mper - machtig spel van
Vshkenazy in Joh. Brahms
Zweedse automobilist
grijpt moordenaar
kunst
Maar bleef zuiver
urakter bewaard?..
LANGE
KORTE
BONT-
ANTELS
ERLAAGDE
PRIJZEN
M
BONTHUIS
PEPERZAK
PUI 149-151
Zijn boek door dorp
sterk aangevochten
KOOP GEEN SPIJT
koop
kwaliteit in de
seizoenfinale van
Moedig optreden van
jonge radiotechnicus
Duizend werklozen in
Hoog
eveense mars
Kostbaar Hebreeuws
handschrift gevonden
KOOP GEEN SPIJT
koop
kwaliteit in de
seizoenfinale van
WOENSDAG 11 JANUARI 19OT
LETDSCH DAGBLAD
PAGINA
Concert Residentie-Orkest
irerweldigend klankrijk, haast tè overweldigend althans
de Stadsgehoorzaal was het spel van de virtuoos
dimir Ashkenazy in zijn Brahmsvertolking met het Resi-
ie-Orkest: het tweede pianoconcert overvloeiend van
|ante thematische vondsten is op zichzelf al zwaar ge-
dan dat het extra-luidruchtigheid kan verdragen.
j Residentie-orkest
herdenkt Schuriclit
Het Residentie-Orkest zal de op
zaterdag J.l. overleden dirigent Carl
Schuricht vanavond herdenken. Voor
het begin van het concert van de
serie A in de Kurzaal te Schevenin-
gen, zal het orkest onder leiding van
Willem van Otterloo het Adagio uit
de Symfonie nr. 3 van Anton Bruck
ner spelen ter herinnering van Carl
Schuricht.
kenazy, winnaar van het Tsjai-
yconcours 1962 in Moskou
gewoon zijn in zalen van enor-
fmetingen te spelen. Althans,
p leek zyn spel volkomen af ge
en in zijn verbazingwekkende
svolumes wist hij ook het or-
nee te slepen, zodat het tussen
op een wedstrijd in vehemen-
luidsexplosies uitliep, hetgeen
en niet weg nam, dat men on-
e diepe indruk kon komen van
rbazingwekkende prestaties van
'ormidabele pianist, die met een
>n verbazingwekkend gemak en
volkomen beheersing van de
ische moeilijkheden waaron-
e beruchte octavenpassages
veeleisende partituur van A tot
der de knie had.
h of hij met dit al het zuivere
ter ervan weergafdaarover
eker te redetwisten.
de vereiste doorzichtigheid
Ie verfijnde coloristische en rit-
e contrasten, waaraan dit naar
rmgeving door en door gerijpte
rt zo rijk is, werd als gevolg
e super-machtige aanpak en te
genuanceerdheid ongetwy-
ïlet bij voortduring recht ge-
hetgeen te betreuren is, omdat
nazy zonder enige tegenspraak
„reuzen" van het huidige po-
behoort, die met zijn fascine-
toucher en bezielend élan tot
tische wonderen in staat is.
issen was de vertolking van
hoogst begaafde musicus pur
toch wel zodanig boeiend, dat
stormachtige, langdurige en
Iriftig gestemde ovaties opriep,
n de temperamentvolle Ashke-
het hem superieur volgende or-
in dirigent Van Otterloo volop
Jelen. Eén ding staat vast: had
enazy dit concert in een grotere
voorgedragen, dan zou zijn
tns-interpretatie tot nog meer
se bevrediging aanleiding heb-
■yegeven.
PijP er redivivus
pregnant tussenspel tot de
p volgende overbekende „Klok"-
>nie van Haydn weer eens de
flitsende „Zes symfonische cpi-
men" van de scherpzinnige Py-
[daterend van 1928) te horen,
nadrukkelijk de herinnering
liens geniale persoonlijkheid op.
>rgen niet meer dan vijf minu-
ïijn in telegramstijl geschreven
in kortstondige duur roepen zij
onwillekeurig het woord „In de je-
perking toont zich de meester" op.
Pijper evolueerde destijds in luttele
jaren tot een der meest geavanceerde
Europese componisten, wiens dicipli-
ne absoluut was. Pijpers oeuvre
naar de huidige maatstaven echter
alweer verouderd is in diverse pe
rioden onder te verdelen: in deze
Epigrammen toont hy zich nog van
een gematigd „moderne" zijde, waar
in cerebraliteit zich gedeeltelijk aan
innerlijke bewogenheid paart. De
verwerking der muzikale gegevens in
deze tot hoogste exactheid opgevoer
de fragmenten, waarvan de unieke
instrumentatie op zichzelf al tot be
wondering stemt, toont een merk
waardige harmonische verbonden
heid aan, welke men nauwelijks voor
mogelijk zou houden.
Het was in menig opzicht interes
sant de kennismaking te hernieu-
i, alleen al om het feit om te on
derkennen, hoe Pijper toch wel een
heeft gelegd voor veel, dat in
de latere muzikale ontwikkeling zich
ontplooide. Van Otterloo heeft deze
Epigrammen met zuiver begrip voor
de veelzeggende inhoud weergegeven
en had ook het orkest de voor een
juiste interpretatie nodige discipline
weten op te leggen.
Kostelijke Haydn
Tenslotte de genoemde nog altijd
in hoge mate levensvatbare en su
bliem geconcipieerde Haydnssymfo-
nie, haar naam ontlenend aan het
„tik-takkende" tweede deel: door
zichtig, fijnzinnig en levendig weer-
ADVERTENTIE
vILEG (korf)
NU voor
'S-SKIN (lang)
NU voor
tSIANER PATTES,
NU vanaf 595,-
OPRUIMING
en
OPRUIMING
tegen drastisch
h
275,—
490,—
BONTMUTSEN
BONTHOEDJES
STEEK AFGEPRIJSD.
PROFITEER
bij
BEHEERST T VAK
HAAG
Tel. 070—604895
Wladimir Ashkenazy
(Foto LD/Holvast)
gegeven, waarbij de accuratesse van
het Residentie-Orkest, dat in deze
kostelijke partituur geen noot liet
vallen, geprezen mocht worden.
Het concert was geopend met een
imposant gebracht en staande aan
gehoord „Wilhelmus" in verband met
Friese onderwijzer ontslagen:
(Speciale berichtgeving)
Een blijkbaar wat al te vrijmoedige roman waarin God wordt
beschreven als iemand die zware shag rokend met de handen in
de zakken door de hemel wandelt, kostte de Friese schrijver
Trinus Riemersma zijn betrekking als onderwijzer aan de
christelijke lagere school in Gauw. De verschillende ouders van
kinderen, die in zijn klas zitten zijn slecht te spreken over de
derde roman van deze schrijver, welke in de afgelopen herfst
onder de titel „Minskrotten-rotminsken" (Mensratten-ratmen-
sen) bij de uitgeverij Miedema en Co. te Leeuwarden is ver
schenen.
de huwelijksdag van Prinses Mar
griet, gevolgd door een aan Duymaer
van Twist herinnerende hartelijke
uitroep van een der toehoorders, het
„Leve de Koningin!", die misschien
beter op deze avond gewijzigd had
kunnen zijn in „Leve de Prinses".
Intussen een sympathiek weder
woord op deze majesteitelijke intro
ductie van het vijfde abonnements
concert, dat allen tevreden naar huis
heeft doen gaan.
Scholier gestikt
in badkamer
De 17-jarige Frans Duwaer. leer
ling van het r.-k.-lyceum in Hilver
sum is In de badkamer in de ouder
lijke woning door verstikking om het
leven gekomen. Door de gasgeiser
was de zuurstof in de badkamer ge
heel opgebruikt. De moeder van de
jongen, na een uur ongerust gewor
den, ging in de badkamer kijken. zy
trof haar zoon levenloos aan. Toe
diening van zuurstof en hartmassage
baatten niet meer.
ADVERTENTIE
peek cloppenburg
Door het moedige ingrijpen van
een automobilist is de Zweedse po
litie erin geslaagd gistermiddag de
hand te leggen op één der beide in
brekers, die betrokken waren by de
moord op twee politiemannen en een
nachtwaker in de nacht van zon
dag op maandag j.l. De automobilist,
een 30-jarige radiotechnicus, be
schikte over een radio-ontvanger in
zijn auto waarop hy eveneens de
politieberichten kon ontvangen.
Toen hij da nook in een der bui
tenwijken van Stockholm het be
richt hoorde dat er een oproep werd
uitgezonden aan alle politiewagens
om uit te kijken naar een oude Che
vrolet en dezelfde wagen hem even
later tegemoet reed, maakte hij
rechtsomkeert en begon aan een
achtervolging terwijl hij via een mo
bilofoon om hulp verzocht.
Na een wilde Jacht die dwars door
het centrum van Stockholm voerde
slaagde hij erin op een recht stuk
weg de Chevrolet te passeren waar
na hij een stopteken gaf en de Che
vrolet aan de kant van de weg
dwong. Toen de beide wagens stil
stonden stapte hij uit en maakte de
beide passagiers van de Chevrolet er
op attent dat de bagageklep van de
auto open stond en dat er verschei
dene voorwerpen uit waren gevallen.
Toen de beide jongemannen zich
naar de achterzijde van de auto be
gaven om te controleren of het in
derdaad zo was, slaagde de automo-
Voor de vrijdag in Hoogeveen te
houden protestmars van werklozen
worden ongeveer duizend deelne
mers verwacht, voor het grootste deel
uit het noorden van ons land. Een
groep werklozen uit Heerlen in Lim
burg heeft gezegd vrijdag naar Hoo-
Deze ouders hebben aan het
schoolbestuur bekend gemaakt dat
zij hun kinderen van de christelijke
school zullen nemen als de heer Rie
mersma als onderwijzer wordt ge
handhaafd. Kennelijk met enige te
genzin zal het schoolbestuur aan de
wens van de ouders om de schrij
ver-onderwijzer te ontslaan, voldoen,
maar wil de heer Riemersma in alle
rust in de gelegenheid stelllen om
eerst een andere betrekking te zoe
ken. De heer Riemersma helpt zelf
loyaal aan de ontwikkeling van deze
kwestie mee.
„By het christelijk onderwijs zal ik
wel niet veel kans meer hebben", zo
zegt hij. „Misschien kan ik bij het
openbaar onderwijs terecht". De heer
J. Ipma, voorzitter van het school
bestuur, betreurt de gang van za
ken. „De heer Riemersma is een pri
ma onderwijzer, maar eigenlijk
moest men zijn werk aan de school
gescheiden houden van de boeken
die hij schrijft".
Ruiten ingesmeerd
Maar het schoolbestuur kan zich
indenken dat er aan deze boeken
aanstoot wordt genomen. Hoe som
mige inwoners van het dorp Gauw
over het werk van de onderwijzer
denken is tijdens de kerstvakantie al
op een zeer onprettige wijze geble
ken. Toen het gezin Riemersma tij
dens deze vakantie afwezig was zijn
de ruiten van de woning met mest
ingesmeerd. Het is duidelijk dat ve
len in het dorp in opstand komen
tegen het literaire werk van de on
derwijzer. Eigenlijk is het vreemd
dat dat niet eerder is gebeurd. En
kele jaren geleden debuteerde de
heer Riemersma met de roman „Fa-
bryk" (Fabriek), die als een nieuwe
opmerkelijke verschijning in de
Friese literatuur werd begroet en
ook in de Nederlandse vertaling
nogal werd geprezen. Zelfs op sexueel
gebied was het zeer vrijmoedig en
het christelijke nationaal Fries Dag
blad plaatste zelfs een verklaring dat
het een dergelijk boek niet wenste
te bespreken. Ook zijn tweede ro
man was niet minder openhartig,
maar het derde boek kreeg tot re
sultaat dat men hier tegen de heer
Riemersma in opstand kwam. Hoe
wel het boek in de afgelopen maan
den veel verkocht is er in het dorp
pas de aandacht op gevallen door
radio-bespreking, waarin enkele
gedeelten werden geciteerd. Een deel
van de inwoners van Gauw neemt
vooral aanstoot aan het gedeelte
waarin het verongelukken van een
meisje aan de klas van de heer Rie
mersma wordt beschreven en waarin
hij weergeeft hoe hij vloekend door
het dorp fietste toen hij zich het on
geluk realiseerde. Ook in andere ge
deelten van het boek schrijft hij over
God en godsdienst op een wijze die
door een aantal inwoners van Gauw
als spot wordt gevoeld.
Verkeerd begrepen
De heer Riemersma zegt zelf ech
ter dat men hem verkeerd begrypt
en dat hjj het recht heeft om te
schrijven wat hij denkt. Toch kan
hy zich de misverstanden over zjjn
werk wel indenken. Eigenlyk had ik
het verzet al eerder verwacht. „Het
is misschien wel goed dat ik hier
nu weg ga", zegt hy zelf. Doch er
zyn in Gauw ook velen die deze
gang van zaken betreuren, al voegen
ze er voorzichtig aan toe: „HU had
eigenlek niet zulke boeken moeten
schrijven"
Dr. Leon A. Feldman, hoogleraar aan de Rutgers Universiteit
in New Brunswick (New Yersey), heeft door naarstig speur
werk in bibliotheken in drie werelddelen een kostbaar en tot
dusverre onbekend 14de eeuws werk van de Hebreeuwse ge
leerde R. Nissim gevonden.
Het handschrift behelst een interpre
tatie van de Babylonische Talmoed-
verhandeling Ketuboth, die gaat over
het huwelijksrecht.
Prof. Feldman, hoofd van de Rut-
ger's faculteit voor de Hebreeuwse
studies, begon zijn werk in Spanje.
Vervolgens bezocht hy bibliotheken
elders in West-Europa. Hij vond het
handschrift tenslotte in de Sowjet-
Unie.
Het is thans te Jeruzalem in het
Hebreeuws gepubliceerd. voorzien
van voetnoten en opmerkingen van
Feldman.
Het handschrift is blijkbaar eens
terechtgekomen in de verzameling
van bardon David Günzburg, een 19de
eeuwse verzamelaar, kenner van
Oosterse talen, filosoof en hoofdre
dacteur van de Russisch-Joodse en
cyclopaedic. Na de verbanning van
de Spaanse Joden werd het hand
schrift vermoedelijk in 1492 uit
Spanje gebracht. Het werd terugge
vonden in de openbare Saltykov-
Schedrin bibliotheek te Leningrad.
geveen te komen om mee te demon
streren, terwijl adhesiebetuigingen
zijn binnengekomen o.m. uit Eelde,
Arnhem en een aantal steden uit
het westen van het land. Dit heeft
de leider van de actie de heer C.
Anneh medegedeeld.
Het verbondsbestuur van het
C.N.V. heeft zich gedistantiëerd van
de demonstratie In de noordelijke
provincies is bij velen de indruk ent-
staan, dat het C.N.V. deze demon
straties organiseert. Hoewel het be
stuur alle begrip heeft voor de on
gerustheid en de spanningen, die op
deze wijze een uitweg zoeken, heeft
het C.N.V. gemeend zijn leden te
moeten ontraden aan de demonstra
tie deel te nemen. Het verbondsbe
stuur kan nl. geen enkele verant
woordelijkheid aanvaarden voor de
organisatie en het verloop van de
betoging, die zonder enig overleg en
buiten medeweten van het bestuur
is georganiseerd. Overigens meent
het bestuur van het C.N.V. dat er
inderdaad grond is voor onbehagen
over het beleid van de regering t.a.v.
de werkloosheid.
Met name in het noorden van het
land neemt de werkloosheid een ver
ontrustende omvang aan. Vooral de
toestand in Drente, waar het werk
loosheidscijfer eind december 1966
was gestegen tot 9,5 pet is een bron
van ernstige bezorgdheid. Het be
stuur van het C.N.V. meent echter
dat aan die verontrusting beter op een
andere manier uiting kan worden
gegeven dan door middel van een
demonstratie als in Hoogeveen zal
worden gehouden.
Op 5 januari j.l. begon de vul
kaan Chaparrastique in de Mid-
denamerikaanse staat El Salva
dor dikke wolken as en rook uit
te stoten. De activiteit van de
2130 meter hoge vulkaan duurt
nog steeds voort. De inwoners van
het nabijgelegen dorp San Miguel
houden zich gereed voor over
haast vertrek.
bilist erin om de contactsleutel het
het slot te rukken, waarop hy zich
snel in zijn eigen auto verschanste.
Via de mobilofoon ln zjjn wagen
riep hy de hulp van de politie weer
op. terwyi hy tevens door het ge
opend raampje een gesprek met de
bestuurder van de Chevrolet begon
die nogal dreigend zyn sleuteltje te
rug eiste. Na op deze manier enke
le minuten onderhandeld te hebben
met op de achtergrond het gehuil
van de naderende sirenes, gaven de
gezochten het op en verklaarden dat
zy inderdaad degenen waren naar
wie de politie zocht. Maar, zo ver
klaarde de bestuurder van de ge
zochte wagen, als privé-persoon
heeft u geen recht ons zo te behan
delen. Het volgende ogenblik waren
de politie-auto's ter plaatse en om
ringden het tweetal, die meteen op
wapens gefouilleerd werden. Men
vond echter niets.
Het duo werd naar het politiebu
reau in Handen gevoerd, op enkele
tientallen kilometers van de plaats
in de nacht van zondag op
maandag de beide agenten en de
nachtwaker door middel van enkele
salvo's uit een machinepistool en
naar nu is komen vast te staan
een 9 millimeter F.N.-pistool om
het leven werd gebracht. Kaljo
Part. de man die de desperado's tot
stilstand had gebracht, verklaarde
ln een interview helemaal niet bang
te zyn geweest. Ik heb er eerlijk ge
zegd geen moment aan gedacht dat
my wel eens hetzelfde zou kunnen
overkomen als hun drie slachtoffers,
zo verklaarde hy. Ze maakten welis
waar een nerveuze Indruk en traden
in het begin nogal dreigend op,
maar toen het geluld van de sirenes
tot op enkele honderden meters ge
naderd was, gaven ze het maar op
en hielden zich rustig tot de politie
hier was. De gearresteerde, 22-jari
ge Anders Holger Gelmar, die sterk
verdacht wordt schuldig te zyn aan
de moordpartij van zondagnacht
heeft tot dusver alles ontkend, zyn
medeplichtige in de Chevrolet was
niet de tweede man die de politis
nog zoekt.
Op de in- en uitvalswegen van
Stockholm zUn tientallen versperrin
gen en barricades opgericht waarin
agenten ln kogelvrije vesten met ma
chinepistolen elke auto controleren
en doorzoeken. Men houdt alle vlieg
velden en grensovergangen in 't oog
en heeft eveneens de politie in Osle
en Kopenhagen verzocht om uit ts
kijken naar de tweede man ln het
drama, een 24-Jarige van vrte naam
en signalement de politie bekend
*Un. Men heeft kunnen constateren
dat de bjj het drama gebruikts
schietwapens gestolen zyn uit een
wapenopslagplaats van het Zweedss
leger. Gemiddeld verdwenen er pee
Jaar ongeveer 300 schietwapens uit
dergeiyke opslagplaatsen, die uit
strategisch oogpunt her en der ln het
land verspreid *Un.
ADVERTENTIE
peek cloppenburg
Expositie
„Vals en eclit"
Van 15 januari tot m©i W61 wordt
in de expositiezaal van het Konink
lijke Penningkabinet in Den Haag ds
expositie ..Vals en echt" gehouden.
De verfijnde techniek maakt het
tegenwoordig mogelijk imitaties van
gezochte oude en moderne munten
op de markt te brengen, die steeds
moeiiyker van de originelen te on
derscheiden zyn.
De onrust die hiervan het gevolg is,
was aanleiding een expositie samen
te stellen van de talryke nabootsin
gen die in de loop der eeuwen voor
een groeiende kring van verzame
laars zijn gemaakt, en van de me
thoden die hierby werden en worden
toegepast. De oudste dateren uit de
tyd van de Renaissance toen de be
langstelling voor antieke munten ge
wekt werd. en het einde van de
strijd tussen betere herkenningsme
thoden en verbeterde techniek is nog
niet ln zicht.
TegehJk worden tentoongesteld een
uitvoerig overzicht van de Neder
landse munten geslagen sedert 1800
en een keuze uit de penningcollectie
I lopend van de 16de tot de 20ste eeuw.
