Surveyor in actie op de maan
DJOLIBA
temt!
Grieken zijn bang
II
Bodemanalyse gestart
Verschillen
met aarde?
JONGELUI TERUG UIT ATHEENSE CEL
99
99
Wat doe je met
honger uit school?
Dan pakje zo'n
lekker blikje vlees!
MET EEN ENKEL WOORD
HAAG
AGENis
iï
PAOTNA 3
LEIDSCH DAGBLAD
DINSDAG 12
ADVERTENTIE
(Van onze redacteur ruimtevaart)
De Surveyor V heeft gisteren een metalen doosje met radio
actief materiaal op de maanbodem laten zakken voor het his
torische eerste chemische onderzoek door de mens van de
bodem van een buitenaards hemellichaam. De voorlopige resul
taten van dit experiment zullen waarschijnlijk over een dag of
twee bekend worden gemaakt. Inmiddels gaat de Surveyor, die
gisternacht een zachte landing op de maan maakte, door met
het sturen van tv-close-ups van het landingsgebied.
De kleine met bladgoud beklede
doos, die aan een nylonkoord uit de
verkenner werd neergelaten op de
maanbodem, bevat radioactief cu-
rium-242, dat de maanbodem ter
plaatse "bombardeert" met alpha-
deeltjes. De kracht van de reactie
van de bodem op deze bestraling ver
schilt naar gelang de aard van de
elementen, die door de straling wor
den getroffen. Meetapparatuur in de
doos kan uit deze reacties bepalen,
welke chemische elementen zich op
deze plaats in de maanbodem bevin
den.
Deze onderzoekingstechniek kan
niet alleen een indruk geven van de
samenstelling van een heel klein
stukje maanbodem maar wellicht ook
iets vertellen over de wordingsge
schiedenis van aarde en maan. nog
steeds een wetenschappelijke contro
verse. Wanneer de soorten en hoe
veelheden elementen in de maanbo
dem vrijwel overeenkomen met die
van het aardoppervlak zou dit een
aanwijzing kunnen zijn dat aarde en
maan gelijktijdig zijn gevormd. Zijn
er aanzienlijke verschillen dan is het
meer waarschijnlijk dat de hemel
lichamen in verschillende perioden
zijn ontstaan.
Bovendien kan de bodemanalyse
leren of zich op de maan stoffen be
vinden die nuttig zijn voor de mens
en in de eerste plaats voor ruimte
vaarders die langere tijd op de maan
verblijven en dan niet meer voor al
les geheel afhankelijk behoeven te
Camerawerk
De camera-opnamen van de Sur
veyor, die aan de lopende band op
aarde worden opgevangen, zijn van
een bijzonder goede kwaliteit, scher
per en helderder dan de toch ook al
bijzonder geslaagde opnamen van de
Surveyors I e n III. Zij laten een
kruimelige bodem zien, bedekt met
stenen en kleine kraters. Het gebied
lijkt geschikt voor de landing van
ruimtevaarders, doch meer waar
schijnlijk is, dat als landingsplaats
voor de eerste Amerikaanse maan-
reizigers de andere kant van de zicht
bare maanschijf zal worden uitgeko
zen. waar de Surveyors I en III land-
Twee foto's
Op de linker van bovenstaande fo
to's die door de Surveyor gemaakt
zijn en deels "zelfportretten" zijn,
ziet men het metalen doosje met ra
dio-actief materiaal op de maanbo
dem rusten. De zigzagband van het
doosje naar de lichte arm van de
Surveyor links onder bevat de elek
trische leidingen waarlangs de ana-
lyse-apparatuur van energie wordt
voorzien en waarlangs de gemeten
gegevens naar de zender in de Sur
veyor worden gezonden.
De rechter foto toont een van de
landingspoten van de Surveyor, die
na de eerste aanraking met het
maanoppervlak iets verschoven of
opgestuit is. Daardoor is rechts naast
de ronde landingsvoet van ongeveer
30 cm diameter een indruk in de
maanbodem ontstaan, die duidelijk
op de foto zichtbaar is. Uit de diepte
van de indruk en de vorm van de
wand van de indruk kan men con
clusies trekken omtrent de mecha
nische samenstelling van de bodem.
Op de landingsvoet bevindt zich enig
maangruis dat bij de landing is op-
gewarreld.
Op beide foto'c is het donkere ge
deelte rechts onder een deel van de
Surveyor zelf.
De beste groeten President De
Gaulle van Frankrijk heeft gister
avond tijdens een receptie in dc
Poolse hoofdstad de Amerikaans^
ambassadeur, Gronouski, verzocht
„zijn beste groeten aan de president
over te brengen."
Van links naar rechts Hans
Mulder, Gisele Chajes en Simon
Chajes.
Nu ze veilig terug zijn in ons
land zouden ze er bijna toe ko
men hun Griekse gevangenis
ervaring te zien als een avon
tuurlijk slot van hun verblijf
in Israël en Griekenland.
Maar als ze terugdenken
aan die stinkende gevangenis
cel met tien of meer mensen
erin, aan die Grieken die
maand in maand uit veel
langer dan zij binnen die
vier muren moeten zitten, dan
is het toch geen prettig slot
geweest.
Ze: dat zijn de 22-jarige in Utrecht
kunstgeschiedenis studerende Hans
Mulder, zijn 21-jarige vriend Simon
Chajes en diens 20-jarige vrouw Gi
sele. de enige van het drietal die
niet gevangen is gezet, maar die
wel in angst heeft gezeten.
Het begon voor hen op 2 septem
ber op het eiland Milos, dat ze had
den aangedaan op de terugreis uit
Israël waar Simon Chajes, leerling-
journalist in Apeldoorn met .Ajn
vrouw een paar maanden, Hans Mul
der verscheidene weken was geweest.
De twee ojngens werden plotseling
op vage beschuldigingen ingerekend
en vastgezet in een gevangenis in
Athene. Een even plotseling als hun
arrestatie werden ze ten slotte weer
vrijgelaten.
„Die diefstal uit de kapel
,ve zogenaamd van verdacht werd
was mar een voorwendsel", zegt
Hans Mulder. HU vertelt van de
ikoon, die hij in Israël van een
Griekse student had gekregen („een
heel gewone heilige afbeelding, zo
als die overal in winkels te koop
is"). De aard van de „gestolen
voorwerpen" wisselde nogal eens tij
dens de verhoren: een muntje, een
offerblok, een ikoon, met geldzakjes
ervoor.
„Waar het naar ons idee om ging,
was dat ze iets zochten om ons te
grijpen," zegt Hans Mulder. „Ge
woon omdat we als buitenlanders
ons met hun zaken hadden bemoeid.
We hadden op het eiland nogal wat
mensen naar hun mening gevraagd
over de stand van zaken in Grieken
land. De meeste antwoorden kwa
men hierop neer: kakos (slecht).
In het politiebureau kenden ze ons.
want de dag voor onze arrestatie
waren we er geweest om affiches
te vragen, politieke platen van hun
eigen regering. Maar die willen ze
kennelijk niet in het buitenland te
recht zien komen. Ik ken een meis
je dat zo'n affiche ook had bemach
tigd: ze werd op het vliegveld vast
gehouden, tot het vliegtuig, waar
voor ze had geboekt, vertrokken
De jongens werden door de politie
op het strand aangehouden, (eerst
gewone poltie, later kwam de mili
taire er aan te pas). Na een onge
makkelijke bootreis werden ze hard
handig in een cel gewerkt. Ze wer
den geboeid naar een gerechtsge
bouw gebracht, waar ze te horen
kregen dat hun zaak over een week
zou voorkomen. Ze kwamen weer in
hun cel en brachten de nacht door
met elf mannen in een naar braak
sel en urnie stinkend hok.
Wat leidde er toe dat ze plotseling
werden vrijgelaten? Zeker weten ze
het niet, maar ze hebben het idee
dat de Nederlandse ambassade, van
wie ze de heer Tettero als verte
genwoordiger in de gevangenis op
bezoek hebben gehad, er een flinke
rol in heeft gespeeld.
Een gevangene fluisterde Simon
Chajet toe. dat er 26.000 tegenstan
ders van het huidige Griekse regime
in gevangenissen en kampen opge
sloten zijn. Daar staat het officiële
cijfer van 2400 tegenover.
Wat er van beide getallen waar
is weten de jongens niet.
Dezelfde politieke gevangenene ver
telde ook wat voor Griekenland de
verandering moet brengen: niet re
volutie maar evolutiie. Hij baseerde
die evolutie op drie punten: op het
ogenblik leeft nagenoeg het hele
Griekse volk buiten de wet (spreken
Ontslagen bij
Robinson
(Van onze Nijmeegse correspondent)
Om een zo sterk mogelijke concen
tratie in Nijmegen en Groesbeek te
krijgen gaat de Nijmeegse schoen
fabriek Robinson haar derde vesti
ging in Valkenswaard sluiten. Door
deze maatregel zullen de 94 werk
nemers in dit nevenbedrijf worden
ontslagen. De sluiting wordt op
korte termijn verwacht. Er bestaat
weinig hoop dat de 94 man in de
directe omgeving in hun vak weer
werk kunnen vinden, mede in ver
band met de crisis, die de schoenen
industrie thans doormaakt.
Het gehele produktie-apparaat van
Valkenswaard zal worden overge
plaatst naar Nijmegen. In laatstge
noemde stad verwacht de directie
van Robinson geen imkrimping van
het personeelsbestand. Wel is men
bezig om de bedrijfsbasis te verbe
teren door nauwe samenwerking met
andere bedrijven. Een fusie is vol
gens de directie op dit moment ech
ter nog voorbarig.
Thans geldt bij Robinson-Nijme-
gen voor ongeveer 75 werknemers een
verkorte werktijd. Twee dagen per
week wordt er niet gewerkt. Deze
maatregel is maximaal zes weken
van kracht.
over Papandreou is al voldoende om
opgepakt te worden)de huidige mi
litaire regering is niet in staat Grie
kenland economisch drijvend te hou
den; druk uit het buitenland.
Rijksherbarium (Schelpenkade 6):
verg. Kon. Ned. Natuurhisto
rische Ver. 8 uur nam.
Stadhuis (wachtkamer trouwzaal):
Zitting Bouwfonds Ned. Gemeenten. 7-
8 uur nam.
WOENSDAG
DONDERDAG
Bevrijdingskerk (bovenzaal): NCVB
afd. Zuid-West. Spr. de hr. H. de
Groot over „Israël" (met dia's). 8
Haagweg 90: Openbare Bahai-ge-
spreksavond. 8 uur nam.
Reet. Van der Heijden: Modeshow De
Groot. 2.30 en 8 uur nam.
VRIJDAG
Koningskerk: Ruilclub 7.30-10 uur
Oude Vest 13: Evangelisatie. Chris-
tengem. „Ecclesia". 8 uur nam.
ZATERDAG
Eerste Binnenvestgracht 20: Instal
latie districtscommissaris N.P.V. 10.30
uur voorm.
Kon. Ned. Maatschappij voor Tuin
bouw en Plantkunde: Jubileumtocht
naar Bloemen- en fruitcorso In Goes.
Vertrek Station Leiden 7.45 uur voor
middag.
Tltus Brandsmalaan 150: Dia-avond.
Chr. Jeugdbond van Natuurvrienden.
7.30 uur nam.
ZONDAG
Oude Rijn 5: Gem. voor oorspron
kelijk christendom. Spr. evang. N. v.
d. Brugge. 7.30 uur nam.
Steenschuur 6: Kerk van Jezus
Christus van de heiligen der laatste
dagen. Spr. dhr. Diender. 10.30 uur
MAANDAG
Modeshow Week-
Reglnamode, 2.30, 7 en 9.15
ADVERTENTIE
Zie de advertentie van de
Stadsgehoorzaal morgenavond-
BINNENLAND
Protest ouders gehandicapte kin
deren Het bestuur van de federa
tie van ouderverenigingen van ge
handicapte kinderen heeft in een te
legram aan de vaste commissie van
Sociale Zaken van de Tweede Kamer
verklaard met ontsteltenis te hebben
kennis genomen van het advies van
de Stichting van de Arbeid inzake de
premieheffing voor zware genees
kundige risico's. Welvaartsstijging
voor de gehele bevolking mag niet
worden verkregen ten laste van ge
handicapten uit dat volk. aldus het
telegram. Beperking van de verstrek
kingen betekent een ontoelaatbare
discriminatie tussen gehandicapten
onderling, zo wordt in 't protestte
legram verder gezegd.
Parkeergarage bij congresgebouw
De heren C. Steensma, directeur
van de N.V. Nederlands Congresge
bouw, en J. J. Crans, directeur van
de N.V. Nederlandsche aanneming
Maatschappij (Nedamt hebben gis
termiddag het contract ondertekend
waarbij aan de Nedam de bouw is
gegund van een parkeergarage onder
het reeds geplande parkeerterrein
van het congresgebouw in Den Haag.
Direct na de ondertekening verricht
te de heer Steensma de eerste graaf
werkzaamheden. De gunning van de
bouw van deze ondergrondse garage
viel samen met de oplevering van
de noordvleugel van het congresge
bouw door ir. H. E. Oud, de architect
die de leiding heeft van de bouw.
Tweemaal overreden De 33-
jarige landarbeider G. Oegema uit
Achlum is door twee auto's aangere
den en aan de gevolgen daarvan
overleden. De man, die met twee an
dere mannen een onverlichte auto
voortduwde en daarbij aan de lin
kerkant van de wagen liep, werd
eerst aangereden door een achterop
komende auto. De bestuurder hier-
van, die met dimlicht reed en de du
wende mannen pas op het laatste
nippertje zag, trachtte nog door naar
links uit te wijken, een aanrijding te
voorkomen. Toch raakte hij de heer
Oegema, die vervolgens kruipend
over de weg trachtte weg te komen.
Daarbij werd hij echter weer over
reden door een tegemoet komende
auto.
BUITENLAND
Bed vrij Een inwoner van Luck-
now (India) ontving bericht van
het plaatselijk ziekenhuis dat er 'n
bed was vrijgekomen en hij kon wor
den opgenomen voor behandeling. De
man moest echter antwoorden dat
hij volledig hersteld was van de ver
wondingen die hij twee jaar geleden
had opgelopen bij een auto-ongeluk.
Toen was er geen plaats voor hem
in het ziekenhuis.
Japanners verlaten Peking
Het Chinese ministerie B.Z. heeft 3
van de negen Japanse verslaggevers
in Peking verzocht China te verla
ten. Zij worden beschuldigd van
anti-Chinese berichtgeving. Twee
van hen moeten vertrekken als hun
visum is afgelopen, de derde binnen
vijf dagen. Vervanging van de uit
gewezenen wordt niet toegestaan.
Volgens politieke waarnemers gaat
het om een represaillemaatregel. Pre
mier Sato van Japan heeft een be
zoek van enkele dagen aan Formosa
gebracht, wat volgens Peking een po
litieke provocatie Jegens China was.
Wolkbreuken Hevige wolkbreu
ken waarbij hagelstenen ter grootte
van duive-eieren naar beneden kwa
men, hebben gisteren de Joegoslavi
sche hoofdstad Gelgroda en omge
ving ruim een uur geteisterd. Deze
bui was de ergste van de laatst ze
ventig jaar. In het centrum van Bel
grado viel een boom op een gepar
keerde auto'terwijl een oud huis in
stortte en het kolkende water in
sommige hellende straten stenen uit
het plaveisel rukte. Het grote plein
in de buurt van het station veran
derde in een meer dat op sommige
plaatsen een meter diep was.
Betoging in Barcelona De poli
tie heeft gisteravond in Barcelona
een begoging van ongeveer 200 per
sonen uiteengejaagd. Er stegen uit de
menigte oproerige kreten op. aldus
het Spaanse agentschap Cifra en
twee betogers werden aangehouden.
Een van hen was Berlancos, die kort
geleden uit Mexico in Spanje was
aangekomen. Zijn dochter werd
enige maanden geleden aangehou
den wegens ondermijnende activitei
ten.
Vuurwerk in beslag genomen De
autoriteiten van Hongkong hebben
de laatste dagen ruim één miljoen
stuks vuurwerk in beslag genomen
om te voorkomen, dat het kruit voor
gewelddaden wordt gebruikt. Men
weet nog niet wat er met de hon
derd ton voetzoekers moet gebeuren:
afsteken, bewaren of uitvoeren. De
vorige eigenaars van het vuurwerk
krijgen een schadevergoeding.
Indonesiërs op reis Indonesië zal
deze maand parlementaire missies
sturen naar verscheidene Europese
en Aziatische landen, zo is gisteren
in Djakarta bekendgemaakt. Een
groep van zes parlementariërs zal
op 17 september vertrekken naar Ne
derland, West-Duitsland, Frank
rijk, Belgë en Engeland. Een andere
groep gaat naar Zuid-Korea. Japan,
de Philippijnen, India en Maleisië.
Egyptische straaljager In een
vraaggesprek met het Westduitse
tijdschrift „Der Spiegel" heeft de
Oostenrijkse ingenieur Ferdinand
Brandner, die belast is met de ont
wikkeling van vliegtuigmotoren in
Egypte, gezegd, dat Egypte tegen de
volgende zomer een supersonische
straaljager in de lucht zal hebben, de
HA 300, die ontworpen is door de
Duitse vliegtuigontwerper professor
Willy Messerschmitt. Dit toestel zal
volgens Brandner twee keer de snel
heid van het geluid hebben. Het aan
vankelijke plan om de HA 300 reeds
in februari 1968 te laten vliegen was
door het Arabisch-Israëlische con
flict vertraagd.
Verlammende staking Een door
de pro-Russische en pro-Chinese
communisten georganiseerde algeme
ne staking heeft een verlammende
uitwerking in de Indiase deelstaten
Kerala, met 20 miljoen inwoners en
Assam, met 15 miljoen.
Algeryns protest Algerije h°eft
gisteren bij de Amerikaanse regj-
ring krachtig geprotesteerd tegen
een „schending van de Algerijnse
territoriale wateren door Ameri
kaanse oorlogsschepen." Het protest
werd in Algiers overhandigd aan de
Zwitserse zaakgelastigde, die de
Amerikaanse belangen vertegen
woordigt sinds de diplomatieke
breuk tussen Algerije en de Ver
Staten.
Volgens Algerye waren emgï
Amerikaanse oorlogsbodems, waar
onder onderzeeërs, op 7 septemoer
de Algerijnse kust by Cherchell tot
op 7 mijl genaderd.
„Beulah" naar Haïti De orkaan
„Beulah," die al drie dagen nuts-
houdt in het Caraïbisch gebied en
tot dusver zestien mensenlevens
heeft geëist, bereikte gisteren de
zuidkust van de Dominicaanse re
publiek met windsnelheden van 20°
km per uur. In korte tyd werier.
meer dan duizend personen daklij.
De orkaan beweegt zich thans in lie
richting van Haiti.
studio „Blow-Up", 18
gelijks 2.30. 7 en 9.15 uur. Zol
4.45, 7 en 9.15 uur.
Trlanon „The sound cj
a.l. Dagelijks 2 en 8 uur. Zol
en 8 uur.
Luxor „The naked rui
Jaar. Dagelijks 2.30, 7 en 9|
Zondag 2.30. 4.45, 7 en 9.15)
Camera „20.000 mijlen o:
14 Jaar. Dagelijks 2.30, 7 en.
Zondag 2.30, 4.45, 7 en 9.15|
LIdo „Mooi maa:
Dagelijks 2.30, 7 en 9.15 uui
2.30. 4.45, 7 en 9.15 uur.
TENTOONSTELLlNUijfl
De Lakenhal: Tentoonstelt
Buurman (t/m. 1 oktober) T
Legermuseum (Pesthulsld
uitzondering van za
(zondag 1-5 uur).
Molen „de Valk", MolenmJ"
opend dinsdag t/m zaterdi
voorm.—5 uur nam. Zondag
nam. Maandags gesloten.
Rijksmuseum voor Votttfj(
Tentoonstelling: „Ball, t
droombeeld". Geopend dagi™
17 uur; 's zondags 13-17 u{
oktober). Iff
Rijksmuseum voor Voltfe
Tentoonstelling van Japansfee
van Kyosal. Dagelijks lOlm
's Zondags 13-17 uur. rip
Rijksmuseum voor
Steenstraat 1dag. 1
dags 13-17 uur.
Rijksmuseum voor de
der natuurwetenschappen
uur. zond. 1-4 uur.
AVON - EN NACHTDIQte
DER APOTHEKENige
Geopend voor spoedeisendfcki
lei Doeza Apotheek, Doezakrii
tel. 21313. r"1
Apotheek R. van Breest 1
burg te Leiderdorp en de Oef
Apotheek zijn de gehele
opend.
DINSDAG 12 SEPTEMBER
Kon. Schouwburg. 20.15 i
Nationaal Ballet.
Diligentla, 20.15 uur: Cabip
en Eva: „Tussen tafel
Kurzaal, 20.15 uur:
Orkest o.l.v. André Vanderni
Régis Pasquler, viool.
WOENSDAG 13 SEPTEMBEi
Kon. Schouwburg, 20.15 i
groep Theater: „De Belofte"
Diligentla, 20.15 uur: Cabi onl
en Eva: „Tussen tafel en
Speeltuinver. Oosterkwar. 0'
neostraat) Tentoonstelling
Pluimvee- e- Konijnenspor
uur.
Speeltulnver. Oosterkwart!, e"
neostraat) Tentoonstelling loet
Pluimvee- en Konijnensportt 75..
WEERRAPPOR1
(Van hedenmorgen 7
Amsterdam
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen 2
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
Zuid-Limburg
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Athene
Barcelona
Mp.drid
Mallorca
swaar bew.
licht bew.
mist
onbewolkt
mist
onbewolkt
half bew.
geh. bew.
half bew.
geh. bew.
onbewolkt
geh. bew.
regen
zwaar bew.
zwaar bew.
geh. bew.
onbewolkt
zwaar bew.
geh. bew.
zwaa rbew.
onbewolkt
swaar bew.
geh. bew.
geh. bew.
half bew,
licht bew.
half bew.
onbewolkt
half bew.
onbewolkt
kot
beu
Jn de
