poleto's Festival is vol
opera-hoogtepunten'
Vrouw in Rusland heeft
haar speciale zorgen
VOOR ILLUSTER PUBLIEK:
jueke opvoering van
ozarts Don Giovanni
VeietnrfSST Orgelconcert Kativijk
Weinig genade met ongehuwde moeders
ggtooDAü y AUGUSTUS 1967
LL1DSCH DAGBLAD
PAGINA 7
wanneer men de nadruk uitsluitend
legt op ..Don Giovanni" en zijn wei
nig stichtelijk bedrijf,_ bevreemding
wekt
Juist dankzij Menotti en zijn sa
menwerking met Henry Moore is dui
delijk gebleken, dat Mozarts mees
terwerk is als een monument, als een
plastisch werk, dat men van alle
kanten bekijken moet en dat van
alle kanten nieuwe verrassingen
heeft te bieden.
Een ,,Don Giovanni", waarover nog
lang zal worden nagepraat en die
epoche maakt. Het is allerminst de
enige opera, die in Spoleto wordt op
gevoerd. De dankzij dit Festival her
ontdekte „Razende op het eiland San
Domingo" van Donizetti, een lang-
vergeten werk, is nauwelijks minder
belangrijk en ook de opera's in één
akte zijn alle even geslaagd. Maar
Spoleto is een zo overmatig rijk Fes
tival, dat we niet meer kunnen doen
dan er enkele hoogtepunten van ver
melden.
Kunstzwendel in
Montreal
tifr. i
niei
(Van onze Romeinse correspondent)
hetde loge van de „maestro" dat is Giancarlo Menotti
Bernstein met (laat ons dit tenminste hopen) zijn ganse
mee^ie: zeven man. De loge daarnaast is niet zo vol: Menotti
Ingrid Bergman en echtvriend. In een loge boven dit
onjchap: de directeur van het Newyorkse Metropolitan Opera
rlsiee in gezelschap van de pianist Sviatoslaw Richter. In weer
jam)ndere loge de hoogbejaarde Amerikaanse dichter Ezra
iaar«d samen met twee Italiaanse Nobelprijswinnaars, even-
dichters: Salvatore Quasimodo en Giuseppe Ungaretti.
komt er nog een vermaard dichter bijAllen Ginsburg, j de kunsthandel en de kunstgeschie
t u va-1 j I denis zouden voortleven.
voorlopig zit hij nog op het politiebureau, waar de com-
hem ondervraagt, omdat een agent van politie de in-
ii rit van de door hem voorgelezen verzen uiterst zeden-
jsend heeft gevonden.
„Don Giovanni", tweede be
drijf. Anna en Don Ottavio bij
Henry Moore's „Boom" en Don
Giovannie, die zich tot de monu
mentale Donna Elvira richt. De
dreiging van het komende nood
lot is uitgedrukt in de donkere
„schim" op de achtergrond, die
seur voor beeldende kunsten Caran-
dente, hebben het volste vertrouwen
in de wonderen, die een Italiaans
vakman weet te verrichten. Toen
Henry Moore naar Spoleto kwam
en daar het werk zag van dc Na-
politaan Gcatanniello, was hjj stom
verbaasd: op het toneel, uitgevoerd
in lichte chemische materie, stonden
„échte" Moores, zó echt dat hij er
op staat, dat zij na gebruik moeten
worden vernietigd, omdat zij anders
als authentiek werk van hemzelf in
De politie in Montreal heeft meege
deeld dat zij meent een internationa
le bende van kunstzwendelaars op
het spoor te zijn na een reeks huis
zoekingen waarbij 448 olieverf schil
derijen in beslag werden genomen.
Twee mannen zijn gearresteerd om
dat zij de schilderijen, die van mid
delmatige kwaliteit waren, in Euro
pa met valse cheques h adden ge
kocht.
De schilderijen waren hoofdzakelijk j
in Italië. Nederland en Duitsland
aangekocht.
Op 25 juni j.l. was het 200
1767) op 80-jarige leeftijd in
Hamburg overleed.
De muziekafdeling van het T "I I 1
Haags Gemeentemuseum zal met X\ II11 Af (l Jlllllf-*
documenten uit Hamburgse in- TT 1111 -1 C4lllll>
stellingen, maar vooral met eigen
materiaal, zoals muziek, tekst-
boekjes, prenten, instrumenten. lliot (YPfl 1 fillAll PPl'f I
boeken van tijdgenoten enz., van llld lIFlllu liUllCv l 11
22 september t/m. 19 november M.
dit feit herdenken. Er heerst te-
genwoordig een ware Télemann- Wim v. d. Panne, die het achtste concert in de zomerserie van
^iSSm"^Memeeb^de Katw«kse Nieuwe Kerk verzorgde, stelde ons voor een psy-
altijd boeiende en soms uitsteken- chologische raadsel. Zijn recital leek dat van een ongedispo-
de muziek geschreven. neerde en het cumuleerde teleurstellingen. Een week eerder
evenwel hoorden we v. d. Panne op hetzelfde orgel en toen
Telemann heeft *.ijn laatste le- gch0nk hij opvallend veel genoegdoening. Dan vraagt men de
vensjaren zijn mooiste en meest organjst ze]f) 0f er iets was. Deze ontkende.
waardevolle werken gecompo
neerd, voordat hij op 25 juni 1767
de ogen sloot.
rambault was daarom zo goed geko-
Deze vruchtbare componist is zen. De vertolking miste spontaniteit.
een van de muzikale leiders van Dat het Basse de Cromorne werd
zijn tijd geweest. overgedaangebeurde i.wn diet slecht
reagerende tongwerkmeohaniek.
Bij Bachs Praeludium et Fuga in
h moll noteerden we: „hij beleeft het
niet". Deze compositie is weliswaar
naar Bachs aanwijzingen „pro orga-
no pleno", maar daarom mag toch
wel in de registrering naar diepte
werking worden gezocht. Een be
dachtzaam tempo om alle motieven
te laten uitkomen, is te verdedigen,
maar mag niet zover gaan dat de
zinnen loom en loodzwaar in de
ruimte komen te hangen. Als een
extra, niet geprogrammeerde Bach
werd de vermaarde koraalbewerking
gespeeld, die tweemaal in Kantats
147 voorkomt.
In Stanley's Voluntary en in Wes
ley's Air and Gavotte begon de or
ganist zichzelf te hervinden, om :n
Francks Choral II te bereiken, dat
men de vrije blik op de bouw van
het kapitale meesterstuk krijgen kon.
Door een nogal trage aanpak werd
dit o.i. onnodig tragisch. Het meest
vlekkeloos weerklonken echter de
extases in de fris neergezette Accla
mations van Langlais, een blinde
leerling van César Franck.
Dit werd dan het afscheid van de
Van der Panne met de gelukkiger
hand, wie wij nog voorstellen, het
zeer lang op slotnoten blijven staan
te herzien. Bij concertwerk dit liever
niet doen!
1 gehoord elegant
de pauze gaat Menotti
laak even rechtzetten. We
1 Ginsburg, de dichter der
Q ineratie, het theater bin-
men in zijn witte provo-
met al zijn baarden en
f gitzwarte lange haren, een
>n dibbel halssnoer van wal-
net om de nek en een enorm
logtft geval, een soort crucifix
atdenboeddhisten, op de borst
jpeiiend. Temidden van het on-
i ird elegante publiek ner-
ïstetnaakt men zoveel toilet als
oleto trekt hij minstens
ter de aandacht als Boeba
de jonge negerschilder uit
^publiek Mali in zijn uiterst
'prachtige hemelsblauwe to-
wifoezet met fraai indigo-
j borduurwerk. Het is een
laire" voorstelling van Mo-
lon Giovanni" tijdens het
l der twee werelden",
mag of Jacqueline Kenne-
Un de zaal is wordt beant-
duime^ een: »Neen> die komt
Het zal moeilijk zijn
.entourage (we begrijpen,
zifef om rechercheurs gaat)
,0 kf *e brengen. Waar vinden
Qieel kamers, nu de stad ei-
h^ ecors van Moore
oi'
ld pDon Giovanni" verdient deze
iem(P beloop van grootheden (het
aan dag zo te Spoleto) ten
ijaaFt
van onze tijd, Henry Moore, om de
cors en kostuums te vragen.
Moore had tot nu toe steeds ge
weigerd decors te ontwerpen voor wat
dan ook. Maar aan Menotti lukt het
niemand iets te weigeren en dus be
loofde Moore ontwerptekeningen te
zullen maken. Hij was echter over
tuigd, dat niemand die voor het to
neel zou kunnen realiseren en ver
bood dus zijn naam te noemen zolang
hij niet de verwezenlijking van zijn
ontwerpen had gezien en goedge
keurd. Aan die laatste voorwaarde
heeft Menotti zich niet al te strikt
gehouden en de Italiaanse pers, voor
Moore onleesbaar al woont hij in
Italië, had reeds aangekondigd, dat
de grote beeldhouwer zou medewer
ken aan de jubileumuitvoering van
„Don Giovanni".
Speels en helder
Moore weet weinig van de kunst
vaardigheid der Italiaanse handwerk
lieden. Menotti en vooral zijn advi-
kunst/
kaleiöos'coQp
gaat om een voorstelling,
men nog heel lang en
aa$ n^et alleen in Italië, zal pra-
zichzelf is „Don Giovanni"
jt een opera, die men „weinig
mag noemen. Maar wan-
om bekende werken gaat,
aartM Festival er een nieuwe kijk
pma*even- E" ditmaal heeft Me-
jni ijat met verschillende middelen
r
f
Grjjeeft „Don Giovanni", in te-
Frafling tot wat men gewoon is, in I
s zuheel niet ingekort, heeft het I
tffeiyke „Theatro Verdi", ge-
W door Thomas Schippers.
rokken en laat de hoofdrollen
ïn door mensen die hijzelf j
ld heeft ontdekt, allen sterren i
i eerste grootte, zoals Justino
Donald Gramm en Valeria I
rdda.
iu De beroemde schilder Mare
Chagall, zijn dochter en klein
dochtertje tijdens de opening van
een expositie van 157 van zijn
schilderijen in het museum van de
Maeght-Stichting in Saint-Paul
de Vence (Zuid-Frankrijk)Deze
expositie wordt gehouden ter ge
legenheid van de 80ste verjaardag
van deze wijd en zijd vermaarde
kunstenaar.
Zonder enige aarzeling stond hij i
Menotti toe in 't programma te ver-
meldendecors en kostuums van i
Henry Moore. Hoe werkt dat zich
uit, zal men vragen. Hoè kan een
in Spanje gelokaliseerde achttiende-
eeuwse opera met alle pruikentijdse
verfijning van een Mozart samen-1
gaan met de grote plastische vor
men van een Henry Moore? Ook wij
vonden de keuze bevreemdend. Het
bleek echter, dat Menotti ook dit
maal juist had gezien. Die grote rus
tige vormen brengen de muziek ten-
volle tot haar recht. Niets leidt de
aandacht af. En de regie gevoerd door
een zo muzikaal man. heeft ertoe ge
leid, dat men eindelijk eens een
„Don Giovanni" ziet en hoort, waar
in alle facetten van deze magische
partituur, die veelzijdig is als het le
ven zelf, naar voren komen. Het door
gaans vrij verwarrende middelste deel
van de opera met Zerlina, Masotto,
de balzaalscène en de vele intrigues,
wordt plotseling volkomen helder en
in zijn speelse opera-buffa-achtige
luchtigheid, doen het eindelijk eens
beseffen, dat Mozart en Da Ponte
niet zonder reden aan hun werk de
naam gaven van „Dramma giocoso"
(vrolijk treurspel), een naam, die
So w j et-Russisch
architect overleden
Wladimir Gelfreich, een der be
kendste Sowjet-Russische architecten,
is op 82-jarige leeftijd in Moskou
overleden. Tot de gebouwen die hij
ontwierp, behoren de wolkenkrabber
waar het ministerie van Buitenlandse
Zaken is gevestigd en de Lenin-biblio-
theek in Moskou. Hy speelde verder
een grote rol bij de na-oorlogse we-
(Van onze correspondent in Moskou)
Onlangs is in de Sowjet-Unie de internationale vrouwendag
weer als de officiële feestdag gevierd. Opnieuw ging voor één
dag alle belangstelling naar de vrouwen uit. Meer dan gewoon
lijk werd de nadruk gelegd op haar gelijkberechtigdheid in de
maatschappij, waarin zij inderdaad een belangrijke rol spelen.
Het is al voldoende om erop te wijzen, dat in de Sowjet-Unie
78 procent van alle artsen vrouwen zijn.
vader. Integendeel, de vader wordt
daartegen door de wet nadrukkelijk
beschermd.
Slechts in het geval van een echt
scheiding is de vader verplicht mede
bij te dragen aan de verzorging van
het kind. Hy moet by één kind
25 pet, bij twee 33 pet en bij drie
kinderen 50 pet van zijn inkomsten
afstaan. Voor een onecht kind hoeft
hij daarentegen geen roebel te offe
ren, zelfs niet wanneer zijn vader
schap vaststaat en hij de vrouw hu
welijksbeloften heeft gedaan.
„Maar Je bent verplicht voor het
kind te zorgen".
„Ik heb geen enkele verplichting.
Ik ken de wet".
„Dat is gemeen".
„Wees jy maar liever voorzichtig.
In ons "land zyn geen gemene wet
ten".
Staat werkte
verschijnsel
in de hand
Maar ondanks de maatschappelij
ke veranderingen die zich sinds de
revolutie ten gunste van de vrouw
hebben voltrokken, heeft het zwakke
geslacht toch ook zyn zorgen. Af en
toe signaleert men n.l. ook verschijn
selen die met de gelykberechtigd-
heid van de vrouw lijken te spotten.
Een voorbeeld daarvan is het al sinds
vele jaren drukbesproken probleem
van de onechte kinderen. Bepaalde
aspecten daarvan vertonen nog een
tendens die zo duidelijk in het na
deel van de vrouw is, dat men alleen
bij de muzelmannen nog een instel
ling kan aantreffen, die nog meer
op de onaantastbaarheid van de he
ren der schepping is gericht. De va
der van een onecht kind heeft n.l.
noch tegenover de moeder noch te>
genover het kind ook maar enige
verplichting. Er is niet één wet, die
de moeder ook maar enig houvast
geeft bij het eisen van materiële
deropbouw van Kiew in de Oekraïne. steun ïan de aijde van de iUegale
Volgens de wet
Ter illustratie laten wij hier uit
een Russische krant een dialoog vol
gen tussen een arbeider en zijn vak
bondsleider. De laatste was door een
vrouwelijke arbeider van het bedrijf,
die een onecht kind ter wereld had
gebracht, verzocht de vader tot een
huwelijk te bewegen, resp. tot het
verlenen van materiële steun. „Waar
om wil hij niet trouwen?"
„Ik heb er nooit aan gedacht met
haar te trouwen. Dat zij van een
huwelijk droomde is haar zaak".
„Spreekt je geweten niet?"
„Waarom stel je deze vraag? Ik
I heb geen zin om te trouwen".
Vrij spel
1 tok
11 fcn
1<
>81
echter deze „Don Giovanni"
ten uniek maakt, is de regie.
H is niet alleen een componist
etekenis, maar door en door
,®n van het theater. Een door
lerzorgde regie is steeds een
jreld van goede smaak. In het
..fan Mozart was het hem on-
u|jk duidelijk dat men de su-
_J muziek het beste kan genie-
^pnneer decors, kostuums en al- I
op het toneel gebeurt, zo j
Jdig iqpgcHjk worden gehou- j
^ozarts partituur is monumen-
R zo kwam hij op de gedachte
tst monumentale beeldhouwer
Voor deze toestand is een uit 1944
daterende wet verantwoordelijk,
waarmee men op de verderfelijke ge
volgen van de oorlog vat probeerde
te krygen. Na het einde van de oor-
lig werden in de Sowjet-Unie 21 mil
joen meer vrouwen dan mannen ge
teld. De staat besloot het verwekken
van onechte kinderen aan te moedi
gen, om de door de oorlog veroor
zaakte verschuivingen in de bevol
kingsstructuur te nivelleren.
Het was een oplossing, die de man
nen vry spel gaf. Een ongehuwde
moeder had geen enkel recht van
een man alimentatie te verlangen.
Maar de staat betaalde ieder on
echt kind tot zijn twaalfde jaar
maandelijks een bedrag van vijf
roebel (ongeveer f 20).
Aangezien er tegelijkertijd nauwe
lijks voorbehoedsmiddelen bestonden
en iedere verbreking van de zwan
gerschap streng werd bestraft, brak
er voor de verwekkers van onechte
kinderen een bloeitijd aan. In 1945
telde men in de Sowjet-Unie 280.000
onechte kinderen, in 1950 al twee
miljoen en acht jaar later had men
de 4 miljoen overschreden. Het tole
reren van zwangerschapsverstoring
en andere maatregelen lieten daarop
het percentage in 1965 weer tot 1.6
miljoen dalen.
Behalve dat de morele aspecten de
aandacht vroegen, zoals de afwijzing
j door de maatschappij van ongehuw-
1 de moeders en het door de wet ver- j
oorzaakte gebrek aan verantwoorde
lijkheidsbesef by de vaders, stelde de
..subsidie" zware eisen aan de staats-
kas. Zelfs het toekennen van een
minimale ondersteuning kostte de
I staat jaarlijks miljoenen aan ali
mentatieverplichtingen. Omdat aan
de andere kant met de uitbetaalde
vyf roebel nog niet eens het maan-
1 delykse melkverbruik van het kind
l kon worden betaald, besloot de meer
derheid van de vrouwen haar onech
te kinderen geheel aan de staat over
te dragen. Dit door de overheid ver-
oorzaakte gebrek aan moederliefde.
bracht met zich mee. dat de maat- i
schappij geheel voor de onechte kin-
deren moest opkomen.
Nederlaag voor
de mannen
Op den duur ging het „paradijs
voor jongemannen" de staatskas ech
ter toch te veel in de papieren lo
pen. Daarom spreekt men er' thans
weer over, dat de gevolgen van de
vrije liefde ten laste van diegenen I
moeten komen, die er rechtstreek ge-
noegen aan hebben beleefd. Maar de
mannen vechten voor hun privileges.
Een verandering van de wet zou
een „absolute nederlaag" voor de
mannen betekenen, zo heet het in
brieven van lezers. Men trekt ten
stryde tegen de materiële verant
woordelijkheid van de man voor een
onecht kind, met het argument, dat
men door immorele en lichtzinnige
vrouwen tegen zijn zin met het va
derschap kan worden opgescheept.
Maar de opvattingen van de vrou
wen luiden vanzelfsprekend heel an
ders. zy vinden dat by de huidige
regeling een vrouw voor haar liefde
wordt bestraft.
Alleen in de oorden waar vele
textielfabrieken staan met overwe
gend vrouwelyke arbeiders, vindt de
oude wet nog instemming by het
zwakke geslacht. En wel by de
getrouwde vrouwen, die blykbaar
bang zyn dat de zy sprongen van
hun mannen een negatieve uitwer
king op de gezinskas zullen hebben.
ADVERTENTIE
ledereen, altijd, overal!
