nu in
Van Mierlo
van de blaffende
het rijk
honden
„Laster heeft vleugels
Lijsttrekker Democraten '66:
"DE KIEZERS VORMEN DE
MEEST VERGETEN GROEP"
Uit de journalistiek
WEGLOPEN
Biesheuvel vraagt:
,Open E.E. G. -grenzen
Belastingopbrengst
half miljard lager
dan was verwacht
MEVR. VAN SOMEREN CONTRA
KOEKOEK IN KORT GEDING
Man in auto
door stroom
gedood
■WOENSDAG 25 JANUARI 1967
LETOSCH DAGBLAD
PAGINA 9
(Door onze parlementaire redacteur J. J. Vis)
Mr. H. A. F. M. O. VAN MIERLO (35) is de lijsttrekker van de nieuwe politieke partij „De
mocraten '66", die streeft naar een ingrijpende verandering van ons politieke bestel.
De Democraten '66 willen een rechtstreekse verkiezing van de minister-president (waardoor
kabinetsformaties overbodig worden) en streven naar de invoering van een districtenstelsel,
waardoor de verhouding kiezer-gekozene zwaarder zal gaan wegen dan de verhoudingen tus
sen kiezer en partij en tussen gekozene en partij.
De partij beleefde zijn ontstaan in het afgelopen najaar en besloot een paar dagen vóór
nieuwjaarsdag aan de verkiezingen van 15 februari mee te doen.
De lijsttrekker beleeft een „beestentijd" en gaat geen avond voor drie uur naar bed.
als ik alleen in de Kamer kwam. Ik
zou natuurlijk blijven zitten. We zou
den ons dan na vier Jaar afvragen of
't zin heeft door te gaan. Ik zou pro
beren bepaalde functies van het par
lement accenten te geven. Als een
soort waterdrager zou ik ideeën aan
dragen, die nu niet doordringen. De
Kamer moet het effect hebben van
een soort ombudsman. We kunnen
misschien ook wel initiatieven in
dienen het hele wetgevend karak
ter van de Kamer is in onbruik ge
raakt. De partij is daarvoor een aar
dige brain-trust".
Tijd van dit gesprek: zaterdagmor
en. Plaats: zijn woonhuis aan de
msterdamse Herengracht, één hoog
ïhter in een lage brede kamer met
Itzicht op de tuin.
„Hoe voel je je nu uit de jour-
ilistiek, in de politiek?"
„De journalistiek leidt tot alles",
gt men in Frankrijk waar men een
•ant ook een mijnheer noemt. Ik
ib wel met een beetje pijn afscheid
(nomen van de krant. Mijn ge-
hiktheid voor de politiek zal pas in
praktijk blijken".
„Vertel eens wat van jezelf. Je
iebt zo veel voorletters. Ben je van
.uis uit katholiek?
„Ja, maar vijftien jaar geleden
wam het ongeloof opzetten. Er is
liet zoveel te vertellen. Geboren in
Jreda, opgevoed in Nijmegen bij de
ïezuïten, Canisiuscollege. Daarna de
tudentengemeenschap in Nijmegen,
.lechtenstudie met niet veel overtui-
pg. Ik geloof, dat het een zeer on-
uiste opleiding is zolang hij niet be-
.itemd is voor praktijk-juristen. Je
'•eert natuurlijk wel analystisch den
ten. Maar er zit vreselijk veel in
>an een keuze ontlopen. Tijdens
-nijn studie ben ik er vandoor ge-
:;aan een jaar naar Frankrijk,
kïet was ouderwets weglopen. Ik had
(«en zin meer om aan het proces
keel te nemen". Vertelt over zijn
tanse ervaringen: een paar maan-
en in Marseille op dè vissersvloot,
aarna als houthakker op het
landje St. Honorat tegenover Can-
is bij een Cistercienser klooster,
mend in een hutje tegen de kloos-
rmuur. Daarna op weg naar Span-
blijven hangen in de grensplaats
rpignan om geld te verdienen voor
t visum. Werd in Peipignan „re-
cteur-adjoint" van een plaatselijk
gblad. „Dat ben ik een tijdje ge-
^st. Toen was de storm uitgewoed",
eg terug naar Nijmegen en stu-
erde af in 1960. Daarna Het Han-
«sblad, „waarbij ik moet noteren,
t ik de journalistiek inging om na
1 denken over wat ik zou gaan
en".
Driekwart jaar geleden kwam l.et
<rste contact met de gelijkgezinden,
e de grondslag legden voor D'66.
:,ifan dat moment af is alles mis ge-
Laan, verdween de rust uit mijn le
ien. Driekwart jaar lang hebben we
eder stuk vrije tijd in D'66 geïnves-
eerd. Toen kwam ook het moment
.ran de loyaliteitscrisis. Overdag de
trant en daarbuiten datgene waar
je zelf aan hebt meegewerkt. De keus
|ls in dit geval wel begrijpelijk. Af
en toe is het wel onrechtvaardig, dat
het een kwestie van óf óf is. Maar
allebei kan niet. Het valt noch te
rijmen met onze opvatting van net
kamerlidmaatschap noch met de
journalistiek. Je kunt niet én toe
schouwer én deelnemer zijn".-*
Erkenning
„Hoe gaat het met de verkie
zingscampagne?"
„Dat is het moeilijkste deel. Er is
bij mij ontzaglijk veel veranderd, in
mentaliteit en in kennis van zaken.
Het is een soort spoedcursus. Zo'n
verkiezingscampagne heeft wel iets
van honden, die tegen elkaar staan
te blaffen. Je beseft, dat je in een
rijk bent gekomen waar je eigenlijk
niet veel te maken had". Vertelt over
de financiële problemen -van de cam
pagne. ,De campagne van Ed .van
Thijn (PvdA) voor de gemeente
lraadsverkiezingen kostte één ton. Wij
hogen blij zijn als we 30.000 gulden
tij elkaar krijgen. We worden over
stroomd met aanvragen op spreek
beurten, waarbij het wel opvallend
b, dat men geneigd is ons te stellen
op de hoogte van de bestaande par
tijen. Ze nodigen de vijf grote par
tijen uit, de PSP en ons. Er zit een
stilzwijgende erkenning in van de
publieke opinie. We zijn niet op één
lijn te stellen met de splinterpar
tijtjes". Zet uiteen, dat de bestaans
reden van D'66 niet ligt in een ra
dicaal idee, dat niet binnen een van
de grote partijen te verwezenlijken
is. „We stellen ons bewust buiten de
„grote vijf" met de hoofdbedoeling
deze te laten ontploffen. De vijf grote
partijen zijn niet meer in staat tot
een modern beleid. Ze roepen elkaar
(p. Zolang er één confessionele partij
is zullen er drie zijn. Zolang er één
confessionele kern in Nederland is
zullen er ook andere zijn. Ze staan
muurvast en immobiel tegenover el
kaar. De WD en de Partij van de
frbeid gaan wel meer in de richting
tan een politieke partij, maar in we
zen vertonen ze dezelfde kenmerken.
Enguêtes (zoals van het weekblad
Re vu) wijzen uit, dat er een ontzag
lijke behoefte is aan een directe in
vloed van de kiezers". Meent dat van
de grote partijen geen hervorming
te verwachten is. „Veel minderheids
groepen zijn met bebloede koppen
afgedropen. Van het Liberaal De
mocratisch Centrum hoor je niets
r. Tien over Rood zou niet zo
veel invloed gekregen hebben als
D'66 niet was opgericht. D'66 was
de Partij van de Arbeid een
waarschuwing. We zijn in een an
dere positie dan de kleine partijen.
We willen de huidige situatie door
breken. Als dat gebeurt en als de kie-
zich gaat uitspreken in grotere
politieke eenheden zullen we daar-
ons zelf opheffen".
Vier tot zes
„Rekenen jullie nog steeds op
vier tot zes kamerzetels?"
„Daar wordt steeds meer op gere
kend. Volgens het Veldkamp-onder
zoek (gepubliceerd door De Tele
graaf) krijgen we nu vier zetels, vo
rige keer twee. De manier van Veld
kamp is goed: een geheim stembil-
voor de ondervraagden. Volgens
de politicologen is dat de enige ma
nier om een juist beeld te krijgen.
Ga je de mensen naar hun stem
vragen dan krijg je geen duidelijk
beeld. Dat zie je. aan de CPN, die is
volgens de opiniepeilingen altijd klei-
dan in werkelijkheid. Volgens
Veldkamp zijn we van twee naar vier
zetels gegaan. Niets heeft meer suc
ces dan succes".
„Hoeveel leden hebben jullie?"
„In totaal 800 geloof ik. Er zit wel
groei in, maar onze acties zijn niet
gericht op ledenwerving. Er zijn veel
sen, die honderd gulden storten
met de uitdrukkelijke vermelding
„niet voor contributie". Lid worden
van een politieke partij daar den
ken ik weet niet hoeveel mensen niet
meer over".
Veelzijdig
Mentaliteit
„Jullie staatkundige ideeën
staan centraal. Waarom heeft D'66
daar zo'n uitgebreid programma om
heen gebouwd?"
„Je gaat materiële politiek voeren.
Daaruit moet een mentaliteit blijken.
We geven een richting aan. Als je
dat niet doet wordt je een vergaar
bak van ontevredenen, zoals Koe
koek, die zegt dat een kind een ver
kiezingsprogramma kan maken. Dat
is grote onzin. Koekoek vertolkt het
heimwee naar de eenvoudige maat
schappij. Dat is groeiende, omdat de
politici het vertikken uit te leggen,
wat ze doen. Zonder een compleet
programma weet je niet wat je ver
zamelt. Als het sociaal-economisch
een duidelijk behoudende teneur had
gehad zou ik zeker niet hebben mee
gedaan".
Niet in kabinet
„Gesteld, dat Jullie groot genoeg
worden, zit ei- dan een regeringsdeel
neming in?"
„Nee. Op zichzelf heeft het pro
gramma al een duidelijk oppositio
neel karakter. Ik acht het onmoge
lijk, dat een kabinet bereid is onze
hoofdwensen over te nemen. Je kunt
er niet mee gaan marchanderen. Je
zou moeten gaan doen wat Je be
strijdt".
„Wat heb je vroeger gestemd?"
,.KVP heel lang geleden. Ik was
toen al niet meer katholiek, maar
ik dacht nog, dat de KVP zich zou
deconfessionaliseren en een echte
partij zou worden. Ik heb ook wel op
de Partij van de Arbeid gestemd. Een
keer op Gruyters, maar dat was een
„Als jullie in de Kamer komen stem helemaal op de persoon. Ik
gaat D'66 dan een all-round politiek 1 heb verder PSP gestemd en ik heb
voeren, aan alles meedoen of zullen
jullie alleen accenten leggen op za
ken, die vooral voor D'66 van be
lang zijn?"
Dat hangt er van af hoe groot de
fractie wordt. Hoe groter de fractie
hoe meer mogelijkheden om een al
zijdige politiek te voeren. Als de frac
tie klein is zullen we bewust geen
veelzijdige politiek voeren. Ik zou het
voor mij persoonlijk ellendig vinden
vaak onthouden, omdat ik het
gewoon niet wist. 't Zou me niets
verbazen als 60 k 70 procent van de
mensen zich in het stemhokje ge
woon voor aap voelt staan. Er zit
een klein beledigend moment in, zo
eens in de vier jaar. Gisteren be
dacht ik iets geks: alle partijen heb
ben het over de vergeten groepen,
maar de meest vergeten groep zijn
eigenlijk de kiezers".
Voor Nederlands vlees
Minister Biesheuvel heeft gister
avond laat aan het einde van de bij
eenkomst van de raad van EEG-
landbouwministers zijn collega's ge
vraagd hun maatregelen tegen de
invoer van Nederlands rund- en var
kensvlees op te heffen. Zoals gemeld
zijn die het gevolg van een mond-
klauwzeer-epidemie in de provin-
Overijssel en in enige aangren
zende gebieden.
De minister meende, dat hij vrij
sterk stond. Nog verleden week heb
ben de veterinaire deskundigen van
de EEG verklaard, dat de genomen
maatregelen tegen invoer in geen
verhouding stonden tot omvang en
betekenis van de epidemie. Hij heeft
er bovendien op gewezen hoe streng
de maatregelen in ons land zijn om
dergelijke epidemiëen te beperken.
Dr. Van den Borm, de directeur van
de Nederlandse veterinaire dienst
kwam uiteenzetten wat ons land al
lemaal doet. Maar de Fransen kon
den moeilijk geloven, dat het moge
lijk is om bv. heel Overijssel herme
tisch af te sluiten.
Minister Fauré, die in de loop van
de dag een nederlaag had geleden,
omdat de ministerraad Frankrijk
niet wilde toestaan overtollig slacht-
pluimvee te laten inkopen en invrie
zen door de beroepsorganisatie, vond
trouwens het hele mond- en klauw-
zeerverhaal nogal irritant, hetgeen
bleek uit zijn opmerking: „Meneer
Biesheuvel, wy zyn hier toch niet
i een raad van veeartsen".
Toch heeft ook hy, evenals zyn
Duitse en Belgische collega's Ita
lië heeft de grens nog niet voor Ne
derlands vee gesloten toegezegd,
dat zo snel mogeiyk door hem zal
worden nagegaan of de grenzen van
hun landen eventueel wel voor le
vend Nederlands vee weer kunnen
worden geopend.
Minister Biesheuvel was gister
avond nogal optimistisch over de
kansen. Hy verwachtte, dat de gren
zen weer „snel" zouden opengaan.
Laboratorium voor
plasmafysica
De minister van Onderwijs en We
tenschappen, prof. rar. I. A. Diepen
horst, heeft gisteren in Jutphaas het
tweede laboratorium geopend van het
Instituut voor Plasmafysica van de
Stichting Fundamenteel Onderzoek
der Materie.
Het instituut legt zich toe op on
derzoek, samenhangend met het pro
bleem van de voor de energievoorzie
ning belangrijke atoomkernversmel
ting (kernfusie), of met andere woor
den, van het „temmen van de wa
terstofbom" voor vreedzame doelein
den.
(Van onze parlementaire redactie).
De belastingopbrengst zal dit Jaar
naar schatting 500 tot 600 miljoen
gulden lager zyn dan In de miljoe
nennota was geraamd.
Volgens minister Zyistra van
Financiën, die dat gisteren in de
Eerste Kamer bekend maakte, is deze
tegenvaller voor de schatkist een
duidelijk gevolg van de conjuncturele
situatie. De bewindsman voegde er
aan toe, dat de begrotingssituatie ook
nog wordt verslechterd door onvoor
ziene uitgavenstijgingen, vooral van
overheidspersoneel, en door een gro
tere overloop van uitgaven van 1966
naar 1967 dan was verwacht.
De tegenslag kan volgens prof.
Zyistra vergaande gevolgen hebben
voor de verhouding begroting ka
pitaalmarkt. By de begroting van
vorig jaar dat was een groot
pluspunt was geen beroep op de
kapitaalmarkt nodig. Door de nieuwe
situatie zou dit jaar intensief op de
open kapitaalmarkt moeten worden
geopereerd. „We moeten dat niet
doen", hield prof. Zijlstra de Senaat
„Het is onjuist om voor een
conjuncturele tegenvaller op de ka
pitaalmarkt aan te kloppen, ook al
omdat het ryk die zoveel mogelyk
vrij wil laten voor de gemeenten".
Ondanks dringende vragen liet de
minister in het midden hoe de weg
vallende ontvangsten dan wel moe
ten worden gedekt.
Zilvergeld
ders. Aanleiding was een vraag van
senator De Geer van Oudegein
(CHU) of verandering van het zil
vergehalte geen belangrijke baten
voor de schatkist kon meebrengen.
De minister bevestig re dat. .Maar",
zei hy, „ik zou het liefst de zilveren
munten houden. Ik vind ze erg mooi.
Een munt moet er gaaf uitzien. Stel
je voor dat er na verloop van tyd
koper tevoorschijn zou komen? Zo'n
munt zou er niet betrouwbaar uit
zien!"
Hy stelde dan ook nog meer zilve
ren punten in het vooruitzicht: do
vervangers van de laatste papieren
guldens en rijksdaalders. De begro
ting van het Staatsmuntbedryf.
waarby dit ter sprake kwam, werd
zonder hoofdelyke stemming aange-
Omzetbelasting
De Eerste Kamer heeft tenslotte
evenals de Tweede Kamer slechts in
gestemd met EEG-plannen om do
systemen van heffen van omzetbe
lasting in de aangesloten landen op
elkaar af te stemmen. Voor Neder
land komt dat neer op afschaffing
van het huidige systeem en over
gaan op heffing op toegevoegde
waarde. Een groot deel van de Se
naat was daar niet gelukkig mee.
ook al omdat het Nederlandse sys
teem mede een instrument van so
ciale politiek is. De Kamer wil even
wel achter de minister van Finan
ciën staan, die daarover nog deze
maand in Brussel een besluit moet
KARSTENS IN
ZESDAAGSE
Gerben Karstens is gecontracteerd
voor de in februari te houden zes
daagse van Antwerpen. Hy vormt
een trio met de Duitsers Oldenburg
n Kemper, de winnaars van de zes-
aagse van Berlijn.
Ter Leede-Quick Boys
begint om twee uur
In verband met de televisieuitzen
ding van de Europese kampioen
schappen hardrijden op de schaats
uit Laihtl, begint die voetbalwedstrijd
tussen Ter Leede en Quick Boys za
ag om twee uur.
(Van t
5 Arnhemse correspondent).
De president van de Arnhemse
rechtbank zal op 2 februari uitspraak
doen in het kort geding, dat door het
kamerlid mevrouw Van Someren-
Downer (VVD) werd aangespannen
tegen de heer H. Koekoek, fractie
voorzitter van de Boerenparty. Gis
teren kregen de raadsman van me
vrouw Van Someren, mr. L. P. Tels-
Rijcken en de heer Koekoek gelegen
heid hun standpunt kenbaar te ma
ken.
Het ging hier om de ernstige be
zwaren van mevrouw Van Someren
tegen uitlatingen van boer Koekoek
op verscheidene vergaderingen, waar
by hy haar politieke gezindheid ty-
dens de oorlogsjaren in twyfel zou
hebben getrokken. Mr. Tels-Ryken
noemde twee gevallen van de volgens
zyn mening vele beledigende uitlatin
gen. De raadsman merkte op, dat hy
alleen de mensebjke aspecten wilde
aanraken. „Dit is geen politieke zaak.
Hier is een vrouw in eer en goede
naam aangetast, meer dan eens in
openbare vergaderingen. Laster heeft
vleugels als het gaat om iemand die
een openbare functie bekleedt.
Twee uitlatingen
In de eerste plaats ging het om
een uitlating van de heer Koekoek
op een vergadering in Ouddorp.
waarby deze zou hebben gezegd: „in
de stad van mevrouw Van Someren
klinkt nog steeds de pas van de Hit-
Ier jugend na". Een getuige was be
reid dit onder ede te bevestigen. Ver
der zou hy op een openbare vergade
ring hebben gezegd: „We weten, dat
zy leidster van de Jeugdstorm is ge
weest, al was dat in 1938".
Het eerste is volgens pleiter een
kwaadaardige insinuatie. Hierbij
wordt gesuggereerd dat mevrouw van
Someren niet alleen fout was, maar
nog steeds is. Wat betreft het leid
stersschap van de jeugdstorm: in
1938 was mevrouw Van Someren 12
jaar. Koekoek zou kunnen weten, dat
zy een functie heeft bekleed bfj de
padvinderij. Er zyn getuigen van
joodse bloede, die over haar gezind
heid in de oorlogsjaren toen zy
gymnasiaste in Amsterdam was
verklaringen kunnen afleggen.
Mr. Tels-Rijcken vroeg de presi
dent de heer Koekoek een dwangsom
op te leggen ter voorkoming van
voortzetting van de lastercampagne,
maar dan een zodanige dwangsom
Wel politiek
De heer Koekoek zei dat het wel
een politieke zaak is, daar moet het
de WD om zyn begonnen. Als me
vrouw Van Someren niet tegen deze
soort dingen kan moet ze uit de po
litiek gaan. „Zelf is zy een grote be-
ledigster", aldus Koekoek. Hy ontken
de overigens de uitlatingen te hebben
gebezigd, zoals ze door mr. Tels-
Rycken waren genoemd. ..Baas is met
dat smerig gedoe begonnen en nu
vragen de mensen er steeds naar. Ik
zeg dan al tyd, dat ik het niet weet,
omdat ik het nooit gezien heb. Mtyn
tyd kan lk wel beter besteden om dat
allemaal na te gaan. Die woorden in
Ouddorp heb ik niet zo gebruikt en
in Sneek heb ik iets gezegd van me
vrouw Van Someren by de Jeugd
storm, maar dat heb ik gehoord van
Baas. Die zei, dat wat voor de oorlog
is gebeurd niet meer ter zake doet".
Nooit zou de heer Koekoek iemand
hebben beledigd of vals beschuldigd
en hy had zich de laatste tien jaar
ook niet meer kwaad gemaakt Toen
hy echter hevig tekeer ging tegen een
journalist uit Drachten die zyn
slag van de vergadering in Sneek
alleen maar wilde bevestigen, zei de
president: „Ik dacht, dat u zich nooit
meer kwaad maakte". De heer Koe
koek bleef er by, dat de beschuldigin
gen van mevrouw Van Someren
juist waren. Hy kon dit met bewyzen
staven. Op het voorstel van de presi
dent de zaak aan te houden, wilde
hy wel ingaan, mits dan de zaak na
de verkiezingen aou worden voortge
zet. De president concludeerde hier
uit, dat verdaagde afzag van tegen
bewijzen en bepaalde de uitspraak op
2 februari.
Mevrouw Van Someren. haar
raadsman en de heer Koekoek hij
het betreden van het gerechts
gebouw.
Riiius Buytelaar
traint tennistop
De KNLTB heeft een nieuwe
bondsoefenmeester. Rinus Buytelaar»
tan die na het vertrek van Joop
de Mos de win tertraining voor zyn
rekening nam, heeft zich per 1 april
as. verbonden voor de duur van drie
jaar. Hy zal zich uitsluitend bezig
houden met de technische training.
De conditietraining zal, zoals ln het
verleden, worden verzorgd door de
heer G. de Smit.
Op 88-jarige leeftyd Is in Red
Bank in de staat New Yersey Hol-
combe Ward overleden. Ward kwam
samen met Davis en Whitman in 1900
uit in de eerste Davis-cup Chal
lenge-round tegen Groot Brittanniö,
Van 1937 tot 1949 was hy voorzitter
van de Amerikaanse Lawn tennis
Bond.
De 27-Jarige ongehuwde automobi
list G. van Vliet is gisteren om het
leven gekomen in een onder stroom
staande auto op de Parallelweg in
Hardinxveld-Giessendam. Hy moest
met zyn personenwagen uitwyken
voor een fietsend jongetje, dat van
links de weg opreed. De automobilist
week uit naar de berm en raakte
daarbij een houten paal van het
elektriciteitsnet, die afknapte en door
midden brak. Zyn auto kwam on
dersteboven in een moddersloot te
recht. Onder stroom staande draden
vielen in het water en op de auto,
die ook de volle lading van de stroom
kreeg. Daardoor werden de reddings
pogingen van omwonenden zeer be
moeilijkt. Toen zy eindelijk 't slacht
offer naar buiten getrokken hadden,
bleek het reeds te laat te zyn.
