelijk
hoe die Duitsers het in hun hart
kunnen halen om zo'n drukte te ma
ken over die ene Van Imhoff.
T ragi-kom e dis
De bezetting van het eiland Nias
door de Duitsers, dat door de auteur
zojuist „Een Revolutie in Minatuur"
genoemd wordt, is een tragi-kome-
die. Een combinatie van muitende
politie en gevangen Duitsers nam
op een nacht alle Nederlandse man
nen gevangen en bracht alle vrou
wen en kinderen in één huis onder-
Ondanks alle ellende is de ontmoe
ting tussen de Duitsers en de lan
dende Japanners een vermakelijk in
cident en ook later blijkt dat de as-
genoten weinig met elkaar op had
den.
Zoals hij dat ook in zyn vorige
boek „Het Pannetje van Oliemans"
getoond heeft, is Van Heekeren in
staat tot uiterst zakelijk en tevens
boeiend formuleren. Hij rangschikt I
zijn materiaal overzichtelijk en eer
lijk. doet nooit moeite om te ver-
goeilijken wat niet vergoeilijkt moet
worden maar is aan de andere kant
ook niet bereid om in een situatie
als deze. van een totale oorlog, van
schuld te spreken. In zijn laatse
hoofdstuk wijst hij nogmaals nadruk
kelijk op de noodzaak van zijn boek
waarvan het motto is: „Wat had
dón het alternatief moeten zijn
En terecht.
CLARA EGGINK
(Van onze parlementaire redactie)
„Mannetjesmaker" Ben Korsten is
een aardige man. Jarenlang heeft
hij onopvallend zijn werk gedaan.
Wat dat werk precies was werd
nooit geheel duidelijk. Maar het
moest wel belangrijk zijn, want
Ben was op goede voet met de gro
ten uit de landspolitiek. Hij was ei
genlijk 'n soort notaris, zo'n stille
vriendelijke man, die nu en dan
wat goede raad geeft. En vooral
een man om tegenaan te praten.
Sommige mannen zijn zo. Hun vrien
delijke betrouwbare gezichten, hun
bescheiden stemgeluid zijn een
soort uitnodiging. „Luister eens
Ben, ik zit met een pro"bleem
Talloze malen moet dat zo zijn ge
gaan. En Ben gaf dan raad. Mis
schien was het meestal de raad,
die de door zorgen geplaagde zo
graag wilde horen. Die was er zelf
ook al opgekomen, maar wilde ook
nog graag even van een ander
horen hoe die erover dacht. Die'
ander was dan Ben. Klein, rond,
kaal en met een grote sigaar
kuierend over de stoepen van Den
Haag, luisterend aan de telefoon.
Er zou nooit iets gebeurd zijn als
Ben deze maand niet onverwachts
uit zijn rol was gevallen. Hij be
gon te vertellen over zijn goede re
laties. Dat was niet alleen een beet
je opschepperig, het was ook dom.
Want Ben kon zijn werk alleen
maar doen op de voorwaarde van
geheimhouding. Een notaris die in
eens aan het praten slaat tegen
over de buitenwacht verliest zijn
klanten. Ben ook.
Eigenlijk zou het allemaal niet de
moeite waard zijn om erover te
schrijven, ware het niet, dat de
lotgevallen van Ben een stuk of
wat structurele tekortkomingen in
de Haagse toestanden aan het licht
brachten. De feiten waren er al
lang, maar deze maand werden ze
ineens beter zichtbaar.
ADVERTENTIE
Wilt u eenzelfde kans krijgen
als die matroos?
U zit misschien met hetzelfde probleem als indertijd die matroos:
zekerheid voor de toekomst, promotiekansen in werk dat u ligt, goed
loon. Hoogovens biedt mensen die echt willen veel goede kansen in
veel soorten werk en uitzicht op een zékere toekomst.
Vul onderstaande bon in en stuur hem (in gesloten eivelop) aan:
Hoogovens IJmuiden, Personeelsvoorziening „Buitenhof".
Ik stel prijs op meer informaties over tewerkstelling bij uw bedrijf
Naam: Geboortedatum:
Voornaam:Huidig beroep:
Adres: - Gehuwd/Ongehuwd
Woonplaats:
Handtekening:
Bouw uw toekomst op staal
mn
De Koningin benoemd ministers en
ontslaat hen naar welgevallen. Dat
staat in de grondwet. Het is een
loze zin geworden want de minis
ters worden naar voren geschoven
door de fractieleiders die samen een
kabinet op poten willen zetten.
Maar toch doet de zin wel een
beetje vermoeden, dat ministers
niet altijd volwassen politici zijn.
Geen politici in de zin van voor
aanstaande parlementariërs, die
zichzelf in verkiezingscampagnes
een weg naar het parlement heb
ben gevochten.
Sommige ministers waren inderdaad
parlementslid, maar een heleboel
niet. Van het zittende kabinet heb
ben maar vier van de veertien mi
nisters weet van parlementaire po
litiek.
De anderen zijn nooit Kamer
lid geweest. Ze hebben b(jna nooit
op verkiezingsvergaderingen ge
sproken, zijn zelden op kiezersbe-
zoek gegaan, zijn nooit in debat
geweest met tegenstanders en zijn
nooit uitgebeend voor de televisie.
Sommigen hebben er later wel eens
iets aan gedaan, maar toen zaten
ze al in de politieke lift. De risico's
waren maar heel klein.
Risico's in Kamer
Ministers zonder praktisch politieke
ervaring hebben het niet zo veel
moeilijker dan hun collega's, die
de ervaring wel hebben. Met één
uitzondering. In het parlement lo
pen ze risico's. Ze kennen de sfeer
niet. Ze weten niet zo precies, hoe
je het in de Kamer moet „spelen".
Sommigen liggen zelfs wakker bjj
het vooruitzicht, dat ze een moei
lijk voorstel in de parlementaire
leeuwenkuil moeten verdedigen.
Dezelfde soort gevaren lopen ze in
hun contacten met de buitenwe
reld. Als ze eens een keer tot het
gewone volk moeten spreken kun
nen ze In zak en as zitten. Als je
nooit met dé kiezers bent omge
gaan kan het heel moeilijk zjjn.
Vooral nu de televisie alle tekort
komingen meedogenloos onthuld.
Een verkeerd gebaar, ongelukkig
taalgebruik, verkeerde kleding kan
een carrière fnuiken.
Een leek zou zeggen: maar die mi
nisters hebben toch ambtenaren,
die hem helpen? Jawel. Maar door
opleiding, traditie en instelling zijn
de meeste Nederlandse ambtena
ren niet de aangewezen mensen om
dit soort problemen aan te pakken.
Onze ambtenaren werken anoniem.
Tussen het volk en het bestuursappa
raat staan balies en loketten. In
het maatschappelijk verkeer is de
ambtenaar een uitzonderlijk wezen.
Hij heeft eigen arbeidsvoorwaarden
een eigen code. Hij is gebonden aan
zijn geheimhoudingsplicht. Maakt
hy als werknemer fouten dan
wordt hij berecht door een aparte
rechter.
Ons ambtelijk apparaat werkt vol
gens de geheimhoudingsregel. Al
les is geheim of niet-openbaar
tijnzij de wet anders voorschrijft,
Geen burger mag zomaar een over
heidsgebouw binnenstappen, hoe
wel het gebouw en de inhoud van
zijn centen worden bekostigd.
Aanraking
Er is maar één plaats, waar het
ambtelijk apparaat met de open
baarheid in aanraking komt. En
dat is het parlement. De meeste
ambtenaren hebben dan ook een
boertje dood aan dat parlement
dat steeds maar van alles wil we
ten, dat plannen kan doorkruisen.
Het parlement is bijna de natuur
lijke vijand van de ambtenaren. Ze
blijven er liefst zo ver mogelijk
vandaan.
Dat is de achtergrond, de mentali
teit waar de minister mee moet
werken. Als hij politieke ervaring
heeft zal het in het parlement wel
loslopen. Dan zal het in zijn contac
ten met de buitenwereld ook wel
gaan. Maar als hij geen politieke
ervaring heeft zoekt hij hulp.
Sommige ministers hebben die ge
probeerd te krijgen door politieke
vrienden als voorlichtingsmannen
in een hoge ambtelijke rang te be
noemen. Daarmee kon hy zyn pro
blemen bespreken en van hem kon
hy een betrouwbaar advies ver
wachten. Maar zoiets heeft zijn ge
varen.
Als de minister weggaat wordt hy heel
vaak vervangen door een politieke
opponent. En die politieke oppo
nent moet het dan doen met de
door zyn voorganger ingehuurde
politieke vriend.
We moeten ervan uitgaan, dat de
ze loyaal is aan het apparaat en
dus ook aan de minister. Maar een
minister zou geen mens zyn als hy
toch niet zyn reserves had. De re
cente geschiedenis kent trouwens
voorbeelden van voorlichtinL 3amb-
tenaren die niet-bevriende minis
ters een politieke doodsmak lieten
maken
Na 9 jaar varen kreeg matroos Johannes Nauta (28) eindelijk weer vaste, zekere
grond onder z'n voeten. Precies anderhalf jaar geleden, bij Hoogovens.
Nauta is nu algemene reserve in de beitserij. „Na al die zee wil je je vrouw
en kinderen (2) wel 'ns wat langer zien dan tussen twee reizen door. En toch.
het avontuur en het plezier in je werk bewaren."
Afwisselend werk dus, bij Hoogovens? „Zeker, in de beitserij kan ik 7 ver
schillende functies waarnemen! En door de ploegendienst ook overdag nog 'ns
vrij." De vooruitzichten? „Prima, Hoogovens heeft het gelukkig in mij gezien!
En dan gaat de promotie als het ware van zélf. En dan nog dat vrije huis!
Nou, m'n gezin is echt gelukkig. En daar gaat het toch om!"
Bouw uw toekomst op staal
Oplossing
Dit is het moment, waarop we Ben
in ons verhaal moeten Invoegen.
Want Ben is de oplossing voor al
deze problemen. Hy is betrouw
baar de politieke onervaren mi
nister heeft dat gehoord van zyn
collega's, die in het verleden met
dezelfde handicap zaten. Ben is
geen ambtenaar en kan zonder hië
rarchische problemen opereren in
het ambtelyk apparaat. De minis
ter staat voor hem in.
Ben kent bovendien de buitenwacht.
Hij zegt je en jy tegen de kopstuk
ken in het parlement en hy weet
hoe de minister zich bij de pers ge
liefd moet maken. Ben weet iets
van televisie en voelt aardig aan
hoe de minister zich moet kleden.
Kortom Ben ls een een mannetjes
maker. Hij bevalt en de relatie
biyft in stand. Ook later, als de mi
nister er een beetje over in zit hoe
hy zyn beleid moet presenteren,
kan een telefoontje naar Ben uit
komst brengen.
Het is allemaal niets byzonders. Zo
lang er regeerders zyn hebben ze
behoefte gehad aan raadgevingen
van mensen die een beetje afstand
hadden van het ambtelyke appa
raat. En het vervolg is ook niets
byzonders: altyd heeft het ambte
lyke apparaat geprobeerd dit soort
onderhandse raadgevers uit te
schakelen. Dat is ditmaal dan ge
lukt.
Elders anders
Er zyn landen waar ze minder moei-
ïyk doen over dit soort zaken. Als
daar de regering wisselt gaan deho-
ge ambtenaren mee. Er doen zich
dan geen loyaliteitsproblemen voor.
Met dezelfde mensen m.w. de minis
ter zyn verkiezingsprogramma
maakte kan hy dan gaan proberen
het uit te voeren. Pierre Salinger
was de publiciteitsmanager van de
(Van onze parlementaire redactie)
Ons land heeft er weer een nieuwe politieke groepering
bij: het Democratisch Centrum Nederland, dat zich gisteren
onder leiding van het Rotterdamse KVP-raadslid, dr. S. W.
Couwenberg, als een soort schaduwpartij heeft gepresenteerd.
Het DCN, dat vorig jaar als gespreksgroep is opgericht, heeft
in een boekje, getiteld „Naar nieuwe politieke verhoudingen",
een serie uitgangspunten voor een nieuwe politieke formatie
geformuleerd, waarover het met personen uit de bestaande
partijen van gedachten wil wisselen.
De groep, die zich links van het
centrum opstelt en die enige ver
wantschap voelt met het Franse De
mocratische Centrum van Lecanuet,
wil af van de partyvorming op basis
van christendom, liberalisme of so
cialisme. Zy ijvert ook niet voor een
zuiver pragmatische benadering,
maar introduceert de centrum-filo
sofie als grondslag voor een gematigd
progressieve volksparty. waarin
plaats moet zyn voor iedereen die
zich daarin thuisvoelt, van welke
gezindte hy ook is.
Het DCN telt 35 leden, voorname-
lyk afkomstig uit KVP en P.v.d.A.,
maar ook uit A.R. en D '66. De groep
wil in eerste instantie trachten in
de bestaande party en verandering
teweeg te brengen. Zo circuleert in
de KVP een geschrift over de party-
vernieuwing, waarin ook de visie van
het DCN is opgenomen. Ook wil men
proberen met de P.v.d.A., AJt.
C.H.U. en D '66 tot een dialoog te
komen. Mocht het onverhoopt niet
lukken samen met anderen een
nieuwe partyformatie tot ontwikke
ling te brengen, dan wil het DCN
zelfstandig aan de kamerverkiezin
gen van 1970 gaan deelnemen.
Gemengd
kiesstelsel
presidentskandidaat John Kennedy
later werd hy de perschef van de
president John Kennedy. Zoiets is
in Amerika de gewoonste zaak van
de wereld. Na een regeringswisse
ling marcheren de hoogleraren, de
publiciteitsmanagers en andere
handlangers achter de overwin
naar de regeringsgebouwen in. Ze
bezetten de stoelen van hun voor
gangers, die door de nederlaag van
hun baas ambtenaar-af zyn. Die
moeten maar zien hoe ze aan de
kast komen. Als ze Iets voorstellen
zal dat wel meevallen. En waarom
moet politiek een bedrijf zonder ri
sico's zyn?
Iets dergelyks is in Nederland nog
niet aan de hand. Het gaat mis
schien wel komen. De politieke
stryd gaat harder worden. Mensen,
die iets in de politiek willen berei
ken zullen steeds meer behoefte
hebben aan een persoonlyke staf
die meer aan henzelf dan aan het
apparaat is gebonden. Ben Korsten
was misschien een voorloper.
De voorkeur van de DCN gaat ver
der uit naar een gemengd kiesstelsel.
Het parlement moet worden omge
vormd tot een nationale vergadering
met 200 rechtstreeks gekozen leden.
De minister-president dient gekozen
te worden door het parlement. By
een conflict met de Kamer schryft
hy verkiezingen uit. De Raad van
State treedt terug als adviesorgaan
en wordt omgebouwd tot het topor
gaan van een sluitend systeem van
administratieve rechtspraak
Een kleine greep uit het DCN-
programma: vrije woningbouw en
vrye huren, een ondernemingsbe-
stuur bestaande uit werknemers en
kapitaalverschaffers, afschaffing van
de PBO, vrye loon- en prijsvorming,
invoering van een ombudsman,
streekbesturen in plaats van provin
cies, een zwaardere rol voor het
leken-element in de rechtspraak, de
monstra tie-vryheid, uitgebreide voor
lichting en hulp op het terrein van
de geboorteregeling, een Europees
veiligheidsverdrag, reorganisatie van
het hoger onderwijs en een gezamen-
lyk programma als aanloop tot een
nationaal omroepbestel
Melkliandelaren
op de koffie
(Van onze Vlissingse
correspondent)
Vier jaar lang heeft een Vlis
singse melkhandelaar elke dag
bij een vrouw gezellig een kopje
koffie gedronken. Zijn collega
heeft de traditie van het dage
lijkse kopje koffie na de over
name van de melkhandel voort
gezet. De totale kosten van zes
jaar koffie drinken belopen zo'n
20.000 gulden.
Deze zaak kwam voor de Mid
delburgse politierechter. Na vier
jaar koffiedrinken kwam de eer
ste melkhandelaar 16.000 gulden
tekort, terwijl de tweede, na de
vrouw twee jaar elke morgen
bezocht te hebbenruim 4000 gul
den misteGeen boekhouder die
er iets van begreep. Totdat de
Vlissingse recherche bij een ver
hoor van de vrouw in verband
met enige andere kruimeldief
stallen, ontdekte dat de melkhan
delaren een flinke duit voor hun
kopjes koffie zijn kwijtgeraakt.
De huisvrouw haalde namelijk
elke dag tijdens het koffiedrin
ken even wat geld uit de tas van
de melkboer. In de loop van zes
jaar is dat bij elkaar een bedrag
geworden van ruim 20.000 gulden.
De Middelburgse politierechter
heeft de zaak, met instemming
van de officier van Justitie, van
wege de ingewikkeldheid verwe
zen naar de rechter-commissaris.
Roolvink verwacht
geen toeneming van
jeugdwerkloosheid
Minister Roolvink van Sociale Za
ken en Volksgezondheid verwacht
niet dat de werkloosheid van de
jeugdigen binnenkort zal toenemen.
Zeker verwacht hy dat niet ten aan
zien van schoolverlaters In de sec
tor bouw.
Dit blykt uit het antwoord dat de
bewindsman heeft gegeven op schrif-
teiyke vragen van het tweede ka
merlid Van den Doel (P. v. d. A.).
De minister zegde voorts toe zeer
binnenkort cyfers over de jeugd
werkloosheid aan de Kamer te zul
len overleggen.
Ondanks deze vooruitzichten wordt
thans toch overwogen welke even
tuele specifieke maatregelen die
nen te worden genomen ter bestry-
dlng van de jeugdwerkloosheid.
