Anton van kreeg de P. Duinkerken C. Hooftprijs „Drastisch inkrimpei van de Bundeswehr": IN HET MUIDERSL Mej. Klompé noemt hem Bruggenbouwer' Spaanse prot. kerkt) zijn verenigingenr exposeren in Londen De Sowjets hun kunst Frans advocaat wil Tsjombe verdedigen Feike Asma zet zich voor v. Westering in 11 Vrijwilligersleger van 250.000 man HET NATIONAAL BALLET MET NONSENS VAN KURT STUYF LEÏDSCH DAGBLAD WOENSDAG 5 Jl' In de Ridderzaal van het Muiderslot heeft de minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, mej. dr. Marga A. M. Klompé, gisteravond de Staatsprijs voor Letterkunde 1966 de P. C. Hooftprijs, uitgereikt aan prof. dr. W. J. M. A. Assel- bergs (64) uit Nijmegen, die schrijft onder het pseudoniem An ton van Duinkerken. De prijs was ditmaal bestemd voor een au teur van beschouwend proza. De auteur, die hoogleraar in de Nederlandse en algemene letterkunde aan de katholieke uni versiteit is in Nijmegen, ontving de prijs (f 8000) voor zijn ge hele letterkundige oeuvre. De bekroning geldt, zowel het werk I Duinkerken een bruggenbouwer dat hij onder eigen naam, als het werk dat hij onder zijn pseu- geweest. J j J J Nadat zij de auteur de doniem heeft gepubliceerd. Minister mej. dr. M. A. M. Klompé heeft gisteravond in het Muiderslot de Staatsprijs voor Letterkunde 1966. de P. C. Hooft prijs uitgereikt aan de schrijver Anton van Duinkerken, wiens ei gen naam luidt prof. dr. W. J. M. Asselbergs. en hopelyk begrijpt ze dit nu ook. Hij heeft door zijn heldere inzichten en ruime opvattingen vele geloofsgeno ten zuiverder en ruimer doen zien. Hij is in een leven van veel en hard werken niet alleen zelf geestelijk gegroeid, maar heeft ook anderen doen groeien. Daardoor heeft hij hel pen bewerken dat in onze dagen katholieken en niet-katholieken dich ter bü elkaar zijn komen te staan", aldus de minister, die zei dat Van is Groot humanist Geestelijke groei „Zonder twijfel heeft de bevolking van Nederland zeer veel aan de veel zijdige Van Duinkerken te danken boekvorm gemaakte oorkonde had overhandigd, zei de minister dat hij daarbij nog iets kreeg wat geen van zijn illustere voorgangers had gekregen en ze druk te hem een kus op beide wangen. kens invloed te danken dat de Neder landse letterkunde van katholieken huize, die na J. A. Alberdingk Thym niet meer zo meetelde, in korte tijd een verrassend hoog peil heeft be reikt en weldra volwaardige erken ning vond. In een aantal essaybun dels komen zijn briljant intellect, zijn brede kennis en zijn helder oordeel tot uiting. „Al dit werk getuigt", aldus de jury „van een grote strijdvaardigheid, die zich meermalen tegen eigen kring j heeft gericht, maar zich, daarnaast, met name ook tegen het nationaal- j socialisme heeft gekeerd. Zijn biogra fische schetsen van figuren van on- i derscheiden aard en zovele andere geschriften bezitten een algemeen cul- I tuur-historische betekenis", aldus de jury, „die nog versterkt wordt door het anekdotische element dat aan zijn werk zulk een bijzondere charme ver leent". Een grote vreugde De juryvoorzitter, prof. dr. L. Brum- mel, zei in zijn felicitatiewoord dat de bekroning van Van Duinkerken een vreugde is voor allen die het wel menen met de Nederlandse cultuurs. De praeses van de Nijmeegse facul teitsvereniging „Gilde achter het vereken", Th. L. M. Walraven, sprak een gelukwens namens de studenten. De zangeres Marie Cecile Moerdijk had in haar muzikale voordracht, waarmee de avond werd opgeluisterd, als hommage aan Van Duinkerken, een lied van hem opgenomen. Voorts zong zy een door haar op muziek ge zet puntdicht van de auteur, dat zy aan hem had opgedragen. Een geste die Van Duinkerken hogelijk waar deerde. Tenslotte dankte hy op de hem eigen wijze voor de aan hem toegekende Staatsprijs. Vijf jaar voor nazi-rechter De 64-jarige voormalige nazi-rech ter Hans-Joachim Rehse is in West- Berlijn tot vyf jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens het uitspreken van doodvonnissen voor de beruchte „volksrechtbank" in de tweede we reldoorlog. Dit vonnis is van bijzondere bete kenis omdat het een proefgeval was om uit te maken of een rechter moord ten laste kan worden gelegd wegens het uitspreken van een dood vonnis. Nu Rehse veroordeeld is. In deze brief verklaren de niet-r.- kunnen ook de zaken aanhangig katholieke christelijke kerken worden gemaakt van 30 a 40 andere Spanje zich openlijk tegen deze in (Van onze Spaanse correspondent) De Spaanse protestantse kerken hebben in een brief minister van Justitie meegedeeld, geen inschrijving te vragen in het register van niet r.-katholieke kerken, zij volgens de nieuwe wet op de godsdienstvrijheid in J verplicht zijn. voormalige rechters van de volks rechtbank Tijdens het proces tegen Rehse is gebleken dat de volksrechtbank vaak tegenstanders van de nazi's ter dood veroordeelde om kleinigheden als het vertellen van een politieke grap. breuk op de godsdienstvrijheid. De brief is ondertekend door het voltal lige bestuur van het centrale comité van protestantse kerken en is giste ren in de Spaanse avondbladen ge publiceerd. De ondertekenaars verklaren, dat Frappante tegenstrijdigheden De eerste grote tentoonstelling" van moderne kunst uit de Sowjet-Unie die in 't Westen gehouden is 'n groter anachro nisme op kunstgebied als ooit heeft plaatsgevonden is giste ren in Londen geopend. De werken van 111 kunstenaars, die geacht worden in een land te leven dat het bestaan van God ontkent hebben in een verrassend groot aantal kerken en bedehuizen als onderwerp. De tentoonstelling wordt gehouden in de zalen van de Bri- tisch Royal Academy of Arts. De schilderijen van het socialisti- ambassadeur bij het Hof van St. sche en anti-kapitalistische Rusland zijn verder voor ieder te koop en dit wordt niet onder stoelen of banken gestoken. Op de catalogus staat met roodzwarte letters dit gedrukt: „Sowjet-schilderyen te koop". De vertaling van de catalogus is, om de maat van tegenstrijdigheden vol te maken, van de hand van gra vin Natalie Benckendorff. klein dochter van de laatste tsaristische Briljant intellect Minister Klompé zei dat Van Duin kerken als dichter, criticus, biograaf, essayist en man van wetenschap een héél eigen plaats inneemt en dat velen hem kunnen bewonderen om zijn eruditie en scherpzinnigheid, zijn stilistische gaven en dialectische talenten en, zo voegde zy eraan toe, om zijn „hart". „Een daarmee samenhangend aspect i van uw persoon is uw humanisme, uw christelijk humanisme", zo vervolgde j de minister. „Ik vraag me af of niet j met de benaming humanist zou kun- i nen worden volstaan. Het is naar zijn mening voldoende een mens, die zich met Christus verbonden weet, hu- maan te noemen. Het humanisme is naar mijn me-1 ning niet het bezit van niet-christe- an" Ka?e1U<5h1ïstene^0ltUdrtnTera" Onder tamelijk grote belangstelling concerteerde Feike Asma humanisten genoemd moeten kunnen weer in de Nieuwe Kerk-orgelserie. Op zijn programma prijkte Concert in Katwijk: worden. De katholieken van Neder land hebben geruime tijd nodig ge had eer ze begrip gingen vertonen \oor Van Duinkerkens humane visie op het leven. ,Een visie', aldus spreek ster, „die getuigt van durf en voor uitdenken. „Andersdenkenden" heb ben aanvankelijk bepaald niet min der moeite gehad met het vatten van deze man, die seculier noch regulier is, maar singulier, uiteraard in de Kostbare schenking aan Liechtenstein Graaf Maurits de Bendern heeft 10 schilderijen ter waarde van verschei dene miljoenen Zwitserse frank ge schonken aan de regering van Liech tenstein. De 88-jarige graaf, burger \an Liechtenstein, heeft dit gebaar gemaakt ter gelegenheid van het hu welijk van kroonprins Hans Adam von Liechtenstein met de Oosten rijkse Gravin Maria von Kinsky, dat deze maand wordt gesloten. Een der schilderijen is „De fluit speler" van Frans Hals, naar schat ting een en een kwart miljoen gulden waard. Dit schilderij werd begin dit jaar uit een Zwitserse bank ge stolen en zes weken later terugge vonden in een bagagedepot in het station van Genève. Graaf de Ben dern, Engelsman van geboorte, was een vriend van Churchill. Van 1911 tot 1918 was hij liberaal lid van het Britse Lagerhuis; 35 jaar geleden werd hij onderdaan van Liechten stein. maar één werk van universele betekenis; Bach's Praeludium et Fuga in Es. Hendrik Andriessen doet een worp naar het univer sele, maar hij heeft betere dingen geschreven dan zijn Choral II. Voor het overige vulden pennevruchten van Asma, Jan Zwart en Paul van Westering het programma aan. Wat de speeltechnische kant van sonages van de Antwerpse Poesjenel- j autoriteiten het concert betreft, mocht worden j vastgesteld dat alles wederom op een degelijke voorbereiding wees en dat het in zo positieve zin beschrevene i over het spel van verleden week niet I behoefde te worden herroepen. Een staal van bijzondere gaafheid von den we in de 2de Fuga van de Es- dur. Voor Andriesses' Choral gaf As ma een krachtig pleidooi. Een com positie, die zo onmiddellijk hymnisch opverend in de ruimte wordt geplant, is zonder meer al een voor Asma sti mulerende factor, zoals ook de Liszt- Mahler-lyn in de grote coda dat was. Asma's Canonisch Voorspel „God enkel licht" achtten we artistiek on interessant en zelfs saai. Het Ele gisch Voorspel (Ps. 51) van Zwart vonden we nauwelijks beter. De vormkracht is er te slap. Het Trio (Gebed des Heren) daarentegen, van Zwart, is van veel betere make lij. (Van onze Parijse correspondent) De beroemdste Franse strafpleiter, mr. Floriod, heeft zich bereid ver klaard de gekidnapte ex-premier van Kongo, Moise Tsjombe, die sedert zaterdag in Algerije door de staats politie wordt verhoord, te verdedigen. Tsjombe, die aan zijn vrijmoedig beheer van de Katangese schatkist indertijd zijn bijnaam van „meneer- trekt-geldla-uit" dankte, werd dit jaar in zijn eigen land bij verstek ter dood veroordeeld. Het is echter nog niet zeker dat Algerije het uit leveringsverzoek van de Kongolese I president, generaal Moboetoe, die vroeger Tsjombe's stafchef was, zal I inwilligen. De echtgenote van het vroegere staatshoofd heeft zich giste- ren vanuit Brussel naar Parijs willen begeven om de Franse regering te I vragen bij Algerije ten behoeve van haar echtgenoot te willen bemidde len. Bij gebrek aan een visum heeft mevrouw Tsjombe echter van die reis moeten afzien. Tot zover onze Parijse correspon dent. Uit Algiers wordt nog gemeld: „Het Afrikaanse revolutionaire recht bereid zich voor oud-premier Tsjombe de straf te geven die hij ver- diend heeft". Dit schreef het Alge- j rijnse regeringsorgaan El Moedjahid j gisteren in een artikel op de voor- pagina. Het artikel laat er geen twij- Over de twee Britse piloten, twee Spaanse politiemannen en drie Bel gen, die aan boord van het vliegtuig zouden zijn geweest, wordt niets ge zegd in het artikel. De Algerijnse regering heeft nog steeds niet geant woord op de krachtige protesten van Belgische, Britse en Spaanse zijde. James. De 10 schilderyen waar kerken op afgebeeld staan, verlenen aan de ten toonstelling wel een volkomen ander beeld dan soortgelijke exposities in de nadagen van het regime van Stalin plachten te vertonen. Op een grote expositie in Moskou in 1953 waren 43 van 176 schilderijen gewijd aan Stalin. De schilders in Stalins tyd hielden zich wat hun onderwerpen betreft maar liever aan de veilige kant, en wat was er veiliger dan afbeeldingen van de grote leider? De prijzen der schilderijen variëren van 200 tot 2500 gulden. Sommige van de schilderijen worden zeer gunstig beoordeeld door de Engelse kritiek. Met name genoemd zijn de werken van E. E. Grigoriewa (39), K. N. Bni- ton (42), S. A. Toetoenow (42), V. A. Romas (65) en A. I. April (35). e 8V >e4r als de minister van justitie gi dacht wil schenken aan de geuite bezwaren, de christeBl ken in Spanje er de voort)! geven de bestaande toeaT handhaven en geen publiek lyke erkenning te zullen aa Zy zullen dan geeir gebruit van de grotere vryheden.»rst< nieuwe wet op de godsdiens.om geeft. inaf Bezvwa Hun voornaamste bezwaai uit de niet-r.-katholieke godson volgens deze wet als normal%tat\ gingen worden aangemerkt^ als „kerken". De inhoud vat£t geeft van de zijde van de staat niet voldoende garanDdhti het recht op vrijheid, zoal' en vastgesteld in de verklarini led rechten van de mens van dep*oe] ties, de r.-katholieke doctriïere die is geproclameerd door Iteri caans concilie, noch volgens spraken van de Wereldra Kerken. De Spaanse protestantse de 1 menen, dat de rechten op gode 1 vryheid zo goed als zijn geajuid door het artikel in de wetgten niet-r.-katholiek godsdienst«(byi bewegingsvrijheid beperkt wyk door „eisen van de openbare! ve ikeh De ondertekenaars van dut g eisen van de Spaanse staat,D kr recht wordt erkend op het oirdei den van uitgebreide contac niet-r.-katholieke kerken in tenland. Zij verlangen, dat 1 de op vryheid. dat in de wet alen het individu wordt verstreH-rij' uitgebreid voor de kerken zonin? deze zich moeten laten insclmers een „register van verenigiiuar 1 willen dat de godsdienstvri bui fundamenteel recht aan djsrouc wordt toegekend en niet ülpos worpen aan de beoordelingVan burgerlijke overheid. 'llan Dit officiële protest werd In Spanje verwacht. De niry op de godsdienstvrijheid geef® Spaanse niet-r.-katholieken uitsluitend administratieve' ei ning. Deze wet is geen erker11"? de andere geloven dan de F00^ lieke. Hoewel de Spaanse1 volhoudt dat de wet geheel stemt met de sfeer van di^se ringen van het Vaticaanse® volgt dit staatsstuk uitslupwa' letter ervan. Dit is ook de L°P de bezwaren die vooruitstref 11 katholieken in Spanje tegenf®11 hebben gehad. L g erm: n d> Opzienbarend (geheim) rapport van SPD'e» (Van onze correspondent in Bonn) „flexible response" kan Hi De minister blijft hoge bedjerst het Bondsinkomen eisen voofceei koop van te gecompliceerde (oor re wapens, die in de nieuwe keei minder bruikbaar zijn. 0or Schroder vraagt over 1967 ste fe jard Mark voor de Bundes^or De SPD-afgevaardigden h kee hun rapport uitgerekend, datior rv t> j i i l 4- I Set in zijn opvatting op 18i ke« De Bundeswehr zou, volgens een geheim rapport van enige ,mark gestabiliseerd zou kunior fel over bestaan, dat de Algerijnse I ]eden van de sociaal-democratische fractie in de Bondsdag, aan- den. ke< lenkelder. Daar waren de kleuren Sitte "Sen'ïïn'Siigo" TSj°mbe zienlijk moeten worden ingekrompen. Bovendien zou volgens j De huidige dienstplicht roe rijkelijk boeiend en daar zat een i gj Moedjahid geeft altijd het rege- I dit opzienbarende rapport dat in het weekblad „Der Stern" maanden) is aan de ene k m goed Nederlands-vaderlandse klank j nngsstandpunt. weer. Het blad j is afgedrukt de dienstplicht grotendeels moeten worden af- JfjJ rg^°efn£™c schrijft: „Tsjombe heeft Afrika ver- geschaft. Volgens de samenstellers van de studie, kolonel Heli- Een stuk in een bekende Toccata- raden en Kongo en zijn rijkdommen th Roth dokter Bussmann zolI de Bundeswehr in hun overgeleverd aan de vijanden van i Afrika. Hij zal zich voor zyn daden gedachtengang zich beter aanpassen bij het nieuwe concept van moeten verantwoorden". de NAVO. Ook zou het een gedeeltelijke oplossing betekenen De gevangenneming van Tsjombe j voor het kostenprobleem, dat juist nu een rol speelt, terwijl het kabinet bezig is aanzienlijke bezuinigingen op alle ministeries ten van het imperialisme" genoemd.aa» te brengen. „De openbare mening heeft het volgens de SPD-experts moet de nieuws met vreugde begroet." aldus Bundeswehr van 461.000 op 250.000 het blad. I sfeer kon niet ontbreken. Tenslotte het „Nur danket alle Gott". Bont en veel. niet alles consequent, soms een anti-climaen. Als Van Westering er eens een verkleinde suite van an tieke vormen van overhield? Hij componeerde het stuk ter ere van het 40-jarig organistenjubileum van As- Verzetsbeeld in Amsterdam Het bestuur van de Stichting Kun stenaarsverzet 19421945 heeft beslo ten dit jaar geen prijzen toe te ken nen of opdrachten te verlenen, doch een bedrag van f 5000.ter beschik king te stellen van de Stichting „Ger- rit van dei" Veen monumentDeze kortgeleden opgerichte etichting be oogt in Amsterdam een monument op te richten ter nagedachtenis van de in het verzet omgekomen kunstenaar. Asma zet zicb kennelijk voor Van Westering in. Verleden week diens variaties over „Merck toch hoe sterk", nu die „Op een Bach-thema", met name van het slotkoor van de „Bauernkantate" (212)Mer han en neue Oberkeet" in boeren- saksisch. Wat Westering schrijft 1 v"''klinkt goed. loopt goed. is welge- jaar gelede vorm(1 en op boelende registraties afgestemd. Sommige variaties waren even goedgeluimd als het boerenthe- ma van ééntoonsafstanden goedge mutst is. Deze componist staat op een ver trouwde neo-barokke of romantische basis en weet zich op een elegante wyze uit te drukken (voor het on derwerp soms te fijn). Een ingeto gen intermezzo leek ons meer te pas gebrachte, in de geest voorradige, muziek dan uit geest en kiem van het thema geboren. Bach's populai- ne trant vindt tegenhangers in een paar hoogst geslaagde kermisachtige scènes, waar we Petrouchka-achtig een aapje of een beertje aan de gang zagen en later de houten per- (Van onze kunstredactie) Het programma dat het Nationaal Ballet gisteravond voor het Holland Festival gaf in de Stadsschouwburg in Amsterdam droeg onder de titel „Oost en West" allure van goedwillende pogingen van choreografieën, speciaal van Poolse kunstenaars. Het was in menig opzicht de moeite waard deze moderne evo lutie van de balletkunst gade te slaan. Ook al droegen ze niet alle het stempel van blijvende aard. Maar het boeide het oog en we konden de samenstelling van het overladen programma ver geven. Maar met het slotnummer dat na veel changementen nog na elf uur moest beginnen kwamen we wel zeer bedrogen uit. Dat was met het „Visibility by chance" van de eigentijdse Ne derlandse choreograaf Koert Stuyf, die in een changement van trans parante plasticschotten zyn troep heen en weer liet lopen en zichzelf daarbij opvallend in de belangstel ling plaatste en daarbij allerlei on zin verkocht. Het had niets met modern Ballet te maken en het moet het Nationaal Ballet en het Holland Festival alleen veel geld uit de door ons betaalde subsidiekas hebben gekost. Jammer van de avond waarover we de op merkelijke choreografieën willen ver melden. In het ballet „Labyrinth", „De Droom", en „Pit'n bolster" van Hen- rik Tomaszewski kwamen de nieuwe aspecten van een moderne vormge ving tevoorschijn. Wel verschool het „Labyrinth" te veel achter strak ge houden beweging, maan „De droom" had iets suggestiefs met beklemming en ontspanning. „Pit'n bolster" was een mimies balletstukje met een quasi padadeu, maar had iets grap pigs. Men kon er zich althans mee amuseren. Opvallend was „Aureool" van Oscar Araiz, een padadeu op het bekende Adagio van Albinoni dat zo charmant werd gedanst dat het een bekoring voor het oog was terwyl het daarbij allerminst de liefdesbe tuigingen van het minnepaar verborg. Verdere nummers van het programma waren een al te gerechte Symfonie Concertante en het ballet Variations van Drzewiecki dat al te zeer meetkundige gymnastiek bleef. Maar het was een winstpunt dat de moderne balletten vanuit de dansra ge vermaken en op weg zijn naar een natuurlijke ballet/kunst. man worden teruggebracht; dit zou den allemaal vrijwilligers dienen te zijn. Daarenboven zou er dan nog een soort thuisfront moeten worden gevormd, dat 40.000 dienstplichtigen omvat. Hun diensttijd zou 6 maanden moeten zijn (is nu 18). Een belang rijke these in het rapport van de bei de sociaal-democratische Bondsdag- afgevaardigden is, dat de Bondsre publiek geheel van atomaire bewape ning afstand dient te doen. Men zou zich moeten concentreren op snelle wapens met een reikwijdte van niet meer dan 30 kilometer. Ook de luchtmacht zou van haar taak moeten worden ontheven, die er tot nu toe in bestaat om in geval van een aanval met kernwapens tot de tegenaanval over te gaan. De lucht macht zou zich moeten beperken tot het ondersteunen van de landstrijd krachten, die over kleiner en vlug ger, maar hoogst modern materieel moeten beschikken. Deze opvattingen komen inderdaad overeen met het officiële besluit van ae laatste N.A.V.O.-raad in Parijs, waarbij de al eerder door de Ame rikaanse regering omhelsde strate gie van de „flexible response" voor taan als de N.A.V.O.-strategie werd aanvaard. Tot op dat moment had de N.A.V.O. officieel vastgehouden aan het idee, dat een komende oor log onvermijdelijk een atoomoorlog zou zyn, die met een massieve tegen aanval beantwoord diende te worden. Het is juist de Westduitse minister van Defensie Schroder, die zich maar moeilijk aan dit idee van de kader van intens geschoold personeel te verkrijgen en; andere kant te lang, zodat vé plichtigen hun tijd met hetf lanterfanten doorbrengen, g nieuwe systeem aldus i Iers worden deze bezwl een langere vrijwillige diei§ heven. De SPD-afgevaardigden I zich met hun plan middel kamp van de liberale FDPM in de oppositie bevindt. Oc| de FDP heeft men het atcf voor de Bondsrepubliek wil men een dienstplicht^ en wel van 18 tot 12 maai hier wil men de troepenst^ minderen. De officiële SPD-w de Bondsdag is de fractie-! van de partij, Hellmuth SchT kort voor de grote coalitie ten-democraten en sociaal-! ten) in december werd sprak Schmidt als zijn uit en hij trad toen als| gingsexpert van zijn partij of leger „klein moest zyn enf waarde diende te bezit», moest volgens Schmidt toeiF Bundeswehr in de toekomsl willigers en beroepssoldaten Dit soort theorieën zyn Schl- ter niet langer gepermitteerd deel van het verbond metf uitmaakt. Kinderboeken! „Kinderen in andere 1 jaar het thema van de kenweek, die van 25 oktol november wordt gehoudenj dertiende keer zullen de i het kinderboek van het jaL vanaf 10 jaar en ouder) wif- X gekend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1967 | | pagina 8