Black ne world
Geen nieuws
onder de zon
TOTAAL THEATER
VRIJDAGAVOND OP DE T.V.
TWEELINGEN-
CONGRES
IN ZEIST
Geheimzinnige reisjes naar Praag
Franse atoomspionne
eindelijk gegrepen
NIEUWE (27)
KARDINALEN
De Paus over de
Europese eenheid
DINSDAG 30 MEI 1967
LEIDSCH DAGBLAD
Oud-Kath. bisschop van Getrouwde priester
99
De V.A.R.A. zendt vrijdagavond een televisieproduktie uit
van het Amerikaanse gezelschap „The Haizlip-Stoiber Compa
ny". Deze uitzending zal bestaan uit de neger-musical „Black
new world", waarvan het gezelschap zaterdag al een voorproef
je heeft gegeven in het Rotterdamse Luxortheater. Het gezel
schap is thans hier in verband met het Holland Festival. Er
worden voorstellingen gegeven in Scheveningen, Deventer,
Heerlen, Tilburg en Nijmegen.
„Black new world" vertelt het
verhaal van de Amerikaanse neger
vanaf zijn vertrek uit Afrika tot en
met de opmars naar de vrijheid. De
onderdelen van de musical illustre
ren de ontwikkeling van de muziek-
en danscultuur van de neger in
Amerika via de slavernij, de verste
delijking zoals in New Orleans
met zijn volksfeesten en „sporting
houses" en de groei naar de be
wustwording.
De musical is een deels hoogst sim
pele, deels bijzonder gecompliceerde
aangelegenheid. De eenvoud is te
vinden in de enscenering, vrijwel
zonder decors, en in de structuur
van het gebruikte choreografische en
muzikale materiaal. Met dat eenvou
dig basismateriaal is echter zo ge
goocheld, dat er een ogenschijnlijke
veelvormigheid is ontstaan, die het
oog en soms het oor aangenaam be
zig houdt.
was de zangeres Miriam Burton, die
men tijdens het Holland Festival
ook zal kunnen zien en horen in
„The emperor Jones" van O'Neil en
van hetzelfde gezelschap: een prach
tige stem die vooral de traditionals
alle recht deed. Ook George Trip-
tons stem leent zich bijzonder voor
deze muziek: zijn „Fare thee well"
maakte een zeer poëtische indruk.
William Louther is een sterk expres
sief danser. Soortgelijke kwalifica
ties zijn ook van toepassing op de
overige leden van de groep:
aardse, dionysische dansers met
grote lichaamsbeheersing.
Dans
Deze musical
dans en wordt dan ook gepresen
teerd als „dance production". De
choreografie, eenvoudig gehouden
door Donald McKayle, steunt zoals
te verwachten was, sterk op het
werk van Martha Graham. Er werd
in Rotterdam ongemeen vitaal en
energiek gedanst; van het beperkte
dansidioom werd nog heel wat ge
maakt, Dat slaagde in de expressio
nistische scènes beter dan in de
pantomimische, waarin de kinder
lijke eenvoud te kinderlijk werd.
Ster van de avond in Rotterdam
Postscriptum op de kanselboodscliap
Het bestuur van de reeds jaren
bestaande Nederlandse Vereniging
van Tweelingen (ten dienste van de
wetenschap en de volksgezondheid)
wil pogingen aanwenden om het le
denaantal drastisch op te voeren. Er
wordt zelfs aan gedacht alle twee
lingen en ouders van zeer jeugdige
tweelingen, schriftelijk te benaderen
om hen te wijzen op het nut van de
ze vereniging.
De vice-voorzitter, de heer C
Veerman uit Leiden, vertelde dit in
zijn openingsrede, tijdens het jaar
lijkse tweelingencongres, dat in het
conferentieoord Woudschoten bij Zeist
werd gehouden.
In tegenstelling tot andere ja
ren waren ditmaal slechts 17 twee
lingen van de partij, onder wie twee
jonge tweelingbroers uit Zürich en
een tweeling uit Antwerpen.
„Het is te betreuren" aldus de
heer Veerman, „Dat slechts zo wei
nig medici hun medewerking ver
lenen ten behoeve van de weten
schappelijke onderzoekingen die door
de vereniging worden verricht". De
heer Veerman achtte het tevens ge
wenst, dat naast de landelijke vere
niging meer centra van tweelingen
zoals die in Leiden worden opge
richt. Voorts bepleitte hij een beter
contact tussen de leden, hetgeen zou
kunnen worden bereikt door meer
conferenties te beleggen.
Spreker tijdens het congres was
de Groningse huisarts C. P. Bruins,
zoon van de enkele jaren geleden
overleden oprichter van de tweelin
genvereniging.
De kanselboodscliap in Noordwijk
aan Zee heeft heel wat beroering
veroorzaakt. Pers en T.V. hebben
daartoe belangrijk bijgedragen. Het
En toch staat hierboven, dat er niets
nieuws is onder de zon. De wijze
Prediker zei het in zijn tijd al en
de feiten bewijzen de waarheid
van zijn woorden.
Want het is niet de eerste maal, dat
de zaak van de zondagsrust en
zondagsheiliging de gemoederen
van de „Zeeërs" in beweging
„Zeeërs" in beweging
bracht
Als wij de Noordwijkse historie
schrijver Kloos mogen geloven
en waarom zouden wij dat niet?
dan liet de zondagsrust zo'n 100
jaar geleden veel te wensen
over in het zeedorp. Slechts met
dit verschil, dat het toen niet
kwam door het toerisme, maar
door de visserij.
„Men liet de kroegen opent onder
en na de godsdienstoefening wer
den grote ongeregeldheden be
dreven, men deed de klink om
gaan voor de visafslag, kocht
en verkocht, liet rijden en arbei
den uit den treure", meldt Kloos
in zijn „Noordwijk in den loop der
eeuwen". Ondanks de zondags
wet. vastgesteld in het belang van
godsvrucht en zedelijkheid, had een
I herhaald protest bij de plaatsely-
I ke overheid slechts weinig succes,
j Waarschuwend hieven de predikan
ten op de kansel de vinger om
hoog over de wereldse levenswijze,
maar veel indruk maakte het niet.
Totdat in 1866 een jonge dominee
J te Noordwijk aan Zee kwam. Het
was ds. Elisa Anne Lazonder, een
zeer ernstig man met een strenge
levensopvatting. Tegenwoordig
zouden wij hem een „zware" gere
formeerde bonder noemen. Niet
zonder reden trouwens, want hij
werd op 4 februari bevestigd door
ds. G. Boer, met dien verstande
echter dat deze niet kwam uit
Katwijk aan Zee, maar uit Ouwer-
fcerk aan den IJssel.
Als een boeteprediker trok ds. La-
zonder door het zeedorp. Kloos
zegt van hem, zinspelend op de
voornaam, dat „hij na 2 jaren als
een profeet Elisa zijn terrein door
wandelde en niet afweek herhaal
delijk den donder van Gods wet
te laten horen, maar tevens de
uitnodiging Christi over te bren
gen: „Kom tot Mij!". Steeds drong
hij aan op heiliging van de rust
dag
Naar verluidt stamt uit zijn ambts
periode de geschiedenis van de
oude visser, die zich aan God noch
gebod stoorde, doch tenslotte zó
onder de indruk kwam van des
pastoors kennis van de visserij, dat
hij de „visvangst" van de dominee
ging bijwonen en tot inkeer kwam.
Wat zijn voorgangers niet konden
bereiken, bracht ds. Lazonder tot
stand, aldus Kloos. „Heiliging van
de dag des Heeren, geen gerij, geen
geros meer door de Buurt en op i
het strand, het visdrogen op zon
dag gereorganiseerd en ter haring
vangst op de eerste dag der week j
hoogstens ééns schieten". I
Ook de vrees voor de komst van de
verderfengel, de cholera stemde in
1866 mede tot de ernst des levens
in het karakteristieke zeedorp.
Twee jaar later, op 1 november nam
ds. Lazonder met profetische ernst
afsteheid van zijn hem zo toege
negen gemeente om te gaan naar
Berkel en Rodenrijs.
Hij vertrok met een eresaluut van
burgemeester Pické. „als zijnde
voor de zeeplaats geweest een voor
beeldig geestelijk handhaver der ze
delijke orde".
Haarlem treedt af
De bisschop van Haarlem van de
Oud-Kath. Kerk van Nederland,
mgr. J. van der Dord, zal op 1 sep
tember van dit jaar zijn ambt neer
leggen. Onder meer vormen de toe
nemende bezwaren van hoge leeftijd
de bisschop is 85 jaar aanlei
ding tot zijn besluit. Het is de bedoe
ling de opvolger van bisschop Van
der Oord te benoemen tijdens een
vrije verkiezing die in september
wordt gehouden. De verkiezing van
de nieuwe bisschop zal geschieden
door de dienstdoende geestelijkheid
uitgebreid met een leken-gelovige.
uit ambt ontzet
Een rooms katholieke priester, die
acht maanden geleden met een ge
scheiden vrouw en moeder van vijf
kinderen is getrouwd, is door zijn
bisschop uit zijn priesterlijke functie
ontzet, nadat hij de bisschop van
zijn huwelijk op de hoogte had ge
steld.
De priester. James Nelson zegt,
na zijn huwelijk pastoor van de St.
Augustinuskerk in Houston gebleven
te zijn om aan te tonen, dat het
priesterschap en het sacrament van
het huwelijk niet onverenigbaar zijn. j
NEDERLAND 1 KRO
6.45 uur Pipo de clown
6.50 uur Nieuws
7.00 uur Esti Mulat-as; Hongaarse muziek en dans
7.10 uur Batman
8.00 uur NTS-journaaJ
8.20 uur Politiek gesproken; satirisch programma
9.00 uur De wrekers; „Dodelijke mest"
9.50 uur Vanavond in Nieuwspoort
Epiloog
Laatste nieuws
Olympia's Tour
Teleac: Kernfysica (33)
Sluiting
(Van onze Parijse correspondent)
Na een minitieus en langdurig on
derzoek dat twee volle jaren heeft
geduurd, is het de Franse veiligheids
politie eindelijk gelukt, de hand te
leggen op een jonge secretaresse die
beschuldigd wordt geheimen in
band met de produktie van atoom
energie ten behoeve van de nationale
verdediging, een buitenlandse mo
gendheid in handen te hebben ge
speeld.
Zonder dat de naam van het land
in kwestie nog officieel is onthuld,
er reden te geloven dat de spionne
in het bijzonder voor de Tsjechen
werkte. Zij behoorde sedert zes jaar
tot het administratieve personeel
de fabriek, waar materiaal voor
militaire atoomcentrale van Pierre-
latte werd gemaakt. De jonge vi
stond bij de directie, die niettemin
wist dat ze lid was van de commu
nistische party, toch hoog aange
schreven vanwege haar intelligentie,
haar accuratesse en haar talenken
nis.
De secretaresse ontkent het haar
ten laste gelegde, maar de politie
heeft niettemin ontdekt dat ze
kele keren naar Praag was gereisd,
zonder dat haar paspoort enig spoor
van die uitstapjes vertoonde. De
Tsjechen moeten hun medewerking
aan die discrete grensoverschrijdin
gen dus hebben verleend en binnen
kort zal zij voor het hof voor de vei
ligheid van de staat nadere tekst en
uitleg over die reisjes mogen geven.
Haar geval staat intussen niet op
zichzelf. Men rekent dat in de hele
wereld een 400.000 mensen in
diverse industriële en andere bran
ches als spionnen voor buitenlandse
mogendheden zijn en alleen in Frank
rijk wordt dit aantal al op 20.000 ge-
slchat. De nu gegrepen spionne be
hoorde wel tot een tamelijk gevaar
lijke categorie, aangezien zij op haar
fabriek buiten de directie een van
Sammy Davis breed lachend op
de fiets op de Amsterdamse
grachtenomgeven door enige in
minirok gehulde dames. Dit tafe
reel speelde zich gisteren af, tij
dens opnamen voor kleurentele
visie van de Westduitse filmpro-
duktiemaatschappij Bavaria.
de zeer weinige personeelsleden was,
die toegang hadden tot de dossiers,
die de gegevens met betrekking tot
de militaire atoomgeheimen bevat-
pauselijki
Beltrami
this in Den Haag
Op het consistorie op 26 juni
zal de Paus 27 nieuwe kardi
nalen creëren, aldus is in Vati
caanstad bekendgemaakt. Tot
hen behoort de pauselijke ge
zant in Nederland mgr. G. Bel
trami. Hij is een Italiaan.
De Paus heeft in feite de nieuwe
kardinalen reeds benoemd. Deze be
noemingen worden op het consisto-
bekrachtigd. Het totaal aantal
kardinalen stijgt door de nieuwe be
noemingen tot 120.
In het geheel zijn er 15 niet-Itali-
ïen tot kardinaal gecreërd tegen
12 Italianen. Van de 120 leden, die
het college thans telt zijn er 78
Europeanen, onder wie 39 Italianen,
10 Fransen, 6 Spanjaarden, 5 Duit-
3 Belgen, 3 Engelsen, 2 Polen,
2 Portugezen en 2 Zwitsers, verder
10 Aziaten en 5 Afrikanen. 17 La
tijns-Amerikanen, 9 Amerikanen
van de V S en een Oceaniër.
De leeftijd van het merendeel van
de nieuwe kardinalen ligt tussen de
60 en 70 jaar. De jongste is de 47-
jarige mgr Karol Wojtyla, aartsbis
schop van Krakow. De aartsbisschop
van het Argentijnse Santa-Fe. mgr
Fasolini, de abt-primaat van de be
nedictijnen in Zwitserland pater Ben-
no Gut, en de nuntius bij de Itali
aanse regering, mgr Carlo Grano,
zijn over de 80 jaar.
Het te houden consistorie zal de
nieuwe prinsen der kerk voor een
week vol plechtigheden naar Rome
doen komen. Aan het einde van de
ze week zal ieder van hen bezit ne
men van zijn titelkerk te Rome.
Dit berust op een oude traditie uit
de eerste tijd van de kerk, toen de
kardinalen de voornaamste pries
ters van de bisschop van Rome -
de Paus - waren. Iedere kardinaal
wordt nog altijd beschouwd als een
priester van Rome met een eigen
10.25
10.30
10.35
10.40
11.00
11.30
NEDERLAND 2 VPRO
8.00 uur Nieuws
8.05 uur Hollywood en de sterren; filmfragmenten
8.30 uur Michel Fontayne; Franse chansonnier
8.55 uur Onaantastbaar; aflevering van „The untou
chables"
9.40 uur Wie is David Merrick?
10.10 uur Laatste nieuws en journaal
10.25 uur Sluiting
UIT HET RADIOPROGRAMMA
Hilversum 1
10.45 v
Hilversum 2
ett gióter&n
Voor het laatst
Theo en Maud
Ruim 10 jaar heeft Theo
Eerdmans de televisiequiz ver
persoonlijkt: een waanzinnig
lange tijd voor een zo kwets
baar beroep als „quizmaster".
Al die tijd werd hij geassisteerd
door Maud, die er in die tien
jaar eerder jonger dan ouder op
leek te worden. Wie zo lang
voor de camera staat, zonder
tekst, maar met allerlei soorten
mensen voor zich op wie hij in
enkele minuten moet reageren,
laat wel eens een steekje vallen.
Na 10 jaar moet toch gezegd
worden dat Eerdmans in 99 van
de 100 gevallen niet is uitgegle
den. Hij mocht gisteren drie
maal f 1000 uitreiken (Joseph
Schmidt. Faas Wilkes en Griek
se geschiedenis) en een maal
f 500 (Vincent van Gogh). Na
afloop kwam Piet te Nuyl,
hoofd van de 'VARA-televisie,
Maud min of meer een zoen
geven. Thèo kreeg een roei
bootje op de groei en Maud iets
antieks dat ze niet hoefde uit
te pakken. Overigens betekent
dit niet, dat de VARA nu quiz
loos geworden is. Er komt een
„zomerquizje", Tik-Tak-Tor"
getiteld, met Thom Kelling als
spelleider en in het nieuwe sei
zoen weer een belangrijke, uit
Frankrijk geïmporteerde quiz
die „Per seconde wijzer" zal he
ten en waarvan de quizmaster
nog uit drie kandidaten geko
zen moet worden.
Indringende
Vietnam-reportage
Na een wat zinloos intermez
zo over de Jonge onderzoekers
kregen we dan eindelijk „Het
peloton Anderson" van de
Franse cineast Schöndörffer,
die zes weken lang met het pe
loton van de Amerikaanse ne
gersergeant is meegetrokken, de
oorlog van Vietnam in, wat re
sulteerde in de indringendste
reportage die we tot nog toe
van dat front te zien hebben
gekregen. We maakten kennis
met de manschappen en kregen
meteen al te horen: „hij zal
straks sneuvelen, hij zal gewond
raken, hij ook". En dat ge
beurde dan ook. Beter dan ooit
konden we de onzekereid mee
voelen van de soldaten, die ook
niet preciess wisten welke kant ze
schieten in het alles
onzichtbaar makende oerwoud.
En hoever moeten we terug
gaan in de geschiedenis voor we
zulke luxe aantreffen als van
een grote helicopter die het he
le peloton even uit de vuurlinie
weghaalde om ze achter het
front te kunnen laten douchen?
Deze reportage (het was Koos
Postema die voor het begelei
dende commentaar precies de
juiste toon wist te vinden)
bleek ondanks herhaald uitstel
helaas nog steeds actueel te
zijn.
En over Israël
Ook elders in de wereld zit
ten de legers niet stil. Nadat
„Achter het nieuws" eerst een
terugblik had gewaagd aan de
Birma-spoorweg (interviews
met enkele overlevenden), kre
gen we na elven nog een re
portage uit Israël die pas om
half negen, „bruto" zoals Poste
ma het noemde, was binnenge
komen. Insiders zullen beamen
dat het dan een kunststuk is
om zo'n film twee-en-een-half
uur later al op het scherm te
brengen, grotendeels nog onder
titeld ook. Er wordt inzake Is
raël nauw samengewerkt tus
sen de omroepen. De VARA-re-
portage van gisteravond bevatte
ook een interview dat Henk
Mochel van de NCRV had ge
daan. Na afloop werd gezegd
dat de VARA zijn Israëlreporta-
ges vanavond vervolgt, na het
KRO-programma.
Overigens had de VARA nog
een interview met Evert Rey-
don, die drie jaar geleden uit
Russische gevangenschap te
rugkwam nadat hjj twee Jaar
had gezeten op beschuldiging
van spionage. Voor de onnoze-
len die nimmer aan spionage
hebben willen geloven, zal het
een hele slag zijn geweest te
horen dat Reydon een langdu
rige opleiding als geheim agent
had gehad, die naar zijn schat
ting een ton had gekost. Hij en
Loe de Jager waren indertijd
met een omlijnde opdracht
naar Rusland gestuurd („obser
vatie") en de straf zou volgens
afspraak met de Russen twee
jaar zyn (wat ook het vonnis
zou luiden), als zy beiden zou
den bekennen. Zo gaan die din
gen, altijd interessant om je
vermoedens bevestigd te krij
gen
llllvi
KRO:
B.OO Licht pianospel (gr.).
.R.P. Spreker: Mr.
lank: jonge
orkestbegeleiding. Tussen
18.20 Uitz.
W. de Kwaadsteniet,
de A .R.P.
artiesten met orkestbegeleiding.
18.30-19.30: Evtl. onderbreking voor
verslag Olvmpia's Tour door Ne
derland. 19.00 Act. 19.30 Verslag
Olypia's Tour door Nederland. 19.40
Conciliepostbus. 19.45 De zingende
kerk; gedachten
ze ving
20.00 Frysk
Toonkunstkoor
solist: kl'ass. gewijde muz. 21.05 Geboor
teregeling
23.55-24.00 Nws.
AVRO:
Licht lns
18.00 Nws. 18.15
reportages. (7.30-7.35
Van de voorpag.: persoverz.) VPRO:
portages (vervolg). (8.30-8.35 Van al
le markten thuis, praatje voor de
vrouw.) 9.00 Stereo: Klass. gram.muz.
AVRO: 9.40 Schoolradio. VARA: 10.00
Lichte gram.muz. 10.50 Voor de kleu
ters. 11.00 Nws. 11.02 R.V.U.: Film-
revue. door H. Wielek. 11.32 Cello en
plano: mod. muz. 11.50 Lichte gram.
muz. 12.22 Voor het platteland. 12.27
t.b.v land- en tuinbouw. 12.30
i: Tango-rumba-orkest met zang-
:n. 13.00 Nws. 13.10 Act. en ka-
Ijsjes zijn:
Gesproken
opraan en plano: mod.
Viool en plano: klass.
mod. muz. 15.00 V. d. Jeugd. 16.00
Nws. 16.02 Lichte gram.muz. 16.30 Voor
de zieken. 17.00 Voor de Jeugd. 17.30
Med.
lender. 13.25 Waar
liedjes
fiedere
Dansorkest en solisten.
HUve
i 3. 240 i:
i FM
AVRO: 9.00 Nws. 9.02 Act, 9.05 Ka-
20.00 Nws. 20 05 Zingen geblazen: lied-
jesprogr. 20 35 Op Httfib
org.
het twintigjarig bestaan t
het Nederlands Impressariaat. 23.55-
I 24.00 Nws.
OOR WOENSDAG 31 MEI
Paus Paulus heeft gisteren Euro-1 Hilversum i .402 m.
pese eenheid niet alleen wenselijk NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Dagopening,
maar noodzakelijk en dringend ge- 715 stereo: Klass, strijkkwartet (gr.),
noemd zowel op economisch als op "VMSStijfst.
politiek gebied. De Paus sprak tot le- i wijde muz. 8.30 Nws. 8.32 Lichte gram.-
den van de uitvoerende commissies muz. 9.00 Voor de zieken. 9.35 Water
van de EEG en Euratom, die hij in
particuliere audiëntie ontving.
De Paus zei, dat de Europese Eco
nomische Gemeensohap de afgelopen
tien jaar veel had bereikt en een
economische factor van de eerste or
de aan het worden is. Hij wenste de
EEG-functionarissen. onder wie
prof. Hallstein geluk met hun „bui-
verzoekplatenprogr.
Nws. 12.02 Óperet
(11.00 Nws.) 12.00
12.30 Nws 12.40 Herv!
Variant: act., reportages
jfiijll Operafragmenten
w -,-w__w._,_noorsDei
15.05
Klass. en mod. kamermuz. (opn). 15.50
Bijbelvertelling voor de jeugd. 16.00
Voor de Jeugd. 17.00 Five O' clock,
praatje. 17.15 Lichte gram.muz. 17.50
tengewone en geduldige werk voor 1
Europese eenheid".
platenprogr. (14.00 Nws.). 15.00
15.02 Lichte muz. voor een Hollands
Subl. 16.00 Nws. 16.02 Toerbeurt: pla-
ïnprogr. van de Jeugdafd. 17.00 Nws.
17.02 Act. 17.05 Rhythm and
blues. 17.36-18.00 Country en Western
TELEVISIEPROGRAMMA'S
VARA: 17.00-17.35 Voor de kinde
ren. NTS: 18.45 Plpo de Clown. 18.50
Journaal. NTS 19.00 Vakantie ln Li-
piza (dl 6) TV-fllm. 19 25 Eurovisie:
finale om de Cup
Bayern Mi'ui-
op smokkelaars, speelfilm. 22.25
burgeren 2e jaargang nr. 8: Zo kan dat
in de gemeente NTS: 23.00-23.05
20.05 Coronation Street. TV-fllm. 20.30
Achter het nws. 21.00 Nader tot el-
■I Hongarije. Tsjecho-
22 05-2