Ak huis heeft z'n kruis
grote zakenwereld
Jean Genet: voor lien die
het verdragen kunnen
Hoop
|mkke bedrijven zijn
nd van de rekening
Kerkdiensten Leiden en omgeving
Gevangenis maakte
hem tot schrijver
15 APRIL 1967
LEIDSCH DAGBLAD
jfc na elkaar hebben vier van de grootste concerns, welke
und rijk is> een blik laten slaan op verleden, heden en toe-
jorto* st van de gang van zakenHet ivas bepaald niet een doos
lend» Pandorra, waarin na opening alleen de hoop achterbleef.
lnJf indeel, hoop en vertrouwen in de toekomst waren eigenlijk
wnaamste kenmerken, die naar voren traden uit de jaar-
W1 van Philips, Unilever, Hoogovens en Kon. OlieNa-
ijle heeft elk huis zijn kruis in de zakenwereld en naarmate
iis groter is des te groter zijn ook de zorgen. Zorgen om
ster4«nse7?, om de afzet, om de kapitaalsvoorziening en om de
53' J teringen, die de grondslag moeten leggen voor verdere
■St.
ij krantenlezer zal bü het zien
grote bedragen waarmede ge
wordt het hoofd hebben ge
en zich hebben afgevraagd
dat allemaal goed kan gaan
er er omzetten van tientallen
den guldens worden gemeld
r? W het gaat om het zaterdagse
ten 1 happenlijstje bij de kruide-
roor de huisvrouwen die ge
il zaterdags een paar tient-
kruidenierswaren te beste-
het een haast ongeloofwaar-
Alp lal als gezien wordt dat Uni-
2ijdej weik concern zij het bes
wegens de margarine en
skun 'delen, een jaarlijkse omzet
1955 l van f 24.243.000.000,-- of als
Ten lemaal centen zouden zijn die
Poni 1 rijtje achter elkaar zijn ge-
>pl D esmaal de omtrek van de aard-
ijs de evenaar
Om de oren slaan
dergelijk cijfer bereikt een
Mai concern niet zonder strijd. Er
>rg l alleen maar naar de was-
inoorlog te worden gezien om
u 11 hoe hard het tussen de gro-
ïenj cerns kan toegaan. De grote
U itschappijen, die de strijd te-
■j witte pompen voelen als spel-
moeten elkaar als het
et de geldzakken om de oren
niet van de markt verdre-
doa worden.
togen maken het leven van
10, lo- en televisie-industrie niet
tten, elljker en bij een staalcon-
mw sPreekt de conjunctuur een
even hartiS woordje mee als
taande overcapaciteit,
n, v Kr de werknemer-consument
selas de concurrentiestrijd twee as-
'n- T Enerzijds wordt het moge-
lagere prijzen te verkrijgen
et geval zou zijn geweest bij
poor itbreken van de competitie,
ijjds is er het nadeel dat niet
drijf bestand is tegen de har-
S? om het bestaan.
Ogj cturele moeilijkheden kunnen,
in de afgelopen weken in de
bedrijven is gebleken, te
ijk® als tegen fabrikanten moet
j D opgetoomd, die onder gun-
ille lees goedkoper, voorwaarden
kledfn produceren,
Snelle aanpassing
wli*
de uitgifte van nieuwe aandelen,
dan zouden zij er bepaald niet warm
voor zijn gelopen.
Op den duur zuilen vermogensver
meerderingen slechts heel weinig tot
de winst gaan bijdragen, een pro
bleem waarvoor de kleinere bedrijven
zich allang zien gesteld. In het afge
lopen jaar is er nog weinig te merken
geweest van een vermindering der in
vesteringsactiviteiten. Er werd in het
algemeen nog gewerkt aan de uit
voering van investeringen, waartoe de
plannen lang tevoren waren opge
steld.
Ook dit jaar draaien vele bedrij
ven nog door op oude plannen, maar
het zou wel eens kunnen zijn dat
als de conjunctuur niet gauw in
opwaartse richting gaat, dat over
enige tijd de werkgelegenheid in het
gedrang komt als niet tijdig wordt
gewerkt aan Investeringen, die de
welvaart van de toekomst moeten
verzekeren.
In dit verband is het te verwach
ten dat de regeringsverklaring,
welke in de komende week ophelde
ring zal geven over het te voeren
beleid van het nieuwe kabinet, een
passage zal bevatten met betrekking
tot de fiscale faciliteiten als ver
vroegde afschrijving en investerings
aftrek. Op het ogenblik moet daar
mede de basis worden gelegd.
Van belang zal het ook zijn of de
Minister van Financiën iets zal la
ten blijken van zjjn plannen met be
trekking tot een Staatslening. Heeft
het Ryk in de voor ons liggende
maanden veel kapitaal op te nemen
dan kan het wel eens zijn dat ons
land tegen de internationale trend
ingaat wat de rente-ontwikkeling be
treft.
Rentedaling
Op de kapitaalmarkt valt een dui
delijke aarzeling te constateren na
de scherpe daling van de rentevoet,
die in de afgelopen maanden is opge
treden. Het gemiddelde rendement op
de niet-aflosbare Staatsleningen dat
aan het einde van december nog
5.93% bedroeg kwam ultimo maart
uit op 5,53%. Het gemiddelde rende
ment van de 3, 3'( en 3J,£% aflos-
bare leningen was ln maart 5.80%
tegen 6,42% in december.
Ondanks de daling van de rente
is ons land nog een trekpleister voor
buitenlandse beleggers, al Is de toe
vloed van het buitenlandse zwerfka-
pitaal niet zo groot als in Engeland,
waar de positie van het pond ster
ling het nog niet raadzaam maakte
dat deze week het disconto verder
omlaag werd geschroefd.
Dat is wel gebeurd in West-Duits-
land, waar voor de derde maal in
vier maanden getracht werd om
langs monetaire weg nieuwe stimu
lansen te geven aan de in het slop
geraakte economie.
Uit de begroting, die deze week
door de Britse minister van Finan-
ter tafel werd gelegd, bleek eens
te meer hoe moeilijk het is om, als
de economische wagen uit het spoor
is gelopen, de zaak weer goed te krij
gen. De Engelsen moeten er althans
op rekenen dat voor hen de buikriem
voorlopig niet losser wordt gemaakt.
De grote mate van werkloosheid is
daarbij de prijs die moet worden be
taald, hoè zwaar het ook valt
In de internationale financiële we
reld heeft alles een prijs. Zo
moet voor betalingsbalanstekorten
de prijs worden betaald van de be
stedingsbeperking.
Hoe sterk bij ons de zaken over
trokken waren toen de betalingsba
lans een tekort vertoonde van ruim
f 600 min is zo langzamerhand ieder
een wel duidelijk geworden. De prijs
daarvoor wordt tendele door de wer
kers in Twente betaald, die in een
structureel zwakke bedrijfstak, het
eerst het kind van de rekening wer
den. Ook hier is het dat elk huis
zijn eigen kruis heeft
Plotseling kan men ontdekken
dat iets verdwenen is. Een tijd
lang heeft men er niet naar om
gezien en ineens mis je het: het
is verdenen.
Zo gaat het met mensen, die
zich bewust worden: ik heb geen
hoop meer. De hoop is verdwe
nen! Wanneer en waar heb ik
hem het laatst gehad? In de
oorlogstijd was hij er we
hoopten op de vrede en op de
opbouw van een betere maat
schappij. Ondanks alle ellende
was die tijd vol beloften voor de
toekomst. Inmiddels zijn wij te
leurgesteld. De beloften kwamen
maar zeer ten dele uit. De vre
de was koud en voos. Is daar
door de hoop verdwenen?
Of kwam het later toen we
ons leven vol bouwden met luxe
en onze begeerten verzadigden
aan de welvaart, het geluk op
afbetaling kochten. Is de hoop,
de verwachting, daarin ge
smoord?
Of heeft de stille aanwezigheid
van de atoomkoppen ons de ge
nadeslag gegeven? Ergens heb
ben wij de hoop verloren! De
schrijver A. Camus schrijft:„Wij
moeten helder denken en niet
meer hopen". Dat is de mens
van deze tijd. W\j zijn geresig
neerd en cynisch. En de glans,
die de hoop aan het leven gaf,
is verdwenen.
Maar waarom liet verlorene
niet gaan zoeken? De verdwe
nen hoop moet toch terug te
vinden zijn? Iets zo waardevols
laat men toch zo niet zoek ra
ken? Speurende naar de bron
nen van de hoop, komen we tot
een ontdekking: de opstanding
van Jezus Christus is een bron
van hoop geweest voor de chris
tenen. Ik lees in de bijbelse en
cyclopaedic: „In het nieuwe tes
tament is de hoop gebouw op
de opstanding van Jezus!" Dat
klinkt als geheimtaal uit een an
der leven, maar zou dit bericht
niet te ontcijferen zijn?
Woord van
bezinning
Hoop berust immers op een
belofte, die niet teleurstelt. En
toen Jezus opstond uit de dood
en de zegels van het graf ver
brak. bleek de betrouwbaarheid
van Gods beloften! Daar kon je
op vertrouwen dat was geen her
senschim! En zo ontstaat een
gefundeerde hoop, dat Gods be
loften waar zijn. Op Pasen ont
springt de hoop der mensen: de
doodsgrens is doorbroken, Gods
woord houdt stand in eeuwig
heid.
Zoekende naar de hoop komen
wij uit op het Paasfeest. Daar
leren wij hopen op God. Niet
voor niets duurt de vreugdetijd
PAGINA 17
in de kerk van Pasen tot aan
Pinksteren toe. Meer dan ander
halve maand van het jaar staat
in het teken van Pasen! Want
het christendom blijkt een gods
dienst te zijn, die bouwt op Gods
beloften en leeft met een sterke
verwachting. Wat te verwachten
valt? Wat beloofd is? Ik noem
drie dingen:
2) het leven der doden.
3)de komst van Gods Rijk.
Deze hoop vind ik terug. Ik
hoop op het doorbreken van de
ware gerechtigheid en gruw des
te meer van alle onrecht, dat
geschiedt. Het verlangen naar
de komende gerechtigheid doet
mij dagelijks wegen zoeken om
een recht leven te leiden in deze
wereld. Geen cynisme houdt het
hierbij uit. Ik hoop op het eeu
wige leven. Dat geeft een zeldza
me waardigheid en gloed aan
ons dagelijks bestaan. Geen
mens is waardeloos en niemand
kan verwaarloosd worden.
Ik hoop op Gods Rijk, waarin
alles zijn bestemming vindt en
vrede het wachtwoord is- En tot
dat ogenblik moet ik steeds tot
mijzelf zeggen: „Wat buigt gij
u neder, 0 mijn ziel, en zijt gij
onrustig in mij? Hoop op God!"
J. Happee,
Evan.-Luth. precL
te Leiden.
l.elden: l!er\orm<le gemeente.
Pieterskerk: 10.00 do P. Kloek.
Hooglandse Kerk: wegens
tie geen dienst.
Marekerk: 10.30 ds J. M. D. van den
Eerg, 5 uur ds L. Kievit.
Oosterkerk: 10 uur ds G. Moen te
Alphen a. d. Rijn.
Bethlehemkerk10 uur ds Joh.
Poort.
Maranathakerk: 9.00 uur ds H. J. v.
Achterberg.
Bevrijdingskerk: 10.30 ds. H. Bou-
ter, 7 uur ds H. Bouter.
Koningskerk10.00 ds. L. Kievit.
Vredeskerk: 10.00 ds D. J Vossers. 7
uur ds W. G. Meijering te Voorschoten
Ver. Vrijz. Hervormden10.30 uur ds
T. Brulnsxna te Leiden.
Egllse Wallone: 10.30 uur Pasteur F
le Cornu.
Academisch Ziekenhuis: 10 uur ds
J. E. Brederveld.
Diaconesseruhuls: 10.30 uur ds R. de
Vries te Katwijk aan Zee.
Jeugdkerk L.H.J.-gebouw: 10.30 u ds
A. J. Lamping. Er. Lutherse Kerk: 11.45
uur ds J. A. Eekhof en ds A. H. van
den Heuvel. Studentendlenst.
Geref. Kerk: Zulderkerk: 10 uur da
Haverkamp, 5 uur dr F. H. van Meyen-
leldit te Hilversum.
Petrakerk. 10 uur ds Bovenberg. 5
uur ds Haverkamp. 7 uur de heer Sip-
ke v. d. Land. Wassenaar. (Dienst met
belangstellenden
Oude Vestkerk: 10 uur dr. v. d.
Zwaan, 5 uur ds Maaskant.
Maranathakerk: 10.30 uur dr F. H.
von Meyenfeldt, 5 uur ds v. d. Berg,
Sasseiihèlm.
Bevrijdingskerk9 uur dr F. H. ven
Meyenfeldt. 5 uur ds Bovenberg.
„Groenhoven": 10 uur ds Maaskant
Jeugddiensten
De Mirt: 10 uur Ouderend lenst.
Doopsgez. Gem.: 10.30 uur ds H. v.
Bil der beek.
V. Apost. Kerk: (Hoge Rijndijk 24).
9.45 en 4 u. dienst, donderdag 7.45 u.
dienst.
Vrije Kath. Kerk Vreewijkstraat 19)
1n zich voortdurend aan te
;ew« 1 aan snelle veranderingen zo-
getT 1 techniek als in economische
J Bdigheden. zo schreef de di
van de Algemene Bank Ne-
:"iave d >n het jaarverslag.
wordt voor de ondernemer zo
v t merhand een kruis hoe snel
gebi tiuktietechnieken zich wijzigen
t/m Ike aanpassing er nodig is om
weer nieuwe produkten aan
'kt te brengen.
gelijks is een artikel mge-
gee: of de concurrent staat- alweer
I ten nieuw merk klaar dat nog
kwaliteiten zou hebben dan
Veranderingen
Pradukt is in een bepaalde pre-
Üe slechts een beperkte levens
moe ^horen, al zijn er uiteraard
dam re' artikelen die zich onder de
naam kunnen blijven aandie-
ÏJ Wie zou menen dat Blue Band
Mjd dezelfde samenstel-
lte{t als de voor vele haast le-
.oni nsche tijd van voor de oorlog
it het mis. Unilever zou in de jou-
j_(f "nenstelling waarschijnlijk
Pakje meer verkopen
m dan de wasmiddelen met of
tr cadeau, met of zonder luxe-
II kklng, met of zonder het won-
Wdel. Haast geen dag gaat
zonder dat iets nieuws op de
i komt.
""f Taak van kapitaal
Mg Her de vooruitgang ln kwali-
,n prijs staat doorgaans het
oori dat er voor zorgde
"Idoende investeringen konden
Jt| gefinancierd om de nieuwe
"hies mogelijk te maken.
concern a^s de Koninklij
ks ^U-groep gaf ln de afgelopen
zeD; Jwen in Nederland f 1,85 mil-
50u't voor investeringen in kapi-
1 Aderen, terwijl over de gehele
ffo;: d gerekend een investering
Ij v«rrlcht van f33,4 miljard. Al-
een zeer kapitaalkrachtig con-
kan zich dergelijke uitgaven
|f)| ^eren. Als het geld allemaal
\W 8e zakken van aandeelhouders
boeten komen door middel van
Jean Genet, geboren in 1910 in een kraamkliniek in Parijs,
is een van de verbazingwekkendste en zeker ook aangrijpendste
literaire talenten van deze eeuw. Zijn moeder was niet ge
trouwd en heeft haar pasgeboren zoon overgelaten aan pleeg
ouders, een boerengezin in Morvan .Het kind Jean schijnt een
rustig en gehoorzaam schepsel geweest te zijn totdat hij op zijn
tiende jaar beschuldigd werd van diefstal. Sartre zegt in zijn
„Saint Genet, Comédien et Martyr" dat die beschuldiging hem
het besluit deed nemen een dief te worden. Dit boek is samen
met Genets eigen „Journal du Voleur" de informatiebron voor
dit uitzonderlijke schrijversbestaan.
Dagdromer
Kerkzaal (Zijlkwartier)9 u ds
Drie. 5 u ds Mlnnema. Herv. Gem.:
J. P. Honnef, 6.30 u. hr. J. v.
Genet zelf evenwel heeft gezegd
dat hij lui was en een dagdromer;
eigenschappen die hem in de jeugd
gevangenis van Mettray terecht de
den komen. Op zijn eenentwintigste
jaar hoorde hij voor het eerst zijn
care naam en afkomst. Om der wille
van het handgeld meldde hij zich
op die leeftijd bij het vreemdelin
genlegioen, waaruit hij kans zag on
middellijk te deserteren met mede
neming van enige officierskoffers.
Tussen zijn twintigste en dertigste
jaar leidde hij een zwervend bestaan
in Spanje, Italië, Joegoslavië,
Tsjechoslowakije. In Polen werd hij
het land uitgezet wegens een poging
valse bankbiljetten uit te geven. Ge
nets reactie op Nazi-Duitsland is
even merkwaardig als tekenend voor
zijn levensopvatting. Hij heeft hier
over gezegd, dat hij zich daar in een
land vol georganiseerde bandieten
voelde: een land vol dieven waarin
stelen niets anders was dan gehoor
zamen aan de staatsorde. En aange
zien dat soort gehoorzaamheid nu
precies was wat hij niet zocht, trok
hij zo snel mogelijk naar oorden
waar hjj zich weer de banneling bui
ten conventie en moraal kon voelen.
Via België ging hij naar het eigen
iand terug en belandde van de ene
gevangenis in de andere.
Hoe vreemd het ook klinkt, het is
juist te zeggen dat de gevangenis
Genet tot schrijver gemaakt heeft.
Het is ook weer aan Sartre dat hij
verteld heeft hoe hij eens, hoewel
nog preventief, gevangeniskleren aan
kreeg, maar werd ondergebracht
een cel met andere preventieven, die
hun gewone kleren droegen. Deze
hoonden hem en daagden hem uit
te doen wat één van hen in hun
ogen zo goed kon, te weten verzen
schrijven. Genet nam de uitdaging
aan en schreef zijn „Condamné
Mort" een eligie voor de moorden
Maurice Pilorge, aan wiens naj
dachtenis hij later dit NotrePi»»-
boek heeft hü in 1942 geschreven
in de gevangenis van Fresnes.
Het verhaal een roman is het
moeilijk te noemen is een com
binatie van autobiografie en droom
van een gevangene. De verteller, de
„ik", zit in de gevangenis en schrijft
over Divine, die hij tevens zelf ge
deeltelijk ook is. „Want u twijfelt er
natuurlijk niet aan dat het per slot
van rekening mijn eigen, ware of val
se, noodlot is dat ik, soms als een
>od dan weer als een staatsieman
tel, om Divines schouders drapeer",
staat er te lezen op blz 50. Wat het
autobiografische betreft, Divine heet
c-igenlijk Louis Culafroy en is een
dorpsjongen die in Parijs belandt.
Ook de moeder van Divine is een
figuur de wijst in de richting van
het eigen jeugdleven. Het „sprookje
"an Divine" is de geschiedenis van
en publieke jongen „verteld in het
vrouwelijk en mannelijk door elkaar,
naar gelang het mij uitkomt". Er
zijn haar vriend i',Lieverd" en haar
vele „vriendinnen" en het geheel
speelt zich af in een onderwereld. Ik
zeg opzettelijk niet de onderwereld,
want deze onderwereld van Genet is
Genets wereld met een minimum aan
bovenwereld.
Nadat de uitgeworpen verteller de
wereld van „les justes" heeft afgewor
pen, heeft hij dat ook zo volledig ge
daan dat de wereld van moraal en
conventie, de normale wereld dus.
eigenlijk nog beleefd wordt als een
totaal vreemd gebied dat zelfs geen
emoties meer verwekt. De af gezwo
renen wereld is alleen nog een soort
sta-in-de-weg, een onverplaatsbare
tots waar je omheen moet zien te
lopen en waaromtrent emotionali
teit even onredelijk zou zijn als bij
een echte rots op je weg.
Genet heeft zich een eigen wereld
gecreëerd en daarin alles onderge
bracht aan gevoelens van liefde, vai.
I bewondering, genegenheid en religie.
Het is een wereld van de homo's,
van de moordenaars en van de die
ven en nu niet beschreven van bui-
JEAN GENET
maar beleefd als de enige bestaande
wereld: de wereld van mensen die
alleen zichzelf en elkaar hebben. Te
gelijkertijd Is het een droomwereld,
de droomwereld van de opgeslotene
in zijn cel. Een opgeslotene die
blijkt door de daad van het schrijven
zijn bezeten demon een god te
kunnen maken, van zijn erotische
fantasieën liefdesverzen en van zijn
boeven ongecompliceerde wezens met
een soort primordiale onschuldigheid.
Surveillance" (Onder Toezicht) waar
in Lefranc een moord pleegt om te
bewijzen dat hij werkelijk behoort
tot de authentieke misdadigers, de
misdadigers van geboorte om zo te
zeggen: een plaats die hem door zijn
medegevangene Yeux-Verts ontzegd
wordt. Als deze hem dan npg af
wijst. wordt hij zich zijn totale ver
latenheid bewust. Later zal Genet
deze problematiek verder doortrekken
naar de, oorspronkelijk afgewezen,
„boven" wereld met zijn op mythe
HeillffP llPflpriallPul gebaseerde macht, in „Le Balcon".
iiciuhr IHU(II^Iiei(l (Evenals „Haute Surveillance" in
ertaling verschenen, samen met „De
De verteller zelf staat niet Doven
zijn wereld en werpt deze „de an
deren" evenmin voor de voeten of in
het gezicht. Hij heeft zich zo totaal
vereenzelvigd dat het woord nederig
heid op zijn plaats is. Hij is nog ver
der gegaan: alles wat hij voelt aan
liefde en bewondering, aan vertede
ring en begrip heeft hij uitgestort
over de wezens die hij gemaakt heeft.
Om op dat woord nederigheid terug
te komen het is bij deze otale
aanvaarding van de wereld van het
kwade als de uiteindelijke menselijk
heid niet te verwonderen dat Sartre
een vergelijking trekt met de heilige
Teresa van Avila en zijn boek ook
„Saint Genet" genoemd heeft, waar
bij men dan wel rekening moet hou
den met Sartres standpunt ten op
zichte van deze zaken. Die totale
aanvaarding kan mogelijk zijn oor
zaak hebber laatste de
angst voor 'raam Deze
cone.bTSjo 7 kunnen kken
des-FIeurs" opgedragen heeft. Dit tcnaf zoals gewoonlijk het geval is, i uit Genets i
toneelstuk. „Haute
Meiden" en „De Negers" in LRP
176i.
„Zelfbevrijding"
Het is ongetwijfeld zo dat „Onze
Lieve Vrouw van de Bloemen" beti
teld kan worden met alle synonie
men voor de immoraliteit die de mo
raal bedacht heeft. Wie meent deze
wel te kunnen verdragen, zal ont
dekken dat hij in dit boek te doen
heeft met een mens gewikkeld in een
aanhoudend proces van zelfbevrij
ding, dat hij geboeid zal worden door
de even grote als onverwachte lyri
sche kwaliteiten en dat in de afwisse
ling van afkeer en bewondering, de
laatste overwinnen zal. Wie meent
die niet te kunnen verdragen, moet
er niet aan beginnen want sensatie
is het laatste dat er in dit boek
te vinden is. De vertaling is zeer
goed.
CLARA EGGIXK
10.30 u. gez. H. Mis.
Evang. Lutli. Gem.: 10.15 u. ds J.
Ewuig. Chrlstengem(Mid'delstegr.
3): 1U en 5 uur dë hr Dikkes.
Leger des Hells: 10 uur heliiglngssa-
menkomst. 7.30 uur verlossingssamen
komst o.l.v. brig, en mevr. J.T. Dren-
tJe-Haas.
Christian Science (Steenschuur 6):
10.30 u dienst.
Rem. Kerk: 10.30 u ds J. Th. Mac
kenzie.
Baptlstengem.: 10 u ds J. Relling te
Bilthoven en 5 u ds. R. Relling.
Oud Katn. Kerk (Zw. Singel 50):
10 u Hoogmis.
Geref. Uem.: 10 en 5 u leesdlenst.
(Donderdag 7.30 u ds Schipaanboorü)
Geref. Kerk (Vrijgemaakt): 10 en
u ds J. v. d. Haar.
Chr. Geref. Kerk: 10 u dienst des
woords, 7 u ds W. van Dijk te Hllle-
gom.
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10 u
de heer P. Dryver te Voorschoten, 7 u
ds G. van Doorn. Geref. Kerk: 9.30 u
en 6.30 u ds J. W. van Hoek (H. A.).
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u Dien des
Woords. 2.30 u de heer J. van Leeuwen
te Nieuwkoop.
Alphen aan den Kljn Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat: 9.30 u d6
M. Haaiemaaljer, 6.30 u ds P. A. Le-
ieber. Kruiskerk, Gouwsluls: 6.10 uur
Zangdlenst, 6.30 u ds P. W. Spruljt te
Amsterdam (Open Deurdlenst). Op-
standlngskerk: 9.30 u ds P. A. Lefeber,
16.30 u. ds M. Hanemaaijer. Gebouw
Nabij: 9.30 u Jeugdkapel de hr J. J.
Petegem.
Martha-Stlchtlng10.30 u ds J. H.
Bogers.
Oudshoornseweg Wijk I: 10 u. ds G.
Cadèe, 7 u Jeugddienst ds J. van Ros
som te Voorburg met Zangkoor Ned.
Prot. Bond.
Slonskerk Wijk II: 9.30 u ds. H.
Koudstaal, 6.30 u ds A. van Eijk ie
Bergschenhoek. Gebouw Onderweg
Wijk III: 10 u dr A. van Haaf ten te
Waddlnxveen, 7 uur de heer C. Stroo
Koudekerk aan den Rijn. Geref.
Kerk: Maranathakerk Raadhuisstraat:
10 uur ds T. W. Penning te Zoeter-
meer, 6.30 u ds K. H. Scnurlng. Sal-
vatorlkerk W. de Zwijgerlaan: 10 u ds
K. H. Schuring, 6.30 u ds T. W. Pen
ning te Zoetermeer. Alphen-Noord:
Goede Herderkerk: 10 u en 6.30 u ds
L. van der Linde te Rijnsburg. Geref.
Kerk (Vrijgemaakt): Gebouw speel
tuinvereniging Bloemhof: 9.30 u lees
dlenst, 6.30 u ds H. Scholte. Chr. Ger.
Kerk, 10 u en 5 u ds I. van der Knljff
te Den Helder. Oud Geref. Gem.: 9.30
u en 4 u Leesdlensten. Rem. Geref.
Gem.: Geen dienst. Baptisten gemeen
te: 10 u de heer L. de Graaf, 6.30 u
ds M. Cohen Doopdlenst.
Benthuizen: Herv. Gem.: 9.30 en 6
u ds W. A. S. Laurense. Geref. Gem.:
9.30 en 6 u. da F. Harinck.
Bodegraven Herv. Gem. (Dorps
kerk) 10 u ds J. Kort leve te Klun-
dert. 6.30 u ds A. Lam, Zlerlkzee.
iSalvatorikerk) 10 u dB C. A. v. Har
ten, 6.30 u ds W. Rijnsburger te Amers
foort. (Bethlehemkerk): 9.30 u ds Bal-
ke, 6.30 u ds T. Oostenburg te Rot
terdam. Geref. Kerk: 10 en 6 u ds H.
v. d. Wey, Emmen. Geref. Kerk (vnj-
gem.)9 30 en 4.15 u ds Scholte. Ger.
Gem.: 10 en 6 u ds A. Hofman
Zeist H.A.). Evangelisch Lutherse
Kerk: 9 u ds A. Jense van Deventer.
Evangelisatiekring: 10 u eredienst, 6.45
u de hr A. Rozendal, Apeldoorn.
Boskoop: Chr. Geref. Kerk: 9.30
Leesdlenst, 2.30 u ds G. de Vries uit
Rijnsburg. Geref. Gemeente: 9.30
u Leesdlenst. Geref. Kerk: 9.30
u ds J. Spoelstra. Herv. Gemeente: 9.30
u ds A. de Leeuw. 6.30 u ds W.L. Heij-
mans. Ver. van Vryz. Hervormden: 7
u ds Bongaards uit Sliedrecht
Hazerswoude: Herv. Gem.: 9 30 u en
6.30 u ds G. Jonkers. Geref. Kerk: 9.30
en 6.30 u ds F. Pijlman te Katwijk
Zee.
Hillegom Herv. Gemeente: 10
ds C. Boogaard. 7 u ds J. Veenendaal
tiit Haarlem (Jeugddienst). Geref,
Kerk: 10 en 5 u ds W. P. H. Pouwels.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds W.
Dijk. Maranatha-samenkomst (Ge
bouw Haven 50): ev. J. van Veelen uit
Rotterdam. (Donderdagavond 8 u ln
Gebouw Haven 50. ev. Versteeg
Haarlem
lloogmade: Herv. Gem. 10 u ds Fred.
J. Broeyer.
Kat\v(jk aan den Kijn: Herv. Gem.
(dorpskerk) 9.30 u da W. Kool te Kat.
wijk aan Zee, 5.45 u ds J. M. D. van
den Berg te Leiden (Jeugddienst) (ka
pel Nieuwe Duinweg) 10 en 6.30 u ds
A. Baas. Geref. Kerk: 9.15 u ds R.
Vries te Katwijk a. Zee, 5 u ds A,
van Beek (Interkerkelijke dienst
gymnastieklokaal school Narcisstraat)
10.30 u ds J. H. Sillevis Smltt, voorm.
hoofdvlootpredikant der Kon. Marine.
Katwijk aan Zee: Herv. Gem.: Nieu-
ke Kerk: 10 u ds W. Chr. Hovlus, 6
kandidaat Bamhoorn van Sassenheim.
Oude Kerk: 10 u ds Jac. de Vos, 6 u
ds. D. Bonman leb Huiskerk: 10
A. Vink, 4.45 u ds W. Vroegindewey.
Hulpkerk Hoornes: 10 ti de heer De
Wit van Noordwijk. 6 u ds Jac. de Vos
Groen van Prlnstererschool: 10
G. Boer. Ziekenhuis Overduin: 10 u
ds J. G. van Ieperen. Zeehospitluni:
8.45 u ds G. Boer. Wljkzaal Ichthus-
kerk: 10 u Dovendlenst. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds C. v. d. Ent. Ger.
Kerk (Vredeskerk): 9.30 u ds Bakker.
5 u ds De Vries. (Trlumfatorkerk
9.30 u ds Van Beek, 5 u ds Bakker.
Geref. Kerk (vrijgemaakt)10.30 u en
5 u ds C. J. Breen. Katwijk B: 8.30
G. Th. Koopman. 7 u onbekend.
Koudekerk a d. Kljn: Herv. Gem.: 10
en 7 u ds Quak. Geref. Kerk: 10 en 7
u ds. Makklnga.
Leiderdorp: Ver. Vrijz. Herv. (Geb
Lindelaan 12 a): 7 u as G. Cadée uit
Alphen a/d. Rijn. Geref. Kerk: 10 u
ds F. Mlnnema. 5 u ds J. van Drie,
Leiinulden: Herv. Gem.: 9.30 u ds P.
L. J. Wapenaar. Geref. Kerk: 9.30 u en
7 u ds D. Rlngnalda te Putten.
Lissc: Herv. Gem. (Grote Kerk): 10
u ds S. Koolstra, 7 u ds G. Jongeboer
te Apeldoorn (Jeugddienst). (Heiv. ka
pel) 10 u ds J. M. Snijders, van War
mond. Geref. Kerk: 10 en 7 u ds AE.
van der Woude. Chr. Geref. Kerk: 10
en 4 u ds D. H. Blesma. Geref. Gem.
10 en 4 u ds W. Suyker. (Woensdag
7.30 u afscheid ds A. Elshout). Geref.
Kerk Vrijgemaakt: 10 en 4.30 u ds J.
J. Verleur. Oud Geref. Gemeente: 9.30
en 3 vi Leesdlenst. Ned. Prot. Bond.
Witte Zwaan: 10.15 u ds E. Frater
Smid te Amsterdam.
Nieuwkoop: Herv. Gem.: 9.30 u ds
D. Ollemans. 6.30 u ds P. Kloek te
Lelden. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u
kandidaat A. J. Dronkert te Lelden.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u
de heer J. van Leeuwen. Rem. Geref.
Gem.: 7 u ds J. Th. Mackenzie te
Oegstgeest.
N'leuwveen: Herv. Gem.: 9.30 u ds
Lalleman, 6.30 u ds J. Poort te Lei
den. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u d«
Th. Struys te Amsterdam.
NoordwRk aan Zee: Herv. Gemeente:
(De Rank): 9 en 10.30 u ds A. Os
kamp (Voorhout), 5 u ds D. Keunlng.
Geref. Kerk: 10 u ds W. Dekker. 5 u
ds H. A. van Bottenburg. Sole Mlo: 10
u ds C. Warner. Herv. Ger. Evangeli
satie VGLO-school, Schoolstraat 2):
10 u ds G. van der Kamp (Den Haag
3.30 u ds W. Chr. Hovlus (Katwijk a.
Zee.
Xuordwijk-Binnen: Herv. Gem.: 10 u
ds P. D. Steegman (Rotterdam). 7 u
ds H. J. v. Achterberg (Lelden). Ger.
Kerk: 9.30 u ds H. A. van Bottenburg
ds C. Warner. (Van den Bergh-
stlchtlng)11 u ds H. A. van Botten
burg. Ned. Prot. Bond: geen dienst.
Oegstgeest - Herv. Gemeente (Groe
ne Kerk): 9.30 u ds H. P. Hulsman
(Pauluskerk). 10 u ds W. E. Verdonk
m.m.v. kerkkoor, 7 u prof. dr E. Jan
sen Schoonhoven. (Rijnlands Lyceumi
10.30 u de hr B. van Luyn. Vrijz. Herv.
(Groene Kerk): 11 u ds M. J. Wagen
voorde. Geref. Kerk: 10 u dr J. M.
Vlijm. 5 u ds C. A. Verhoog te Oude
Wetering. Geref. Kerk (vrijgemaakt):
3 R. Brands. 3 u da J. J. Ver-
Lsterdam (jeugddienst). Ger.
1 u ds H. v. d. Berg, 5 u da
;waan te Leiden. Chr. Geref.
1.30 i
leur.
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30
ds. Van Noort te Vlaardingen. Gev.
Kerk: 9.30 u ds C. A. Verhoog. 6 u
ds Minnema te Leiderdorp. Rem. Ger.
dr W. Cramer.
ds Van Soest te Rotterdam. Chr. Ger.
Kerk: 9.30 u en 2.15 u Dlneet des
Woords.
Kynsburg
9.30 u ds H
Groenewoud. (Bethelkerk. Brouwer
straat): 9.30 u ds M. C. Groenewoud.
5 u ds H. van Gosliga. Geref. Kerk
(vrijgemaakt): 10 en 5.15 u ds J.Dou-
ma. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds G.
de Vries. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30
u ds B ijle velde 5 u da Boama. Marana
thakerk (voorkerkgangers van de Ra-
penburgkerk)8.45 u ds Bosma. 5 u
ds Baayen. Maranathakerk: 10.15 u d*
Baayen, 7 u ds Bljleveld.
Sassenheim: Herv. Gem.: 9 en 10.30
u ds W. H. Walvaart, 7 u ds H. A. Vis
ser. te Amsterdam
Kerk: 9.30 u
W. v. d. Zwaan 1
Kerk: 10 en 5 u prof. J. v. <L Schuit
te Utrecht.
Valkenburg: Herv. Gemeente: 10 u
kandidaat Bamhoorn te Sassenheim,
6.30 u ds Vroegindewey t« Katwijk a.
Zee. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u d«
Bouma. Ger. Kerk (vrijgemaakt) 10.15
en 5 u ds R. Brands.
Voorhout Herv. Gem.: 10 u ds A.
Oskamp.
Voorschoten Herv. Gem. (Dorps
kerk) 10 u. ds Saraber. 7 u ds Zijlstra
(Hulp en Heil): 10 u. ds v. d. Geest.
(Rijndijk): 10 u ds Meyerlng. Geref.
Kerk 9. 10.30 en 5 u ds Modderaar.
Geref. Kerk (vrijgemaakt) 8.30 u ds J.
v. d. Haar, 3 u ds Jac. van Nieuwkoop
Waddlnween Herv. Gemeente:
9.30 u ds J. Verwellus. 6.30 u ds D.
van Vliet te Zeiten-Anddst. (Wljkgeb.i
9.30 u ds D. van Vliet, 6.30 ds J. Ver
wellus. (Bethel): 9.30 u de hr J. Nlj-
enhuls. 5 u ds T. van 't Veld, 11.30 u
ds P. Fader. Malelse dienst. (Imma-
nuëlkerk)9.30 u ds H. Hutlng te Rot-
trdam.7 u dr A. van Haarlem. Geref.
Kerk: 9.00. 10.30 en 6.30 u ds J. Snoev
Chr. Afgeach. Gem.: 9.30 en 5 u d's
A. P. Verloop. Rem. Kerk: 10 u ds J.
G. Paardekoper te Hilversum.
Warmond: Herv. Gemeente: 10 u ds
H. G. Oostlnga uit Llsse, 7 u ds J. M.
Snijders.
Wassenaar: Herv. Gemeente (Dorps
kerk): 10 u dr Th. C. Frederikse. 7 u
ds J. A. G. van Zanten. (Klevletkerk)
9 u Jeugdkerk. 10 u ds J. T. Wiersma.
Deylerhuls: 10.15 u ds J. A. G. van
Zanten. Dorpscentrum: 10 u. Jeugd
kerk en kinderdiensten. Geref. Kerk:
Bloemcamplaan10 en 5 u ds L. Bech
(Zijllaan): 10 en 5 u ds D. van der
Meulen. Ned. Prot. Bond (Lange Kerk-
dam): 10.30 u prof. dr J. Sperna Wel
land. Amstelveen. Johanneshuis)
10.30 ds J. F. Kruyt. Herv. Ger. Evan
gelisatie (Dorpshuls): 10 en 5 u de nr
C. Kestlng te Dirksland.
Drijvei
9.30 en 6.30 ds Rethmers (H.A.).
Zevenhoven: Herv. Gem.: 9.30 u ds
Poot te Woerden. Geref. Kerk: 9.30 u
7 u ds Meinders (H.A.).
Zoet er wou de: Hen-. Gem. 10 u en
Doorn.
Zwamnierdam: Herv. Gem.: 10 u en
6.30 u ds C. L. v. d. Broeck. Geref.
6.30 u ds J. Wagenaar.
geen dienst.
