Pleidooi voor tweetrapsstudie
met universitaire selectie
Niet schromen voor
doortastend beleid
RITME
'""/s/..
RITMEESTER f
Oubaas K. van Rije
districts commissaris
pluimen voor
Prof. Hidding droeg Leids rectoraat over
Kwetsbaar
en de dupe
LE1DSCH dagblad
MAANDAG 18 üEP TEMEER 186?
ADVERTENTIE
De tegenwoordige tijd eist van de universi
teit een soepel en doortastend beleid, dat niet
schroomt om snel aan te passen en dat op de
mocratische grondslag afgestemd is op de
eigentijdse maatschappij met behoud van ei
gen karakter en doel. Niet alleen met betrek
king tot bestuur en beleid stelt de huidige tijd
andere eisen dan het verleden, ook ten aan
zien van de studie. In de eerste plaats is
daarbij te denken aan de opzet van een twee-
traps-studie, namelijk een kortere die op de
praktijk is afgestemd en een langere voor de
bijzonder begaafden wier studie zich de we
tenschapsbeoefening zelve ten doel stelt. De
universiteit dient daarbij als enige deskundi-
De positie van de Universiteit is
kwetsbaar, aldus de aftredende rec
tor omdat haar uitgaven (evenals die
van het kleuteronderwijs) niet in de
wet vastliggen zoals dit met het ove
rige onderwijs het geval is. Deze
groepen vormen dus de eerste-aan
gewezen bezuinigingsobjecten, waar
naar ook in een zogenaamde wel
vaartsstaat maar al te dikwijls wordt
gezocht. Bovendien hebben alle vor
men van onderwijs te lijden van de
politiek van de regering die nog al
tijd de bevolkingstoename in de hand
werkt door de kinderbijslag. Dit be
tekent niet alleen een enorm bedrag
aan geld maar tegelijk ook een blij
vende en steeds toenemende overbe
volking van het onderwijsapparaat.
De Universiteit kan echter als zoda
nig geen enkele invloed hebben op
de politiek der regering, waarvan zij
wel in verschillende gevallen de dupe
is. De mate van de haar tot nu toe
geschonken autonomie is helaas niet
zodanig, dat zij zelf over die midde
len kan beschikken die zij noodza
kelijk acht.
De Universiteit moet nu maar
maatregelen treffen die er op gericht
zijn, het beste te maken van de on
bevredigende mogelijkheden. Ook
daarbij botst de Universiteit echter
op de poiltiek van de regering die
door haar op zichzelf rechtvaardig
beleid om gelijkwaardige ontwikke
lingsmogelijkheden voor alle univer
siteiten en hogescholen te scheppen
tot de grootste onbillijkheden dwingt.
Wanneer een oude universiteit als
de Leidse na de bevrijding zoveel
energie heeft ontplooid dat zü in
verschillende opzichten vóór ligt op
andere instellingen, kan men het uit
een algemeen oogpunt rechtvaardig
achten dat dit tempo verlaagd wordt.
Dan dient zulk een matiging zich
echter in een redelijk temp van tien
tot twintig jaar te voltrekken. Men
forceert echter het geheel ontwikke
lingsproces (juist in deze tijd) als
men die matiging voorschrijft voor
vier of vijf jaar. Dan moeten de ge
volgen desastreus zijn.
Het verdelen van de „personeels-
pot" wordt ieder jaar en meer onmo
gelijke taak wil men niet tot af
braak vervallen, en een wetenschap
pelijk failliet te erkennen.
Zekerheid nodig
Als elke andere grote onderneming
behoeft ook de universiteit een rede
lijke zekerheid voor een bepaalde
ontwikkeling en juist de onvoldoende
zekerheid maakt de universiteit het
meest bezorgd, vooral ook in een tijd
van stormachtige ontwikkeling zoals
de huidige. Verheugend is. dat een
nieuw bestuursreglement tot stand is
gekomen dat zoveel mogelijk vrijheid
geeft voor allerlei veranderingen bin
nen de universitaire wereld. Deze
vrijheid is nodig om in het zich
snel wijzigende sociale en geestelijke
klimaat de oude idee van de univer
siteit te handhaven, die de zin en de
waarde van de wetenschap en de
cultuur wil dienen en de mens tot
waarlijk mens maken.
Deze idee is boven alles te
handhaven, waarbij men heel nuch
ter moet beseffen hoe ontzaglijk
zwaar het is om in de tweede helft
van deze hondse eeuw, waarin oor
logen en wreedheden niet van de
ge "te bepalen wie voor welke categorie in
aanmerking komt, en de universiteit moet ook
het recht krijgen zonodig het bevel in plaats
van het advies te geven tot beëindiging van
de studie.
Dit was de kern van het betoog van prof.
dr. K. A. H. Hidding tijdens de traditionele
overdracht van het rectoraat van de Leidse
Universiteit aan prof. dr. P. Muntendam. De
ze plechtige overdracht vond hedenmiddag
plaats in een bijeenkomst in de Pieterskerk,
welke werd bijgewoond door zeer vele verte
genwoordigers van alle universitaire instan
ties en groepen en gemeentelijke autoriteiten.
Prof. dr. K. A. H. Hidd
ADVERTENTIE
Chrysanten 2,7na/fw
ov®ra( welkomj
lucht zijn, mens te zyn, te worden
en te blijven. In zijn omgang met
jonge mensen kan men zich maar
over één ding tegelijk verbazen en
verheugen, namelijk dat zij bij het
wegvallen van haast alle oude gods
dienstige en zedelijke zekerheden nog
zo normaal zyn en nog zoveel goe
de wil kunnen opbrengen. Slechts in
dit licht mag men de niet weinige
en vaak ergerlijke excessen, die ook
aan de universiteit niet geheel ont
breken, trachten te begrijpen en te
beoordelen.
Democratisering
Met dit alles heeft ook de in het
bestuursreglement erkende democra
tisering van de universiteit te ma
ken. Men komt daarmee alleen ver
der door elkaar te laten gelden en als
volwassen mensen voor elkaar open
te staan. Men kan natuurlijk opmer
ken, dat zeker niet iedere student als
volwassen kan gelden en zich qls zo
danig gedraagt. Dit geldt echter he
laas niet alleen voor studenten, maar
toch mag worden opgemerkt dat de
vertegenwoordigers van de studenten
vaak een uitstekend figuur slaan in
velerlei contacten.
Verder sprekende over studenten en
studie releveerde prof. Hidding, dat
van studentenzijde verzocht is het
instituut van de mentoren te inten
siveren. De bedoeling is om de aan
komende eerstejaars door oudere stu
denten die introductie te laten geven
die er toe leidt dat zy zich zowel in
hun eigen vakgebied alsook in de
studentenwereld snel en goed oriën-
tieren en er spoedig thuis raken. Er
zal met dit initiatief verder worden
geëxperimenteerd. Ook het op te
richten bureau onderzoek van onder
wijs zal hierbij worden ingeschakeld.
Twee initiatieven
Dit bureau onderzoek van onder
wijs en de invoering van het twee-
traps-studiestelsel zyn twee ingrij
pende initiatieven die aan de orde
zijn gesteld in verband met de im
passe waarin het hoger onderwijs is
geraakt en de vele klachten die hier
over gehoord worden. In beide geval
len gaat het om die verantwoorde
vormen van doelmatig beleid die de
idee van de universiteit intact laten
maar aan de onontkoombare nood
zaak voldoen om op efficiënte wijze
jonge mensen voor de maatschappij
klaar te maken die zij in onze tijd
zozeer behoeft. Wat in een al te ne
gatieve terminologie studieverkorting
heet en te zeer naar een op mate
riële winst gericht bedrijf riekt, is ook
te bereiken met methodes die wel
de aard van de universiteit stroken.
Prof. dr. P. Muntendam
kunnen krijgen, hetgeen voor de toe
komst van Nederland absoluut nood
zakelijk is, wil dit niet tot de onder
ontwikkelde gebieden gaan behoren.
Ingrijpen
Wil een dergelijke ingrijpende
structuurwijziging enige kans van
slagen hebben, dan zal men, bij de
huidige stormachtige ontwikkelingen
yan ouds bestaande chroom moe
ten overwinnen om wetswijzigingen
en nieuwe wetten op heel korte ter
mijn in te voeren. Al te vaak worde
zoiets bij ons als een vorm van hei
ligschennis ervaren. Maar wanneer
een universiteit niet de bevoegdheid
krijgt zelf te bepalen welke studie
gang een student moet volgen, dan
zal het nooit gaan.
En ook zal er eindelijk in piaats
van het advies om de studie te sta
ken een opdracht tot staken van de
studie gegeven moeten kunnen war
den. Waarom zou dat aan de univer
siteit niet kunnen, terwijl het op de
middelbare school mogelijk is?
tie kan echter ook desondanks geer.
krachtige leiding geven zolang de lei
ding van de onderbouw, en met name
die van de faculteiten, te weinig
hecht verankerd is.
Met name is noodzakelijk, dat iede
re faculteit een decaan voor vier ja
ren krygt die niet alleen de interne
zaken moet beheren maar tegelijk
actief aandeel moet nemen aan
het werk van het preasedium. Voorts
moet er naar gestreefd worden om
door aanstelling van directeuren van
instituten en laboratoria het weten
schappelijk korps te ontlasten zoals
dit in enkele gevallen al is gebeurd,
en door een effectieve bemanning
van de verschillende faculteitssecre
tariaten, aan de wetenschapsbeoefe
ning een maximum van ruimte te ge-
Dit mag echter niet betekenen dat
men als hoogleraar meent zich nu
voortaan in de ivoren toren van zyn
vak te kunnen en mogen opsluiten.
In onze tijd heeft men te beseffen
dat de hoogleraar er is voor de uni
versiteit en niet omgekeerd.
Tenslotte wees prof. Hidding nog
op de noodzaak van na- en herscho
ling van afgestudeerden, op welk ge
bied door de Boerhaave-cursusscn
voor medici al tien jaar wordt ge
werkt en nu ook een verheugend be
gin is gemaakt met betrekking toe de
moleculair-blologie.
Prof. Hidding droeg hierna het
rectoraat officieel over aan prof. dr.
P. Muntendam.
Leiding
Prof. Hidding achtte het voor de
Leidse Universiteit van zeer grote be
tekenis, dat men in prof. Kuenen
iemand uit eigen kring had gevon
den. die bereid was gedurende vtff
jaren de post van prorector te ve;
vullen. De huidige bestuursconstella-
ADVERTENTIE
Door de grote omvang van het aan
tal studenten en docenten en door
het ontstaan van allerlei nieuwe me
thodieken in onderwijs en onderzoek
bij tentamens, examens en derge
lijke blykt elk jaar meer noodzakelijk
wat in vroeger tijd ondenkbaar en
onvoorstelbaar en ook lang zo nood
zakelijk niet was: het zich op weten
schappelijke wijze bezig houden met
wat men in de universiteit zelf doet
n hierbij te werk gaat.
Het praesidium was van oordeel dat
het hier om zulke grote belangen
gaat, dat het een van de weinige vas
te plaatsen in dit bestuursorgaan
prof. v.d. Geer heeft ingeruimd,
wie het initiatief tot het vormen
het bureau onderzoek van onder
wijs is uitgegaan en die zelf een van
de weinige deskundigen op dit terrein
mag heten.
Tweetraps-studie
Men klaagt over de te lange duur
van de studie zodat jonge mensen te
laat hun taak in de maatschappij
kunnen beginnen en hun opleiding
en het gehele universitaire bedrijf tt
kostbaar worden. Zakelijke en doel
treffende veranderingen zijn daarom
nodig.
Zolang men hierby het initiatief
laat aan het zogenaamde vrije spri
der maatschappelijke krachten, is
hiervan slechts teleurstelling te ver
wachten, want op niet-rationele
gronden van status en dergelijke zal
men nu eens de voorkeur geven aan
hen die een lange opleiding genoten
en dan weer aan wat men vroe«,ei
baccalaurei noemde.
De enige oplossing is dat op ratio
nele gronden de universiteit zelf als
de enige deskundige bepaalt wie, ge
zien hun kwaliteiten, de kortere op
leiding krijgen die natuurlijk weten
schappelijk zal en moet blijven maar
niet te lang mag duren (zeg vier
jaar) en ook op de praktyk is afge
steld, en wie, dank zjj hun grote,
zuiver wetenschappelijke aanleg, een
diepercaande theoretische scholing
waard zijn. Het is duidelijk dat uit
laatste maar een heel klein gedeelte
zal zyn.
Door niet op de oude wijze allen
over één kam te scheren maar na
enkele jaren een gepaste scheiding
aan te brengen tussen de normaal
en de bijzonder begaafden, krijgt
men een rationele opzet, die nader
Is uit te werken in studieprogram
ma's en dergelijke voor die facultei
ten die voor zulk 'n gesplitste op
leiding in aanmerking komen. Afge
zien van de personeelskwesties en an
dere consequenties is het van essen
tieel belang om in te zien, dat allien
langs deze weg zeer veel meer jonge
a universitaire scholing
Bloemen j
brengen
sfeer
Planten geven
venster
persoonlijke noot
Steden veroverd
in Nieerië
De Nigeriaanse federale troepen
zeggen de belangrijke plaatsen Ek-
wegbe en Akoe te hebben veroverd
en nu op 45 km van de Biafraanse
hoofdstad Enoegoe te staan. De twee
steden waren na felle strijd geval
len, waarbij op de Biafranen raket
ten en Franse legerwagens waren
buitgemaakt. Zo werd zaterdagavond
in Lagos meegedeeld. Aan Biafraan
se kant zouden honderd doden ge
vallen zijn, aan federale kant 16
doden en 45 gewonden.
In Delft hebben zaterdag in Ne
derland verblijvende inwoners
van Biafra de „Baófra Union in
the Netherlands" opgericht. Vrijwel
alle op het ogenblik in ons land ver
blijvende Inwoners van Biafra heb
ben zich by de unie aangesloten.
Tijdens de oprichtingsbijeenkomst
hebben zij, zo delen zij mee, om
uiting te geven aan hun ongerust
heid omtreht de moeilijkheden tussen
Biafra en Nigerië telegrammen ver
zonden aan minister- president De
Jong en minister Luns, waarin zy
de bewindslieden vragen te interve
niëren in het geschil tussen Biafra
en Nigerië.
Aan de Leidse Universiteit zyn ge
slaagd voor de volgende examens:
doctoraal Ned. recht de heer B. Fer-
man (Leiden); kandidaats kunstge
schiedenis de heer H. Reeuwijk (Bos
koop).
RITME
licht en geurig
RITME
handige
blikken pocket
verpakking
RITME
voor de
sportieve
roker
BLIK VAN 20 STUKS F 3.20
Poging geld te lenen
Minister Malik
naar Nederland
De Indonesische minister Malik
van Buitenlandse Zaken, heeft op een
persconferentie in Djakarta bekend
gemaakt, dat hij midden oktober
naar Nederland, Frankrijk en West-
Duitsland zal reizen om te pogen le
ningen van die landen te verkrijgen.
De minister zei van plan te zijn le
ningen op lange termijn te vragen
aan Frankrijk, dat „tot nu toe
slechts leningen op korte termijn aan
Indonesië had verstrekt".
Minister Malik zal volgende week
uit Djakarta naar New York ver
trekken voor de zitting van de Ver
enigde Naties.
Wateroverlast
in Hengelo
De gemeenteretaiiging van Hengelo
is gisterochtend in alle vroegte I
gonnen om het stadscentrum y
het slijk en vuil te ontdoen. Dat wa
achtergebleven, nadat zaterdagavon
vele straten blank waren komen t
staan door de hevige regenval. Ook
de Hengelose brandweer wist wat z
I gisteren te doen had. Vele kelder
moesten worden leeggepompt. Toen
de
bleef
neergutsen en de intensiviteit
af en toe ongekend hevig wer
in Hengelo reeds worden verwacht
dat de stad opnieuw een moeilijke
avond tegemoet ging.
Die verwachting kwam tegen het bit
eind van de avond uit. Tegen de
tijd, dat de regen minder we
juist toen de verkeersdrukte w
toenam, kon het rioolstelsel
enorme watermassa's niet meer
werken. In plaats dat het regenwa
ter in de straatputten verdween, bor
relde het juist naar boven. In een j
oogwenk stonden de tunnels blank.
Ook in vele straten stond het water
van gevel tot gevel. Automobilisten,
en met name hen die
minder goed bekend waren, zochten
hulpeloos hun weg door het
trum. Telkens weer kwamen ze voor
ware rivieren en meren te staan e
moesten ze weer keren. Politie- e
gemeentepersoneel deden wat
i konden om regelend op te treden.
Het werd een ijlings hekken
den plaatsen, maar dat bleek geen
eenvoudige zaak, want telkens
l liepen andere straten onder water.
Vele bewoners deden hun uiterste
best het water buiten hun huizen
houden, meestal vergeefs.
Gisterochtend werd de hulp van
de brandweer ingeroepen om kelders
weer leeg te pompen. Ook het
tea-, dat zaterdag over de straten
stroomde was vuiler dan normaal,
zodat de reinigingsdienst besloot de
binnenstad, waar mogelijk, gister
morgen in alle vroegte een extra
schoonmaakbeurt te geven.
ADVERTENTIE
Het was zaterdagmorgen ln het
pand 1ste Binnenvestgracht 20 alles
padvinder en verkenner, wat de klok
sloeg. Dat was ook niet verwonderlijk,
want oubaas K. van Rije werd ge
ïnstalleerd als districtscommissaris
van het district Rijnland. Op een
kort bevel van assistent-districtscom
missaris A. Valkenburgh salueerde
elke padvinder en hierna kwamen ou
baas K. van Rije en hopman ir. F.
Venstra binnen. Oubaas E. Moole-
naar hield de vlag tussen hen in.
Hopman Venstra zei, dat dit zijn
eerste installatie was. Binnenkort zal
er 'n reorganisatie plaatshebben bin
nen de padvindersbeweging en dan
zal de functie van gewestelijk-com-
missaris worden geïntroduceerd. Hij
hoopte, dat oubaas Van Rije, hoewel
natuurlijk vrijwillig, toch de plicht
op zich zou nemen om de regels van
het spel mee te spelen. De taak voor
de toekomst is minder strak beleid
en meer spel. Hierna volgde de in
stallatie.
(Foto LD-Holvast)
de manier
waarop u het neen*
