[U
ME ALABASTIN E
26
De vakman
Bevreemdend interessante
ultra-moderne muzieken
JU
kunst
kAleiöoscQQP
Ger. Kerkkoor Alphen
in de Maranathakerk
Steun V.S.
van zoavo
50
UDO JÜRGENS COMPONEERT
OPERA HERO UND LEANDER
IN MUSEUM DE LAKENHAL
Naar een synthese
voor de toekomst?
Er waren drie hoogtepunten
Di
~^nha!onL
Stefano in hoofdrol:
SUCCES NU AL VERZEKERD
jUJDAG 21 APRIL 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
ADVERTENTIE
WEM
Want de echte Alabastine zet iets uit en klemt
zich daardoor muurvast in naden, scheuren,
barsten enz. Werkt mooi strak af. Brokkelt niet
weg, laat niet los.
Echte Alabastine is alleen verkrijgbaar in hei
bekende oranje-groene pak. De naam staat ei
groot op
Een intense luisterinspanning vergende, dus op den duur
ok in verband met de lengte toch wel vermoeiende muziek-
wond werd gisteren onder verheugende belangstelling gege-
,en in de „Grote Pers' van „De Lakenhal".
Daar wijdden de mezzo-sopraan Ileana Melita, de fluitist
lien de Reede en de pianist Theo Bles zich aan moderne en
Jtra-moderne muzieken op het laatste concert van de door
I. en O. georganiseerde en te waarderen serie „Moderne mu-
iek".
Gedrieën leken zij bij uitstek getalenteerd voor dit genre:
taarvan gaven de concertgevers overduidelijk blijk.
Rien de Reede wees er op, dat
programma een „positief-con-
ructief" karakter zou dragen, dus
ars van de „molestaties", die veel-
aldig in de moderne muziek voor
men. Het begrijpen ervan vergt
speciaal „leerproces", waarbij
■t onderkennen van velerlei détails
de voorgrond staat, dit in tegen-
elling tot eertijds, toen het „globa-
luisteren in het algemeen domi-
■erde.
Men wilde een dwarsdoorsnede
;ven van de hedendaagse literatuur,
m pogen, dat tendele geslaagd is.
och konden wij, ondanks interesan-
en merkwaardige vondsten, niet
m de indruk ontkomen, dat zulk
serie eriële dan wel atonale mu
ilten, waarin het uitdrukking ge-
;n aan „eigen gevoelens" taboe is,
lelvuldig uit dezelfde hoek stamt,
etgeen tenslotte onontkoombaar een
npressie van monotonie oproept.
Begonnen werd met een in gema-
gd modern idioom, nog in de tra-
itie van Anton Webern wortelende
onatine van Hanz Werner Henze
foor fluit en piano), waarin glis-
„Flatterzunge" gecombineerd
iet trillers en flageoletten hun
loord meespraken. De weinig inte-
essante .Sette canzonette veneziane'
an de thans 78 jarige Francesco
lalipiero volgden, by stemuitzetting
kelig gezongen door Ileana
lelita, waarna men een Sonate voor
iuit en piano hoorde, op 20 jarige
leftijd geschreven door Ton de
iruyff, eveneens met invloeden van
febern en Alban Berg.
In hoge mate interessant waren
The three pieces from Chu-u" van
Japanner Kazuo Fukushima,
ierk agressief, dan weer intovert,
a ryke contrastwerking.
z.g. „geprepareerde" piano
de snaren omwikkeld met stukjes
ubber van fietsbanden), wat een
Hjzonder effect opleverde, kwam
het woord in de door Ileana
Uelita gezonden vocalises „She is
sleep" en „A flower" van John Ca-
le. Daarin werd een aparte en be-
fonderenswaardige zangtechniek
[tëxposeerd, welke met trillende lip-
reminicensies opriep aan het
oeren van een duif. Theo Bles be-
lommelde drie verschillend klin-
lende slagvlakken van de vleugel,
irecies in de partituut met speciale
statie aangegeven. Wat men al niet
minnen kan! Maar origineel was
teker en mysterieus, ook infantiel
ran sfeer, al naar de intentie.
Na de pauze volgden vijf „Ben"-
üederen van de jonge Amerikaan
■1 Johnson (afwisselend zang
gesproken woord), het uit 1964
5 daterende „Musica per flau-
to solo" van Kees van Baaren - leer
meester van vele moderne compo
nisten-, een van diens eerste seriële
composities, zeer inventief gebouwd
op een reeks van zes noten, razend
knap, gelijk trouwens alles wat hij
doet, geblazen door Rien de Reede
en tenslotte, na een boeiende „Carol"
van Gordon Grosse, het aan het trio
opgedragen „Because going nowhere
takes a long time" van Rob
du Bois. Deze laat tegenwoor
dig steeds meer van zich spre-
ser Neerlandiaprijs toegekend.
Ook hier viel het „fragmentarisch-
verbrokkelde", dat in veel heden
daagse composities frappeert, op.
Het logisch- wiskundig-berekende, in
tegenstelling tot het z.g. volslagen
oncontroleerbaar ritmische, dat wel
aan moderne componisties
wordt verweten, was ook in dit ce
rebrale werkstuk, waarin naar een
heid tussen tonale en atonale mu
ziek gestreefd wordt, aanwezig.
Hoe men ook over al deze audi
tie ongewone werken, die door de
concertgevers met groot inzicht wer
den vertolkt en waarbij Theo Bless
zich een perfect comparant betoon
de, moge denken: èèn ding lijkt ze-
Duel Defferre
met Gaullist
ker: de muzikale ontwikkelingsgang
is snel op weg naar een nieuwe
synthese, die inspirerende mogelijk
heden schijnt te bieden.
De toekomst zal moeten leren, wat
uit nu nog dikwijls bevreemdende
geboren wordt.
De gang van zaken verdient in elk
geval de nauwlettende aandacht van
ieder geïnteresseerde.
H.
De mezzo-so-praan Iliana
Melita en de pianist Theo Bles
tijdens hun vertolking van mo
derne muziek.
In de koortoga'sherinnering aan het eerste lustrum van
1964 trad het Gere]. Kerkkoor van Alphen op in de druk be
zette Maranathakerk voor het jaarconcert. Voor het eerst, na
de voorganger Hans Boelee, onder leiding van Bernard Ver
boom. Een pluspunt ten gunste van de Alpheuse muziekcultuur
zagen toe in de medewerking van het Rijnlandse Orkest als
begeleidingsapparaat. Het is een goed ding, dat dit orkest niet
alleen voor de eigen glorie bestaat, maar ook voor anderen
mogelijkheden schept. Dit orkest heeft op een eminente wijze
partij gegeven en is ook onder de handen van Verboom een
goed instrument gebleken.
Verboom kenden we van het Kat- i
wijkse Mannenkoor „Jubilate". Zo
doende wisten wij hoe hij, hakkend
met het koordirigentenbijltje, zijn
sporen had verdiend. Zijn zorgvul
digheid in zijn voorbereidingen stelt
alles veilig. In de programma-samen
stelling lag niets, dat boven de voor
handen mogelijkheden van het koor
uitging. Dit koor zelf is vrij omvang
rijk en telt aan sopranen alleen al
dertig leden.
Drie nummers werden voor ons
hoogtepunten, zowel om het klinkend
resultaat als om de compositie of om
de melodie. Dit doelt allereerst op 'n
„Festgesang" van Gluck („Füllt mit
Schall jubelnd die Halle"). Gluck
valt vaak formalistisch uit, maar deze
zegezang heeft iets bevrijdends. Het
homofoon karakter ervan bevorderde
de volheid en de glanzing van de
stemmen. Ten tweede een geestelijk
lied „Komt en laat ons Christus",
dat teruggaat op een oud-Italiaanse
herderszang en ten derde Bach's
kantatedeel „Nun danket alle Gott".
Het koor begon met Buxtêhude's
vierstemmige koorkanbate ,Das neu
geboren Kindelein" (zonder koraal
melodie). Tot het einde wordt een
kortmotievenopbouw volgehouden,
wat wel eens het verlangen naar af
wisseling oproept, die in die andere
veelgezongen kantate „Alles was ihr
tut", met solo's, wel aanwezig is.
Overigens maakt dit het werk zeer
hanteerbaar en ook gemakkelijk volg
baar.
Een Israëlietenkoor uit Handei's
Samson" noemen we vervolgens uit
Mozart's „Ave Verum". Dit laatste,
in een levendige gang, miste wel z'n
mystieke inslag, misschien door na
drukkelijkheden en accentueringen,
die het totaal vloeiende wegnamen.
Tenslotte vallen nog twee andere
geestelijke liederen aan te stippen,
die Verboom in een fraaie zetting
aanbood, terwijl in de Bach-zang
nog pauken en twee trompetten in
geschakeld werden.
Voor de orgelondersteuningen en
orgelsolo's had Boelee zich ingezet.
De betere troeven speeldeh ij uit in
de lange cantilene van een Mendels
sohn-Allegretto met zeer aantrekke
lijk uitkomende stem en in een eigen
Fantasie over geestelijke liederen,
culminerend in nogal schalks opge-
torende modulaties en akkoordforma
ties op de melodie „Com nu met
Sangh".
Bescherming gevraagd
De Nederlandse grammofoonplaten
producenten, importeurs en de leden
van de Nederlandse Toonkunste
naars Bond hebben in een aan ae
leden van de Eerste en Tweede Ka
mer gezonden sohryven sterk aan
gedrongen op een wettelijke bescher
ming aan uitvoerende kunstenaars,
omroeporganisaties en grammofoon
platen-producenten.
De ministers van Buitenlandse Za
ken hebben op de vergadering van
de Zuidoostaziatische Verdragsorga
nisatie (ZOAVO) hun steun gegeven
aan het Amerikaanse standpunt, dat
de bombardementen op Noord-Viet-
nam niet gestaakt worden voordat
ook de communisten de oorlogsvoe
ring verminderen.
In het slotcommuniqué waar
schuwde de ZOAVO tegen commu
nistische gevaren in zuidoost-Azië
met de woorden, dat infiltra
tie, agressie en terreur een groot ge
vaar opleveren voor de vrede en vei
ligheid in dit gebied.
Oe Thant, de secretaris-generaal
van de Ver. Naties, is gisteren van
zijn reis door vijf Aziatische landen
in New York teruggekeerd. Oe Thant
was somber gestemd en verklaarde
dat de kansen op uitbreiding van het
Vietnamese conflict over de gren
zen van Vietnam heen steeds groter
worden.
Met de leiders van de door, hem
bezochte landen was hij van mening,
dat de Vietnamese oorolg niet door
militaire middelen, maar uitsluitend
door diplomatieke onderhandelingen
tot een vreedzame oplossing kan wor
den gebracht.
Gisteren hebben de Amerikanen
een hevig bombardement uitgevoerd
op twee krachtcentrales in het ge
bied van Haiphong.
(Foto LD/Holvast) stellen
Schouwburgdirecteur
in functie hersteld
De Raad van Commissarissen van
de N.V. Apeldooms Cultureel Cen
trum heeft besloten de directeur van
de schouwburg, de heer M. L. Dei-
num, die enige tijd geleden op non-
actief werd gesteld, in zijn functie
te herstellen. Tevens werd besloten
een onafhankelijk accountantsbureau
opdracht te geven een onderzoek
naar enkele aspecten van de be
drijfsvoering in de schouwburg in te
Bewindvoerders Texeira winnen proefproces
De bewindvoerders van gebr. te van de nog aanwezige stukken aan
Tetixeira de Mattos hebben het
proefproces inzake de zg. niet-geïn-
dividualiseerde effecten voor het Ge
rechtshof te Amsterdam gewonnen.
Zoals bekend is dit proces aange
spannen door drie effectencrediteu-
retn die aanspraak maken op
eertijds door hen aan het in staat
van definitieve sursétance verkerende
bankiershuis in bewaring gegeven ef
fecten, waarvan wél de soort (in dit
geval o.m. certificaten Nillmij), maar
niet het nummer kan worden vast
gesteld waarop de crediteuren rech
ten kunnen doen gelden. Partyen
zijn overeengekomen dat de in het
ongelyk gestelde partij, dus de ef
fectencrediteuren, hoe de beslissing
van het Hof ook zou zijn een uit
spraak van de hoge raad zal uitlok
ken. Om de procesvoering te bespoe
digen is de zaak in onderling overleg
bij het Hof aanhangig gemaakt.
Het Hof wees alle door eisers ge
vraagde vorderingen af, t.w. afgif-
de gezamenlijke rechthebbenden of
verkoop en verdeling van de
opbrengst over de rechthebbenden.
De effectenkrediteuretn werden ver
oordeeld tot betaling van de kosten
het geding die aan de zijde van
Teixeira en de bewindvoerders tot
nu toe werd begroot op f 1.650,-.
ADVERTENTIE
EEN KEIJZER T. JT
Vervaardigd met de beroemde
tapijt-computer. Sterk, veer
krachtig, kleurecht. Gemakke
lijk in onderhoud. „Extra ka
merbreed" (390 cm) vanaf
M'
POSTBUS 39 - HILVERSUM
(Van onze Weense correspondent).
Men kan van mening verschillen over de vraag of de jongeman
uit het Oostenrijkse Karintië, Udo Jürgens met zijn geprononceerde
neus, vorig jaar terecht de grote Eurovisieprijs heeft gekregen, of de
tekst van zijn „Chérie"- en „Warum"-liedjes de moeite ivaard zijn,
maar het staat in elk geval vast dat hij muzikaal is en dat hij goed
piano speelt. Het idool van de teenagers werkt nu zelfs aan een
opera. De motieven hiervoor ontleende hij aan het drama „Hero und
Leander" van de Oostenrijkse klassicus Grillparzer. Jürgens wil ech
ter een betere titel en noemt zijn werk nu al Jenny en Leander".
De tekst wordt door zijn vriend Tommy Hörbiger, de zoon van de
bekende Paid Hörbiger gemoderniseerd
Het dramatische gegeven speelt
nog in de oudheid, want Jenny is een
afstammelinge van een oud priester
geslacht en zy wil als priesteres een
eenzaam leven leiden op een verla
ten eiland. Voor haar vertrek ont
moet zij Leander en tussen beiden
ontvlamt een liefde op het eerste ge
zicht. Toch gaat Jenny naar het ei
land en daar krijgt zij de boodschap
van Leander op de melodie van
Jiirgens: „Sag ihr, ich lass sie grüs-
Nog in grondverf
Ofschoon dit werk nog in de grond
verf staat, is het zeker dat de meest
populaire chansons van Jürgens het
stramien zullen zijn. Overigens is
deze opera niet helemaal ouderwets,
want wanneer Leander zijn geliefde
niet kan bereiken, huurt hij een heli
copter en tijdens de luchtreis zingt
hy dan „My Jenny is over The
ocean." Alleen van dit liedje bekent
Jürgens dat het niet van eigen
kweek is. Na de ontmoeting zingt
het paar „Merci chérie", maar hun
geluk is niet volkomen. De oom van
Jenny is er achter gekomen, hij
neemt James Bond in zijn dienst en
deze schiet dan onhoorbaar de heli
copter met Leander omlaag. De held
Ter herinnering
aan Bob Hanf
In het SLngermuseum in Laren
wordt 2 mei a.s. een expositie ge
opend van tekeningen en manuscrip
ten van de componist-schilder-auteur
Bob Hanf, in 1944 in Auschwitz ge
storven. Deze expositie vindt plaats
ter herdenking van het verzet der
Nederlandse kunstenaars in de ja
ren 1940—'45. Jhr. W. J. H. B. Sand-
berg zal een inleiding houden, me
vrouw Dora Paulsen zingt enige lie
deren. Ir. Harold King speelt een
pianowerk van Bob Hanf.
sterft en zijn lyk spoelt aan op het
eiland waar Jenny hem ontdekt. Ook
zy sterft, maar dan van liefdesver
driet. Haar dienstmaagd zingt ten af
scheid: „Warum nur"- dus ino nver-
valste Jürgens-styl.
Hoog gemikt
De componist die niet alleen sym
pathiek, maar ook een goede reken
meester is, denkt nu al aan de ko-
In Nieuwkoop:
Succesvolle
liederenavond
De liederenavond welke het Kunst
genootschap 't Regthuys in Nieuw
koop gisteravond aan haar leden
heeft aangeboden kan als een hoog
tepunt worden aangemerkt in de rjj
van vele manifestaties welke dit ge
nootschap al heeft gebracht. Daarom
was het wat teleurstellend dat slechts
een veertigtal belangstellenden geko
men waren om te genieten van de
prachtige zang van de sopraan Thea
Ekker-van der Pas en de bas Her
man Schey, beiden voortreffelijk be
geleid door Peter Hansen.
Het deel voor de pauze werd ge
vuld met het optreden van Thea Ek
ker-van der Pas die met haar fraaie
stem en ongekunstelde voordracht
liederen bracht van Jaquin Nin, Hu-
go Wolf en Benjamin Britten, ter
wijl zij als afsluiting van het eerste
deel samen met Herman Schey nog
een aantal liederen ten gehore bracht
van Henry PurcelL
Daarna zong Herman Schey, met
zijn sonore bas een aantal liederer
van Robert Schumann en Job
Brahms.
Het uitbundige applaus had een tot
gift van Herman Schey tengevolgei
De heer van der Harst bood Thei
Ekker-van der Paa een fraaie ruiker
bloemen aan.
mende solisten en hy mikt hoog. De
hoofdrol is voor Di Stefano. Geld is
er genoeg en het succes schijnt ver
zekerd te zijn, want de directeur van
het „Theater an der Wien" wil deze
opera opvoeren. Ook de televisie
toont belangstelling en denkt voor
de rol van de diensmaagd aan een
negerin en wel aan niemand minder
dan Dionne Warwick, die tot slot
chanson moet zingen op de melodie
van „Slag beim abschied lelse Ser-
vus" maar dan met een andere
tekst. Het succes is ook op interna
tionaal vlak nu al verzekerd.
Wordt Walvisvaartmij
beleggingsmij?
Inzake het aanbod tot overname
van het gehele uitstaande aandelen
kapitaal van de Ned. Maatschappij
voor de Walvisvaart NV tegen een
koers van 320% netto, heeft mr. H. F.
van Leeuwen, president commissa
ris, de volgende toelichting verstrekt.
Hij vroeg zich af. of deze prijs hoog
genoeg is en meende dat aandeel
houders er wellicht beter af komen
dan zij hadden durvetn denken. Het
bod komt er immers op neer, dat men
eigenlijk 200% voor het aandeel
krijgt. De Walvisvaart Maatschap
pij heeft rond eenvierde van de aan
delen in de Zuid-Afrikaanse visse
rij ondernemingen in haar bezit,
overeenkomend met ca f4-^ min.
Aandeelhouders, zo meende mr. Van
Leeuwen, komen er goed af, omdat
op deze manier hun stukken ver
kopende, buiten de fiscale lasten val
len.
Het plan ligt gereed om de walvis
vaart martschappij een beleggings
maatschappij te maken, waarbij mo
gelijk de oude naam zal verdwijnen.
Mr. van Leeuwen wees nog op het
risico van het visserijbedrijf. Zyn
eigen ervaringen met de visserij zijn
altijd slecht geweest. Hij concludeer
de dat het hier een reële bieding be
treft en dat aandeelhouders het bod
niet mogen laten passeren.
„Spinoza" van Frenkel
Frank naar
Buenos Aires
Het toneelstuk „Spinoza" van Di-
mitri Frenkel Frank zal in juni of
juli in het I.F.T.-theater in Buenos
Aires, ter gelegenheid van het 35-ja
rig bestaan van dat theater, worden
opgevoerd. Het stuk is in het Spaans
vertaald door mevrouw HoetinkEs-
pinal. De heer Frenkel Frank is uit
genodigd de laatste week van de re
petities in Buenos Aires bij te wo
nen. Volgens hem schijnt er ook be
langstelling voor zijn werk te bestaan
in Uruguay en Brazilië. Het stuk Spi
noza ging in 1963 in première. Het
werd gespeeld door de toneelgroep
Studio met Henk van Ulsen in de
rol van Spinoza. Het is ook voor de
televisie opgevoerd, eveneens met
Henk van Ulsen ln de hoofdrol.
Gistermiddag is het Concert-
gebouworkest van Schiphol ver
trokken voor zijn vierde toumée
naar de Ver. Staten. Het orkest
wordt 21 mei in Amsterdam terug
verwacht. Er staan 21 concerten
onder leiding van Bernard Hai-
tink op het programma. Hierbij
een aantal leden van het uit 115
man bestaande orkest met op de
voorgrond de dirigent, Bernard
Haitink (r.). Links de concert
meester Herman Krebbers.
