Een verrassend jeugdige
Rubinstein in Beethoven
Unieke spionzender in
in ijsgrot gevonden
Pittige documentaire
over Warren-rapport
Onverwoestbaar vitaal pianist
Onthutsend aantal
toevalligheden
VRIJDAG 14 APRIL 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
LAATSTE MEESTERCONCERT K. en O.
De eeuwig-jeugdige, nu 81-jari-
ge kaarsrechte Arthur Rubinstein
kwam, zag een voor hém volge
stroomde zaal en overwon.
Op slag en zonder enige reserve.
Onverwoestbaar vitaal pianist als
hij is, was hij vanzelfsprekend dè
sensatie op dit laatste concert in de
Meesterserie van K. en O.
Dit z.g. „Keizerconcert", opgedra
gen aan Aartshertog Rudolph, open
baarde Beethovens genialiteit in
volle rijpheid. Onbegrijpelijk is het,
dat dit concert, in 1810 door Karl
Czerny op een weldadigheidsconcert
geïntroduceerd, geen succes werd.
Maar men bedenke hoe groot de
geestelijke en technische spanning
voor de executant moet zijn, om dit
virtuoze cpncert in het schoonste
licht te plaatsen.
Rubinstein kan dit nog onvoor
waardelijk, in een strak moderne op
vatting, zonder overdreven excessen
bewijs hoe hij met zijn tijd is mee
gegaan. Wie er zich op zijn leeftijd
zo grandioos en met blijkbare
grenzeloze liefde aan kan wijden,
met zulk een kritstalhelder toucher
en zulk een toegewijde zielsverbon
denheid, moet Beethoven terecht héél
hoog schatten. Dit van Rubinstein
to weergaloos te horen, was werke
lijk een uniek gebeuren, tot stand
gebracht door een uitzonderlijke fi
guur. De veelzijdige Rubinstein, die
reeds als wonderkind de wereld door
grote zeggingskracht en indringend
interpretatievermogen zijn gehoor in
zijn ban bracht, blijkt nog niets ver
loren te hebben van zijn verwonder
lijk magistrale macht, zijn ab
soluut verzekerde rust in het Ada
gio! en zijn vervoerende vaart
in het Rondo, dat de harten sneller
doet kloppen. Er wordt in het flon
kerende passagespel geen noot ge
mist, de trillers klinken feilloos en
reeds onmiddellijk in de energieke
openingscadens ervaart men de to
tale ongebrokenheid van de man. die
dit heroïsche opus in hoofd en hart
Een kunstenaar van <le „oude
stempel"?
Welnee: verrassend jong waren
visie op en spel in het Vijfde Piano
concert van Beethoven, dat Rubin
stein, hoe talloos veel malen in zijn
leven ook vertolkt, overbracht alsof
het voor hemzelf, maar ook voor de
toehoorders volkomen nieuw was.
een reproduktie, waarin ner
gens over de détails heen gemusi
ceerd werd, maar die telkenmale trof
door duidelijke en heldere accenten,
waarbij toch ook de grote lijn be
waard bleef. Een levendige en be
zielde realisatie, die aan expressivi
teit niets te wensen overliet en daar-
ils een kostbare en welluidende
afsluiting van deze Meesterserie kon
gelden.
Met zülk een ftfozart in het hart,
Dat Rubinstein na zijn absoluut
moeiteloze en zegenrijke vertol
king de geestdriftigste ovaties kon
incasseren en daarin het orkest,
dat hem onder leiding van Van Ot-
terloo al even feilloos begeleidde, ve
le malen spontaan liet delen, bewees
hoe sterk hij in alle opzichten deze
perfecte samenwerking gewaardeerd
had.
Men was begonnen met de noviteit
„Two pieces for orchestra" van de
aan het Residentie-Orkest als fagot-
tist verbonden Amerikaan Norman
Sherman, die hierin wel uit een
geheel ander compositorisch en
I voor velen bevreemdend vaatje
1 tapte.
Volkomen consequent zijn deze
twee stukken opgebouwd volgens het
I twaalftoonsysteemhet eerste date
ren.. uit 1954 markant en bondig, het
tweede, daterend uit 1959. meer
lyrisch van karakter. Helder en door-
zichtlg zijn de structuren, doch Sher
mans cerabrale en seriële taal lijkt
door de latere muzikale ontwikkeling
alweer in menig opzicht ach
terhaald.
Op ons persoonlijk hebben zijn
composities, ondanks de voortreffe
lijke instrumentatie waarin ook het
slagwerk een woord meespreekt, wei
nig indruk kunnen maken. Het is nog
te vroeg om vast te stellen, wat
hiervan op den duur beklijven
zal, temeer omdat bij Sherman
slechts in geringe mate sprake is van
originaliteit, die ons in veel andere
moderne composities wel tegemoet
treedt.
Deze „Two pieces" konden het
dan ook niet verder brengen dan een
beleefdheidsapplaus, vooral ook
voor de verzorgde weergave, waaraan
Van Otterloo al zijn, naar ons ge
voel, overbodige aandacht had be
steed.
Na de pauze werd eenzelfde aan
dacht zeer terecht besteed aan de on
vergankelijke Mozart: diens bewogen
en weemoedige 40ste symfonie in G
(K. V. 550) weer eens te horen, was
een balsem voor de ziel.
ADVERTENTIE
Schakelen of automatisch?
(Waarom niet allebei tegelijk?!)
iVaarom niet een Simca 1000 sémi-automatisch?
Oan kiest u even onderweg! Dan zet u de selectie-
handle op „Stadsverkeer/Bergland" of op „Buiten
weg" en u rijdt alleen met gas. Of u gebruikt die
zelfde handle als een gewone schakelpook! Onge
lofelijk vernuftig. Past weer helemaal bij Simca.
Waarom niet een échte auto, een comfortabele
4-deurs(!) Simca 1000 sémi-automatisch. De nieuw
prijs is laag en de inruilwaarde hoog! Proefrit kost
u niets en verplicht u tot niets.
SIMCA 10» AUTOMATISCH VANAF f 6095.—
SIMCA
NEDERLAND NV.
SIMCA
Voor LEIDEN EN OMGEVING
AUTO BIERMAN N.V.
Stationsweg 1117, Leiden - Tel. 01710—40447
I Voor NOORDWIJK. KATWIJK e.o.
V AUTOMOBIELBEDRIJF VERHART
SIMCA van de Mortelstr. 98, Noordwjjk - Tel.
ARTHUR RUBINSTEIN-
(Foto L.D./Holvast)
i men ooit wil kennis maken met
aangrijpende Mozart dan kan
•hier terecht. Alle smartelijke
schrijven, waaraan hij tijdens het
schrijven onderhevig moet geweest
zijn, vinden hier hun uitlaat. Van
Otterloo en de zijnen gaven aan he
leze symfonie zo duidelijk to
uiting komende heftig gepassioneer
de gevoelsleven van de grote Salz-
burger alle facetten mee, waar zijn
muziek om vraagt.
t ieder de riskante levenstor
en gerust trotseren.
Zoals dat ook bij hem uiteindelijk
het geval is geweest.
Grè Brouwenstijn
zingfm Berlijn
Mevrouw Gré van Swol-Brouwen-
stijn is gistermiddag van Schiphol
naar Berlijn vertrokken.
Vanavond zingt zij in de opera
„Electra" in het BerliJnse operage
bouw, morgen keert zij alweer naar
ons land terug.
„Ik ga niet meer op die lange, ver
moeiende tournees naar andere con
tinenten", zo verklaarde opera-zan
geres voor haar vertrek. „Vroege heb
ik dat met veel plezier gedaan, maar
Je bent dan minstens drie weken weg
en dat duurt me te lang".
De verste reis. die haar dan ook
wacht, is die naar Rusland. In decem
ber jl. trad zy op in Moskou en
Leningrad. Dat is haar zo goed be
vallen. dat ze een nieuwe Russische
aanbieding heeft aangenomen om be
gin volgend Jaar weer op te treden,
ditmaal in Kiew en in steden langs
de Zwarte Zee.
Na de zomervakantie zal mevrouw
Van Swol in ons land in „Tann-
hauser" en „Der Rosenkavalier"
zingen, voornameiyk in de drie gro
te steden.
Ned. Dagbladunie:
grote expansie,
dalende winst
en het Algemeen Handelsblad) kan
opnieuw terugzien op een jaar van
grote expansie. De winstmarge is
echter verder ingekrompen. De om
zetten zijn in nagenoeg alle sectoren
van het bedrijf gestegen.
De omzet van het concern is 17,1%
hoger geweest dan in 1965 en steeg
tot f80,6 min (v.j. f68.8 min).
Het totaal van de oplagen der
dagbladen van de N.V. is gestegen
van 378.000 tot 425.000. De
groep Algemeen Dagblad heeft in
belangryke mate tot dit succes by-
gedragen. De gemiddelde adverten
tiebezetting van de dagbladen der
N.V. was 5Vi% hoger dan in 1965. De
omzet van drukwerk aan derden is
gestegen met 18%. De kosten incl.
afschyving en interest, namen toe
met 18,2% tot f77,2 min (v.j. was de
sty ging 15 ,2%). De belangrijkste kos.
ten door reorganisaties enz. zyn
grotendeels ten laste van de exploi
tatierekening gebracht.
Door de verhoogde kosten komt
het geconsolideerde bedrüfsresultaat
iets lager uit op f3,43 min (v.j. f3,53
min)en de netto winst op f 2,14 min
tegen f 2,29 min. Ter verdeling is be
schikbaar f 1,09 min (v.j. fl,02 min).
Voorgesteld wordt een onveranderd
dividend van 12% over het v*n f5.11
min. tot f6,24 min. verhoogde kapi-
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Vertrouwde sfeer van
weleer nog steeds bij
Holel-Café Restaurant
„SEINPOST"
NOORDWIJK AAN ZEE
Kon. Wilhelmina Boulevard 17
Telefoon 01719—2515
Vrij uitzicht op zee.
Eigen parkeerruimte en Midget
Golfbaan.
Overdekte en onoverdekte terrassen.
HET GEHELE JAAR GEOPEND
Na arrestaties in Noorwegen en Zweden
(Van onze correspondent)
Een ongetwijfeld zeer zware slag
heeft de wereldomvattende Sowjet-
russisische spionnenorganisatle ge
troffen nu men in Noorwegen 'n sen-
tationele ontdekking heeft gedaan.
Men heeft namelijk op aanwijzingen
van de spionnen die men heeft ge
arresteerd by het oprollen van een
organisatie, die heel Scandinavië
schijnt te omvatten, beslag kunnen
leggen op een unieke spionagezender
die eerst sedert korte tyd door Rus
sische spionnen wordt gebruikt.
Het is een zogenaamde ohiffreet-ap
paraat, een codeermachine waarmee
de Russische geheimedienst h^ar spi
onnen uitrust en waarmea.het rno-
geiyk schijnt te zyn rapporten die
in code zyn geschreven bliksemsnel
te zenden.
Sedert men in 1966 tot de ontdek
king kwam dat de Russen gebruik
maakten van deze hypersnelle me
thode, heeft men naarstig getracht
in het bezit te komen van een der
gelijk toestel ten einde het geheim
te kunnen ontsluieren en achter de
sleutel van de code te kunnen komen.
De Amerikaanse C.I.A. bood direct
na het bekend worden van het nieuws
aan om experts ter beschikking van
Ensemble' speelt Dallas9
(Van onze kunstredaktie)
De televisie heeft een miljoenenpubliek zó dicht met de neus
op de wereldfeiten gebracht, dat de belangstelling er sterk door
geïntensiveerd is. Het toneel kan zich aan die ontwikkeling
niet ontrekken, wil zich niet meer alleen bepalen tot luchtig
amusement, maar haalt de actualiteit op steeds ruimer schaal
in huis.
Kritisch
In de laatste tyd zyn er theater
documentaires over de concentratie
kampen, de atoombom en Vietnam
te zien geweest. De Belgische Joui-
nalist Jean Francis heeft de reeks
aangevuld met in journalistiek-dra-
matische vorm zyn twyfel over de
grondigheid van het onderzoek uit te
spreken, dat de commissie Warren
naar de moord op Kennedy heeft in
gesteld. Er zyn vele redenen om aam
het uitgebrachte rapport te twyfe-
len. Het aanzien van de V.S. «s nu
door een tweeslachtige houding van
de Amerikaanse regering geschaad.
Enerzyds heeft men met het uit
brengen van een rapport een demo
cratische opening van zaken willen
geven, maar dat streven is anderzyds
door mystificaties en leemten in het
onderzoek ernstig ondermynd.
Jean Francis heeft zich kritisch
opgesteld tegenover de commissie
Warren en in het byzonder het po
litic-onderzoek in Dallas, Met de
voorhanden zynde gegevens heeft hij
een soort persconferentie opgebouwd,
waarin Warren en de procureur-ge-
Tel. 01719—2829. I neraal van Dalles, Wade, de veelal
cynische vragen over het onderzoek
door journalisten proberen te beant
woorden. Korte getuigenverklaringen
en projectie van foto's en tekeningen,
die met de gebeurtenissen in Dalles
na 22 november 1963 samenhan
gen, vormen een aanvulling op deze
strijd met argumenten, waarin de
nadruk gelegd is op de onvolkomen
heden. De even zovele argumenten,
die vóór de opvatting van Warren
cjl (dat Lee Oswald werkelijk de in
dividueel opererende moordenaar
van de president was) pleiten, ko
men door de aard van het stuk „Dal
las" minder naar voren.
Bezorgdheid
De Brusselaar Jean Francis geeft
slechts uiting aan een algemeen le
vende bezorgdheid willen geven over
de wijze waarop blijkbaar zeer een-
zydig naar een verklaring is gezocht,
van iets dat een wereldcris had
kunnen veroorzaken. Heeft de Ame
rikaanse regering goede redenen om
bepaalde feiten niet openbaar te
maken? Pas ver in de volgende
eeuw zullen die feiten aan het licht
komen
Ondertussen heeft Francis op een
overzichteiyke wijze alle aspecten
van belang nader bekeken, van de
fatale schoten tot het doen en la
ten van de nachtclubeigenaar Ruby
toe. Daarby valt een onthutsend
aantal toevalligheden op als om.
overlyden van vele personen, wrier
verklaringen van belang zouden kun
nen zyn.
Journalistieke prestatie
Dat de Waalse journalist in
de normale zin een goed toneelstuk
heeft geschreven kan men niet zeg
gen. Het is waarschynhjk beter om
Een scène uit „Dallas". Links
Jan Apon, rechts Herman Vink.
Noorse binnenlandse veiligheids
dienst te stellen, die het apparaat
in detail zouden bestuderen en copië-
Eén der copieën, zo zei men bij
C.I.A., laten we gaarne in massief
goud uitvoeren als een geschenk aan
onze Noorse collega's als dank voor
deze ontdekking.
De beide in Noorwegen gearres
teerde spionnen werden naar Bak-
fjord gevlogen, het plaatsje waar
de laatste weken verbiyf had
gehouden. Daar wezen ze de plaats
de verstopte zender aan. Enkele
by behorende delen liggen echter nog
in een met ys overtrokken grot ver
borgen; men zal proberen het ys met
behulp van vlammenwerpers te doen
smelten.
Een andere arrestatie heeft reeds
in Zweden plaats gevonden, zodat
men fclians 3 arrestanten heeft. Dat
aantal zal echter gedurende de ko
mende dagen groeien aangezien men
drie verdere arrestaties, twee in Zwe-
t één in
Finland, op het oog heeft. Tn Zwe
den hebben de spionnen voorname
iyk hun aandacht geconcentreerd op
de Bofors-wapenfabrieken en de Saab
fabrieken, die het nieuwe Zweedse
jacht-straalvliegtuig „Viggen" en
verschillende nieuwe raketsystemen
ontwikkeld hebben.
van een uitstekende Journalistie
ke prestatie te spreken, die een don
ker moment in de wereldgeschiede
nis tot een boeiend beleven maakt.
Meer dan 20 leden van „Ensem
ble" hebben gisteravond in het Glo
be-theater in Eindhoven de Neder
landse première in tegenwoordigheid
van de schrijver gespeeld, iwx
het vóór en tegen met gloed uit
gebracht in een sobere, precies op
maat gehouden regie van Tcne
Brulin, die er zyn Nederlands re
giedebuut mee maakte en helaas
daarmee ook als regisseur afscheid
van het toneel sdhijnt te willen ne-
De enige meer persoonlijke rol
was die van de vrouw van Lee Os
wald, zeer aannemelijk gekarakte
riseerd door Slgrid Koetse Een
naar voren tredend aandeel In deze
boeiende toneel-documentaire
verden Herman Vink, Jan Apon
Guus Verstraete.
Minder aanvoer
van bloemen bij
H.B.G. in Lisse
De gladiolenveilingen bij H.B.G. in
Lisse gaan nog steeds door, maar de
aanvoer is gering, al blijft de be
langstelling bestaan.
De aanvoer op de H.B.G.-bloemen-
veiling was iets minder dan voorgaan
de week. De kwaliteit was goed en
de pryzen eveneens. By de tulpen
noteerde Apeldoorn per bos f 1,30-
f 1,50, Aureola fl,35-fl,45, Edith Ed
dy f 1,25-f 1,30.
De narcissen van de koude grond
noteerden o.a. Actaea f 2,20-
f2,60, Carbineer f2,60-f2,80. Carlton
f 1,90-f 3,10, King Alfred f2,50-f2,80.
Mary Copeland f2,90-f3,10, Texas
f2.90-f3.30 en Verger f2,20-f2,80.
Er was beduidende aanvoer van
gerbera's, irissen en rozen die een
goede prijs maakten, alsmede
van pot- en perkplanten.
Pornografisch
komplot opgerold
(Van onze Haagse oorrespondent)
De Haagse recherche heeft een
wydvertakt komplot opgerold, dat
zich sinds 1963 heeft bezig gehouden
met de vervaardiging en het verto
nen van pornografische films. Ten
behoeve van een klantenkring, die
afkomstig was uit alle delen van
Nederland werden in Den Haag por
nografische films vertoond tegen een
entreeprijs van 20 gulden oer per
soon. De organisatoren hielden zich
ook bezig met „post-order" verkoop
van pornografische foto's. Er zijn ten
minste zeven arrestaties verricht. In
afwachting van hun berechting zyn
de verdachten inmiddels weer op
vrye voeten gesteld.
Hoofdpersonen in het komplot ziin
een 51-jarige Hagenaar en een 38-
Jarig fotomodel. Zy waren de organi
satoren en de hoofdrolspelers in de
films. Een boekhandelaar trad onder
meer op als cameraman. Verder
verdachten zyn een 40-jarige com
mies by het ministerie v. Onderwijs,
een 51-jarige Haagse tekenaa.. en
twee Haagse fotomodellen van res-
pectieveiyk 30 en 32 jaar oud.
Botsingen tussen
Israël en Syrië
gaan voort
Een legerwoordvoerder in Damas
cus heeft gisteren meegedeeld, dat
by een nieuw incident aan de Sy-
riscih-Israëlische grens woensdag 3
Israëlische militairen zyn gedood
en twee gewond Een Israëlische pa
trouille stak kort voor het middaguur
in het noorden de bestandslyn over,
om 200 meter binnen Syrisch grond
gebied door een Syrische patrouille
onderschept te worden. Aan Syri
sche zyde zouden geen verliezen zyn
geleden.
Dit was de tweede dag dat het aan
de grens tot botsingen kwam na de
hevige slag van afgelopen vrydag.
