„Een leidraad
^oor een
aieuw leven"
Adoptie biedt onwettig
kind de beste kansen
OOFDDOEL IN MODERNSTE CENTRUM
VOOR ONGEHUWDE MOEDERS:
Je moet
e kans
rijgen om
e helpen"
SOCIAAL-PSYCHIATER HEIJMANS:
Wttekefn<fbl|fas« Lefdseh Dagblad
t WW™"
Zaterdag 24 Junt 1967
De ongehuwde vader heeft het
in het algemeen minder tot
de status „sociaal probleem"
bracht dan de ongehuwde moe-
r. En dat ligt voor de hand. Zij
jn minder rechtstreeks met de ge
lgen van hun daad geconfron-
erd, kunnen veelal spoorslags in
t niet verdwijnen. Soms worden
veroordeeld tot het betalen van
imentatie. Dikwijls echter komen
ongehuwde vaders er makkelijk
Als blijkt, dat zij toch niet wil-
a trouwen wijzen ouders of het
dupeerde meisje hem, ter voor-
ming van een schandaal, de deur.
aar een gesprek met een onge-
wde vader leerde, dat er bij een
an in d!ie omstandigheden ook
dere denkbeelden kunnen heer-
a dan de openbare opinie hem
nwrijft.
Te zou wel verantwoordelijkheid
J willen dragen, als je de ge
legenheid maar kreeg en dat
juist de moeilijkheid in zo'n
erspannen situatie." Hij zat een
setje ongemakkelijk op de bank
i de wachtkamer en haalde de
rief uit zijn portefeuille, waarin de
rectrice van het tehuis voor on-
huwde moeders discreet verzocht
ngs te willen komen voor 'n on-
srhoud. „Ik vind, dat ik eigenlijk
[jong ben om te trouwen. Net uit
ienst en m'n eerste baan, maar
»t zulke argumenten hoef je na-
aurlijk niet aan te komen. Achter -
begrijp je dat pas. Maar toen de
aders van mijn meisje my de
tur uitzetten was ik razend. Ik
*b haar vier maanden niet gezien,
bch zit je er mee. Iedere dag. al
as het in feite maar een vluchtige
riendschap. Je hoeft dan wel niet
willen trouwen, maar je zou
ch wel iets willen doen. Willen
alpen of zo. Ik heb er lang in
ngst over gezeten ,dat ze 't weg
xi laten halen, -dat gaat zo ge-
ïkakelijk tegenwoordig, dat is
ituurlijk ergens belachelijk. Ik
oor 't haar moeder al zeggen.
Wel ja mijn dochter laten zitten
a dan ook nog eisen stellen"
laar het idee dat alles buiten je
to gaat is eigenlijk onverdraag-
k Het is uiteindelijk ook mijn
ind. Je vraagt je af wat Ipj zal
'ragen als hij merkt ,dat hij geen
'ader heeft.
Wat er zal gebeuren als hij
misschien door pleegouders
wordt opgevoed. Er is nie-
iand, die bij je aan komt kloppen
to je mening. Daarom ben ik zo
Ij met het briefje van de direc-
dce. Het is zo belangrijk wanneer
de kans krijgt te bewijzen, dat
geen schoft bent, zoals ieder-
ton denkt".
niet in staat om het kind tien
dagen na de bevalling mee
naar huis te nemen, dan zijn
zusters en kinderverzorgsters
bereid om zich voorlopig over
het kind te ontfermen. Er zijn
moeders die een werkkring
vonden in de omgeving en die
wannaar zij maar even vrij
hebben naar de Paula Stich
ting komen om hun kind zelf
te verzorgen. „Wij hebben
hier met opzet geen bezoek
uren ingesteld", aldus zuster
Chantal, „want ik vind dat
moeders op elk uur van de
dag recht hebben hun kind te
zien."
AAN alle baby's en kin-
derverblijven hebben
de zusters een zo per
soonlijk mogelijk cachet
trachten te geven. Er hangen
vrolijk gekleurde gordijnen
met sprookjesfiguren voor de
ramen. En naast de in pastel
tinten gelakte stalen bedjes
staan er in de zaaltjes ook
wiegen bekleed met Brabants
bont. Lakens werden met
bloemetjes geborduurd. En
voor iedere baby beschikt
men over een aandoenlijke
garderobe.
„Je moet die kinderen zo
min mogelijk laten merken
dat zij anders dan anderen
zijn. Wij willen ze die paar
maanden in een zo normaal
mogelijk milieu laten opgroei
en. Vandaar dat we op zoek
zijn naar meer mannelke me
dewerkers, want je biedt kin
deren niet voldoende als je ze
ondanks alle goede bedoelin
gen in een vrouwengemeen
schap op laat groeien".
De Paula Stichting telefoon
083074141 heeft en opname
capaciteit voor 30 moeders en 80
kinderen. A s. ongehuwde moedea*
van alle gezindten worden toegela
ten. Verpleegprjjs f 18 per dag
Ik geloof dat het geven van
voorlichting aan ouders
hoe zij de seksuele opvoe
ding van hun kinderen moeten
aanpakken, het enige is wat wij
zouden kunnen doen om het
steeds stijgende aantal onge
huwde moeders te laten ver
minderen". De Amsterdamse so
ciaalpsychiater H. F. Heijmans,
deskundige bij uitstek op 't ge
bied van de ongehuwde moeder
zorg, ziet de sterke toeneming
van de geboorten van onwettige
kinderen als gevolg van een te
kort aan ouderlijke belangstel
ling en het ontbreken van vol
doende leiding.
„De ouders van nu staan voor
een dilemma. Zelf nog opge
voed in de tijd van de taboes,
houden zij aan de ene kant de
teugels vaak te strak en geven
zij aan de andere kant hun kin
deren te veel vrijheid".
Neem nu dat meisje dat ik
laatst hier had. De ouders: al
lerliefste mensen maar wel had
den zij steeds geweigerd de ken
nissen van hun dochter te ont
vangen omdat zij 's avonds on
gestoord naar de tv wilden kij
ken. Ze waren achteraf nog ver
baasd dat hun dochter na hun
consequente afwijzingen met
alle gevolgen van dien het ver
tier op straat hart gezocht.
GEEN OPLOSSING
Ongehuwde moeders, die
in de omgeving van de
Paula Stichting werk von.
den, kunnen hun peuters
zo vaak als zij zelf loillen
komen opzoeken.
Toch vindt de sociaal-psychiater
Heijmans, dat men niet te veel
moet generaliseren. „Er zijn
geen twee gevallen helemaal
hetzelfde, al zijn er wel treffen
de overeenkomsten". De heer
Heijmans, de eerste psychiater
van ons land, die zich daadwer
kelijk met de hulp aan onge
huwde moeders ging bezighou
den, noemt het opmerkelijk dat
zijn cliënten wel allemaal van
het bestaan van voorbehoed
middelen op de hoogte waren
maar ze niet gebruikten. „Een
bewijst", aldus de Amsterdamse
psychiater, „dat zelfs de mas
sale verspreiding van de pil het
aantal onwettige geboorten niet
zal laten verminderen".
De ongehuwde moederzorg
heeft in een zeer kort tijdsbe
stek een enorme ontwikkeling
doorgemaakt. Voor de oorlog
werden meisjes die een taboe
hadden overschreden, alleen
door „goed-doende" dames ge
holpen als- zij zich berouwvol
toonden. Nu staan er allerlei
deskundigen klaar om via bu
reaus en tehuizen ongehuwde
moeders op de juiste wijze te
begeleiden. Er worden door psy
chiaters., psychologen, maat
schappelijk werksters en artsen
deviezen gegeven, die geheel in
tegenspraak zijn met die welke
voor de oorlog werden verstrekt.
„Sinds de ontwikkeling van de
kinderpsychologie vlak na de
bevrijding zijn wij tot de con
clusie gekomen", aldus de heer
Heijmans „dat het van het kind
uit gezien beter is wanneer het
niet bij zijn ongehuwde moeder
blijft, maar het aan adoptief
ouders wordt toegewezen. Ver
geet niet dat zij bij deze men
sen voor 100% gewild zijn en
zoiets komt zelfs in een normaal
gezien niet altijd voor. Onwet
tige kinderen hebben bfj adop»
tief ouders vaak de beste kan
sen".
De Amsterdamse psychiater
vindt het belangrijk dat kinde
ren in ons huidige cultuurpa
troon kunnen terugvallen op
een gezin. „Het is voor ongehuw
de moeders echter 'n heel moei
lijke beslissing om van hun
kind afstand te doen. Het 13 echt
niet zo, dat weet ik uit eigen er
varing, dat moeders daartoe uit
gemakzucht besluiten.
Je mag moeders nooit tot een
bepaalde keuze dwingen, maar
ik vind wel dat je de voor-
en nadelen van adoptie en het
zelf opvoeden van een kind dui
delijk tegenover elkaar moet
stellen. Ongehuwde moeders zien
het groot brengen van hun kin
deren vaak te gemakkelijk. Ze
moeten vader en moeder tege
lijk en daardoor ook kostwinster
en verzorgster zijn en die taak
is eigenlijk te zwaar. En dan
zijn er kleine problemen waar je
niet zo gauw rekening mee
houdt. Crèches bijvoorbeeld die
kinderen weigeren als ze ziek
zijn, de vakanties als kinderen
groter worden, de ongunstige
invloeden van een internaats
opvoeding, maar ook de zuster-
verhouding die tot de moeder
ontstaat wanneer het kind bij
de grootouders wordt opgevoed".
De Amsterdamse sociaal
psychiater is er een voor
stander van dat de onge
huwde vaders meer bij de op
lossing van al deze vragen wor
den betrokken. „Bovendien hoe
vreemd het ook klinkt", zei hij,
„ook zij hebben soms onze steun
nodig".
OOSTERBEEK „Kijk er komt hier niemand voor zijn
plezier", zegt zuster Chantal, die sinds kort als direc
trice de scepter over Nederlands modernste tehuis
zwaait. Haar assistente, maatschappelijk werkster mejuf
frouw Van Loon knikt instemmend. „Wat wij proberen is
meisjes, die om welke redenen dan ook hier naar toe komen
om hun kind ter wereld te brengen, zo te begeleiden dat zij
voor ongehuwde moeders de Oosterbeekse Paula Stichting
bij hun terugkeer in de maatschappij de beste kansen krijgen"
De Paula Stichting, een
bungalowachtig complex op
een drie hectare groot terrein
aan de rand van de Ooster
beekse bossen doet aan een
vakantiecentrum denken.
Toch zijn er nog heel vaak
meisjes die hier naar toe ko
men met het idee dat zij hier
wekenlang voor straf op een
kamertje moeten zitten, ver
telt zuster Chantal. „Dat
Voor straf' neemt zo'n be
langrijke plaats in hun denk
wijze in, dat je er sommigen
nauwelijks vanaf kunt bren
gen. Ongehuwde moeders
zijn anders dan meisjes of ge
trouwde vrouwen van hun
eigen leeftijd. Wij hebben
hier dochters uit alle milieu's
ZTSTER Chantal wil
onder haar gasten ab
soluut geen onder
scheid maken.Vandaar dat
zij naast katholieke meisjes
ook onderdak aan a.s. onge
huwde moeders van protes
tantse gezindten of zonder
godsdienstige overtuiging
verleent.
Wanneer meisjes zes we
ken voor de bevalling in de
Paula Stichting komen, zor
gen de Kleine Zusters van de
Heilige Jozef van Heerlen,
die zich de trotse eigenares
sen van het ultramoderne
tehuis mogen noemen, ervoor
dat er een eigen fleurig ge
stoffeerd kamertje voor hen
beschikbaar komt.
Het gebouwencomplex van
de Paula Stichting in Oos
terbeek.
Behalve door de directrice
en de maatschappelijk werk
ster worden er door een psy
chiater, een arts, een psycho
loog en 'n groepsleidster ge
sprekken met de a.s. moeders
gevoerd. De deskundigen leg
gen het meisje allereerst de
vraag voor of zij haar baby
wil houden of 't beter vindt
om er afstand van te doen.
Binnen 2 weken stellen zij
voor iedere gast een zo uit
voerig mogelijk begeleidings
plan op. Het begin van een
nieuw leven.
AFSTAND DOEN
Heeft een moeder eenmaal
besloten om afstand van
haar kind te-doen, dan krijgt
zij haar baby bij voorkeur na
de bevalling niet meer te
zien.
Wil de moeder haar baby
toch behouden, maar is zij
