Eric Schneider als
topprestatie
„In wankel evenwicht"
een toneel-evenement
=jlDER TOT SHAKESPEARE:
NED. COMEDIE SPEELDE:
„Eenmanstoneel
van hoge orde
Toneelschrijver Elmer
Rice - 74 - gestorven
W innaar van Pulitzerprijs
Bewonderenswaardige
leiding en uniek spel
HAAGSE KUNSTKRING GAAT
75 JARIG BESTAAN VIEREN
8DAG 9 MEI 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA X
Talrijke
manifestaties
Van 18 mei t/m 21 juni zullen in
het gebouwencomplex van de Haagse
Kunstkring tal van manifesta
ties worden georganiseerd ter viering
van het 75-jarig bestaan. Alle af
delingen van het gezelschap dragen
een steentje bü voor de jubileum
viering. die door ere-voorzitter bur
gemeester mr. H. A. M. T. Kolfscho
ten wordt geopend.
De Haagse Kunstkring werd opge
richt door de schilder Theophile de
Bock, die meende, dat er een nieuwe
kunstenaarsvereniging nodig was
naast het schilderkunstig genoot
schap „Pulchri Studio".
De kring kreeg niet alleen een sec
tie voor beeldende kunsten, ook af
delingen voor architectuur en toege
paste kunst, voor literatuur, woord
kunst. toneel enz. en voor musici,
componisten, dirigenten en pedago
gen.
De afdelingen werden door velen
geleid: beeldende kunsten o.a. door
J. H. Toorop, Chr. de Moor en J.
Franken pzn., architectuur door J.
Wils, H. v. Zeggeren en H. vas der
Kloot Meyburg, literatuur door Mare
Emants. P. A. M. Boele van Hens
broek. Henri Borel. Jan Fabricius,
Albert Vogel, en Jan van der Linden,
en muziek door Arnold Abspoel, P.
C. Brederode, Hugo van Dalen en
Ari Vadesta.
In de afgelopen 75 jaren werden
tal van ere-leden benoemd onder wie
de namen voorkomen van: Jacob
Maris, Jozef Israëls, dr. A. Bredius,
Victor de Stuers, Louis Bouwmeester,
dr. Joh. Wagenaar, Esther de Boer-
Van Rijk, Th. Verwey, dr. H. P.
Berlage, Jan Toorop, W. A. van Ko
nijnenburg, Jan Franken, Albert Vo
gel, P. C. de Moor, Fie Uarelsen, mr.
L. J. Th. Bakker, Charles J. E. Stok,
Alexander Voormolen, ir. H. J. W.
Thunnissen, dr. Peter van Anrooy,
mr. F. Bordewijk, H. Fels, dr. H. E.
van Gelder en G. J. van Haersma
Buma.
Scarabée en Batman
Alle afdalingen van de kring or
ganiseren exposities, terwijl de reeks
I wordt afgesloten met een theaterge-
I beuren van de enige tijd geleder, ge
vormde werkgroep „Scarabee", die
theater-experimenten ontwerpt en
uitvoert.
„Scarabee" aal een metafysisch-
realistisch theater produceren, waar-
by gebruik wordt gemaakt van uitin
gen van hedendaagse beeldende
kunst, en waaraan verworvenheden
van de eigen experimenten van de
werkgroep worden toegevoegd. Het
toneelgebeuren is voornamelijk beel
dend, de tendensen zijn op velerlei
wijze te interpreteren. Het stuk,
dat van 14 t/m 21 juni wordt gerea
liseerd heet „Batman in balling
schap". Het werd ontworpen door
Adri Boon, Raf Thunnissen en Jan
van As.
Onder de naam „Loep-art" wordt
van 25 t/m 31 mei een expositie ge
houden van piepkleine schilderijen,
plastieken en grafische werken.
Meer dan 140 werkstukken worden
getoond. De schilderijen zijn maxi
maal 8 cm bij 11 cm groot, grafiek
4 cm x 5.5 cm en de beeldhouw
werkjes mogen 6 cm hoog zijn. Er
zullen loepen voorhanden zijn om de
kunstwerkjes goed te bekijken.
De architectuur-afdeling komt van
18 t/m 24 mei met de tentoonstelling
„Ruimtelijk beelden", die gaat over
kunst in reeds uitgevoerde en nog
uit te voeren bouwwerken.
De literatuursectie geeft van 1
t/m 9 juni onder de titel „Ga dat
lezen zien en horen" een over
zicht van de Nederlandse literaire
tijdschriften. Op 2 en 3 juni zullen
's avonds bijeenkomsten worden ge
houden. waarop redacties van thans
verschijnende tijdschriften een fo-
^VOOR^^RIUJE^
NU IS EEN RINCK-BRIL
(door de 5 RINCK-extra's)
VOORDELIGER DAN OOIT
BOTERMARKT 1
TEL. 01710—25036
rum vormen, waarmee in discussie
kan worden getreden. Aan deze
teach-ins zullen o.m. deelnemen: Ed
Hoornik, Harry Mulisch, Gerard van
't Reve, G. A. van Oorschot en Rem-
co Campert.
De afdeling muziek organiseert op
de zaterdagen 3 en 10 juni Andries-
sen-concerten. Vader Hendrik An-
driessen zal reageren op werken van
zyn zoons Jurriaan en Louis.
Van alle drie worden composities
uitgevoerd, waartoe o.m. een aantal
leden van het Residentie-Orkest is
aangetrokken. Tydens de uitvoe
ring van het jongste werk van Louis
Andriessen zullen foto's van film
sterren worden uitgedeeld. Wie een
kwartet verzamelt, zal winnaar van
een wedstrijd zijn.
Man met visie
„De nieuwe bisschop van Breda
zal een man moeten zijn met „visie",
een figuur met stimulerende kracht.
Hij moet niet al te voorzichtig zijn.
maar een moeidig beleid voeren. Hij
moet zich niet laten leiden door
mode of zucht naar populariteit".
Deze verlangens heersen in het
bisdom Breda t.a.v. de opvolger van
de onlangs overleden bisschip mgr.
G. de Vet. Een en ander is gebleken
uit suggesties, die door een aantal
leden van het pastoraal beraad in dit
diocees zijn gedaan.
Kerkelijk leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Axel (2e pred.plaats)
(toez.) P. H. Breukelman te Simons-
haven en Biert- te Dalfsen (vac. O.
S. Cazemier) H. C. v. Itterson te
Rhoon- te Capelle a/d IJssel (toez)
C. B. Roos te De Kaag - te Mijns-
heerenland, P. Warners, kand. te
Utrecht.
Aangenomen naar Gorssel E.
Gramsbergen te Hontenisse.
Bedankt voor Ferwerd (toez) B.
Jager te Gaast en Ferwoude.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Zuidland-Ab-
benbroek Y. Stienstra te Castricum.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Deventer D. Bies-
ma te Aalsmeer- voor Utrecht-
Noord C. v. d. Weele te Huizen
(N-H).
Zes olieverfschilderijen,
waaronder een Rubens en een
Renoir, zijn gestolen uit het
Krannert-museum op de Cam
pus van de universiteit van Il
linois. Het werk van Rubens,
dat in 1636-'37 werd geschil
derd, was het „Banket van Te-
reus". De Renoir is „Femmes
nues couchees" uit 1910.
Tot de andere gestolen doe
ken behoort „De muntenverza-
melaar" van Adriaan Brouwer.
Kleuterkunst
De Royal Academy of Arts
heeft onthuld dat een van de
meest besproken schilderijen
op de Londense zomerten-
toonstelling het werk is van
een 5-jarig jongetje, dat het
doek schilderde toen hij drie
was.
Deze veelbelovende kunste
naar is Louis Lyons, de jong
ste exposant die de „Royal
Academy" ooit heeft gekend.
Dit record was 152 jaar in
handen van Landseer, die op
zijn 13de jaar werk tentoon
stelde.
Claude L. Lyons, de 72-ja-
rige vader van het jongetje,
zei: Twee jaar geleden
kwam Louis terug van een
bezoek aan de dierentuin. Hij
was erg opgewonden en greep
in een toestand van grote in
spiratie naar zijn waterverf
doos en penselen.
Het resultaat was „Bomen
en apen": dat nu met een
prijskaartje van f525 op de
zomerexpositie hangt. „We
hebben het doek zo hoog ge
prijsd, omdat Louis niet wil
de, dat het verkocht werd.
Het doek trekt veel belang
stelling, en de Academie ver
wacht zeker dat het verkocht
zal ivorden.
„Bomen en apen is iets uit
Louis' abstracte periode", zei
de vader. „Een vroege Lyons
zou je kunnen zeggen".
Louis maakte zijn eerste
tekening op de bewaarschool
toen hij 2y2 was.
Schilderijendiefstal
in Ver. Staten
Uit het Kannert Museum van de
universiteit van Illinois zijn zondag
nacht zes schilderijen gestolen, waar
onder een Renoir en een Murillo.
Een woordvoerder van de univer
siteit wilde zich niet wagen aan een
schatting van de waarde der doeken.
„solotoneel" van hoge orde heeft de acteur Eric Schneider,
jfe voorstellingen van het „Rotterdams Toneel" de hoofd-
Mjir in Shakespeare's „Hamlet", door middel van een reeks
"inenten ons de essentie getoond van het wezen van deze
pse prins, onderhevig aan talloze twijfels en beklemmingen.
Malleen de Hamlet zelf, ook vele bekende bijfiguren kwamen
Aiet woord in deze unieke voordracht, met verbindende
jen van de Shakespeare-kenner bij uitnemendheid prof. dr.
Jj. H. Bachrach, die tevens een virtuoos gestyleerde en ge-
"jte inleiding uitsprak.
1 n mag de Inhoud van Shake-
meest diepzinnige, meest
ïige en meest beroemde tra-
in de ware zin des
^evens ztin „populairste"
75/is geworden, bekend veronder-
Door de wijze, waarop Eric
ider de hoogtepunten daaruit
te brengen tot zijn ge-
nvei gehoor, heeft hij een scherp
Iringend licht geworpen op al
txiicin Hamlet moest ondergaan,
:tra|n aleer ook hij de dood vond.
M geen geringe opgave geweest,
(jiandacht tot het einde toe ge-
der,n te houden. Wij kunnen ge-
Vlspreken van een topprestatie,
deze acteur (wit hemd en
Sen' broek) ditmaal als voor-
•ittiskunstenaar ten beste gaf. En
bolpgen K. en O. dankbaar zijn
i djle gelegenheid, die deze in-
D®g hem daartoe in het geheel
stnfe Groot-Auditorium der Leid-
Ue jiversiteit, waarvan het stijl-
jarinterieur by uitstek hiervoor
is, geboden heeft.
20 iflcr de visuele afleiding van
1 en kostuums, wist Erie
u blfder tot de kern der dingen
conp dringen in een veelzijdige op-
waarin velerlei aangrijpend
aaDftijke facetten met rake uit-
tot hun recht zijn
lnfD'
;oed het gehoor zelf werd natuur-
LPzg nodige verbeeldingskracht ge-
Ljoewel zij, die het stuk kennen
apsMj de meesten zal dat het ge-
•weest zijn! - daarmee, dank
o-tAneiders talent, niet veel moei-
1 vqBd zullen hebben.Drs. W. Ho-
aak
tantes-museum
in Madrid
centrum van Madrid, in de
jle Atocha. zal deze zomer een
Ites-museum worden ingericht
gil gebouw waarin de drukpers
lan de la Cuesta heeft gestaan,
ie drukpers werd de eerste edi-
Gai „Don Quichote" verzorgd. Het
1- ligt langs de kerk van het
ildqnziekenhuis.
en 'zijn reeds enige voorwerpen
Verzameld, zoals een brief van
^1 de Cervantes, een opsom-
;nd| van de huizen waarin hij
ten» toen hij in Madrid verbleef,
erkfi eigen handschrift en enige
^Jooie exemplaren van het boek.
4 landen zijn bovendien zeer
urefe uitbeeldingen van de mar-
ïstvan Valdeterrazo ingestuurd,
v^ge van achter het yzeren gor-
3ec
krijgt ook een confe-
voor lezingen en bespre-
over Cervantes. De druk;::rs
de la Cuesta zal worden
eiouwd tot in alle bijzonderhe-
agtjde eerste en de titelpagina's
daarop worden gedrukt ten
van het publiek, zoals
Mainz met de Gutenbergbij-
reefbeurt. Deze pagina's kunen als
worden meegenomen. De
zal in de klassieke stijl
le tfjd van Cervantes worden
paden, alle voorwerpen worden
•n bast aan archiectuur en meu-
van die tijd.
de inrichting van dit mu-
i oi zal een bedrag van ongeveer
ngüjoen peseta (f 10.000) gemoeid
peg
ïole
gendoorn was de alleszins compe
tente verteller der verbindende teks
ten, een aantal leden van het Stu-
Crescendo" verzorgde amateuristisch
de muzikale illustratie, door prof.
dr. F. R. Noske gekozen uit meren
deels composities, doch niet altijd ge
heel toepasselijk van Claudio Mon
teverdi, Thomas Tomkins en Prins
Robbert Masco.
Nu het niet mogelijk was, in de
Leidsche Schouwburg een opvoering
van Shakespeare's „Hamlet" te ge
ven, mocht deze merkwaardige „een-
mansvertolking" ongetwijfeld een
even waardevolle als waardige ver
vanging daarvoor genoemd worden.
Zij is een diep inzicht in de smarte
lijke stof ten goede gekomen. De
geconcentreerde aandacht, die
Schneiders voordrachtskunst ten deel
viel, was wellicht voor hem een nog
groter bewijs van aller dankbaar
heid, dan het uitbundige applaus, dat
hem na afloop toestroomde.
Zijn perfecte auditie is door tal
rijke universitaire autoriteiten, onder
wie izich burgemeester van der Wil
ligen bevond, alsmede vele andere
geinterresseerde, bijgewoond. Voor
allen groeide deze spannende avond
uit tot een betekenisval Shakespea-
re-evenement, waaraan zij een sterke
herinnering zullen bewaren.
H.
Eric Schneider tijdens zijn
H amletv er tolkingRechts drs. W.
Hogendoorn. (Foto LD/Holvast)
Elmer Rice, de toneelschrijver die de Pulitzer prijs gewonnen
heeft en wiens „Street scène" en andere werken over een
periode van jaar het veranderende gezicht van Amerika uit
beelden, is gisteren op 74 jarige leeftijd in Southampton, (En
geland) gestorven.
Hij werd verleden week ziek toen
hij op weg was naar Engeland aan
boord van de Queen Elizabeth, werd
in het algemeen ziekenhuis in
Southampton behandeld en overleed
daar aan een hartaanval.
Hfj schreef o.a. het stuk ,The ad-
ding machine", een satire op de in-
dustralisatie. In 1933 versoheen zijn
„We, the people". Het jaar daarna
kwam hij met „Judgment day", dat
handelt over het aan de macht ko
men van Hitler. In 1934 beeldde
Rice met „Between to worlds" het
conflict tussen de Sowjet-Unie en
Amerika uit.
Het laatste stuk van Rice dat op
Broadway ging was „Due to passion",
een moderne behandeling van het
Arti-medaille
voor Jan Meefout
De Arti-medaille van de Maat
schappij Arti et Amicitiae is dit jaar
toegekend aan de Amsterdamse
beeldhouwer Jan Meefout. Deze on
derscheiding wordt jaarlijks toege
kend door een commissie van leden
kunstenaars, die eerder de medail
le ook hebben ontvangen. Dit zijn
er tot nu toe elf in totaal.
Hamlet-tihema, dat in 1958 begon te
lopen.
Rice schreef twee romans, „A
voyage to Purilla (1930) en „Imperial
city" (1937).
Rice werd 28 september 1892 in
New York geboren. Hij was de zoon
van Jacob en Fanny Reizenstein en
veranderde zijn naam toen hij begon
te publiceren omdat hij dacht dat die
van zijn ouders te moeilijk was om
uit te spreken. Na de middelbare
school verdiende Rice zijn kost met
allerlei werkjes, terwijl hij 's avonds
rechten studeerde. Hij promoveerde
cum laude in 1912.
Rice begon echter spoedig toneel
stukken te schrijven en in 1914 ging
zijn eerste stuk „On trial".
H.M. de Koningin, Prinses
Margriet en mr. Pieter van Vol
lenhoven in gesprek met de ac
teur Hans Tiemeyer in de pauze
van het toneelstuk „Bloomsday",
dat gisteravond door de toneel
groep „Theater" in Apeldoorn
werd gegeven.
Na afloop van de voorstelling
werd Hans Tiemeyer gehuldigd in
verband met zijn 40-jarig toneel-
jubileum. Burgemeester mr. A. L.
des Tombe van Apeldoorn bood
hem een historische kaart van
Apeldoorn aan.
Over Edward Alber's laatste toneelwerk „In wankel even
wicht", dat gisteravond door de Nederlandse Comedie voor
K. en O. werd opgevoerd, verscheen in ons blad van 3 maart
j.l. een uitvoerige bespreking van de Amsterdamse première.
Het stuk behandelt in grote lijnen de naastenliefde, onderver
deeld in het huwelijk en de vriendschap.
Naar Albee's inzicht is het gevaar
lijk ze op de proef te stellen, er in
het huidige ontwikkelingsstadium
van het mensdom te hoge verwach
tingen van te koesteren. Zijn felle,
zelfverzekerde toon in „Wie is bang
voor Virginia Woolf" heeft plaats ge
maakt voor de meer wijsgerige be
schouwing dat we voorlopig tevreden
moeten zijn met de huwelijks- en
vriendschapsbanden „in wankel
evenwicht" te houden.
noot, voor de zoveelste maal zijn
meesterschap bewezen door alle re
gisters te openen. Zowel z'n stoere
inzet als zyn felle uitbarstingen, z'n
hartstochtelijk betoog over en vóór
de waarachtige vriendschap, het
sloeg alles in, met als hoogtepunt
zijn triest verhaal over zijn kat die
hem de rug toekeerde.
Ellen Vogel excelleerde eveneens
als Agnes' zuster Claire, de in hel»
leven teleurgestelde vrouw die ver
getelheid zocht in bijna voortduren
de beschonkenheid, een menselijk
wrak vol haatgevoelens.
Zich perfect aansluitend gaf Eli
sabeth Haytink een sterke uitbeel
ding van de weerbarstige, stugg»
Julia, dochter van Agnes en Tobias.
Ook Tobias' vriend Harry en diens
vrouw Edna kregen van Wim van
den Brink en Liane Saalbom een
gave vertolking.
Harry Wich zorgde met een zéér
smaakvol decor voor een voorname
omlijsting van een prominente voor
stelling.
K. en O. zorgde voor een bloemen
hulde voor de dames.
Vanavond laatste voorstelling.
BH.
De regisseur Han Bentz van den
Berg heeft met uitzonderlijke zorg
het ensemble samengesteld, dat stuk
voor de stuk voor de rol geknipt was,
óók uterlijk. Onder zyn bewonde
renswaardige leiding is een opvoering
ontstaan die we als een evenement
op toneelgebied mogen beschouwen.
Ank van der Moer als Agnes, die
haar doorlopende bijkans hopeloze
pogingen om haar teleurstelling in
het huwelijk te verbergen achter een
masker van zelfverzekerdheid dat
nochtans een onvermoeid streven
naar evenwicht in de familieverhou
dingen kenbaar maakte, groeide naar
een hoogtepunt in haar belangrijke
toneelcarrière.
Bob de Lange heeft met de ver
tolking van Tobias, Agnes' echtge-
Ank van der Moer en Ellen
Vogel in Albee's „In wankel even
wicht".
(Foto L.D./Holvast)
Rubens, Renoir en
Brouwer gestolen
Mieren verslonden
kostbare manuscripten
Manuscripten van onschatbare
waarde, die wellicht de eerste ge-
schriften in het Perzisch, Ara
bisch en Oerdoe behelsden, zijn
door termieten verslonden.
De manuscripten bevonden zich
in het bezit van de gewezen nizam
van Hyderabad, de rijkste man
ter wereld, die dit jaar overleed.
Zijn kleinzoon Barkat Ali Khan,
de nieuwe nizam, ontdekte het
verlies toen hij de kist met de ma
nuscripten voor het eerst in 47
jaar opende.
Van de manuscripten, die mis
schien een nieuw licht hadden
kunnen werpen op de oude talen,
was slechts wat bruin stof over
Kogge-prijs voor
Johan Daisne
Van 26 tot 28 mei wordt in het
Westduitse Minden het jaarlijkse
congres van de Westeuropese schrij
versvereniging De Kogge gehouden.
Ditmaal zal de literatuur in de Ne
derlandse taal in het middelpunt van
de belangstelling staan.
De Kogge-iteratuurprijs 1967 van
de stad Minden wordit op 28 mei uit
gereikt aan de Vlaamse dichter, es
sayist, toneel- en scenarioschrijver
Johan Daisne uit Gent. De prijs is
10.000 mark groot.
Onder auspiciën van de Neder
landse ambassade in Bonn wordt in
Minden een Nederlandse tentoon
stelling ingericht.
Verscheidene auteurs uit Nederland,
België en W est-Duitsland zullen le-
zingen houden.
