Bedoelingen
nog in het
van de
duister
N.P.D
gehuld
Onderzoek onderwijs
IJsland: wel lid van
de NAVO, maar zonder
leger en zonder vloot
Gat slaat in drukke
winkelstraat Arnhem
S. Melse overleden
Haagse banketbakker
bekent 35 inbraken
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1967
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 13
IVestduitslands N.P.D. en het fascisme (HI en slot) j Collecte voor BliksemsneUe reactie
(Van onze correspondent in Bonn)
Adolf van Thadden is de voornaamste spreker van de NPD.
lij is aanzienlijk intelligenter dan de voorzitter, de cement-
naker Thielen, en ook veel radicaler. Hij was de voorzitter van
ie DRP, de „Deutsche Reichspartei", voor welke partij hij zelfs
nige tijd - de meeste mensen zijn dat vergeten - in de Bonds-
lag zitting had. De DRP is in november 1964 in de NPD op-
egaan, hoewel 50% van de huidige staf van de NPD nog steeds
it oud-leden van de DRP bestaat. Het orgaan van de oude
IRP, de „Reichsruf", is in handen van von Thadden gebleven,
laar het heet nu als orgaan van de NPD: „Deutsche Nach-
ichten".
ONCURRENT
De .Deutsche nachrichten' van
b Thadden is natuurlyk een con-
enzeitung' van dr. Frey. De ,Sol-
enzeitung' van dr. Frey. De ,sol-
pnzeitung' is echter nog weer zo-
radicaler dan de .Deutsche
phrichten', dat het bestuur van
NPD dat alles doet om zich
ïans voorlopig keurig te gedragen
met het blad van dr. Frey niets
maken wil hebben. De .Soldaten-
üng' is overigens het op een na
otste weekblad in de Bondsrepu-
>k. Maar ook Von Thadden en
.Deutsche Nachrichten' weten
i wanten. Niet alleen roepen zij op
.zelfbezinning op de gezonden
itskrafte' van het volk'.
)ok deed Von Thadden eens een
ïval (in het nummer 7 van 1965)
de dichter Heine: .Heine is Jood.
omdat de lyriek nog meer dan alle
lere dichterlijke dingen uitdruk-
g is van het nationale karakter
van de volksziel, daarom kan Hei-
onmogelijk de grootste Duitse
hter na of tegelijk met Goethe
[erhaling
log niet zo lang geleden waren
0 personen de Stadthalle van Bad
desberg binnengestroomd om Von
idden te horen. Nog eens 1000
uwsgierigen konden niet meer
ir binnen. Is de NPD een herha-
van de nazi-partij?, vraagt Von
adden zichzelf en zijn gehoor in
Godesberg. .Neen', zegt hij dan,
t de nationaal-socialistische
tij was het werk van één man',
verdere argumenten slaan dan
een tang op een varken: .Duits-
d is gedeeld, de NPD is democra-
!h. wij willen zoveel mogelijk kie-
s om ons heen verzamelen en hen
uigen van de doeltreffendheid
onze actie'.
zij haar kind weer naar school kun
nen sturen zonder angst te hebben
dat hü niet meer terug komt zoals
hij is weggegaan'.
Op het gebied van de buitenlandse
politiek komen de sprekers van de
NPD nooit verder dan vage opmer
kingen over een verenigd Europa,
maar het is daarbij nooit zeker of
ze niet de .idealen' bedoelen waar
mee de Waffen-SS door Europa trok.
De oplossing voor de deling van de
beide Duitslanden is even eenvoudig
als verbazingwekkend: de Bondsre
publiek en Frankrijk sluiten zloh aan
bij oommunistisch China en dwingen
dan deSowjet-Unie de teruggave van
de vroegere Oostduitse gebieden af.
Standen
Al deze uitlatingen vertonen een
fascistische geaardheid, hoewel het
hoofdkenmerk van een fascistische
staats-idee: de standen-vertegen
woordiging, ontbreekt. Onophoude
lijk verkondigen de sprekers van de
NPD dat zij de grondwet van de
Bondsrepubliek eerbiedigen, haar
staatsvorm behouden willen. Op het
ogenblik is het voor alle betrokkenen
die tegenover de NPD staan van het
grootste belang uit te vinden, wat de
ware bedoelingen van haar leiders
zijn.
Elk van de hierboven uit de mond
van Von Thadden en zijn helpers ge
citeerde redenaties treft men her
haaldelijk bij de gemiddelde Duitser
aan, wanneer hij uit zijn tent is ge
lokt en ,de waarheid spreekt'. Met
een dezer opmerkingen is deze Duit
ser nog geen fascist <of nazi). Wan
neer hij meer van deze ideeën tot de
zijne maakt, wordt het anders. Hoe
radicaler hy wordt en hoe minder
eerbied hij blijkt te hebben voor an
dermans geestelijk en materieel be
zit, des te meer wordt hij van fascist
tot nazi (omdat het laatste een mis
dadige vorm van het eerste is).
In 1969
IJsland kan worden beschouwd als
een groot vliegtuig-moederschip met
de bijzondere eigenschap, dat het niet
tot zinken kan worden gebracht.
Reeds bij het begin van de tweede
wereldoorlog wilde Duitsland IJs
land bezetten. Ten einde deze opera
tie, „Icaros" genaamd, te verhinde
ren bezetten Britse strijdkrachten
het eiland in mei 1941. In Juli 1941
werden de Britten vervangen door de
Amerikanen die Kevlavik kregen als
vliegtuigbasis. Zy verlieten IJsland
tegen het einde van 1947, maar keer
den er in 1951 lerug. Sedertdien „ijn
de Amerikaanse strijdkrachten ge
leidelijk aan verminderd en thans
beperkt tot de bezetting van ge
noemde vliegtuigbasis.
De aanwezigheid van de Amerika
nen op IJsland is meer dan eens ge
stuit op verzet van een klein deel
van de IJslandse bevolking. Onlangs
nog verklaarde de IJslandse eerste
minister. Benediktsson, dat zijn land
GESTAPOCHEF
het verdrag met de Verenigde Staten
kan opzeggen .mits een opzegtermijn
van één jaar in acht wordt genomen.
Echter, aangezien IJsland wèl lid
van de NAVO is. maar zelf geen le
ger heeft, noch een vloot, zou het
zelf de Amerikaanse strijdkrachten
niet kunnen vervangen. Om deze re
denen beschouwt men de aanwezig
heid van de Amerikanen op Kevlavik,
ondanks alle nadelen, toch nog als de
beste oplossing.
IJsland heeft een oppervlakte van
103.000 km2 (ruim drie keer Neder
land) en telt 190.000 inwoners.
[Reykjavik, de hoofdstad, heeft ruim
I 77.000 inwoners, Kevlavik ruim 5000
Brand in Zeereep
Omstreeks half drie gistermiddag
brak er brand uit in de Zeereep na-
by het kampeerterrein in Katwijk
aan Zee. Vermoedelijk is de brand
ontstaan doordat kinderen met luci
fers speelden.
Tot nu toe spelen de NPD-ers de de
mocraten. Maar in de toekomst zal
de strijd gaan tussen de cementma-
ker Thielen, een ultra-rechtse bur
german, maar geen radicaal, en de
geslepen Adolf von Thadden, wiens
radicalisme waarschijnlijk geen
grenzen kent. Wellicht tegen de
bondsdagverkiezingen van 1969 zal de
sluier vallen. De 24.000 leden zullen
dan moeten kiezen. Ongeveer een
derde van hen is naar de huidige
schattingen voor een gematigder
koers.
De angst voor ontmaskering bij het
NPD-bestuur la op het ogenblik
echter nog zo groot, dat kandidaat -
leden uiterst pijnlijk op hun verle
den worden onderzocht. Vooral
jeugdleiders neemt men ongaarne
aan, omdat tot iedere prijs verme
den wordt, dat zich jeugdgroepen
binnen de NPD vormen, die op de
Hitlerjugend zouden kunnen lijken
Een aantal rechts-extremistische i
jeugdgroepen heeft zich bij de NPD j
al aangemeld, maar werd afgewezen.
Een strenge ideologie-cursus zorgt er
voor dat de sprekers van de partij
niet uit hun rol vallen, zoals herhaal
delijk al met de verstokte nazi's
leden van de NSDAP van het eerste
uur gebeurde. Wie zich ernstig
verspreekt, wordt meteen geroyeerd.
Niemand kent de toekomst van de
NPD. Wel staat vast dat met deze
intelligent georganiseerde partij het
apparaat er al is, dat in handen van
iedere tot nu toe onbekende volks
menner Duitsland opnieuw maar
dan voor het laatst in de afgrond I
kan storten.
minder validen
De huis-aan-huis-collecte voor
mindervaliden van alle gezindten
zal gehouden worden van 20 tot 25
februari. Op zaterdag 25 februari is
er een straatcollecte. De besturen
van de gezamenlijke bonden vragen
collectantentricesdie hieraan wil-j
len medewerken. Collectanten kun- j
nen zaterdag 25 februari in gebouw
„Ons Centrum", Hooigracht 84 Lei
den de bussen afhalen en inleveren
tot 6 uur.
Jeugdcentrum
„In den Moriaen''
Tot de vele activiteiten, die het
Jeugdcentrum „In den Moriaen" re
gelmatig ontwikkelt, behoort sinds
enkele jaren de inrichting van
een tentoonstelling van creatief werk
van de leden. Zaterdag zal dit werk
(schilderijen, tekeningen, boetseer-
en soldeerwerk) worden geëxposeerd
in het LH.J.-gebouw aan het Leven
daal. De expositie omvat circa hon
derd werkstukken. Aangezien gelijk
tijdig een tentoonstelling van de zus
terorganisatie „Rehoboth" wordt ge
houden: „700 jaar Leiden", heeft het
bestuur van „In den Moriaen" beslo
ten de expositie ditmaal uitsluitend
voor leden en enkele belangstellen
den toegankelijk te stellen.
In Breestraat
Bloembakken
beschadigd
van militaire chauffeur
Onbekenden hebben in de afgelopen
(verkiezings) nacht op de Leidse
Breestraat hun vernielzucht ooi-
gevierd Vanmorgen vroeg bleek
namelyk dat alle grote bloem
bakken in de onmiddellijke om
geving van het Stadhuis omver
waren geworpen. De met veel zorg
door de Leidse Plantsoenendienst
opgekweekte plantjes werden alle
vernield. De schade zou ongeveer
vierhonderd vijftig gulden bedra
gen.
Bekende figuur in gereformeerd Leiden
In de ouderdom van bijna 75 jaar
is in Leiden overleden de heer S.
Melse, oud-hoofdambtenaar by de
Raad van Arbeid in deze stad en
een vooraanstaande figuur In het ge
reformeerd kerkelijk leven.
De heer Melse werd op 12 april
1892 in Nieuwdorp (Zeeland) gebo
ren. Hij was tot 1919 als onderwij
zer werkzaam in Heinkenszand, in
welk jaar hij in Leiden bij de Raad
va/n Arbeid in functie trad. HU bleef
daar werkzaam tot zijn pensionering
in 1957. De heer Melse diende de
Geref. Kerk van Leiden eerst als
diaken en vervolgens een groot aan-
j tal jaren als ouderling. Hy was tot
1 zijn dood scriba van de Geref. Kerk.
I De thans overledene maakte deel uit
van de particuliere synode van Zuid-
Holland en was lid van een acht
tal generale synoden Deze diende
hij ook in enkele deputaatsschap-
pen, waarvan genoemd moet worden
het werk onder de studenten. HU
was bovendien voorzitter van de zen
dingscommissie in Leiden.
De begrafenis heeft maandagmid
dag plaats na een rouwdienst in de
Zuiderkerk .waarin dr. K. Dronkert
voor zal gaan.
(Van onze Arnhemse correspondent)
Vijftien dienstplichtige militai
ren, leerlingen van de school voor
reserve-officieren van de LU A in
Ede hebben het aan de 20-jarige
dienstplichtige soldaat Theo G. P.
Bloemenkamp te danken, dat ze gis
termiddag rustig hebben kunnen
zwemmen. Niemand van de groep
heeft zich gerealiseerd, dat de mili
taire vrachtwagen, waarmee ze naar
het Arnhemse Sportfondsenbad wer
den gebracht, in een gat van vyf
meter breed en vele meters diep had
kunnen storten, dat gistermiddag op
de drukbereden Steenstraat In de
Gelderse hoofdstad plotseling in de
weg sloeg.
Het ls tot niemand doorgedron
gen. dat wanneer chauffeur Theo
Bloemenkamp niet bliksemsnel had
gereageerd toen hij op anderhalve
meter afstand het gat zag ontstaan
er zeker een aantal gewonden zou
zfjn gevallen. „Zelf had lk de meeste
kans dood te zfjn geweest, want voor
in zo'n wagen ben je alleen maar
beschermd door een linnen dak". Dit
vertelde gisteravond de kalme sol
daat, die pas in de diensttijd auto
heeft leren rijden en pas sinds drie
maanden ervaring met het rij
den van een vrachtwagen heeft.
De sensatie was gistermiddag klok
slag één uur In het centrum van
Arnhem groot toen plotseling in de
drukke Steenstraat een enorm gat
sloeg. Gedurende lange tyd moet een
lekke rioleringsbuis het zand onder
het wegdek hebben weggespoeld. Al
diverse malen was de weg ter plaat
se verzakt en even zo vaak had de
dienst gemeentewerken de kuil weer
opgevuld met asfalt. Gistermorgen
hebben diverse mensen wederom ge
constateerd, dat de Steenstraat over
een breedte van vijf meter was ver
zakt. „Zeker wel tien centimeter",
zei een sigarenwinkelier, die vanuit
zijn zaak het verschil heel duidelijk
kon constateren. Tegen twaalf uur
In de middag vond hij de toestand
van het wegdek zodanig dat hU ge
meentewerken waarschuwde. Da
klacht was al in behandeling, zo
werd hem gezegd. Na precies een uur
was het zover, dat het gat ln het
wegdek sloeg. Het gebeurde op het
moment, dat een met stenen beladen
vrachtwagen over de bewuste weg
denderde. Pal achter deze vrachtwa
gen reed de militaire kolos bestuurd
door Theo Bloemenkamp.
Sensatie
HU vertelt: „Ik reed met een
snelheid van ongeveer 40 kilometer,
toen ik vlak achter de wielen van
de vrachtauto met stenen plotseling
de grond zag wegvallen. Wat er al
lemaal door mUn hoofd heeft ge
spookt op dat moment, weet lk niet
meer, ik dacht er alleen maar aan.
dat ik dat gat op anderhalve meter
afstand voor me moest ontwijken en
ook flitste het door mUn kop, dat ik
niet het trottoir op kon omdat daar
mensen hepen. Geremd heb ik. ge
remd uit alle macht en ik heb het
stuur zo omgegooid dat de wielen
in ieder geval niet in het gat kwa
men. Toen alles achter de rug was
stond de vrachtwagen precies voor
het enorme gat.
Staatssecretaris
Beweringen
VON THIELEN
)an komt Von Thadden op de
eds terugkerende kwestie waarom
ij Duitsers ons nog steeds moeten
en uitschelden'. En hij-..antwoordt
n zoals gebruikelUk: .Wordt de
gelsen dan soms nog gevraagd ver-
twoording af te leggen voor de
ssamoorden op de boeren, of vóór
Suez-expeditie? De Fransen voor
misdaden van Napoleon, de Rus-
i voor die van Stalin, de Amerika-
i voor Hirosjima en Nagasaki? Al-
n de Duitsers moeten nog steeds
antwoordehjk worden gesteld!'
fan volgt de even raadselachtige
dreigende formule: .Duitsland
tft recht op die gebieden, waarin
1 Duitse volk sinds eeuwen is op-
[roeid'. Vervolgens komen de gast-
«tders aan de beurt en de ontwik-
ingshulp, waarbij nooit het voor
lid ontbreekt van het wat overja-
e gouden bed van de Ghanese mi-
tersvrouw. ,De negermammie ge-
•fde dat ze daarin zeker beter Lon
pen', roep Von Thadden uit en
t gehoor lacht zich wild.
(muestie
Onvermijdelijk eist Von Thadden
een algemene amnestie voor de
genaamde oorlogsmisdadigers'.
d van de argumenten: ,In de
üdsrepubliek, zo wordt beweerd,
1 idt Iedere tien minuten een zeden-
liet plaats. De politie staat mach-
oos, omdat haar ambtenaren over
hele wereld worden uitge-
lurd om onderzoekingen te verrich-
i voor nieuwe processen tegen oor-
smlsdadigers'. En dan roept Von
adden onder luide bUval uit: ,Ein-
m moet de Duitse vrouw en moe-
r ln Duitsland 's nachts weer over
straat kunnen gaan zonder angst
worden overvallen, eindelUk moet
BESCHULDIGD
Helmuth Reinhard, de voormalige
chef van de Gestapo in Oslo. is gis
teren in Baden-Baden officieel be
schuldigd van moord en medeplich
tigheid aan moord op meer dan vUf-
honderd Noren tUdens de tweede
wereldoorlog. De slachtoffers waren
voornamelijk Joden. De nu 55-Jarige
Reinhard wordt ervan beschuldigd
opdracht te hebben gegeven voor de
deportatie van meer dan vUfhondedr
Noorse Joden naar Duitse concen
tratiekampen in november 1942.
Militairen van de in de nabUheid
gelegen radlopost probeerden met
brandblusapparaten te blussen doch
slaagden daarin niet. De inmiddels
gealarmeerde brandweer had de
duinbrand spoedig onder controle en
wist een uitbreiding te voorkomen.
De aandacht wordt er op geves
tigd dat in dit gedeelte van het jaar
het hoge duingras en helmbeplan
ting mede in verband met de vorst
zeer droog is en uiterst ontbrand
baar, zodat het spelen met vuur en
achteloos wegwerpen van peukjes,
dient te worden vermeden.
Een 19-jarige banketbakker uit
Den Haag is door de Haagse po
litie ingerekend. HU wordt er van
verdacht 35 inbraken te hebben ge
pleegd in de tUd van ongeveer vier
maanden. De banketbakker heeft In
middels een bekentenis afgelegd. De
totale waarde van de buit bedroeg
meer dan f 15.000,-
Op een van zUn karweitjes
nam de man zijn 20-jarige
broer mee, die ook is aangehouden
en ingesloten.
De banketbakker werd aangehou
den op grond van zUn signalement,
dat door een nachtwaker was ver
strekt. De nachtwaker liep tegen de
inbreker aan in de nacht van za
terdag op zondag, toen deze zUn uxg
wilde slaan in een zaak in de Haag
se binnenstad. Zondag werd hU aan
gehouden. HU droeg een kostuum, lat
uit een kledingzaak aan de Grote
Marktstraat was verdwenen. HU had
schoenen aan, die uit een zaak in de
Spuistraat waren gestolen.
In zUn woning trof de politie vele
goederen aan. die buit waren ge
maakt bU inbraken in de omgeving
van de Dierenslaan. DaarbU was ook
een voorwerp, dat uit een winkel
werd meegenomen, waar elektro
technische apparaten worden ver
kocht. BU die inbraak werden even
wel ook een wascombinatie, een tele
visietoestel, een radio en een gas
haard ontvreemd. Het bleek, dat de
ze grotere spullen bU de broer van
de banketbakker thuis lagen.
De Inbreker was slechts één keer
met zUn broer op stap geweest, 34
keer ging hU in zUn eentje uit in
breken. DaarbU werden heel ver
schillende goederen buitgemaakt, zo
als projectoren, bonbons, lakens en
slopen, radio's, geld en sigaren. HU
brak voorts in in een groentezaak
en vier keer snuffelde hU in een
schoolgebouw rond.
Commissie van
Universiteit
geïnstalleerd
Aan de Leidse Universiteit is gis
teren door de rector magnificus, prof.
dr. K. A. H. Hidding, geïnstalleerd
de oommissie Onderzoek van Onder
wijs, die tot taak heeft de instelling
voor te bereiden van een bureau
voor Onderzoek van OnderwUs.
Van deze oommissie, die wordt
voorgezeten door prof. dr. J. P. van
de Geer, maken voorts deel uit prof.
mr. A. R. Bloembergen, prof. dr. A
E. Cohen, prof. dr. P. J. Thung, dr.
R. Louw, drs. C. E. Vervoort en de
Leren E. M. F. Wiercx van RhUn.
ing., adviserend lid en J B. F. van
Hasselt namens het Praesidium Fa-
cultatum. Secretaris van de commis
sie is drs.P. L. Offerhaus.
De oprichting van een commissie
Onderzoek van Onderwijs berust, al
dus prof. Hidding, op de praktische
noodzaak een beter inzicht te krUgen
in de totale onderwijsproblematiek
van de universiteit, die het gevolg is
van de voortdurende schaalvergro
tingen van het hoger onderwijs
een toenemend aantal studenten,
hoogleraren, staf. enz. waardoor
het geheel niet meer te overzien,
laat staan te leiden is. Aan de an
dere kant echter, wil de maatschap-
PU terecht Inzicht hebben in de wU
ze, waarop de steeds groter wordende
bedragen, die in het hoger onder-
wUs worden geïnvesteerd, worden ge-
bruikt.
De werkzaamheden van de com
missie zullen niet tot Leiden beperkt
blUven. maar geschieden binnen het
kader van de reeds bestaande regi
onale samenwerking met Delft en
Rotterdam.
De rector magnificus (staan
de) spreekt de commissie toe tij
dens de installatieplechtigheid.
(Foto LD/Holvast)
Na de officiële installatie voerde
de voorzitter van de nieuwbenoemde
commissie, prof. Van der Geer, nog
een ogenblik het woord. HU herin
nerde eraan, dat de werkgroep van
de sociale wetenschappen zich met
een memorandum tot de senaat l»ad
gericht om de instelling van de oom-
j missie te bepleiten. De veelheid van
vragen betreffende nieuwe ontwikke
lingen op het terrein van studiepro
gramma en andere facetten van de
universitaire gemeenschap maken de
oprichting van een bUzondere onder-
zoe k commissi e noodzakelUk. De voor-
1 zitter zegde toe. dat de commissie
haar beste krachten zal geven aan
de uitvoering van de opgedragen
taak. Na afloop werd een dronk uit
gebracht op vruchtbaarheid van de
I toekomstige arbeid.
over stijging
defensielast
zijn onjuist"
In de periode van 1957 tot en met
1966, waarin het nationaal inkomen
steeg van 32 tot bUna 70 miljard
gulden en de totale overheldsultga-
ven meer dan verdubbelden van bU-
na acht miljard gulden tot rond 19
miljard, stegen de defensie-uitgaven
van 1845 miljoen tot 2790 miljoen
gulden. Dat is in percentages van
liet nationaal Inkomen uitgedrukt
een vermindering van 1.8 procent,
namelUk van 5.8 naar vier procent.
„Ik teken daarom ernstig protest
i aan tegen beweringen over stijgende
I defensielasten. want die zUn perti-
nent onjuist". Dit zei vanochtend in
de legerplaats Oirschot de heer PeU-
I nenburg. staatssecretaris voor de
landmacht.
I In percentages van de overheids
uitgaven ls de vermindering van het
defensie-aandeel in de gemeenschap-
pelUke voorzieningen nog duidely-
ker. namelUk van 23.4 procent in
1957 naar weinig meer dan de helft:
14.8 procent. In die cUfers zUn bo
vendien nog meegerekend de bedra
gen die sinds 1956 aan de defensie
begrotingen zUn toegevoegd wegens
algemene salaris- en pensioenmaat
regelen. Als men deze kort op de ab
solute totaalcUfers van de defensie-
uitgaven blUkt het eigenlUke defen
sie-budget al vUf jaren lang rond de
twee miljard gulden te schommelen,
waaruit ook alle prUsstUgingen be
streden moesten worden. Opmerkin
gen over stUglng van de defensielas
ten zUn dus. hoe dan ook bekeken,
volkomen bezUden de waarheid. Het
tegendeel ls ln sterke mate het geval,
aldus de staatssecretaris.
