LEIDSCH
DAGBLAD
Honderden doden bij
aardbeving in Turkije
f!
Grote verwoestingen
in Detroit aangericht
JAMIN
Spoorwegknooppunt Adapazari
bijzonder zwaar getroffen
ro» de Turkse hoofdstad Ankara mo-
Massale actie voor
veilig Doetinchem"
(Sue/
Opgericht 1 maart 1860
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
MAANDAG 24 JULI 1967
No. S1336
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ƒ12,55 per kwartaal, ƒ449 per maand (bij vooruitbetaling;), losse nummers ƒ0,25
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
&NN
ihend
nsttrei
4
LLA
Een hevige aardschok, gevolgd door een lange reeks lichte
;chokken, heeft zaterdagavond een spoor van dood en verderf
getrokken door de Turkse provincie Sakaria. Het dodental van
ie beving, die zich van Istanboel in zuidoostelijke richting be-
voog, wordt op vele honderden geschat. Officieel zijn 82 doden
'•;eteld, maar men vreest, dat er nog velen onder het puin lig-
geweren. Het aantal zwaargewonden bedraagt 150. Grote gedeelten
"y^ran de provinciale hoofdstad Adapazari, een belangrijk spoor-
vegknooppunt tussen Istanboel en Ankara, zijn in puinhopen
-eranderd. Adapazari telt ongeveer vijftigduizend inwoners.
Tientallen steden en dorpen in de omgeving van Adapazari
ijn met de grond gelijk gemaakt. Twaalf minarets kwamen
imlaag en stortten neer op de moskeeën.
Mannen, vrouwen en kinderen i pp- §253532®?^
^^Urierven zaterdagnacht door de stra- -A TL^RKs
van Adapazari of sliepen buiten,
rnisefang om ingesloten te raken als de
(•hokken, die zich af en toe herhaal-
|en, sterker zouden worden. Om
jwart voor een in de nacht van za-
Jrdag op zondag (Ned. tijd) werd
Idapazari opnieuw door een zware
Miok getroffen, waardoor de bevol-
Sng nog meer in paniek geraakte.
Uiscerde de regering ogenblikkelijk
f igereenheden om naar het rampge-
|cd te vertrekken voor het reddings-
ferk en om levensmiddelen, genet
iddelen en kleren over te breng»
strefid
Ing t
pzan
«ar i
mm
F
Ook Istanboel ls door de aardbe-
getroffen. Veel van zijn oude
tt(jnse wallen, vijftienhonderd
geleden gebouwd, stortten in.
een kantoorgebouw bleek niet
de schokken bestand en ver-
Ie in een puinhoop. Er vielen
dode en tenminste dertig ge-
[onden. Velen zetten in de stads-
rken van Istanboel hun tenten
de nacht buiten door te
rengen.
In Jenikoj, bij Adapazari, ontkwa-
veel dorpelingen aan dood of
tsel doordat zij in de openlucht een
uiloft vierden. Bijna elke woning
erd door de aardbeving verwoest,
echts zeven personen waren niet
lar de bruiloft gegaan: zij kwamen
len om onder het puin. De gespaard
bleven dorpelingen hebben het
uidspaar beloofd te zullen helpen
het bouwen van een nieuwe wo-
A'S
Dat het aantal slachtoffers in
;pazari vermoedelijk niet hoger is
enige honderden is te danken
het zware gerommel dat aan de
eving voorafging. De meeste inwo-
s. gewaarschuwd door het drei-
ide geluid, spoedden zich de straat
waarna velen hun woningen za-
i instorten. De zwaarste beving
1 een kracht van negen op de
ihaal van Richter.
Volgens de Amerikaanse geoloog
ADVERTENTIE
5gj
WEERBERICHT
NU EN DAN
WOLKENVELDEN
Het KNMI in De .Bilt verwacht
in heden- tot morgenavond:
Op de meeste plaatsen droog weer
iet nu en dan wolkenvelden, in
oofdzaak in de noordelijke helft
het land. Weinig verandering in
mperatuur en een zwakke tot ma-
ge wind tussen zuidoost en zuid-
tst.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
STRANDVERWACHTING
óverwegend zonnig met tijdelijk
at hoge bewolking. Zwakke tot ma-
ge zeewind. In de middag 19 tot 20
raden. Zeewater 19 graden. Voor
dichten: hoge druk met vrij goed
landweer, waarbij een vrijwel nor-
'ale temperatuur van ongeveer 20
raden.
25 JULI
Zon op: 04.50, onder: 20.42.
Maan op: 22.38, onder 08.58.
Hoogwater in Katwijk: 5.35 en
tol. Laagwater: 1.35 en 13.52.
eiste een aardschok in de buurt
Tercan 20 tot 30.000 mensenlevens. De
beving van 1939 had een voorschok
van ongeveer dezelfde omvang als
de aardbeving van zaterdag, aldus
Brown. „Dat wijst erop, dat het ge
vaar niet voorbij is".
Pauselijke reis
gaat toch door
Paus Paulus VI heeft gisteren me
degedeeld, dat de aardbeving geen
beletsel zal zijn voor het bezoek, dat
hij morgen en woensdag aan Izmir
zal brengen. De Paus heeft een tele
gram van rouwbeklag gestuurd aan
de Turkse president Sunay. die hij
morgen zal ontmoeten. Hij heeft
voorts zijn nuntius in Ankara een
bedrag aan geld gestuurd dat zal
worden gebruikt om de slachtoffers
van de aardbeving te helpen.
De vorig jaar opgerichte stichting
„Nederland helpt Turkije" heeft bij
de Hollandse Bankunie N.V., giro-
R. Brown, van het Amerikaanse Cen
trum voor het onderzoek naar aard
bevingen in Menlo Park, Californië,
is het gevaar nog niet voorbij. De
beving van zaterdag deed zich voor
op de Noordanatolische breuklijn, de
zelfde die oorzaak was van de aard
schok in Varto in augustus vorig
jaar, welke aan 2300 personen het
leven heeft gekost. Deze breuklijn
strekt zich uit over ongeveer 700 km
van de Turkse westkust tot vlak ten
zuiden van de oostelijke oever van
de Zwarte Zee. Op 20 december 1939
Een pas aangelegde weg in de
Turkse stad Adapazari werd door
de aardbeving in tweeën gesple-
Explorer-35 in
haan om de maan
De Amerikaanse maanverkenner
„Explorer-35" is zaterdag in een baan
om de maan gekomen, nadat met een
remraket de snelheid van 8750 km tot
3825 km per uur was verminderd. De
104 kg wegende satelliet beschrijft nu
een sterk elliptische baan om de
maan: de kleinste afstand tot het
maanoppervlak bedraagt 804 km en
de grootste 7.400 km. De satelliet
heeft ruim 11 uur nodig voor elke
omloop. Men hoopt met behulp van
de instrumenten van de Explorer de
straling in de omgeving van de n
te meten en vast te stellen of dit
hemellichaam omgeven wordt door
gordels van radio-actieve deeltjes,
zoals de Van Allen-gordels om
42650, een rekening geopend,
waarop gelden kunnen worden ge
stort voor hulp aan getroffenen door
de aardbeving in het gebied van
Adaparazi. De stichting werd vorig
jaar in het leven geroepen, toen er
by een serie aardbevingen in oost-
Turkije 2300 personen omkwamen.
De stichting kon van het ingezamel
de geld medicamenten, voedsel en
andere goederen naar het getroffen
gebied sturen, alsmede drie Oosten
rijkse prefab-huizen.
Weer negeroproer in de Ver. Staten
bestaat uit 13 pag.)
Dit weekeinde is het in de
Ver. Staten in verscheidene
plaatsen weer tot rassenonlus-
ten gekomen. Het ergst in De
troit. De gouverneur van de
Amerikaanse staat Michigan,
Romney, deelde gisteravond
mede, dat de ongeregeldheden
de autoriteiten daar uit de
hand zijn gelopen. De noodtoe
stand werd afgekondigd en
voor de stad is een uitgaans
verbod ingesteld.
Duizenden negers in Detroit
zijn aan het plunderen gesla
gen en stichtten verscheidene
branden in flatgebouwen, za-
kenpanden en villa's. Gouver
neur Romney, die vanuit een
hefschroefvliegtuig de ver
woestingen gade sloeg, zei:
„Het lijkt of de stad is gebom
bardeerd."
Volgens nadere berichten zijn he
denochtend twaalfduizend mili
tairen en leden van de Nationale
Garde naar Detroit gezonden om
een einde te maken aan de hevige
rassenonlusten, die tot dusver aan
zes personen het leven hebben ge
kost. Er is voor miljoenen dollars
schade aangericht.
Detroit is op vier na de grootste
stad van de Ver. Staten en centrum
van de Amerikaanse auto- -industrie.
Naast een aantal pantserwa
gens, hebben de ordetroepen ook
twee tanks aangevoerd, welke zij
hoofdzakelijk als dekking gebruiken.
Het aantal gewonden, tengevolge
van messteken, glasscherven, stenen,
branden en geweervuur van sluip
schutters die zich hadden opgesteld
op daken en in donkere portieken,
is niet te tellen. De duizenden, die
gedurende de nacht op de baan waren
en rovend en vechtend door de stra
ten in de westelijke en noordweste
lijke wijken van de stad trokken,
gingen voor een groot deel naar huis
bij het naderen van de ochtend,
maar het bleef onrustig in de meeste
wijken.
Al bleef de grootste schade beperkt
tot het westelijk deel van de stad,
tien km daarvandaan waren de grote
winkelstraten en boulevards één
brandende puinhoop. De plunderaars
hadden in alle delen van de stad vrij
spel.
Bijna 1000 mensen zijn gearres
teerd. Alle bars, café's, bioscopen en
andere oorden des vermaaks zijn op
bevel van de politie gesloten.
De brandweer was dikwijls niet in
staat ontstane branden te blussen
wegens gebrek aan politiebescher
ming. Op een zeker punt heeft een
groep ordelievende negers zich tegen
een menigte gekeerd, welke brand
weerlieden wilde aanvallen.
De onlusten zijn ontstaan nadat
een neger- caféhouder, die na slui
tingstijd nog schonk, gedwongen werd
zijn zaak te sluiten. De onrust breid
de zich snel uit.
In Engelewood, ten noorden van
Newark, wierpen negers stenen en
„Molotowcocktails" naar de politie.
Deze beantwoordde het vuur van en
kele op daken verscholen schutters.
Er is geen melding gemaakt van
slachtoffers. Vrijdagavond was het in
deze stad ook al tot ongeregeldhe
den gekomen.
In Birmingham vielen zaterdag elf
gewonden tijdens onlusten waar
bij enkele honderden negers auto's
beschadigden en winkelruiten ver
nielden. De politie had de rel binnen
een uur bedwongen.
In de nacht van zondag op
maandag hebben zich in de New-
yorkse negerwijk Harlem eveneens
onlusten voorgedaan. Naar politiewa
gens werden flessen geworpen, talrij
ke winkels tussen de 102de en 106de
straat werden door benden jonge
betogers geplunderd. In dezelf
de wijk kwam het zondag ook al tot
incidenten, nadat een Portoricaan
door een politieman uit zelfverdedi-
Henny W. geslaagd
voor li.b.s.
Henny W. één van de veroordeel
den in de Baarnse moordzaak, die ge
detineerd is in de jeugdgevangenis
„Nieuw-Vosseveld" in Vught. heeft
vrijdag zijn einddiploma h.b.s. be
haald. Zaterdag mocht hij bezoek j dat de
ontvangen van zijn ouders, broers
Verolme werkt
samen met
Engelse en
Duitse werf
Het Verolme-concern heeft bekend
gemaakt, dat het in de toekomst
nauw zal samenwerken met twee
grote Europese scheepsbouwonder-
nemingen: Cammel Laird in Bir-
cenhead, Cheshire (Engeland) en A
G. Weser in Bremen (Duitsland).
De samenwerking tussen de drie
werven zal betrekking hebben op de
technische aspecten van de scheep
bouw. De maatschappijen hebben
daartoe de „Dorchester club" opge
richt.
De samenwerking beoogt o.a. een
uitwisseling van gegevens op elk ter
rein van de scheepsbouw. Men wil
daarbij komen tot een verdeling van
de steeds stijgende ontwikkelingskos
ten, waardoor meer aandacht kan
worden geschonken aan een groter
aantal nieuwe ontwerpen van alle
scheepstypes. Elk van de drie onder
nemingen zal zich specialiseren in de
bestudering en ontwikkeling van bij
zondere aspecten betreffende de toe
komstige scheepsbouw. Voorts stelt
men zich voor bestaande werkmetho
den van de werven te onderzoeken
en te verbeteren.
De overeenkomst tussen de drie
maatschappijen omvat alle scheeps
types en staalconstructies voor zover
gebruik op zee met de daaraan ver
bonden werktuigbouw. Militair ma
teriaal en de bouw van marinesche
pen staan buiten de samenwerking.
Het aantal werknemers, dat bij de
drie samenwerkende ondernemingen
werkzaam is in de scheepsbouw, repa
ratie- en werktuigbouw, bedraagt
meer dan 30.000.
Van de zijde van het Verolme-con
cern werd uitdrukkelijk meegedeeld.
erking geen nadelige
ging was gedood, toen de agent
trachtte twee vechtende Portoricanen
te scheiden.
„Zwarte maclit"
Op een vierdaagse conferentie, die
onder de naam „Zwarte macht" sinds
donderdag in Newark werd ge
houden en waaraan verscheidene ne
gerorganisaties deelnamen, zijn enke
le resoluties aangenomen. De belang
rijkste is wel de verklaring, dat de
negers het recht hebben in op
stand te komen als zij dit nodig vin
den. In een tweede resolutie vroeg
de conferentie om 'n onderzoek van
de Ver. Naties naar de omstandighe
den van de negers in Amerika.
Bijna 1000 neger-gedelegeerden
besloten het congres met de goed
keuring van resoluties, die duidelijk
sterk anti-blank, anti-christelijk en
anti-dienstplicht van teneur waren.
Een beeld van de schade, die
zelfs goed-geconstrueerde ge
bouwen in het aardbevingsgebied
hebben geleden.
ZUIVERING
IN LEGER VAN
INDONESIË
Indonesië's waarnemend president
Soeharto heeft opdracht gegeven tot
zuivering van het leger van aanhan
gers van Soekarno. Deze snelle zui
vering zal, volgens bronnen in het le
ger, gekenmerkt worden door snelle
acties. Officieel is thans bevestigd
dat 14 officieren en burgers zijn
gearresteerd, die betrokken waren bü
een complot, dat Soekarno eind deze
maand weer aan de macht had wil
len brengen.
Meer dan 15.000 leden van anti-
Soekamo actiefronten hebben zater
dag in Djakarta een massa-bijeen
komst gehouden om te protesteren
tegen pogingen om Soekarno weer
aan de macht te brengen. Deze de
monstratie was tevens bedoeld als
„oorlogsverklaring aan de corruptie".
Uit asiel ontsnapte
mannen snel gegrepen
59
(Van onze Arnhemse
correspondent)
Twee verpleegden van het
rijks-psychopatenasiel „De
Kruisberg" in Doetinchem zijn
gistermiddag tijdens het „vrij
wandelen" ontsnapt. Het twee
tal werd gisteravond al door
de gestichtswacht in Arnhem
aangehouden. Bij de vrije
wandeling was geen toezicht
aanwezig.
De twee ontsnapten, (30 en 25 jaar)
waren resp. veroordeeld wegens dief'
stal met geweldpleging, en wegens
diefstal.
Inmiddels heeft zich in Doetin
chem een actiecomité gevormd, dat
door middel van een massale hand
tekeningenactie bij de minister var
Justitie wil protesteren tegen het
uitbleven van maatregelen, die
veiligheid van de omwonenden
De Kruisberg" garanderen.
Alle inwoners van Doetinchem
krijgen deze week een briefkaart met
verzoek tot ondertekening van
het actiecomité „De Kruisberg vei-
Doetinchem". Het comité
vindt, dat tot dit massale protest
aanleiding genoeg bestaat, daar bin-
het tijdsbestek van één jaar
twee moorden door verpleegden van
het asiel werden gepleegd, terwijl
daarnaast een groot aantal ontsnap
pingen heeft plaatsgehad.
„Tekortschieten"
Het comité spreekt van „een schro
melijk tekortschieten" van de mi
nister van Justitie en wijst op zijn
verantwoordelijkheid voor de rust
en de veiligheid van de bevolking
van Doetinchem en omstreken. i
Omwonenden van „De Kruisberg"
hebben vorige week al een rekest
ingediend, voorzien van 30 handte
keningen, waarin om maatregelen
werd verzocht. Het comité meent
echter, dat dit een zaak is, die niet
alleen de directe omgeving van het
asiel aangaat, maar heel Doetinchem
en omstreken.
ADVERTENTIE
bitterkoekjes
niet duur tve/ heerlijk
euwo
Gistermorgen heeft HM.
de Koningin vati Zweden en
Hoorwegen te Scheveningen
het eerste bad in open zee
genomen. Daarna heeft HD.
zich naar het paviljoen van
H.D. vader begeven om het
déjeuner te gebruiken
Uit Aken wordt gemeld dat
daar weder wonderdadige re-
liquieën zijn ten toon ge
steld; daaronder bevonden
zich een wonderdadig wit
kleed van de maagd Maria,
een zakdoek van Johannes
den Dooper, enz.
