[uziek uit
lonk op in
ver verleden
de Marekerk
volop smullen!!
kunst
kaleiöoscoop
Monteverdi's „Orfeo"
kermisachtig gebracht
)LLAND FESTIVAL IN LEIDEN
ntroducties onder
lerman Strategier
Musica
üdensis
Oudheidkundige Kamer in
Hazerswoude geopend
Muziekdramatische
ontroerende kracht
Tlieaterlaboratorium
met Poolse Akropolis
Fascinerende er va ri ngen
[AG 19 JUNI 1967 LEIDSCH DAGBLAD
f42.500 voor Israël
De kunstveiling in Pulchri Studip
in Den Haag ten bate van Israël le
verde zaterdagavond een bedrag van
f 42.500 op. De geveilde werken wa
ren door particulieren geschonken,
zodat het binnengekomen bedrag
behalve een procent registratiekos
ten die het Rijk vordert geheel
ten goede komt aan Israël.
De hoogste prijs werd gegeven
voor een werk van Piet Mondriaan,
waarvoor de gemeente Den Haag
f 10000 betaalde. Een houtsnede van
een Israëliër die aan het front ge
vochten heeft bracht f 1.250 op. Een
kortgeleden vervaardigd werk van de
schilder Piet Krabbee, getiteld „Nas
ser en zijn vriendjes" werd voor f 55
gekocht door drs. H. J. Wilzen. de
Haagse wethouder van Onderwijs en
Kunstzaken. Een schilderij van
Huib Luns, de vader van de minis
ter, werd niet minder dan 17 maal
geveild. De kopers kochten het voor
prijzen die varieerden van f 21 tot
f 50 gulden en schonken het daarna
om nogmaals geveild te worden. In
totaal bracht dit werkstuk ruim f 460
op. Een schilderij van „Ik-Jan Cre-
mer" werd driemaal verkocht, voor
f 500, f 450 en f 400.
■kschatten uit een ver verleden niet steeds hoogte
maar toch interessant om te beluisteren klonken za-
J vond op in de Marekerk, tijdens het concert dat in het
a an het Holland Festival gegeven werd door het Neder-
ladrigaalkoor en het ensemble „Pieter Hellendaal" uit
JI, beide onder de deskundige leiding van Herman Strate-
r. li wiens hand men in een uitvoerige voorbeschouwing in
d reeds veel musicologische bijzonderheden heeft kuil
en, in verband waarmee wij ditmaal kort kunnen zijn.
„Musica Leidensis" bracht
in componisten, die op eni-
met de stad Leiden con-
bben gehad, hetzij omdat
n getogen Leidenaren
uitzij omdat zij tijdelijk in
toonden, hetzij omdat hier
3fas van Leidse manuscripten
uitgaven van composities
Skci. die elders woonden. Mc-
geheel onbekende muzieken
n tussen de jaren 1550 en
1775, waarmee de kennis
lender twijfel een aange-
illuidende is geweest. Wer-
;rote en kleine meesters,
geavl waard waren om aan
uftelheid ontrukt te worden.
betreft opende dit eerste
e' - daaraan gewijd ruime
!ven, want er ligt nog veel
is in de archieven, welke
terste en zo zeer geslaagde
zeker is de toekomst nog
n geopend zullen worden,
idige generatie te tonen, wat
de voorvaderen bewoog in
taarin toch ook de stad
an een intensief muzikaal
11 nigenis heeft afgelegd.
klankgeving, het Ned. Madrigaalkoor
door zijn intense zuiverheid, disci
pline en de blanke sereniteit der
sopranen. Het is vooral aan de gron
dige speurzin van de heren Strate
gier en Doove te danken geweest,
dat hier van een evenwichtig sa
mengesteld programma sprake kon
zijn. De kennismaking ermee was
verheugend en stemde tot dankbaar-
Het ensemble Pieter Hellen
daal" en het „Ned. Madrigaal-
koor" musiceerden zaterdagavond
in de Marekerk.
(Foto LD/Holvast)
Kroonjuwelen in
de Tower naar
veilige kluis
In een waas van grote geheimzin
nigheid en onder bescherming van
gewapende politiemannen zijn de
Britse kroonjuwelen dit weekeinde
naar een nieuw vertrek in de Tower
overgebracht. De kostbare juwelen
lagen tot dusverre in de Wakefield
tower. Zij zijn thans opgeborgen in
een explosievrije kluis onder het pa
radeterrein van de Guards.
De veiligheidsmaatregelen waren
zo groot, dat de „yeomen of the
guard", de traditionele bewakers van
de schat, nergens van wisten totdat
zij zondagochtend op hun werk
kwamen.
De operatie begon zaterdagavond
om 10 uur. Toen omsingelde politie
het gebouwencomplex op de oevers
van de Theems en controleerde zu de
wegen die naar het complex leiden.
De verhuizing duurde drie uur. De
nieuwe kluis is uitgerust met de
nieuwste elektronische alarminstal
latie. De juwelen zullen vanaf 6 juli
weer voor het publiek te bezichtigen
zijn.
Voornaam
Een eeuw gehuwd
Balakisji en Amina Oroedjew in
Azerbeidsjan (Sowjet-Unie) zijn
honder jaar getrouwd, aldus meldt
het persbureau Tass. Hun leeftijden
werden niet genoemd. De gouden
bruiloft in 1917 en de diamanten in
1942 vielen in oorlogstijd. „In al deze
honderd jaar hebben wij geen kwaad
woord tegen elkaar gezegd", zei de
Burgemeester C. G. van Dobben de Bruyn heeft zaterdagmid
dag de Oudheidkundige Kamer op de eerste verdieping van de
toren van de uit 1292 daterende N.H. Kerk in Hazerswoude ge
opend. Voor het door de Oudheidkundige Werkgroep Hazers
woude genomen initiatief toonden niet alleen de beide wethou
ders L. M. de Boer en H. van Rijn en de gemeentesecretaris J.
Verlare belangstelling, doch tevens een aantal genodigden, o.w.
de burgemeester van Woubrugge, de heer J. C. van Wageningen
en het gemeenteraadslid J. Groen.
Voorzitter H. Hogewoning van de
Werkgroep verwelkomde zijn gasten
in het raadhuis, voordat de grote sti
mulator tot oprichting van de oud
heidkamer, K. Kroon, zijn dank ver
tolkte jegens het gemeentebestuur
voor de medewerking en zijn dank
uitte jegens de Ambachtsvrou-
we van Hazerswoude, mevrouw van
Martels-Röell (sinds 150 jaar is de
familie Röel in het bezit van de
heerlijkheid Hazerswoude) voor de
royale gift.
De eerste doelstelling van de
Werkgroep is, aldus de heer Kroon,
het onderzoek betreffende een even
tuele mogelijkheid tot stichting van
een museum ter plaatse.
Een ander doel. dat secretaris
Kroon en de zijnen voor ogen staat,
is de uitgave van een populair we
tenschappelijk standaardwerk betref
den wy dan in kennis
met pavanen en gaillarden
nelis Schuyt deze woon-
jee Begijnhof 19 en is op 12
in de St. Pieterskerk be-
een man, waarop men
h echt trots mag zijn, omdat
belangrijks heeft geschre-
al kan men in de pavanen
irden niet geheel ontkomen
gevoel van monotonie, de be-
non „Bewaert Heer Hollandt
it Leyden", waarvan de op-
steeds niet gevonden is
irenlang een vast openings
voor de programma's van
isch Studentenzangkoor is
maakt nog steeds en ook
d indruk.
bet programma in stijgende
Igezet met composities van
ces Prez, Philip Pool, ge
uit Hilberhausen in Sak-
23 mei 1795 in onze stad
wiens speelse „Musicq
iel", gespeeld door Jan van
in een kleurige en inven-
istratie een allerbeminnelijk-
maakte,
tomposities van Henrico Al-
Pierre de Manchicourt, Ja-
lemens non Papa, Jan Pietersz
b en Pieter Hellendaalalle
"ssen van een verdienstelijk,
een geniaal niveau.
lijk initiatief
- steeds voornaam. Tot die
iheid droegen in hoge mate
Wfecte vertolkingen van de
instrumentale en vocale
wier stylistisch verant-
.j'u in elk opzicht gewetens-
'TProdukties sterk hebben bij
tot een waardig verloop
avond, waaraan zulk een
initiatief ten grond-
gelegen.
"semble „Pieter Hellendaal"
door een warm-verzadigde
(Van onze kunstredactie)
De 360 jaar oude „Orfeo" van Claudio Monteverdi heeft za
terdagavond in het Amsterdamse Carré op overrompelende wij
ze van een onverwoestbare muziekdramatische grootheid ge
tuigd. Het werk, waarmee in wezen de operageschiedenis een
aanvang neemt, heeft deze onverwoestbaarheid getoond in de
ontroerende kracht van zijn muziek, waarvan de gave pracht
zelfs door de artistiek niet geheel geslaagde instrumentale be
werking, de kermisachtige aankleding en de op een grof, tri
viaal effect gerichte regie, niet bleek aangetast. Geïmponeerd
heeft deze Festivalvertoning dan ook in hoge mate, geïmpo
neerd, geintrigeerd en geirriteerd.
fende de gemeente. Een dringend be-
roep deed de heer Kroon op zijn
plaatsgenoten: „Gooit u niets weg
wat u maar ook van waarde lijkt en
geeft het aan de Werkgroep!".
Burgemeester C. G. van Dobben
de Bruyn prees hierop de activiteiten
van het bestuur van wie penning
meester A. Huisman wegens ziekte
ontbrak.
De genodigden begaven zich daar
na naar de N.H. Kerk. Hazerswou-
des oudste monument uit een lang
verleden. In de Oudheidkamer, gaf
de heer Hogewoning een explocatie
van de geëxposeerde voorwer
pen, pentekeningen, schilderyen
enz. In de kerk wees de heer Kroon
de gasten op belangrijke details.
De Oudheidkamer is iedere zater
dagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur
voor het publiek toegankelijk.
Burgemeester Van Dobben de
Bruyn en burgemeester Van Wa
geningen bezichtigen de Oudheid
kundige Kamer in Hazerswoude.
(Foto Leidsch Dagblad)
(Van onze kunstredactie)
Het Poolse Theaterlaboratorium, onder leiding van Jerzy Gro-
towski, dat tijdens het Holland-Festival 1966 een kleine groep
Nederlandse belangstellenden verbaasd en geimponeerd heeft
met zijn bewerking van Calderons „De standvastige prins", is in
ons land teruggekomen om ook aan het huidige Festival een bij
drage te leveren.
Evenals by ..De standvastige
prins" is Grotowski bij de conceptie
van „Akropolis" uitgegaan van een
bestaand, in dit geval een uit 1904
stammend drama van de Poolse
schrijver Stanislaw Wypianski. Maar
deze keer heeft hij van de oorspron
kelijke handeling zo mogelijk nog
minder overgelaten. Hoewel de titel
„Akropolis", een verwijzing naar de
hooggelegen Poolse koningsburcht te
Krakau. is gehandhaafd, speelt het
werk zich nu af in het vernietigings
kamp van Auschwitz. De scènes uit
Homerus en de Bijbel, die bij Wys-
pianski werden gespeeld door figu
ren die zich uit de gobelins van het
kasteel hadden losgemaakt, worden
nu door gevangenen in het concen
tratiekamp uitgebeeld „in de rust
pauzes tussen het werk", zoals het
programma vertelt.
Geen werkelijk
Auschwitz
Als toneelruimte gebruikt Grotow-
sky het middengedeelte van een zaal
in Felix Merites in Amsterdam
waarin de spelers zich slechts moei
zaam kunnen bewegen, voor, langs,
tussen en achter de toeschouwers.
Daarmee heeft hU getracht, de schel
ding tussen acteurs en publiek volle
dig op te heffen, hetgeen altijd een
enigszins gênant effect heeft omdat
een hedendaagse publiek in een to
neelfiguur nu eenmaal onherroepe
lijk de „verklede" acteur blijft zien.
Maar het is ook nu weer eeen fas
cinerende. adembenemende ervaring,
Grotowski's zeer gedisciplineerde spe
lers in actie te zien. hun uiterst ex
pressieve plastiek en mimiek te vol
gen, hun indrukwekkende recitatie
ven aan te horen. Een aanvaard
baar beeld van Auschwitz wordt ech
ter daarmee niet opgeroepen. Ver
moedelijk is dat met de middelen
van het toneel volslagen onmogelijk,
omdat de fantasie van de toneelkun
stenaars en onze eigen fantasie daar
voor te kort schieten.
Het Pools Theaterlaboratorium
doet tenslotte „laboratoriumwerk" en
daarmee verricht het een hoogst be
langrijke en baanbrekende taak.
Een scène uit Akropolis.
Voor hen die direct of indirect by de
ontwikkeling van de toneelkunst zijn
betrokken is het zeer de moeite
waard de resultaten van dat werk te
zien. Maar dat wil nog niet zeggen
dat het ook aan een Festivalpubllek
moet worden voorgezet
Edward Auer wint
pianoconcours
In het internationale concours ln
Parijs dat genoemd is naar de pia
niste Marguerite Long en de violist
Jacques Thibaud, heeft de Ameri
kaan Edward Auer de eerste prijs
voor piano gekregen. De tweede prijs
ging naar de Russische Irene Smoli-
na. die ook de speciale prys voor de
beste vertolking van een werk avn
Beethoven kreeg.
Eclatante zang
Het eerste kon uitsluitend op re
kening van Monteverdi geschoven
worden en op de éclatante zang van
enkeletopsolistende donkere, ont
roerende Argentijnse alt Oralia Do-
minguez als de bode, de fraaie, in
alle registers even welluidende Ame
rikaanse bas-bariton Barry Mac Da
rnel in de titelrol en de metallieke
Poolse sopraan Halina Lukomska als
Eurydice. De muziek verraste in ie
dere melodie en in iedere noot, gaf
een aangrijpende realisatie van de
mythe van de Griekse muzenzoon en
toonde een vooruitstrevendheid in de
conceptie, die nu nog. drie en een
halve eeuw later, sterk aanspreekt.
Degene, die intrigeerde was de di-
rigent-instrumentator Bruno Mader-
na, een man, die het gehele muziek-
terrein van het allereerste begin tot
op heden wil beheersen, maar wiens
capaciteiten toch het meest gunstig
tot ontplooiing komen op het gebied
\an de hedendaagse toonkunst. Hij
maakte van de „Orfeo" nu eens een
„spektakelopera" met een volumineu
ze orkest- en koorklank, die stilis
tisch tegen het aristocratische, ver
fijnde en introverte karakter van de
partituur inging, dan weer een door
schijnend, mooi geciseleerd theater
werk. waarin de details gaaf tot ui
ting kwamen en de stijl, op enkele
minder geslaagde combinaties na,
waarin de tonen van de harpen, de
gitaren en de mandoline disharnio-
ineerden, juist getroffen werd. Tegen
het einde werd de instrumenteatie
steeds grover en gemakzuchtiger ais
had Maderna te weinig tijd gehad
zich in de materie te verdiepen.
Irriterende regie
Ronduit irriteren deden de regie
van Raymond Rouleau en de aan
kleding van Jean Marie Simon en
Rotislav Doboujinsky. Eerstgenoemde
had zich laten verleiden tot tal van
triviale effecten zoals het gesmijt
met bloemen en fruit over het toneel,
het over- en door elkaar heenbuite-
len van mensengroepen, het plaatsen
ven solisten hoog boven op de gale
rijen tussen de toeschouwers, het ge
ruzie van kinderen op de voorgrond
en het laten opkomen van de mede-
verkenden uit alle hoeken en gaten,
die het veel te vele ruimte inbeslag
nemende, smakeloos pompeuze decor,
bood. De kostuums waren al even
druk, opdringerig en ordinair. De so
listen waren zo overvloedig behangen
met lappen, dat ze er potsierlijk uit
zagen en alle grandeur, die de figu
ren uit deze. voor de hofkringen ge
schapen opera toch bezitten, mist.
Een sobere, gestileerde aankleding
had veel meer indruk gemaakt.
Dat de solisten, onder wie de Ne
derlanders Bert Bijnen, Pieter van
den Berg, Wilma Driessen en Sophia
van Santé hun contact met het op de
bezoekersrijen geplaatste Utrechtse
Symfonie Orkest wel eens kwijt wa
ren, was hun niet kwalijk te nemen.
Het Nationale Ballet en het Ned.
Operakoor verleenden hun medewer
king.
Herdenking van
de opstand in
Oost-Duitsland
De Westduitse bondskanselier Kie-
singer heeft zaterdag verklaard, dat
zijn regering tot een soepeler poli
tiek tegenover Oost-Europa was
overgegaan om een permanente ver
deling van Duitsland te voorkomen.
Er kan met Oost-Duitsland alleen
worden gesproken over praktische
methoden om de door de verdeling
veroorzaakte moeilijkheden te ver
minderen. De kanselier zei dit tij
dens een plechtigheid in de bondsdag
ter herdenking van de mislukte op
stond in Oost-Duitsland op 17 juni
1953.
Hereniging is alleen mogelijk wan
neer Moskou daarmee instemt, aldus
Kiesinger, die opnieuw het Oostdult-
se voorstel voor direct overleg met
premier Stoph over normalisering
der betrekkingen van de hand wees.
De eindelijke hereniging, zo zei hij.
moet deel uitmaken van een Oost-
Westeuropese vredesregeling.
In geheel West-Duitsland werden
bijeenkomsten gehouden ter gedach
tenis van degenen die tijdens de op
stand in Oost-Duitsland zijn geval
len. De politie van Hannover dee'de
mee dat Oostduitse grenswachten
I meer dan honderd raketten met
pamfletten over de grens hebben ge-
j schoten.
Werkplaats ravage
door exploderende
acethyleenfles
De explosie van een acethyleenfles
heeft zaterdagmiddag in en om de
werkplaats van de bromfiets- en mo
torhandel H. Gaartman in Apeldoorn
een ravage aangericht. Het dak van
de werkplaats werd weggerukt en een
muur, die de scheiding tussen werk
plaats en winkel vormde, werd ver
nield. Een stuk metaal van de fles
werd 90 meter verder, bij het Apel-
doorns Dierens kanaal teruggevonden
In de omgeving sneuvelden talrijke
ruiten. Een kippenhok, dat tegen de
werkplaats was aangebouw, was na
de ontploffing niet meer terug te vin-
den.
De directe oorzaak van de ontplof-
I fing was een brandend plasje benzine.
I waardoor de acethyleenfles heet werd.
De zoon van de heer Gaartman was
in de werkplaats bezig met het slij
pen van een bout, toen deze uit de
tang wegsprong en terechtkwam ln
de benzine, die onmiddellijk vlam
vatte. Hij heeft nog geprobeerd de
fles buiten de werkplaats te brengen,
maar brandde slechts zijn handen
Kort nadat de brandweer het publiek
dat zich inmiddels rond de werk-
plaats had verzameld had verwijderd.
I volgde de explosie. Een 14-jarig
meisje werd door het publiek, dat zich
i een goed heenkomen zocht, onder de
I voet gelopen en moest in het zieken-
I huis worden behandeld.
