ONTARIO gaat over op
modern openbaar vervoer
g
Sin
"'Het program laten we zien
als we aan de macht zijn''
Massaal auto-verkeer kan obsessie worden
GO-Transit-systeem met snelle
comfortabele treinenwordt
midden volgend jaar ingevoerd
r~
Nog
meer
LEIDSCH DAGBLAD
DAGELIJKS rijden duizenden en nog eens duizenden auto's
naar Toronto. Uit wijde omgeving trekken forenzen naar hun
werk in de grote stad. Buiten de stadsgrenzen kunnen de
brede vierbaanswegen het verkeer nog wel aan. In de stad be
gint echter de ellende. Het wordt tijdens de spitsuren een op
eenhoping van voertuigen, die bumper aan bumper moeizaam
hun weg vervolgen.
Het maken van bredere wegen alleen kan het probleem niet
tot oplossing brengen. Dus worden méér wegen aangelegd. De
stad wordt opengelegd voor het verkeer naar alle kanten.
Enorme parkeergelegenheden worden vrijgemaakt. De onder
grondse, de metro, vervoert elke dag bovendien vele duizenden
werkers en werksters naar hun fabrieken of kantoren. Van oost
naar west en van noord naar zuid. Ook daar wordt opnieuw ge
dacht aan uitbreiding in noordelijke richting.
De stad kan het
niet meer aan
tjó zuilen de GO-Transit-stations
en de aluminium-geschiiderde
dieseltreinen er uitzien. De sta
tionsgebouwen krijgen een alumi
nium- en glasconstructie. Bij cle
gebouwen parkeerplaatsen voor
een paar duizend auto's, die de
forenzen die in Toronto werken
van hun huis naar het station
brengen. Voorlopig zullen negen
dieselstellen in dienst worden ge
steld en acht diesel-elektrische
lokomotieven, welke veertig wa
gons zullen kunnen voorttrekken.
De nieuwe voertuigen zijn zeer
luxueus uitgevoerd en bijzonder
comfortabel ingericht. De wagons
hebben een lengte van bijna 26
meter en bevatten zitplaatsen
voor 125 passagiers.
constructie. Gedurende de piekuren
zullen deze aluminium-geverfde trei
nen van des morgens 6.45 uur af rij
den om de twintig minuten: buiten de
ze uren om de zestig minuten. De ca
paciteit is berekend op 6000 passagiers
per uur in beide richtingen. Eindpunt
is het Toronto Union Station. Langs de
ongeveer 100 kilometer lange route zul
len 15 stations worden gebouwd, elk
met een parkeerruimte voor een paar
duizend auto's. Ook de tussenstations
zullen zich onderscheiden door hun alu
minium kleur.
Indirecte voordelen
HET GO-TRANSIT-systeem zal geen
■vinst opleveren. Men rekent op een
aaiiijks verlies van 2 miljoen dollar.
Wel geeft het systeem indirecte voor
delen. Bespaard kan namelijk worden
op de aanleg van autowegen en super-
auto vegen. Zoals gezegd, men kan hier
tot in het hart van s'nd rvet tot in
DOCH ER KOMT een ogenblik waar
op het niet langer kan. Een moment
waarop de metropool niet meer tegen
de verkeerskolos kan optorsen. Het
hart van de stad raakt verstopt.
Met vooruitziende blik heeft het De
partement of Highways van Ontario 'n
andere oplossing aan de hand gedaan.
Het wil terug naar het openbaar ver
voer. Maar dan op ultra-moderne wij
ze. Op 19 mei 1965 werd het parlement
van Ontario door de regering er van
op de hoogte gesteld minister Char-
CANADESE
NOTITIES (7)
door H. de Lange
les S. MacNaughton herinnerde daar
'ïnlangs aan dat het plannen koes
terde over te gaan tot de invoering
van het z.g.n. ..rail commuter project".
Een plan om een heen- en terug-ver
voer over de rails In het leven te roe
pen. Het kreeg de naam „GO-Transit".
Transit betekent vervoer en de letters
GO zijn afgeleid van de woorden Gou
vernement van Ontario. Reeds in 1967
zal de eerste GO-Translt trein over de
rails snellen.
Aluminium treinen
IN EEN GEBIED ter grootte van
5696 vierkante kilometer, gelegen tus
sen Barrie in het noorden, Hamilton
:n het zuid-westen en Oshawa in het
oosten zal dit GO-Transit-systeem wor
den toegepast. Men maakt hierbij ge
bruik van de bestaande railverbindin
gen van de Canadian National Rail
ways. met wie ook een contract is af
gesloten voor de exploitatie. Op het
CNR-railstelsel zullen nieuwe snelle
treinen gaan rijden van een speciale
leze 3000 PK diesel-
'ektrische lokomo-
ven zullen met 'n
aart van 133 kilo-
neter per uur de
}o-Transit-wagons
voorttrekken. Ze
zullen worden inge
schakeld in de piek
uren. De treinen
■uilen maximaal uit
tien wagons be
staan.
Het zal de passa
giers in de GO-
Transit-treineti niet
aan luxe ontbreken
Hoe het frisse inte
rieur er uit ziet, laat
deze tekening zien.
De wagons zijn elek
trisch verwarmd en
voorzien van air
conditioning. zodat
de temperatuur zo
mer en winter op
ju'ste peil kan icoi -
den gehouden.
HEPUTY-MINISTER A. T. C. McNab van het Department of
Highways, met wie wij een gesprek hadden, heeft ons het een
en ander verteld over een nieuw systeem van openbaar vervoer,
het GO-Transit, waarmee men in het dichtstbevolkte deel van
Ontario reeds in het midden van het volgende jaar van start
zal gaan.
WIJ RAADPLEEGDEN daarnaast ook enkele andere bronnen
o.a. wegenbouwkundigen. The Toronto Board of Trade
Journal, een maandblad van de Board of Trade van Metropolitan
Toronto, waaruit wij enkele foto's publiceren en de nota van
minister Charles S. MacNaughton van het Department of
Highways ter gelegenheid van de opening van het nieuwe
fiscale jaar.
VOOR HET GO-Transit-system of Commuter Railway Project
staat een bedrag van 9.è25.000 dollar op de begroting van dit
jaar (1 april 1966 - 1 april 1967). De verkeersproblemen met
welke Canada heeft te worstelen, heeft men ook in Nederland.
Invoering van het nieuwe systeem in ons land is overdenking
stellig waard.
Binnen 35 jaar. zo heeft men voorts
uitgerekend, zal de bevolking van het
gebied tussen Hamilton. Barrie en Os
hawa zijn verdubbeld, dus 8 miljoen
zielen bedragen. Het is geen wonder,
dat men het vervoersvraagstuk op
energieke wijze heeft aangevat en de
weg heeft ingeslagen, welke in ver- I10E SNEL ER in Canada gewerkt
schillende dichtbevolkte delen van de ^an w0^^n* hieruit, dat
reeds midden 1967 de forens kan k:e-
Ver. staten reeds met succes wordt zen tussen eigen auto en de comforta-
gevoled bele treinen van GO-Transit.
Tn het beschreven gebied zullen cle
- -? kosten de eerste twintig jaren 2500
f' -niltoen dollar bedragen, in het iaar
v ze'fs 4000 miljoen dollar. Van hoe-
- x 4 veel betekenis het transport-vraagstuk
'oor Canada is bewijst wel het feit. dat
'f'\ nen deze enorme bedragen er voor
iver heeft om dit probleem te lijf te
De tegenwoordige en de komende ge
neraties zullen de vruchten kunnen
ilukken van een in dit opzicht ver
•ooruitziend regeringsbeleid.
het pntfndij
e mee C ,-;ua.i. Men zou
raft worden. Evenmin kan
men van het stadscentrum een opeen
hoping van parkeerterreinen maken.
Men heeft berekend, dat het parkeren
van één ervkele auto het stadsbestuur
in het jaar 1986 op 1800 dollar zou ko
men te staan. Men komt tot een gi
gantisch bedrag wanneer men moet re
kenen met parkeergelegenheid voor
honderdduizenden wagens.
'r i
Een pleidooi
IN HET nummer van 16 oktober
j.l. van het Amerikaanse opinie
blad „Christianity and Crisis",
lazen wy van de hand van Roger
L. Shinn een artikel, waarin op
morele gronden gepleit werd voor
een doeltreffender en meer com
fortabel openbaar vervoer. De
auto mag „in" zijn in de moderne
samenleving, er komt een zeker
punt, waarop verkeersopstoppin
gen, parkeerproblemen en giftige
uitlaatgassen ondragelijk wor
den voor de mens. Wanneer men
dit ontdekt, beseft men tevens,
dat er een comfortabeler en effi
ciënter openbaar massa-vervoer
in het leven kan worden ge
roepen, dat heel wat meer voor
delen geeft dan het huidige
systeem, dat de mens vee! lijden
bezorgt. De invoer er van, aldus
de schrijver, zal tevens de on
rechtvaardigheid kunnen weg
nemen ten opzichte van dc
slachtoffers der samenleving, n.l.
hen, die niet ln staat zijn de
kosten van een automobiel te
dragen.
Westdmitslaeds NPD en het fascisme (I)
'•"»iili|IH|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||j||||||||||||llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM^
vorm, schreef in 1932 in een artikel
over zijn beweging in de „Enciclope-
dia Italiana": „Ik had geen speci
fieke doctrine in het hoofd. Mijn
doctrine was een doctrine van actie.
Fascisme was geboren uit de behoefte
actie, en ze was zelf actie".
de zijn Otto Hess en zijn voormannen
Thielen en Von Thadden van plan 1
te doen.
Definitie
[Wanneer de stemverhoudingen in de deelstaten Hessen en
pieren ook toepasselijk zouden zijn op de andere deelstaten
In de Bondsrepubliek en dat dit zo is mag men op enkele
itzonderingen na aannemen dan stemt op het ogenblik
qiere twaalfde Duitser op de N.P.D., de neo-fascistische „na-
pnaal democratische partij van Duitsland".
Pet staat overigetis als een paal
toen water dat een nog aanzien-
Ifc groter percentage Duitsers op
f N.P.D. zou willen stemmen.
war het nog niet durft. De
mttingen over dit percentage
P.D.'ers-onder-de-oppervlakte
[pen uiteen, al geven de cijfers
kinig reden tot gerustheid.
De toeloop tot de N.P.D. is niet .1-
:<fcn betreurenswaardig, omdat de
•P.D. een fascistische beweging is.
bat zij dit is. blijkt uit alles wat
bestuur doet en zegt. Maar het
desondanks nog een fascisme in
pril stadium, hoewel ook ieze
■4111e verschijnselen al weinig neer
I raden overlaten voor iedereen die
in beweringen als deze ook
ar oppervlakkig heeft verdiept)
t treurige van de stemmentoeloop
ir de N.P.D. is echter lat het.
nheid, of in elk geval de afkeei
fcn zelf nadenken ten toon spreidt
>n een groot deel van het kiezers-
De N.P.D. is een partij zonder
Ze is, zoals zij zich nu
voordoet, de partij van de ontevre
denheid met alles en nog wat en ze
appelleert aan de zucht naar her
stel van „orde en netheid", wat dit
dan ook moge zijn.
Klap
Dat twintig jaar na afloop van de
tweede wereldoorlog, een periode
waarin de televisie en het pocket
boek zijn intrede deden (die zo zou
den „bijdragen tot de ontwikkeling
van de grote volksmassa") een aan
zienlijk deel van 'n volk in principe
bereid zich te scharen achter 't ge
zwets van enige oud-N.S.D.A.P.-'ers,
is niet in het minst ook een klap voor
de ijverige uitgevers van al die kran
ten, tijdschriften, dure en goedkope
boekwerken, documentaire grammo
foonplaten en films, die het publiek
een „objectief" beeld van wat het
fascisme geworden was, moesten in
prenten. Om nog niet te spreken van
de televisie-regisseurs en televisie
journalisten die vooral in de Bonds
republiek jaar 1n jaar uit. op uiterst
lofwaardige manier hebben voorge
licht en uitgelegd.
De eerste symptomen van het feit
hoe ontoereikend dit alles toch nog
voor dit in de grond van de -,aak
on-democratische volk is geweest,
bleek wel bJj de opiniepeilingen ter
gelegenheid van de bondsdagverkie
zingen van vorig jaar. Een adembe
nemend aantal mensen op straat
kan van prominente Duitsers niet
vertellen of zij wel dan niet deel van
de toenmalige regering uitmaakten.
Het resultaat dat uit dit onderzoek
kon worden afgeleid, was dat een
groot deel va" het eenvoudige kie
zersvolk nog steeds in een soort ge
resigneerde wanhoop, gemengd met
angst, opkijkt naar de „adellijke he
ren en grote hanzen", die naar zijn
mening natuurlijk allemaal „in de
regering" zitten. Uit dit gezichtspunt
is met het kiezersvolk nog van alles
aan te vangen, mits het met de
nieuwste ontdekkingen op het ge
bied van de massapsychologie, en
met de vertrouwde nazistische volks
mennersmethoden wordt aaneepakt
Cursus
programma van zijn partij ge
vraagd. Op deze vragen gaf hij o.a.
deze antwoorden: „Het programma
laten we jullie zien. als we aan de
macht zijn", „Wij weigeren een pro
gramma op te stellen. Men moet al
leen de wil hebben, uit de situatie
van het ogenblik iets te maken" „Als
men uit het niets en zonder geld een
organisatie wil opbouwen, moeten de
mensen eerst eens in beweging wor
den gebracht. Heel onze propagan
da is er op gericht, de mensen het
gevoei van zekerheid, van geloof-
wa ïrdigheid, van „vastigheid" te
geven: die kan men vertrouwen, bij
hen zijn onze kinderen in goede
handen, daar wordt een positieve le
vens-inhoud doorgegeven". En ten
slotte: „Overigens kan een partij die
nog in het stadium van opbouw
verkeert, zich niet in alle details ver
diepen. Ze moet zich eerst eens tot
die delen van de bevolking richten,
die naar houding en gezindheid nog
over een nationaal gevoel beschik
ken".
Niemand begrijpt dit beter dan de
vroegere „Gauredner" van de
N.S.D.A.P. en huidig bestuurslid van
de N.P.D., Otto Hess. Deze man, die
de propagandisten van de partU in
een speciale cursus grondig op hun
werk voorbereidt, is in een ontmoe
ting de vriendelijkheid zelve.
Hij staat voor alle meningen open.
I blijft onder alle omstandigheden
I rustig en beleefd en lijkt de perfecte
I democraat, zolang je niet op zijn ge-
zichsuitdrukking let
Herhaarldelijk is Hess naar het
Doctrine
Om het in dit artikel bij dit a-
programmatische programmapunt te
laten: het ontbreken van een dui
delijk program is op zichzelf al een
van de voornaamste svmptonen van
het fascisme, wat dit dan ook noge
zijn Mussolini, Italië's sterke man
van 1922 tot het einde van de tweede
wereldoorlog en de vader van het
moderne fascisme in zijn zuiverste
ui IU rt&SS
..Het program laten we zien als
we aan de macht zijn".
Ook Hitler had geen plan, toen hij
kort na de relletjes in het München
van na de eerste wereldoorlog tot de
toen al bestaande N.S.D_A.P. toetrad.
Het toen al bestaande en niet door
hem opgestelde nationaalsocialisti-
sche partijprogram van de N.S.D.A P.
:niet zuiver fascistisch, want anti-
kapitalischtisch) paste Hitier
aan de omstandigheden van het
ogenblik aan. Zo ook had zijn
idool Mussolini gedaan. Hetzelf
In samenhang niet het optreden
van Mussolini tenslotte een eerste po
ging tot definitie van wat fascis
me is. Ze stamt van de Italiaanse
historicus Federico Chabod en uit
een boek dat hij naar aanleiding van
colleges over het fascisme na de twee
de wereldoorlog samenstelde. „Fas-
me is een hoogst gecompliceerd fe
nomeen dat niet ln 'n exacte formule
kan worden gevangen", zegt de pro
fessor. Hij noemt het ondermeer een
fenomeen dat voorkomt uit „een al
gemene toestand van angst, ontevre
denheid en wanorde. „Deze gevoelens
kunnen al worden gewekt door „de
ambtenaar of de advocaat die op weg
is naar zijn kantoor en merkt dat
alle trams en bussen vol zijn en
zich zelf dan afvraagt waarom de
staat niet ingrijpt om aan deze
voortdurende toestand van wanor
de een eind te maken".
Prof. Chabod ziet fascisme ook heel
speciaal als produkt van „de patriot
tische kleine burgerij die wil dat Let
land gerespecteerd wordt en die er
graag zeker van is dat zyn land in
de wereld een zekere mate van pres
tige geniet". (Chabod voegt er ech
ter aan toe dat deze kleine burge
rij nimmer het fascisme „buiten be
paalde grenzen wilde volgen".)
„Besmeurd"
Maar met deze formulering zijn
I al weer nieuwe factoren opgesomd
I die het fascisme vormen. Zonder op
j een bespreking van het manifest van
jde NP.D. vooruit te willen lopen: ook
deze partij eist een zuivering van het
„besmeurde" beeld van Duitsland.
I ..Een juist historisch beeld" eist de
N.P.D. en het gehele programma
i dreunt van orde van netheid in een
i vorm die alleen in een tuchthuis is
te verwezenlijken. In dit verband valt
:in het partijprogram de enige in
I kapitale letters gedrukte slogan „Je-
I dein das Seine" op. Otto Hess sprak
leens op een partij vergadering: „Ik
[maak alleen een boetetocht naar
Proces-verbaal
voor sportvlieger
na noodlanding
De dienst luchtvaart van het korps
rijkspolitie heeft de 32-jarige piloot
Jan Veenstra uit Soest, die vorige
week in een hevige sneeuwbui met
zijn kleine 1-motorige Super Piper
Cup neerstreek op een welland ach
ter het kasteel Loenersloot, een pro
ces-verbaal uitgereikt en wel wegens
onvoldoende vluchtvoorbereidlng.
Intussen staat het kleine vliegtuigje
nog steeds in het besneeuwde wei
land. Het gaat er naar uitzien, dat
men het zal moeten demonteren voor
het vervoerd kan worden. De rijks
luchtvaartdienst heeft Veenstra we
gens de drassigheid van het weiland
een verbod opgelegd om op te stij
gen.
Auschwitz, als de Engelsen naar
Dresden en de Amerikanen naar Hi-
rosjima gaan". Wanneer Hess een
boetetocht naar Buchewald kon
maken (maar de „Volkspollzei" zou
hem er meteen inrekenen) zou hij
wellicht nog beter begrijpen dat zijn
vrienden en hij de slogan „Jedem
das seine" beter uit hun program
kunnen weglaten, wanneer ze wil
len blijven volhouden geen „neo-na-
zi's" te zijn.
Neo-nazi's zyn de partijleden van
de N.PD. (voorlopig althans) ook be
slist nog niet. Wel zyn het fascisten
van het zuiverste water, al heeft nie
mand dan nog een sluitende defini
tie van het fenomeen kunnen geven.
Fascisme is als een grlep-epidemie.
die op regelmatige tijden over de we
reld waart en er dood en ver
derf zaait. Maar pas als de ziekte
is uitgebroken ts het mogeiyk het
virus nauwkeurig vast te stellen, dat
weliswaar op vele, maar lang niet
op alle punten met het virus van de
vorige epedimie overeenstemt. Jam
mer genoeg komt het dan eerst sa-
menstelbare serum niet zelden voor
vele mensen te Iaat.
