I De begeerte bij de staart
Eugenie g
1 wil |e
S een stuk I
kaas
uit het
I vuistje I
J E
AMERIKAANS COLLEGEKOOR
VAN HOGE KWALITEIT
j MERKWAARDIGE PICASSO-PREMIERE
j? Een erotische anti-romance
kunst
Concert in Noordwijk:
DESIREE
en cfióteren
Hq1
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1967
LEIDSCH DAGBLAD
Ruim een kwarteeuw na de geboorte is
zoals onlangs gemeld eindelijk het enige
toneelstuk dat Pablo Picasso (in 1941) ge
schreven heeft, ten doop gehouden. Dit ge
beurde in een circustent, die staat opgesteld
op een afstand van 5 kilometer buiten de be
bouwde kom van Frankrijks frivoolste bad
plaats, Saint-Tropez, waar tegenwoordig alles
wat een naam te verliezen (of te verwerven)
heeft van B.B. tot Sagan via tientallen
filmsterren en nimfen tot en met Michèle
Morgan en Darryl Zanuck zich gedurende
de zomermaanden hoognodig moet vertonen.
En buiten die kom, omdat de burgemeester
van Saint-Tropez, kort vóór de aangekondigde
première in de ex-vissershaven zelve, plotse
ling en acute aanval van preutsheid had ge
had, en Picasso's geesteskind de toegang bin
nen de wallen van zijn gemeente had ontzegd.
Aan een half dozijn striptease—
n tentjes schijnt de edelachtbare min
der zwaar te hoeven tillen. Hart-
nht stochtelijke protesten dan ook van de
kant der organisatoren die al een
kwart miljoen franken in de onder-
neming hadden belegd en van de
Parijse intelligentia, met namen als
Ionesco. Queneau, Prevert en Michel
Leiris. De publiciteit welke die pro
testen hebben opgeleverd, heeft tot
dusver echter niet tot een massale
toeloop mogen leiden. De avond di
rect na de première, hadden hooguit
een 150 mensen, zo te zien vooral
kampeerders, onder het tentzeil
plaatsgenomen en de reactie viel
derhalve niet mee.
Lawaai
Het feest begint met een oorverdo
vend lawaai, dat door een jazz-com-
g bo van een viertal behaarde snaken
If met elektrisch speeltuig wordt ge-
pioduceerd. Oorverdovende en lang-
I durige ouverture, waarna een jonge-
28 man in een oranje-pantalon waar-
I over hij een nachthemd heeft aan-
BB geschoten dat tot aan zijn knieën
reikt, zijn eveneens behaarde hoofd
dat alleen zijn neuspunt onbedekt
laat, in een soort televisieapparaat
steekt. Zijn beeltenis wordt nu door
het wonder der techniek, geprojec-
tei
(ADVERTENTIE)
VOEDZAAM MAKJJ^
E ^hvw wvvzaaoA
Oud-Commissaris Hendrik
Voordeioind, die morgen 80 jaar
hoopt te worden. De heer Voorde
wind is de auteur van verschei
dene boeken, zoals „De Commis
saris vertelt" en „De Commissaris
vertelt verder". Hij geniet nog een
goede gezondheid.
teerd op de gipsen kop van
slechte kopie van een Griekse Adonis
die op het toneel is opgesteld, er
effect is lang niet onkomiek. Het
beeld spreekt zo met de stem van het
nachthemd-alias regisseur Jean-Jac-
ques Lebel, tevens Frankrijks hoge
priester van de „happening-" ee
leiding uit tot het dramatisch oeuvre
van Pablo Picasso, om en pa.'
ook Saint-Tropez' burgemeester nog
een paar rake vegen uit de pan te
geven.
Dan kan, tegen elven, en opnieuw
onder het helse geraas van het ge-
elektriceerde orkestje, het eigenlijke
spel eindelijk beginnen, doch vraag
me niet plot, verhaal of intrige
te vertellen. Picasso heeft de begeer
te bjj de staart gegrepen. Maar
waar precies de kop en de staart
zijn toneelstuk zitten, is minder ge
makkelijk vast te stellen.
Vreemde wezens
Er is een half dozijn personen die
met namen als Grootvoet, ui. taart,
nicht en vette en magere angst wor
den aangeduid, maar Gros Pied is
toch wel het middelpunt: een schrij
ver-schilder met een plastisch-kaal
hoofd èn olifantsvoeten waar
achter de auteur zelf lijkt schuil te
gaan, en die al meer dan 3.000 pagi
na's van een nieuwe roman heeft
voltooid, waarvan de inhoud intussen
ook duister blyft. ..Grootvoet" die de
incarnatie is van de viriliteit, wordt
dan ook welverdiend door een zwerm
vrouwen omringd: zoals nicht, om
hangen en doorstoken met kluwen
wol en breinaalden en die het zinne
beeld van de mondaine babbelkous
lijkt, stilte die haar naaktheid on
der een plastiekhoes verbergt of beter
bijna bloot geeft, beide genoemde
angsten en bovenal wel de „taart",
slanke schoonheid die de char-
lu„ van haar anatomie evenmin on
der de korenmaat of haar bloesje
verborgen wenst te houden.
Dat gezelschap, waartoe ook nog
een wezen, half man half Satan, met
een lange staart behoort, voert ge
durende drie kwartier gesprekken
van surrealistische inspiratie, waar
bij Grootvoet enkele uitvoerige mo
nologen houdt. Er wordt veel en har
telijk „gestoeid" op dikke matrassen
en het ganse groepje begeeft zich op
een moment ook gezamenlijk in een
soortement lustbad. Na welke séance
twee lijkbidders met een enorme
doodkist het toneel beklimmen, waar
in een iegelijk voor het transport
wordt neergevlijd. Daarvóór heeft
men óók nog mogen assisteren bij
een andere intieme handeling van
mejuffrouw Taart die intussen de
voornaamste oorzaak moet hebben
gevormd van het burgemeesterlijke
censuurverbod.
Toch kwaliteiten
Veel geschreeuw en weinig wol?
Storm in een glas water? Iets nieuws
onder de zon? Om de duivel niet. Ten
eerste had de voorstelling opmerke
lijke technische kwaliteiten en ont
wikkelde zich met name de „happe
ning", waarmee Lebel het stuk be
kroonde, tot een opwindend-fervent
spektakel dat door het kleurenorgel
in 'n voortdurend wisselende vuur
gloed werd geplaatst en waarin tien
tallen toeschouwers zich spontaan
hadden geworpen.
En dan Picasso's tekst, die duidelijk
voelen liet, dat het Frans zijn moe
dertaal niet is, en die dan ook zin
nen als lintwormen bevat. Maar trots
die bezwaren, heerst er bij tijden in
zijn stuk een gloed en een sensuele
pathetiek, een geweld en een bar
baarse pracht die de herinnering aan
Goya of een stierengevecht verwek
ken, als spel van dood en liefde en
bloed.
Dit toneelstuk dat, formeel, het te
gendeel van een gaaf meesterwerk
genoemd mag worden, toont daaren
tegen wèl aan, dat ook het literaire
oeuvre van Picasso, waarvan verder
nooit één regel is gepubliceerd, voor
de toekomst nog wel eens enkele on
vermoede verrassingen in petto zou
kunnen houden.
Doch in elk geval is zyn begeerte
méér dan enkel een-mislukte-aanlei
ding tot een rel of een schandaal.
Geen stunt maar een schok: Picasso
zet hier de liefde met een grote
L ongenaakbaar in haar hemd,
louter figuurlijk gesproken. De mt
ter heeft een primitief erotische i
vertolkt
Grootvoet(Jacques Seiler)
en Rita Renoir in Picasso's „Be-
1 geerte".
In het Noordwijkse „Huis ter Duin" is het kamerkoor van het
„Southern Missouri State College" opgetreden, op weg naar
een concours voor polyfone koorzang onder de beschermnaam
„Guido d'Arezzo" in het nabij Florence gelegen Arezzo zelf.
Guido van Arezzo is een vermaarde muziekpedagoog uit de
11de eeuw, die het schrijven van de noten op en tussen de noten
balken invoerde. Vrijwel alle 26 (in de conservatorium-leeftijd
staande) leden van het Amerikaanse koor zijn musicologisch
geschoold en getest op de waarde van beroepskoorzanger. Hun
kwalificatie is „voice majors".
Een van de belangrijkste aspecten
van hun zingen is de afzijdigheid van
hun ongelooflijk uitgebreide reper
toire. Een speciaal programma voor
Noordwijk was evenwel niet voorhan
den. Uit de ons bekende stukken Ex-
sultaite Deo van Scarlatti, de Canzo-
nette Bonjour man Coeur van Las-
sus, het Debussy-chanson „Dieu!
qui! la fait bon regarder" en een
serie volksdansen van Kodaly valt
af te leiden: dit Missourikoor volgt
een weg door de literatuur als ons
representatief „Nederlands Kamer
koor" va De Nobel.
Stijgende prijzen op
kunstveilingen
De twee grootste veilingen van
Londen hebben het 1966-67 sei
zoen gisteren afgesloten met de
mededeling dat de prijzen blijven
stijgen.
Sotheby's deelde mee dat de to
tale verkoop neerkwam op
f 134.940.000,—wat een wereld
record ivordt genoemd. Christie's
verkocht voor f 84.633.520. ruim 10
miljoen meer dan vorig jaar.
Christie's sloot het seizoen deze
week af met 'n veiling van stoom
machine- en scheepsmodellen,
die het verrassende bedrag van
f 409.350 opbrachten. Sotheby's
laatste veiling' werd gisteren ge
wijd aan oud zilver en bracht
f235.000 op.
Dat men in het Monteverdi-jaar
(diens geboorte viel in 1567) delen
uit een mis van deze geniale muziek-
vernieuwer zou zingen, lag in de lijn.
Maar men denke niet, dat men met
26 polyfonistisoh gepolitoerde geesten
te doen had, plus als 27ste de di
rigent Gordon de finale wiekte
met héél lichte vleugelen en heette
„Milk and Honey"!
Een tweede belangrijk koor-aspect
vormden de algemene zangvirtuosi
teit en de tegen elke opgave opge
wassen wendbaarheid van de stem
men. Voor de zoveelste maal stelden
we vast, dat de jongerenkoren, die
Noord-Ameri'ka uit zijn Colleges naar
Europa zendt, praktisch steeds van
hoog gehalte zijn.
kunnen zingen. Noordwijk alvast j
herbergt z'n „Cantate Deo" dat we
datzelfde „Exsultate" van Scarlettl
nog bewogener en bezielder hebben
horen verklanken. Roelofarendsveen
bezit z'n koor, Leiden herbergt twee
ongewoon knappe kamerkoren. Maar
deze moeten alle op het stuk van
produktiviteit tegenover een semi-be-
roepskoor als dat van Missouri terug
treden.
De V.V.V.directeur, de heer Dekker, j
maakte zich de vertolker van het
dankbare auditorium. V.
ADVERTENTIE
VERLOVINGSRINGEN
klassieke en moderne modellen.
Op het graveren kunt U wachten en i
zonder prijsverhoging.
Levenslange schriftelijke garantie.
F. W. PLESSEN
BEVRIJDINGSPLEIN 12
LEIDEN Z.-W. - TEL 26670
NEDERLAND 1 AVRO
6.45 uur De minimolen
6.50 uur Nieuws
7.00 uur Tien tien
7.30 uur Kolonel Hogan's helden; film
8.00 uur Journaal en weeroverzicht
8.20 uur AVRO's Televizier
8.50 uur Down under in Australia; Max Tailleur In
Australië
9.50 uur The Saint: „De sportieve kans"
10.40 uur Laatste nieuws
NEDERLAND 2 KRO
8.00 uur Nieuws
8.05 uur Zomertheater: In luilekkerland, tv-spel naar
een roman van Heinrich Mann
10.00 uur Epiloog
10.10 uur Laatste nieuws en journaal
10.25 uur Sluiting
UIT HET RADIOPROGRAMMA:
HILVERSUM 1:
HILVERSUM 2:
6.30 uur Jazz-rondo
9.00 uur Arturo Toscanini, 100 jaar geleden geboren
Het levende lijk
Tolstoi, in 1828 geboren en in
1910, op 82-jarige leeftijd, ge
storven, zou zonder enige twijfel
gekozen worden tot een van de
tien waardevolste schrijvers, die
de wereld tot nu toe heeft op
gebracht, als zo'n verkiezing ooit
zou plaatsvinden. Iedereen weet
dat hij de roman „Oorlog en
vrede" heeft geschreven (ruim
1000 dichtbedrukte bladzijden),
ook „Anna Karenina" is wereld
beroemd, maar als toneelschrij
ver kennen we hem nauwelijks.
Toch heeft hij enkele toneel
stukken geschreven, maar zijn'
eerste stuk schreef hij pas op
58-jarige leeftijd, waaruit blijkt
dat het toneelspel hem niet di
rect in het bloed zat. Vijf stuk
ken schreef hy in het geheel.
Daarvan is „Het levende lijk"
wel het beste, in ieder geval het
meest gespeelde gebleven. In
Duitsland bijv. werd het nog in
1960 gespeeld met Karl Paryla
in de hoofdrol, die we vorige
week nog een uitstekende rol
zagen spelen in „An der schó
nen blauen Donau" als de trei
terende politie-ambtenaar
Ook in Rusland is „Het le
vende lijk" een stuk dat nog
Steeds repertoire houdt. Tolstoi
schreef het stuk in 1900 (hij was
toen 72). Het werd pas na zijn
dood in 1910 opgevoerd, nadat
het in zyn nalatenschap was ge
vonden. Het stuk is gebaseerd op
een authentieke geschiedenis in
die dagen en veroorzaakte bij de
première de nodige deining. We
mogen aannemen dat er veel
autobiografie in schuilt. Tolstoi
was verre van gelukkig ge
trouwd, bovendien had hy net
als de hoofdpersoon Fedja de
voortdurende behoefte het na
tuurlijke, de eenvoud, de boe
renstand (in dit stuk de zigeu
ners) te idealiseren. Al was hij
niet het type van de in de Rus
sische literatuur zo bekende
„overtollige mens" (wat Fedja in
het stuk bepaald wel is), op het
gebied van geld weggeven, het
al te aardse willen ontvluchten
enz., stond hij ook zijn man
netje
Hij schreef zijn hele vermogen
over op naam van zijn vrouw,
die met hem van mening ver
schilde over de noodzaak af
stand doen van alle aardse be
zittingen. Maar toen hij 82 was
besloot hij toch het huis uit te
trekken en met 30 roebels op
zak reed hij in een derdeklas
coupe naar het zuiden, kreeg
longontsteking en stierf op het
station.
Helaas was de hoofdrolspeler
In deze lange, tweedelige Rus
sische film, N. Simonow, niet by
machte de rol zo uit te beelden,
als Tolstoi hem bedoeld heeft.
De man die we zagen, was eer
der een „onaangenaam mens in
de Haarlemmerhout", dan een
geresigneerde levensgenieter, een
man die met zyn charme alle
vrouwen om zijn pink windt,
maar altijd zoveel noblesse heeft
dat hij daar geen misbruik van
maakt. Toch is Simonow een
bekend Leningrads toneelspeler,
hy draagt de titel „volksartiest",
geniet bekendheid als vertolker
in de hoofdrol van de film „Pe
ter de Grote" en heeft deze rol
van Fedja Protasow in 1950 voor
het eerst „gecreëerd".
Wij kregen de indruk dat we
te maken hadden met een be
langwekkende vondst bij opgra
vingen rond het Moskou's
Kunsttheater: een nog zo goed
als gave en complete opvoering
van „Het levende lijk", zoals die
in 1910 gegeven was. Van films
als „De dame met het hondje"
en „De vlinder" naar verhalen
van Tsjechow, weten we. dat de
Russen ook heel goed in staat
zijn die oude toestanden ge
dempt te spelen, in overeenstem
ming met de vorderingen van
het toneelspel sinds 1910. Daar
om verbaasde het dat we nu te
maken hadden met een ge
trouwe reproduktie van de
speelstijl anno 1910.
Prof. Bezemer en zijn vrouw
(zy is Russin, hij is hoogleraar
In de Russische geschiedenis)
hebben ons echter verzekerd dat
zij vier jaar geleden dit zelfde
stuk in Moskou in precies de
zelfde, Tolstoiaanse, brede stijl
(Tolstoi betekent trouwens „de
dikke") hebben zien opvoeren.
Een ander punt is, dat de rol
bezetting van deze film niet van
de eerste rangorde was. Van de
hoofdfiguren stonden alleen Si
monow en de jonge zigeunerin
Masja (de actrice O. J. Lebzak)
in de zesdelige Russische thea
terencyclopedie vermeld. Het
laat zich denken dat je bepaald
niet van de eerste garnituur
bent als je niet in zo'n uitvoe
rige encyclopedie voorkomt.
Conny Froboess
getrouwd
De Westduitse zangeres en toneel
speelster Conny Froboess is gisteren
in West-Berlijn getrouwd met de
intendant van het Brunswijkse
staatstheater, de 37-jarige dr. Hel-
muth Matiasek. Conny Froboess had
als zevenjarig kind al succes met
zingen. Zij is nu 23 jaar. In het af
gelopen toneelseizoen speelde zij voor
het staatstheater van Brunswijk.
Roof li it Heilige Grafkerk
VO'OR0fWlN
D Ü^CÖM.MUSARl:- Yb8.Tl.ir ÖOO&
-
»NV> l>al.UMMttCv.Ui!>URlkU UAUkj
m
Uit de kerk van het Heilig Graf in het oude deel van Jeruza
lem zijn goud en diamanten gestolen. Er is een gouden kroon bij,
die van een Madonnabeeld is weggenomen.
De diefstal vond plaats tussen middernacht en de vroegmis
toen er slechts enkele mensen in de kerk waren, aldus de po
litie.
De kroon, die klein is maar zeer
waardevol, stond op een beeld in
kleine crypt op de tweede ver
dieping in een vleugel van de kerk
r herstelwerkzaamheden ver
richt worden,
kwam zeer nauw is.
Verder is de politie van mening dat
de dief de kerk goed kent en ook
op de hoogte is van de diensten die
er plaatsvinden.
De politie ls van plan ed bewa
NCRV: 18.00 Met band en plaat i
19.00 Nws. en weerpraatje. 19.10 Radio
krant. 19.30 R.V.U.: The World Wild
life Fund door drs. M. F. L. J. Bljle-
veld, secr. Wereld Natuur Fonds (Ned.)
H. Reinhardt, hon. perschef
Wereld Nat. Fonds. NRU20.00 Grens-
uitgesproken door Th. Po-
magazine. 23.55-24.00 Nws.
tropole orkest:
De politie is van plan de bewa- king van de kerk te versterken,
dat de dief een kleine jongen of een Volgens de overlevering werd Chris-
klein persoon geweest is. daar de tus hier begraven en vond daarna
opening waardoor hij in de cryptde wederopstanding plaats.
(gr.). 22.40 Nws. 22.50
te gram.muz. 23.55-24.00 Nws.
VOOR ZATERDAG 5 AUGUSTAS
Hilversum 1. 402 ni
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord, lezing. 7.15 Stereo: Pianoreci
tal: klass. muz. (gr.). 7.30 Nws. 7.32
Geestelijke liederen. 7.55 Overweging.
8.00 Nws. 8.10 DJlnn: gev. programma.
(8.30 Nws.; 8.32-8.45 Touringclub: va-
kantietips; 9.35 Waterstanden). 12.25
Marktber. 12.27 Mededelingf-
leving. Een uitzending
Spreker: B. M van Griethuysen. 12.50
14.00 P.M.: famllleprogramma. 17.00
Carloncaradio voor tieners.
Afstuderen als socialist: vraaggesprek.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Tussen start en finish: act.
6portnws. 13.00 Nws. 13.10 VARA-Varia.
13.15 Lichte grammuz. voor teenagers.
14.15 Progr. voor twintigers. 15.44 Rar
dio Jazz Magazine. 15.30 Ikke. een ge
luidscollage. 16.00 Nws. 16.02 Oosteuro-
pese kroniek. 16.20 Lichte gram muz.
16.05 Idem. 16.30 Radloweekjournaal.
Hilversum 3. 240 m en FM
een vrolijke vakantie In eigen land.
13.00 Nws. 13.02 Tlenerama. 14.00
Nws. 15.02 Live!: modern Amerikaans
Sportshow: sport en lichte j
TELEVISIEPROGRAMMA;) S
Nederland I
NTS: 15.30 Nws. In 't kort. NTS:
16.34 WeekJoumaaJ met titels voor
slechthorenden. VARA: 16.00 Geheim
Agent 86. TV-film. 16.25 Vrouwelijkhe
den. 17.00-17.30 Voor de kinderen. NTS:
18.45 De Minimolen. 18.50 Journaal.
Journaal. VARA: 20.20 Achter het nws.
20.45 Variété uit Warschau. 21.15 Raw
hide Het gebroken zwaard. TV-
film. 22.05 Zien naar Jozeflen, muz.
TV-show (produktle van de Belgische
TV). NTS: 22.46-22.50 Journaal.
Nedérland II
NTS: 20.00 Nws. In 't kort. NCRVt
Klass. planorecital. 20.20 De Muur.
TV-spel. 21.00 Morgen ls het zondag.
TROS: 21.10 Voyage to the bottom of
the sea. Tv-fllm. 22.00 Kompas
act.rubriek. NTS: 22.15-22.30 Journaal.
PROGRAMMA
GRAMMOI O ON PL ATEN-
(Over de 4e HJn) van 18-20 uur.
voor vrijdag 4 augustus 1967
I. Gloachino Rossini. Uit „Semira-
mide". Bel Ragglo Luslnghier (7 min.).
Joan Sutherland, sopraan; Koor en
Mollna-
ri Pradelli.
II. Vlncenzo Bellinl. l. Uit .,La
Sonnambula"
Ipuritani". Son
Joan Sutherland, sopraan; Orkest
het Royal Opera Hotise Covent Gar
den o.l.v. Franceso Molinari-Pradelli.
III. Gaetano Donizetti. Uit „Linda dl
Chamounix". Ah! tardai troppo. O
luce dl quest'anlma (6 min.). Joan
Sutherland, sopraan; Orkest van het
Conservatorium van Parijs o.l.v. Nello
IV. Giuseppe Verdi. 1. Ouverture
potessl agli occhi miei! Quando le
sere al placido (5 min.). Carlo Ber
gonzi. tenor; Orkest van de Accade-
Destino". La
O tu che in
Carlo Bergonzi; ld.
angell (6 i
Uit „Alda
quel guerrier lo fossl Celeste
Carlo Bergonzi; ld.
V. Glacomo Puccini. Uit „Tosca". a.
Recondtta armonla (3 min.), b. E
lucevan le stelle (3 min.). Carlo Ber-
Gonzi; ld.
VI. Arrlgo Boito. „Mefistofele" (3e
bedryf: 20 min.). (4e bedrijf: 23 min.).
(Epiloog: 13 min.). Renate Tebaldl.
sopraan (Margherita); Mario del Mo-
"^aust); Cesare Siepi. bas
Tl. so-
(Nereo); Koor (oJ.v. Bonaventu
