Taxi naar de hel en
worstelen
met Superman
Internationaal
Drieduizend
Nog groter
Helse taxi
Mode
Weekeindbljlage Leldsch Dagblad
Zaterdag 28 januari 1967
Het publiek verdringt zich voor het hypermoderne kermisorgel op het stationsplein van Hannover.
de meeste kermis-exploitanten
hebben andere dingen aan het
hoofd. De koffers worden haastig
uitgepakt. En dan wordt de stad
verkend, grondig, café in restau
rant uit. Ze nemen alvast een voor
schotje op het feest dat morgen
begint.
Kermis in hartje winter *t is
iets ongewoons. Maar het is dan
ook geen gewone kermis, zoals wij
de volgende dag merken: het pu
bliek dat langs de tientallen at
tracties zó uit de fabriek en
veelal niet eerder vertoond
schuifelt, komt zich hier beroeps
halve vermaken, de gezichten in de
plooi, met streng keurende blik
ken.
De kermis, grotendeels onderge
bracht in hallen, is in feite een
vaktentoonstelling van de toeleve
ringsindustrie voor het kermis-
bedrijf, met opzet vastgekoppeld
aan het dertiende congres van de
European Showmen's Union, om
dat „Hannover nu eenmaal niet
zoveel heeft te bieden als Parijs of
Amsterdam". Vandaar dus de ge
dachte om het nuttige met het aan
gename te verenigen. Geen nieuw
idee overigens, want al eerder wer
den dergelijke exposities in Berlijn
(1911), Hannover (1954) en Stutt
gart (1956) gehouden. Maar deze
kermistentoonstelling is de eerste
van internationale opzet. Al zijn de
meeste stands in Duitse handen,
daarnaast zijn er vrij veel Itali
aanse, verscheidene Franse, Belgi
sche en twee Nederlandse exposan
ten.
Een van die twee Nederlandse
deelnemers is het Nijmeegse Las-
bedrijf, sinds tien jaar gespeciali
seerd in kermisattracties en vooral
bekend door zijn reuzenraderen
(het eerste in Europa sinds die van
't Weense Prater werd in Nijmegen
gebouwd) en twisters. De stand
ziet er vrij onopvallend uit, maar
er hangt een interessante werk
tekening. Technisch adviseur A. G.
Smits (33) is niet al te scheutig
met bijzonderheden, uit concurren-
tieoverwegingen („we gaan heel
goed met elkaar om, maar ik kén
dit wereldje, je moet voorzichtig
HANNOVER, januari Op zijn
revers draagt hij een opzichtig
speldje met de woorden „Wir ge-
ben uns Mühe". Zijn gezicht draagt
duidelijk de sporen van de moeite
die hij zich heeft gegeven, voor
al de laatste dagen èn nachten.
Karl Heinz Bötticher (Nedersak-
ser, eigenaar van een schiettent en
niet meer een van de jongsten) is
een vermoeid man,als hij zich
zuchtend aan ons tafeltje neerzet.
Hij vertelt de voorgeschiedenis.
Met z'n zessen hebben ze er vanaf
mei aan gewerkt. Eerst leek het
niet veel te worden. Pas toen er
toezeggingen uit het buitenland
kwamen en de radio en televisie
belangstelling gingen tonen, ja,
toen kwam ook de Duitse industrie
over de brug, met zoveel materiaal
zelfs, dat de hele organisatie het
Nedersaksische zestal over het
hoofd dreigde te groeien. Maar ze
klaarden 't 'm toch maar, al moest
er op het laatst 's nacht worden
doorgewerkt.
Voor schiettent-eigenaar Bötti
cher is deze weken het bed dan ook
de zaligste attractie geworden die
hij zich kan voorstellen. Toch zal
er de komende nacht weer niet
veel van slapen komen: hij heeft
een groepje Zwitserse collega's
beloofd met hen de stad in te gaan
„bummeln", voegt hij er gelaten
aan toe. 't Is zijn laatste ronde in
de strijd tegen de slaap, voor de
kermis begint
Wij schrijven vrijdagavond de
dertiende. Voor de hoteliers van
Hannover is het allesbehalve een
ongeluksdag geweest. In één klap
kregen zij drieduizend gasten on
der hun dak geschoven: Schaustel-
ler, industriels foreins, spettacolo
viaggiante, showmen, teltholder en
hoe kermis-exploitanten ook in
andere talen mogen heten. Wie per
trein kwam, werd bij aankomst al
begroet door een voorpost van wat
hem elders in Hannover nog te
wachten staat: een pierement in
moderne verpakking voor het sta
tionsgebouw, waarvan de kleuren
tijdens het spelen steeds wisselen,
terwijl Engeltjes ijverig meebla-
zen en trommelen.
De inwoners van Hannover ra
ken er niet op uitgekeken, maar
lijkheden" als haanslaan, ganstrek
ken en katknuppelen allang waren
verdwenen, maar nu blijkt ook een
veel goedaardiger krachtpatserij
als het hameren op de Kop van Jut
een antieke bezigheid te zijn ge
worden. Juts plaats is nu ingeno
men door Superman, een dom uit
ziende tors met wie men hand in
hand zijn krachten kan meten.
Voor de corrida-liefhebbers is een
stier geconstrueerd, waarvan men
de horens moet samendrukken.
Van een andere wereld als het
ware is de zeepbellen-machine. De
dienst Gemeentewerken van Den
Haag had er tijdens het huwelijk
van Margriet en Pieter enkele
langs de route opgesteld, herinne
ren we ons, maar toen de verslag
gever de cameraman smeekte om
die dingen even in het beeld ta
brengen, deden ze 't niet. Maar de
ze werkt uitstekend. Het is een ver
nuftig apparaatje, dat in een paar
tellen honderden zeepbellen pro
duceert.
Er staan tientallen vaak bijzon
der fraai gemodelleerde botsautoo
tjes (te mooi om mee te botsen) en
mini-voertuigen voor kindercar-
roussels; die van Italiaanse makelij
zien er het strijdbaarst uit, maar
zullen pedagogisch ook wel het
meest aanvechtbaar zijn: jeeps en
vliegtuigen met vrij natuurgetrou
we machinegeweren.
Wat zien we nog meer? Moderne
lichtreclames en affiches. Druk be
wegende poppen en dieren (o.a.
van de Duitse firma, die alle bewe
gende figuren op de Efteling heeft
gemaakt). Draaiende, licht sproei-
zijn"), maar dit wil hij er wel van
vertellen: de tekening stelt een
nieuwe attractie voor, de All-
Round Swing of Trabant, een soort
verbeterde twister, waarmee de in
zittende werkelijk alle kanten op
gaat, op en neer en heen en weer.
De eerste komt nog deze maand
klaar en is al verkocht aan een
exploitant in Worms.
Hij zegt ook nog, dat nieuwe at
tracties op tekening worden ver
kocht. Dat is voor de koper natuur
lijk wel een gewaagde onderne
ming, „maar als je als kermis
exploitant met iets nieuws komt,
is het altijd een gok. Na een jaar
ben je öf schatrijk öf straatarm".
Het NLB is verder van plan een
reuzenrad te gaan maken, dat nog
groter is dan dat in Wenen en bo
vendien transportabel. Het moet
een enorm gevaarte worden met 25
spaken en gondels die om hun as
draaien. „De plannen zijn al goed
gekeurd. We kunnen zo gaan
bouwen". En dat superreuzenrad
zal waarschijnlijk evenals de mo
norail, die enkele jaren geleden in
Nijmegen werd gemaakt, wel naar
Duitsland gaan. „Dat is onze beste
afnemer. De exploitanten bij ons
zullen zoiets duurs niet gauw ko
pen, want in Nederland zijn de ri
sico's veel groter. Men betaalt in
Nederland namelijk enorme pacht
sommen", vertelt de heer Smits,
„terwijl men in Duitsland slechts
een klein pachtgeld betaalt en pas
na afloop belasting naar verdien
sten. Komt er wenig binnen, dan
betaalt men ook weinig belasting.
Het risico is dus kleiner".
ende miniaturen van allerlei at
tracties. Ongelooflijk mooie en
dure woonwagens (meestal te
lang om in Nederland op de weg
te mogen komen) met uitschuif-
bare woonkamers en alle mogelij
ke ingebouwde luxe.
En de meeste kermis-exploitan
ten zijn er op gebrand met iets
nieuws te komen. Overal op de ex
positie komt men dan ook het
woord „neu" tegen, nieuw dit en
nieuw dat. Een kermis-exploitant
kan niet jaren achtereen met het
zelfde komen en daarop speculeert
de fabrikant. Met uitzondering van
enkele blijvertjes als b.v. het
vlooientheater, is het kermisbedrijf
nogal aan mode onderhevig, een
mode die wordt gedicteerd door de
ontwikkeling van de techniek en
de smaak van het publiek. Ach ja,
zo wisten we wel, dat „vermake-
Niet al het tentoongestelde is
voor de leek even belangwekkend:
wat valt er voor hem af te kijken
aan de nieuwste frituurbakken,
ijsapparaten en versterkers? Maar
de kermis-exploitanten blijven er
wel bij stilstaan.
De grote trekpleister van de ten
toonstelling is de splinternieuwe
„Höllentaxi" (heitaxi) met duivels
en heksen voorop de wagentjes, die
zijn gemonteerd op een razendsnel
roterende schijf, voor een deel aan
het oog onttrokken door een on
heilspellend stuk schilderwerk. De
Höllentaxi houdt zo'n beetje het
midden tussen een rupsbaan en een
spookhuis, maar is weer een tikje
sensationeler dan een van beide.
Vakmensen voorspellen de helse
taxi een grote toekomst: het pu
bliek wil immers steeds sterkere
sensaties ondergaan. Maar in Ne
derland zullen we hem wel nooit
te zien krijgen. De Höllentaxi kost
namelijk circa vier ton en dat is
voor iedere Nederlandse kermis
exploitant een te hoge investering.
En het hoge pachtgeld in ons land
weerhoudt ook Duitsers ervan om
Lees verder op LD Extra 2
Superman.
