LEIDSCH
DAGBLAD
EGYPTE EN SYRIË
SPELEN MET VUUR
Doodvonnis v.d. Lubbe
gewijzigd in 8 jaar
US
IAMIN!
I
Spanning in het Midden-Oosten
Aller ogen zijn
gericht op......
Directeur verdacht
van grote oplichting
Redenen
ontslag
BOEKHOUDING
-s Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 18 MEI 1967
No. 31279
jplrecteur: E. A. E. van Dishoeck
IHoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ƒ12,55 per kwartaal, ƒ4,19 per maand (bij vooruitbetaling), losse i
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Gefaald!
Zials trouwens was aangekondigd,
beperkt de inhoud van het
liefst 500 pagina's tellende rap-
Lrt van de commissie-Enschede zich
[tot de ongeregeldheden, welke zich
op 13 en 14 juni van het vorige jaar
In Amsterdam hebben voorgedaan en
jdie hun climax bereikten in de be-
itorming van het gebouw van het
dagblad „De Telegraaf".
Wanneer allèèn aan deze gebeurte
nissen een zo groot aantal pagina's
Kg gewijd, mag men gevoeglijk aan-
Lemen dat deze zaak „uitputtend"
;is behandeld. Maar evenzeer dient
|pen zich te realiseren, dat in dit
fapport de schijnwerper wordt ge-
icht op een slechts heel klein on-
lerdeel van het burgemeesterlijke be
eld en dat de houding van de heer
(an Hall ten deze niets afdoet aan
e grote verdiensten, welke hij zich
p ander gebied jegens de hoofdstad
eeft verworven.
Bepaalt de commissie-Enschede
ch tot een uitvoerige weergave van
feiten, een schildering van de om-
tandigheden en een uitgebreide
eergave van de talloze verhoren,
et trekken van een conclusie laat
over aan de regering, die deze
eeft neergelegd in een toelichtende
ota. Haar conclusie laat aan dui-
iljkheid niets te wensen over: de
)or de handlhaving van de open-
ire orde in Amsterdam verant-
oordelijke autoriteiten hebben vol-
rekt onvoldoende voorbereidingen
troffen om de duidelijk dreigende
ilusten te voorkomen en zij zijn ern-
ig in gebreke gebleven om tijdig af-
jende tegenmaatregelen te nemen
en op 14 juni die onlusten inder-
lad waren uitgebroken.
i t ie kennis neemt van de in-
Ahoud van het rapport, staat
eenvoudig versteld over de
enzen loze naï vitei t, de onvoorstel-
sre nonchalance en de volmaakt
[begrijpelijke zorgeloosheid, waar
de autoriteiten de situatie op
en 14 juni hebben beoordeeld.
,Wij dachten dat het een optocht
as" heeft mr. Van Hall tijdens een
de verhoren tegenover de com-
lissie-Enschede verklaard. De vraag
ingt zich naar de voorgrond: „Hoe
•s het in vredesnaam mogelijk dat
burgemeester iets dergelijks kón
iken?".
rijst op een zó volslagen ge
ilt aan interne communicatie als
!Q zich in een politie-apparaat on-
Dgelijk kan voorstellen.
1 en tweede illustratie van dit soort
kortsluiting vindt men in het
J feit, dat tijdens de meest kri-
ike uren in de morgen van 14 juni
n der politie-commissarissen, de
ser Molenkamp, tot driemaal toe
aide in zijn pogingen om telefo-
sch contact te verkrijgen met zijn
[middellijke chef, de heer Van der
olen, teneinde deze in te lichten
itrent het kritieke verloop van de
uatie. Hoofdcommissaris Van der
olen bevond zich op dat moment
et in zijn eigen bureau, maar in
t Stadhuis in de kamer van de
irgemeester, welke laatste strikte
idracht had gegeven hen tijdens de
sprekingen onder geen enkele
lorwaarde te storen. Het duurde
et minder dan vijf kwartier alvo-
commissaris Molenkamp erin
aagde in direct contact te komen
et zijn chef en toen alleen nog
gebruik te maken van de recht-
reekse telefoonlijn tussen de kamer
in de burgemeester in het Stadhuis
die van de hoofdcommissaris in
et politiebureau.
Het rapport bevat ettelijke van
igelijke voorbeelden, die het
eeds onbegrijpelijker maken hoe op
juni deze situatie heeft kunnen
i'j
)k zonder dat de commis
sie-Enschede tot een conclusie
komt, is haar rapport vernie-
gend en wordt het de lezer zonne-
e Isar dat da hoogste politiële ge-
igsdragers in Amsterdam tijdens
gebeurtenissen op schromelijke
Dze hebben gefaald. En daarbij
lent dan nog in de herinnering te
orden gehouden, dat dit gedeelte
in het rapport uitsluitend betrek-
heeft op de relletjes van 13 en
yjMuni 1966.
Maar ook voor- en nadien is er op
et politiële beleid in Amsterdam
Triiogai
eens kritiek uitgeoefend. Na
k w ennis te hebben genomen van het
»pport-Enschede moeten wij ern-
vrezen: niet ten onrechte!!!
WEERBERICHT
Zonnige perioden
De Bilt verwacht van heden, tot
Morgenavond:
perioden, maar dok en
kele verspreid voorkomende buien,
tonvankelijk krachtige tot matige,
kter matige tot zwakke noordweste-
Ijke wind. Koude nacht, met in het
'iunenland kans op nachtvorst. Mor-
len overdag ongeveer dezelfde tem-
fcraturen als vandaag.
om 11.15 uur).
19 MEI
m op: 4.41 uur; onder: 20.32 uur.
^aan op: 14.40 uur; onder: 3.05 uur.
oogwater in Katwijk te 11.17 en
uur, laagwater te 6.41 en 19.35
Het Israëlische leger heeft vandaag bekend ge
maakt, dat het „gepaste stappen1' heeft genomen
in antwoord op de verplaatsing van Egyptische
troepen naar de Sieaiwoestijn aan de zuidelijke
grens van Israël. De spanning in het Midden-
Oosten is door de stappen van Egypte verhoogd,
aldus Israëlische kringen, die in het algemeen zeer
kalm blijven.
Israël blijft
kalm
De Israëlische leiders slaan de
ontwikkeling aandachtig gade, maar
het land gelooft in het algemeen,
dat de troepenbewegingen van Egyp
te en ook Syrië meer Arabische pro
paganda zijn. De Israëli's twijfelen
er aftn dat de Egyptische president
Nasser met 50.000 main van zijn
Met. uitzondering van zijn weste
lijke grens aan de Middellandse Zee
is Israël omringd door Arabische
landen: Libanon in het noorden. Sy
rië in het noordoosten. Jordanië in
het oosten en de Verenigd© Arabi
sche Republiek in het zuidwesten.
Jordanië heeft woensdag bekend
gemaakt, dat het zijn strijdkrachten
in staat vam alarm gebracht heeft
en de minister van Buitenlandse Za
ken van Libanon, Hakim, zei, dat
zijn land aan de zijde van Syrië staat
tegen „Israëlische agressie". Hij zei,
dat de Verenigde Naties verantwoor
delijk zfjn voor het stopzetten van
een dergelijke aanval.
Andere Arabische landen hebben
eveneens besloten Syrië te steunen
en Irak heeft verklaard bereid te
zijn alle mogelijke hulp te verlenen.
Hersenschudding
duur berekend
Een r.-k. ziekenfonds kreeo O
onlangs de rekening gepre- c
senteerd van een verzekerde 'O
die in een klein ziekenhuis o
gedurende twaalf dagen werd
verpleegd in verhand met een a
hersenschuddingDe ver-
■pleegkosten bedroegen f500. J
Daarenboven bracht het zie
kenhuis 11732 in rekening
voor allerlei medicamenten,
zoals 47V2 liter absolute alco
hol. 200 capsules slaapmidde
len. 10 halve liters levertraan
en een assortiment van de
meest uiteenlopende medica
menten. De recepten waren
uitgeschreven door vijf spe
cialisten. van wie vier de be-
trokken patient nog nimmer ft
hadden gezien.
De voorzitter van de r.-k.
Bond van Ziekenfondsen, de
heer J. Hendriks, noemde dit
voorbeeld gistermiddag in
een voordracht op een verga
dering van zijn bond in
Utrecht ter illustratie van
zijn betoog over de prijzen
die de ziekenfondsen moeten
betalen voor fondsverzeker
den en de noodzaak van kos
tenbewaking. U begrijpt dat
wij ons in een dergelijke si
tuatie als ziekenfondsen ho
gelijk genomen voelen", al
dus de heer Hendriks. De
foute facturering werd bij ft
controle van de rekening ont- ft
dekt. De heer Hendriks pleit- d
te in dit verband voor een ft
meer rationele organisatie ft
van de ziekenhuizen, waar- d
door dergelijke slordigheden ft
niet meer kunnen voorko- ft
men. w
ADVERTENTIE
Op pagina 9 geven wij
ft uittreksels uit enkele ver-
ft horen, die in het rapport- ft
Enschede zijn opgenomen, ft
Geen paniek
Secretaris-generaal Oe Thant van
de Ver. Naties heeft bekendgemaakt,
dat hij een voorgenomen reis naar
Europa in verband met de spanning
in het Midden-Oosten heeft uitge
steld. President Sjazar van Israël,
zo meldt onze correspondent in Jeru
zalem. zal echter samen met zijn
echtgenote morgen volgens plan uit
Jeruzalem vertrekken voor een be
zoek aaai Canada, IJsland en Schot
land. Hieruit blijkt wel dat, al heb
ben nu behalve Egypte ook Jordanië
en Irak him troepen in staat van pa-
laatheid gebracht, de Israëlische
autoriteiten niet de indruk willen
wekken, dat ook zij de toestand al
werkelijk uiterst gevaarlijk vinden.
Inmiddels is echter wel een wereld
wijde Israëlische diplomatieke cam
pagne gestart, waardoor de regerin
gen op de hoogte moeten worden ge.
bracht van de agressie die Syrië door
zijn steun aan sabotage en infiltra
tie tegen Israël bedrijft.
Demonstratie
van macht
Israëlische officiële kringen beschou
wen de Egyptische troepenbewegin
gen naar de grens met Israël nog al
tijd als een demonstratie van macht
en van solidariteit met de Syriërs.
Bovendien zou in het algemeen het
Egyptische aanzien in de Arabische
wereld erdoor kunnen stijgen. Wat
Jordanië betreft: de troepen van dat
iand zijn weliswaar in staat van pa
raatheid gebracht en verklaard is dat
een Arabisch broedervolk in geval
van nood te hulp zal worden geko
men, maar de indruk is gewekt dat
het vooral gaat om de kwestie-Je
men. Aan de Egyptische troepenbe
wegingen wordt door de Jordaanse
pers en radio weinig aandacht ge
schonken.
Premier Esjkol en zijn regering heb
ben zich gisteren opnieuw op de toe
stand beraden. Na afloop verklaarde
minister van Buitenlandse Zaken
ï.ban dat de regering de toestand
„nauwlettend in het oog houdt". Zo
wel Egypte als Syrië speelt echter
met vuur. De westelijke mogendhe
den, die dus van de ontwikkeling op
de hoogte worden gesteld, zullen bo
vendien ivorden geattendeerd op de
steun in de rug die beide landen uit
Moskou ontvangen.
Geen eerherstelwel strafvermindering
ONZEKERHEDEN
BLEVEN
(Van onze correspondent in Bonn)
Marinus van der Lubbe, de man
die in 1934 nauwelijks 25 jaar oud
het hoofd onder Hitlers valbijl moest
leggen, veroordeeld als hy was als
de brandstichter van het Rijksdag-
gebouw in Berlijn, is „gerehabili
teerd". Zyn doodvonnis is „alsnog"
gewijzigd in 8 jaar dwangarbeid, het
„eeuwig verlies van de burger
rechten" is ongedaan gemaakt.
Voor men zich nu de ogen uit
wrijft, moet men wel bedenken dat
dit eerherstel is geschied in een pro
cedure en op een wijze, waarvan de
Duitse justitie wel het patentrecht
bezit. Het gerechtshof in Berlijn
meende namelijk geenszins tot de
overtuiging te kunnen komen, dat
Van der Lubbe niet de aanstichter
was geweest van de brand, die 27 fe
bruari 1933 het gebouw van de Rijks
dag in de as legde. Nationaal-socia-
listen of communisten hadden het
logischerwijs moeten zijn, zij had
den ook in tegenstelling tot de ge
makshalve dan maar voor anarchist
versleteh Van der Lubbe, duide
lijke motieven. Ze waren het echter
niet. zo heet het in de motivering
van het herziene vonnis, „omdat dan
de rechtbank zich destijds vergist
zou moeten hebben" en zoiets is wel
ondenkbaar.
Alleen de strafmaat was dan iets
wederrechtelijks, omdat deze werd
gebaseerd op een pas na het be-
Vier van de twaalf Ameri
kaanse Rolls Royces die mee zul
len doen aan de Rolls Royce en
Bentley autoparade zaterdag in
Sussex, Engeland, zijn ontscheept
van de Queen Elisabeth. Behalve
de Amerikaanse zullen er ook wa
gens uit Zuid-Afrika, Zioeden en
DuUsland naar Engeland komen
gaan van het misdrijf door de nazi's
uitgevaardigde wet. Voordien was
brandstichten in Duitsland geen
halsmisdaad en dus behoefde Bar
bertje niet in die mate te hangen zo
als Göring had gewild. Acht jaar
tuchthuis zou voldoende zijn gewèest,
aldus de rechtbank.
De arme Van der Lubbe, die tij
dens zijn proces destijds zo'n apa
thische indruk wekte dat men zich
sterk afvroeg, of hij niet onder in
vloed van verdovende middelen stond,
zal van deze mildheid achteraf moei
lijk nog kunnen profiteren. Het is
bovendien zeer de vraag, of zijn te
Amsterdam wonende broer, die reeds
in 1955 bij de Berlljnse rechtbank
revisie aanvroeg, drie jaar naderhand
op formele gronden nul op zijn
request kreeg doch het niet opgaf,
nu wèl recht kan doen gelden op
schadevergoeding in het kader van
waA er aan slachtoffers van 't nazi-
regiem wordt uitbetaald. Hiervoor
zou eigenlijk een formele vrijspraak
nodig zijn geweest.
In besloten zitting
De rechtbank In West-Berlijn
blijkt reeds 21 april in besloten
zitting vonnis tegen Van der Lubbe
te hebben gewezen. Een woordvoer
der van de Westberljjnse Senaat be
vestigde dit gisteren niet dan met
grote tegenzin, zoals men in Berlijn
deze hele revisie weinig welwillend
in behandeling had genomen.
Er is in Duitsland zo langzamer
hand een uitgebreide lectuur over
de brand ln het Rijksdaggebouw
ontstaan en er is onlangs door de
Westduitse televisie een over twee
avonden uitgesmeerd documentair
toneelspel aan gewijd, dat de twijfels
over de ware toedracht alleen nog
maar versterkte. Fritz Tobias, een
Oberreglerungsrat op het ministerie
van Binnenlandse Zaken van Neder-
Saksen, wist dank zij de omstandig
heid dat „Der Spiegel" zijn boek in
een serie opnam, met zijn „Der
Reichstagsbrand, Legende und Wirk-
lichkeit" enkele jaren geleden nog op
de bestsellerslijst door te dringen,
maar ook hij kon onmogelijk alle
onzekerheden opheffen, hoe scherp
hij ook tot de conclusie kwam dat
Van der Lubbe de dader was ge
weest.
Meestal is het stil geworden rond
de Rijksdag, maar zodra iemand
weer over de brand begint, laaien
meteen alle hartstochten hoog op.
En ook nu weer is niet absoluut vast
komen te staan, hoe Van der Lubbe
dan wel in zijn eentje een operatie
kon uitvoeren, waarvoor volgens ex
perts zeker een half regiment anar
chisten, communisten of nationaal-
socialisten nodig moest zijn geweest.
Enfin, Hitier herbouwde de Rijks-
Waf de ervaren schutters
uit het Limburgse Nieuwenhagen
in 137 schoten niet lukte, speelde
pastoor V. Debets (56) klaar. Met
een welgemikt schot haalde hij
trefzeker de laatste resten van de
dag, de geallieerden deden het
werk van Van der Lubbe vervolgens
nog eens dunnetjes over en nu zal
dan tegen het einde van dit jaar de
Rijksdag, dank zij de grilligheid van
de zonegrens net nog geheel op wes
telijk gebied staande, doch zó dicht
bij de muur dat Ulbricht zonder al
te veel ingenieuze apparatuur alles
kan meeluisteren, weer in oude glo
rie geheel gerestaureerd worden her
opend. „Dem Deutschen Volk" ge
wijd, zoals er weer in de stenen staat
gebeiteld. Misschien heeft de West-
berlijnse rechtbank ook wel met 't oog
hierop gemeend het Nederlandse volk
tevoren even een dienst te kunnen
bewijzen.
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
De recherche van het politiebureau
im Amsterdam heeft gisteravond een
47-jarige directeur van de beleggings
maatschappij in onroerend goed „Ma-
tovat" gearresteerd op verdenking
van oplichting, verduistering en vals
heid in geschrifte. Hij zou de „Mato-
vat" voor enkele tonnen hebben be
nadeeld.
Verdachte werd drie jaar geleden
tot directeur van ed „Matovat" be
noemd. nadat de aandelen waren
overgenomen door de in Zwitserland
gevestigde maatschappij Monetar .On
langs is hij van zijn functie ontheven.
Een door de directie van de ook met
de Monetar verbonden handelsvere
niging Holland ingesteld onderzoek,
leidde hierna tot een klacht bij de
justitie.
Het is een zeer ingewikkelde 5
waarin het onderzoek door de poli
tie nog geruime tijd zal vergen. Hoe
verdachte zijn fraude pleegde is nog
niet helemaal duidelijk. Vast staat
echter wel dat hij niet alleen heeft
gewerkt.
Burgemeester Van Hall van Ams
terdam, deelt in een communiqué
mede, dat hij van de minister van
Binnenlandse Zaken de volgende mo
tivering van het hem verleende ont
slag heeft ontvangen: „De regering
heeft besloten u uit uw ambt te ont
heffen aangezien de toenemende
moeilijkheden bij het beteugelen van
ordeverstoringen en de kritiek, die
daardoor ontstond op de leiding van
de politie, het vertrouwen in ae ge-
zagshandhaving door u als burge
meester in hoge mate hebben aan
getast.
De gegevens, welke terzake »n het
eerste interim-rapport van de com
missie-Enschede voorkwamen, zijn in
het licht van wat er later g ud
is, zo bezwarend voor uw positie ais
burgemeester, dat ontheffing uit uw
functie onontkoombaar was. Het te
kort aan vertrouwen bij de -egering
is zodanig acuut, dat het, met het
oog op de belangen van de gemeente
Amsterdam, niet verantwoord zou
zyn geweest een door 11 na "Na
tie van het eerste, en ook het
tweede interim-rapport van voor
noemde commissie in uitzichi^gestel.
de verzoek van ontheffing uit uw
ambt af te wachten".
koningsvogel uit de hoge schiet-
boom. Een pastoor, die schutters-
koning is, heeft zelfs Limburg
sinds mensenheugenis niet ge
kend. Voor de schutterij „Wilhel-
mina" was het in ieder geval de
eerste keer, zodat daar een ste
vige pint bier op moest worden
gedronken. Er was één probleem:
een schutter skoningin ontbrak
natuurlijk. Het bestuur heeft de
pastoor een koninklijk celibaat
toegestaan.
Pastoor Debets heeft zich al
kandidaat gesteld voor de titel
„Koning der koningen", waarvoor
in augustus alle Limburgse schut-
terskoningen strijd gaan leveren.
ADVERTENTIE
BELASTINGZAKEN
Roep de hulp van experts in
voor het verzorgen van uw
boekhouding en belastingzaken.
Ook in uw gemeente zijn we
reeds sinds 1932 werkzaam.
Maandelijks bezoek.
Gezamenlijke Accountantskantoren
Koninginneweg 5), Amsterdam
Telefoon 020 - 72 56 23
ADVERTENTIE
(Sucf
Uit het Leidsch Dagblad van
17 Mei 1867:
Als men 't gelooven wil: Te
Blokzijl zijn uit de maag van
een iongen, die sedert eenige
weken aan toevallen leed,
twee levende huisslakken te
voorschijn gekomen.
Door de gezamenlijke ree-
ders te Vlaardingen is voor
dit jaar weder besloten tot
eene haringjagerij en daar
toe 5 schepen te bestemmen
~>m de gevangen haring der-
waarts te brengen. Niemand
J mag met eigene vangst bin-
J nenkomen dan na 29 juli.
