Zweden in de ban
ifan rechts rijden
Coco Chanel houdt
niet van minirok
Ruim 4000autonamen
Unieke reformatie op 3 september
SCHUDEL'S
CITROEN
Nieuwe uitgaven
ÏJDAG 18 AUGUSTUS 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
(van hoger is rechts) draagt tot plak
plaatjes voor op de autoruit en bel
letjes die waarschuwen als men het
stuur naar links draait.
Intussen vormt die voorlichtings
campagne maar een onderdeel van
de werkzaamheden die de overgang
naar het rechtsrijden mogelijk moet
maken. Stockholm lijkt een gebom
bardeerde stad, overal is het plavei
sel opgebroken en verraste automo
bilisten zoeken tevergeefs naar her
kenningspunten in de vorm van
vluchtheuvels en waarschuwingsbor
den. Een groot deel van de straten is
reeds voorzien van de nieuwe rich
tingsaanduidingen die een witte kleur
dragen, terwijl eveneens de oude
geen gekleurde pijlen en strepen
de aandacht blijven opeisen.
Verboden?
Toeristen worden door straten ge
loodst waarvan ze zeker weten dat
het verboden moet zijn om er te rij
den, gezien de borden die er staan,
maar dan blijkt dat ietwat benevelde
voorbarige geesten de afgelopen
nacht reeds borden hebben onthuld
die pas op 3 september in gebruik
zullen worden genomen.
De binnenstad van Stockholm is
een waar paradijs voor elke echte
bordenliefhebber. Er staan er duizen
den, gegarneerd met stoplichten die
nog niet functioneren en vluchtheu
vels die de automobilist tot de
vreemdste capriolen dwingen.
En ondertussen vraagt iedereen
zich af hoe het er na 3 september uit
gaat zien; verandert de binnenstad
van Stockholm en enkele andere gro
te Zweedse steden in een chaotisch
verkeersinferno? Hoeveel slachtof
fers zal deze unieke reformatie tot
gevolg hebben?
Hoe oud wordt mademoiselle
Coco Chanel, de grande
mademoiselle van de Parijse
haute couture, is op 19
augustus jarig. Of ze 84, 85
of 86 ivordt blijft een ge
heim. Zelf beschouwt ze zich
als „achter in de zeventig"
maar ongeacht haar leeftijd
zijn haar energie en dyna
mische persoonlijkheid nog
steeds een bezienswaardig
heid in de modewereld
In de loop van drie gene
raties heeft Chanel de mode
wereld tweemaal veroverd
en ze is nog lang niet uit
gepraat. Een Chanelpakje is
een begrip. Een vrouw kan
30 jaar doen met een
Chanelpakje en steeds in dz
mode blijven door bij
voorbeeld de rok in te kor
ten, hoewel Chanel de mi
nirok verafschuwt.
Haar vijanden zeggen „al
tijd hetzelfd" van Chanel's
pakken. Maar terwijl de ge
makkelijke draagbare lijn
nooit verandert, wisselen de
stoffen, kleuren en accessoi
res.
Haar invloed op de mode is
zo groot dat andere coutu
riers in 1954, toen zij haar
come-back maakte, onbe-
ivust door haar beïnvloed
ivaren en modellen a la Cha
nel toonden. Haar eerste col
lectie was een terugblik op
het verleden, want ze was
begonnen waar ze was opge
houden. Het duurde een paar
seizoenen voor ze weer in
vorm was, maar de klanten
stroomden bijna van het
begin af haar salons binnen.
Op het ogenblik zijn haar
collecties modern en creatief.
Haar personeel verafgoodt
„mademoiselle" ook al keurt
ze geregeld hele rijen jurken
af omdat er iets niet precies
is zoals ze het zich had voor
gesteld. Van tijd tot tijd zegt
ze „Dit is de laatste collec
tie die ik maak" en dat be
tekent alleen maar dat ze
moe is en gewoon door gaat.
Mademoiselle komt iedere
dag omstreeks half één de
Rue Cambon no. 31 binnen
en gébruikt de lunch in haar
appartement op de 3de ver
dieping van het gebouw-
Haar appartement is gevuld
met in de loop der jaren ver
zamelde kunstschatten. Aan
tafel nodigt ze graag een
paar kennissen uit omat ze
dan beter eet dan wanneer
ze alleen is, en omdat ze van
gesprekken houdt.
Zij omringde zich in haar
leven met een hofhouding
van groothertogen. Engelse
edelen en vooraanstaande
personen, die meestal echte
vrienden waren.
Tegenwoordig klaagt ze
over eenzaamheid. „De mees
ten van mijn vrienden zijn
dood en ik ben alleen", zegt
ze. Coco Chanel leest veel en
houdt, romantisch als ze in
haar hart is, het meest van
Chateau-Briand, (Memoires
d'Outre-Tombeen Woeste
hoogten.
Met karakteristiek opti
misme en zelfvertrouwen
heeft Chanel een uitnodiging
van de Russische regering
aanvaard voor het modefzs-
tival van Moskou van eind
augustus - 11 september. Ze
gaat er heen met tachtig
modellen, zeven mannequins
en een kleine hofhouding.
In de herst gaat de musi
cal, die Alan J. Lerner van
haar leven heeft gemaakt
in première. Tegelijkertijd
komt een nieuio parfum dat
„Coc" heet op de markt, mis
schien om het fabelachtige
succes van no. 5 te evenaren
(„Stom geluk", zegt made
moiselle daar over, „he
lemaal mijn geluksgetal
niet").
DUBBEl
GESTOOKTE
N.V. DE CONDOR - DISTILLEERDERIJ - LEIDEN
Onderscheid steeds moeilijker
propaganda voor het rechtsrijden beheerst Zweden. De
staan er vol van, de nieuwslezer van radio en televisie
zijn bulletin met het dringende verzoek vooral niet te
dat vanaf 3 september rechts moet worden gereden en
tientallen keren per dag wijst hij er bovendien op dat
grote dag alle voertuigen moeten zijn voorzien van
verlichting.
het melkkartonnetje dat op de
tafel staat, is een opvoedende
aangebracht die betrekking
op de ingrijpende verandering
sen de post zit gegarandeerd
weer een nieuw foldertje met
de "statelijke commissie voor
verkeer" uitgevaardigde richt-
De radio spuit tientallen teks-
n een minuut, waarin alle as-
worden belicht van de v^r-
haos waarvoor wordt ge-
Televisie
elevisie heeft een speciale pro-
froep gevormd die dagelijks
na's over het verkeer ver
deze uitzendt op de tijd dao'
(dichtheid het grootst is. Een
agavond met een verkeerspro-
dat een half uur of meer in
neemt dikwijls nog vooraf
door een speciaal kinder-ver-
rogramma is al geruime
Ikomen normaal.
)lakbiljetten in alle openbare
en op iedere reclame-zuil,
nen folders die door het gehele
rorden verspreid, commerciële
en advertenties die hele pagi
na's beslaan, vormen steeds terugke
rende bronnen van inlichtingen voor
alle categoriën deelnemers aan het
verkeer. Voor de blinden verschijnt
dit alles in braille-schrift en voor de
doofstommen is er een speciaal t.v.-
programma met een geoefend vin
ger-taal- "spreekster
W etenscliappel ij k
Men beschouwt de aanpassing van
de weggebruikers aan het nieuwe
verkeerssysteem als een der belang
rijkste facetten van de voorberei
dingswerkzaamheden en men heeft
voor dit facet dan ook een groot we
tenschappelijk programma opgezet.
Een brochure, die in alle huishou
dens zal worden verspreid, is gedrukt
in een oplage van 7 miljoen exem
plaren, terwijl alle in Zweden woon-
Knop voor
vergrendeling
gaat omlaag
Duitse Fiatfabrieken), maar ook een
Lotus Europa. De Franse Alpine-wa
gens komen naast de Sunbeam Al
pine voor.
Volvo moest de naam Amazon wy-
zlgen omdat een Duitse motorrij
wielfabrikant die naam gereserveerd
had en de Japanse Prince ia hier
via Nippon omgedoopt in PMC, om
dat NSU al een Prinz-model neeft.
In totaal zijn er reeds se'n 1M#
autonamen geweest. Is het wonder,
dat autofabrikanten steeds meer hnn
toevlucht nemen tot merknamen ge
volgd door een cijfer, zoals Austin
1100, Fiat 1500, BMW 2000 enzT
Antieke rariteiten
Bij C. A. J. van Dishoeck te Bue-
sum verscheen het bijzonder aardige
boekje „Antieke rariteiten" door G.
A. Brongers, conservator van het
Museum het Hogeland te Warffum,
verlucht met talrijke foto's van o.a.
Chris Stapels te Voorschoten en te
keningen van o.a. Will H. Tweehuy-
zen te Leiden.
Het is een uitnemende gedachte
van de auteur geweest zijn aan
dacht te wijden aana ntieke curiosa,
die echter nog allen verwerfbaar
zjjn. Hier is sprake van een be
langrijke keuze uit de veelheid, die
men nog in vele „magazijnen van
oud- en zeldzaamheden" in one
land kan aantreffen. Talrijke voor
werpen worden boeiend besproken,
ook religieuze curiosa. Zij sullen
ongetwijfeld de belangstelling van
menigeen trekken en men zal, mét
de auteur, tot de conclusie kamen,
dat het verrukkelijk is. in het vw"-
leden te grasduinen. Want het be
studeren van cultuur-historische as
pecten uit dat verleden is als het
verkennen in een vreemd land. Het
is steeds de spiegel van de veran
derende mens en wereld.
Edelsmeedkunst
In het bij C. A. J. van Dishoeck
in Bussum in de serie .Kerkelijke
kunst" verschenen boekje „Edel
smeedkunst" door dr. D. P. R. A.
Bouvy, worden ruim 100 metalen
voorwerpen behandeld, van de vroe
ge middeleeuwen tot omstreeks 1800.
Aan de voornaamste liturgische voor
werpen zijn aparte hoofdstukken ge
wijd. waarin hun oorsprong en ont
wikkeling worden besproken. Dit
boekje is het derde van de vijf deel
tjes, waarin aan de hand van de
belangrijkste kunstwerken uit de
Nederlandse kerkelijke musea de
verschillende takken van kunst wor
den behandeld.
De adjunct-directrice van net
Aartsbisschoppelijk Museum in
Utrecht, dra. A. M. Janssens en de
conservator bij dit museum, drs. II.
L. M. Dufoer, hebben het leeuwen
deel van dit boekje, dat untmuntdoor
deskundige beschouwingen voor him
rekening genomen. De samenstellers
hebben ernaar gestreefd de lezer een
inzicht te geven in de oorsprong en
de ontwikkeling van de metalen voor
werpen, die in meerdere of mindere
mate bij de katholieke godsdienst
betrokken zijn. Talrijke illustraties
verhelderen hieromtrent het inzicht.
De automobielfabrikanten kunnen
al het mogelijke doen om auto's
voor diefstal te vrijwaren, een feit
is dat in Amerika 75 pet. van de wa
gendiefstallen te wijten is aan de zor
geloosheid der bestuurders, die verzui
men de portieren af te sluiten en het
autodieven of plezierrijders al heel
gemakkelijk maken door de auto
sleuteltjes uitnodigend in de wagen
achter te laten.
Het zijn vooral de jeugdige Ameri
kanen, die een dergelijke non
chalance aan de dag leggen.
Niettemin eist de Amerikaanse re
gering steeds meer maatregelen, die
kunnen leiden naar de diefstalzeke-
re auto.
General Motor bouwde in de 1967-
modellen nieuwe deursloten in,
waarbij een variatie van 728 sleutels
mogelijk is.
Voordien bedroeg dit aantal slechts
64. Een autodief, die met namaak-
sleutels werkt, zal thans dus over veel
meer autosleutels moeten beschikken
en de kans dat hij in korte tijd de
bijpassende sleutel heeft ontdekt, is
veel geringer geworden. Voor het mo
deljaar 1968 zullen verdere maatre
gelen worden doorgevoerd.
Zo zal de deurvergrendelingsknon
op de onderste raamkozijn naar
lagere positie op de deurbekleding
verhuizen, waarmee de mogelijkheid
om de deur door middel van een
draad van buiten af te ontgrendelen,
wordt uitgeschakeld.
De bemoeiingen van de autofabri
kanten zijn er vooral op gericht om
zodanige voorzieningen te treffen, dat
de bestuurder op de noodzaak van
het afsluiten der deuren wordt ge
attendeerd.
Dat kan door het gaan branden
van een waarschuwingslampje
het dashboard zodra de sleutel uit
het contactslot wordt getrokken, of
door het in werking treden van een
zoemerinstallatie zodra de bestuur
der de deur dichtslaat zonder haar
te hebben afgesloten.
Buigzaam glas
Een Engelse firma, Triplex Safety
Glass Co., heeft een nieuw soort ge
laagd glas uitgebracht, dat driemaal
zoveel weerstand bij botsingen geeft.
Het gelaagde glas bestaat uit twee
lEigen glas, waarbussen een plastic
laag is aangebracht, die de twee
glaslagen bij elkaar houdt.
Als op dit gelaagde glas wordt ge
slagen, dan komt er wel een barst,
maar de transparante tussenlaag
houdt alles op zyn plaats en het uit
zicht heeft maar weinig te ïyden.
Voor dit nieuwe gelaagd glas heeft
men een tussenlaag van dubbele dik
te (3/4 mm) gebruikt. Uitgebreide
tests hebben aangetoond, dat de
weerstand van zulk een voorruit ver
drievoudigd is.
Ook autobanden
moeten veiliger
c>
De Amerikaanse verkeersautoritei-
ten zijn voornemens met ingang van
1 januari ook nieuwe veilig
heidsmaatstaven voor banden van
nieuwe auto's vast te stellen. Zo zul
len de velgen een lekgeslagen band
stevig genoeg moeten kunnen yast-
houden om veilig remmen bij snel
heden tot omstreeks 100 km/u moge-
lyk te maken.
Verder zullen alle banden moeten
worden voorzien van een merkteken,
dat aangeeft wanneer het profiel van
van het loopvlak tot 1.5 mm is af
gesleten.
Geen geld
Het wordt steeds moeiiyker de di
verse automerken van elkaar te on
derscheiden. Zelfs de Engelse auto's,
die een tiental jaren geleden ean
zeer aparte, hoekige vorm hadden,
doen zozeer aan de algemene autp-
lijn mee, dat zij bij oppervlakkige
beschouwing nog nauwelijks van die
van het Europese vasteland zijn te
onderscheiden.
Vroeger kon men de meeste auto's
direct aan hun wagenfront herken
nen. Wat er in de loop der jaren
ook aan de wagens veranderde, het
vooraanzicht bleef als symbool van
het werk gehandhaafd.
Steeds meer merken hebben deze
taktiek echter laten varen. Er zijn
nog maar weinige, die deze traditie
handhaven, zoals Mercedes Benz,
Rolls Royce, Bentley, Daimler, Ja
guar, Riley, Wolseley. Ook by Alfa
Romeo en BMW vindt men nog res
tanten van de traditionele grille te
rug.
Embleem
Ook het fabrieksembleem, dat eer-
tyds met trots in de grille werd ver
werkt, heeft aan waarde ingeboet.
Zo is de dubbele chevron van Ci-
troën, die altyd opvallend op hef
radiateurscherm prykte, by de ID
en DS-typen naar de motorkap vei-
huisd.
Elders vindt men het fabrieksem
bleem alleen nog maar bescheiden
op de zykanten, op het kofferdek
sel of in de wieldoppen.
By de BMC 2000 C bleef het for
maat van het propeller-embleem
weliswaar ook van bescheiden afme
tingen, maar het aantal van acht
stuks (op alle vier wielen, op mocor-
en kofferdeksel en aan weerskan
ten by de luchtafvoersluizen) is wel
wat overdreven.
Het verdwijnen van de typische
frontvormen moet voornamelijk
worden toegeschreven aan de tech
nische vooruitgang, die vaak niet
meer in overeenstemming valt te
brengen met de traditionele radia-
teurvormen.
Inplaats daarvan wordt er nu veel
met autonamen gejongleerd. Vroeger
was een Chevrolet een Chevrolet,
maar heden ten dagen kan men ook
een Chevrolet kopen onder de naam
Chevy II, Corvair, Chevelle, Corvette
of Camaro, met als enige overeen
komst in de naam, dat ze alle met
een C. beginnen. Deze series worden
nog weer gesplitst in modellen met
namen als Impala, Biscayne, Nova,
Malibu, Monza enz.
Bij de Europese Fordfabrie
ken kreeg men de Indruk, dat Con
sul, Zephyr. Zodiac. Anglia en Tau-
nus als zelfstandige merken moés
ten worden beschouwd.
Vooral het merk Consul kreeg een
groot aantal varianten: Consul 315,
Consul 375. Consul Capri, Consul
Cortina en Consul Corsair.
ADVERTENTIE
EL-MIOR
vanaf f 15,90
herenmode
conpektie
LEIDEN
GANGETJE 6
Overgebleven hiervan zyn slechts
de typenamen Cortina en Corsair, die
zich thans niet meer achter de fa
milienaam Consul verschuilen.
Namen
Het wordt echter steeds moeiiyker
nieuwe namen voor auto's te beden
ken. Daarom is Daf er ook toe over
gegaan zyn auto's met een dubbel
cyfer aan te duiden, zoals Daf 44 en
de Daffodil zou binnenkort worden
omgedoopt tot Daf 33.
Er komen reeds tal van doublures
onder de autonamen voor. Zo was
sephyr oorspronkelijk een typenaam
van de Lincoln.
In de jaren twintig was er een
Bugatti met de naam La Royale.
Tien jaar later bracht Chrysler ee 1
Royal uit. Er is een Chrysler Impe
rial en een Humbler Imperial en er
ls ook al een Cadillac Imperial ge
weest.
General Motors kwam eertyds uit
met een droomwagen Le Sabre. Nu
is er een Buick Le Sabre en ook een
Israëlische wagen komt onder de
naam Sabra uit.
Een reeds lang van het toneel ver
dwenen automerk Invicta, was de
voorganger van de Buick Invicta. Er
is thans een Plymouth Belvedeie,
maar ook Fiat heeft die typenaam
gevoerd.
In Frankryk was er vroeger een
merk Talbot (thans door Simca op-
gekochf», maar in Engeland was de
Sunbeam Talbot bekend.
Verwarringen kunnen ook de na
men Corvair (van G.M.), Corsair
(van Ford) en Convair (naam van
een vliegtuig) geven.
Er is een Fiat Europa (van de
Grootscheepse
amnestie in
Indonesië
W aarnamend president-generaal
Soeharto van Indonesië heeft aan
19.000 niet-politieke gevangenen ge
hele of gedeeltelijke kwijtschelding
van straf verleend in verband met
de viering van de onafhankelijk
heidsdag gisteren. Negen ter dood
veroordeelden zagen hun straf ge
wijzigd in levenslang, terwyi 3000 ge
vangenen meteen op vrije voeten
kwamen en 16.000 strafvermindering
kregen.
Indonesië heeft gisteren rustig de
22ste herdenking van zyn onafhan
kelijkheid gevierd. Dit was de eerste
maal dat Soekarno, die als president
afgezet is, er niet aan deelnam.
De plechtigheid bij het nationale
paleis, waarbij de oorspronkeiyke
nationale vlag gehesen werd, was
kort en zonder ophef.
De waarnemend president, gene
raal Soeharto, hield een sobere rede
voor het parlement in plaats van
massa's voor het paleis toe te spre
ken, zoals Soekarno altijd deed.
President Soekarno is uit zyn
buitenverblyf, waarheen hij door de
regering verbannen is, naar Dja
karta teruggebracht, omdat volgens
zijn doktoren verergering van de
nierziekte, waaraan hy lijdt, dit
noodzakelijk maakt.
Twee generaals van de Indonesi
sche politie zijn met pensioen ge-
zenden. Zij zouden hebben deelgeno
men aan een complot tegen de lei
ding van de politie, aldus Antara.
Elf andere officieren wacht een dis
ciplinaire bestraffing.
Stockholm bij het Centraal
Station. Hoewel de „Vasagatan"
reeds pijlen voor het rechtse ver
keer heeft, rijden de auto's nog
op de linker rijbaan.
achtige buitenlanders via een vyfta-
lige folder geregeld van het ver-
keersnieuws op de hoogte worden ge
houden.
En voor de vergeetachtigen heeft
men reeds een serie herinneringsme-
Er ls in elk geval één Zweedse stad
die weigert deel te nemen aan de
overschakeling: het stadje Malilla in
zuid-Zweden, waar het gemeentebe
stuur heeft besloten links te blyven
rijden bij gebrek aan financiële mid
delen om de verandering door te voe
ren. Als de staat het wil, zei een
woordvoerder van het gemeentebe
stuur, dan moet de staat ook maar
betalen. De strijd is tot dusverre on
beslist gebleven.
De waardering voor de „toe-1 steden zal na de derde september
ristenpiloten" in de grote Zweedse I ongetwijfeld groter worden.
