Dirigent Carl Schuricht
te Yevey overleden
kunstVietcong beschiet vier
kaleiöo^QP schepen en vliegveld
NA SCHITTERENDE CARRIERE:
Voornaam leider met
hoge opvattingen
P. v. d.A. streeft naar
twee procent voor de
ontwikkelingshulp
(Van onze kunstredactie)
De befaamde dirigent Carl Schuricht is zaterdagochtend op de leef
tijd van 86 jaar in Sorseaux-sur-Vevey (Zwitserland) in zijn slaap over-
delijk Orkest. Gezien zijn grote ver
diensten voor het Nederlandse mu
ziekleven ontving Schuricht in 1938
een zeer hoge onderscheiding: hij
werd benoemd tot Commandeur in
de Orde van Oranje Nassau. Op 7 juli
1948 ontving hij in het Kurhaus te
Bcheveningen uit handen van de
secretaris van de Nederlandse Bruck-
nervereniging de Brucknermedalje
vóór al hetgeen hij voor deze Oos
tenrijkse componist had gedaan.
Van zijn voorname opvattingen
beeft men ook herhaaldelijk in onze
stad kunnen kennis nemen: Schu
richt neemt een onvergetelijke plaats
in onze harten in.
De
de i
de dirigent
Carl Schuricht,. zal worden bijgezet
op de zuidelijke begraafplaats van de
Westduitse stad Wiesbaden, waar
Schuricht voor de tweede wereldoor
log heeft gewoond,
LEIDSCH DAGBLAfc
Nieuw toneelstuk
van Rolf Hochhut
„De soldaten"
De schrijver van het toneel
stuk „De plaatsvervanger",
Rolf Hochhut, heeft zaterdag
verklaard aan een nieuw to
neelstuk te werken, dat de
Britse bombardementen op
Duitse steden in de tweede
wereldoorlog tot onderwerp
heeft.
In „De plaatsvervanger" le
verde de in Bazel wonende
Duitse schrijver kritiek op wij
len Paus Pius XII, die volgens
Hochhut niet al het mogelijke
had gedaan om de Joden in
bescherming te nemen tegen
de vervolging van de nazi's.
Het nieuwe stuk, „De solda
ten", heeft de Britse bombar
dementen als centraal thema
en zal zich ook bezighouden
met de rol van sir Winston
Churchill.
Het stuk zal zijn première
beleven op het Berlijns Festi
val in oktober van dit jaar,
MAANDAG 9 JANUARI 198
De vermaarde Sowjetrussische I kou. Hij droeg voor het eerst voor I vet dirigeerde het Symfonie Or
cellist Mstislav Rotstropovitsj gaflhet violoncelconcert van JolivetA kest der V.S.
zr dagen een concert in Mos- I dat aan hem is opgedragen. Joli-
>5 UWI 6vai III UIVWUCI Vdll UIL Jclctl.
De gezondheid van Schuricht was
al enige tijd slecht geweest.
Schuricht is geboren in de destijds
Duitse stad Danzig (thans de Poolse
havenstad Gdansk) op 3 juli 1880.
Hy begon zijn muzikale loopbaan
op 20-Jarige leeftijd als repetitor van
de gemeentelijke opera van Malnz.
Na Malnz be^on een van de schit
terendste orkestcarrières van deze
eeuw en dirigeerde hij beroemde or
kesten in vele delen van de wereld.
In 1914 verscheen hij aan het
hoofd van het orkest van de Scala
te Milaan en in hetzelfde jaar diri
geerde hij in Covent Garden te Lon
den. Tussen de oorlogen dirigeerde
hij de meeste beroemde orkesten
van Duitsland zoals die van Wies-
baden, Berlijn, Dresden en Leipzig.
Schuricht was gastdirigent op tal-
lijke muziekfestivals in geheel Euro
pa.
Hij studeerde compositieleer onder
de Duitse componisten Humperdinck
en Max Reger en schreef een aantal
kamermuziekwerken, die echter zel
den worden uitgevoerd. Kort geleden
werd hy uitgenodigd om orkesten te
dirigeren te Moskou en Warschau
maar hij weigerde om gezondheids
redenen.
Na de tweede wereldoorlog had
Schuricht vooral banden met het
Weens Philharmonisch Orkest, of
schoon hij zich, na in 1944 uit nazi-
Duitsland te zyn gevlucht, in Zwit
serland had gevestigd.
Hij dirigeerde het Weens Philhar
monisch orkest tijdens een tournee
door de V.S. en Canada na de twee
de oorlog en bij zyn laatste open
baar optreden op 6 augustus 1965 bij
de uitvoering van een Mozart-con-
cert.
Brandenburg.se concerten van Johann
Sebastian Bach met het Barok-en-
semble van Zürich. Deze opnamen,
die kort geleden in de handel zyn
gekomen, waren het besluit van zijn
loopbaan.
Speciale faam verwierf Schuricht
zich als vertolker van de werken van
Beethoven naast die van Bruckner.
De critici spraken wat zijn prestaties
betrof van een synthese van geeste
lijke klaarheid en diepte van ge
voel, van souvereine vrijheid en
discipline. Pas na zijn 85ste verjaar
dag legde hij de dirigeerstok neer.
Het bericht van Schurichts heen
gaan zal tallozen in ons land ont
roeren.
Jarenlang heeft hij de Kurhaus-
concerten van het Resdentie-Orkest
in Scheveningen gedirigeerd, ook
leidde hij vele malen het Concert
gebouworkest en het Utrechts Ste-
Londense kunst-expert zou
echte Mona Lisa bezitten
(Van onze Londense correspondent)
„De Daily Express" onthult, dat de Londense kunst-expert
dr. Henry Pulitzer Leonardo da Vinci's échte „Mona Lisa" zou
bezitten. Volgens hem is het schilderij in het Louvre eveneens
een echte Leonardo, maar een portret van een andere vrouw.
Pulitzer zei dat hij de Mona Lisa 10 jaar geleden op een
veiling van een buitengoed had gekocht en dat het thans toe
behoort aan een syndicaat waarvan hij lid is. Op het ogenblik
bevindt het schilderij zich in een bank.
Dr. Pulitzers schilderij is iets gro
ter dan dat in het, Louvre en heeft
een andere achtergrond. Maar de
glimlach is hetzelfde, misschien een
beetje wranger.
Dr. Pulitzer zei. dat er 63 geregi
streerde versies van het Louvre- Dr. Pulitzer bezit, behalve
schilderij bestaan. Maar het zijne is kunsthandel in Londen, ook twee
kunstzaken in Zwitserland.
Altijd is aangenomen dat het schil-
I dery in het Louvre het portret is va»
I Lisa di Anton Maria di Noldo Gherar_
dini, die In 1495 trouwde met Frances
co di Bartolommeo del Gioconda. Van
daar dat de Mona Lisa ook „La Gio
conda" wordt genoemd.
Hef. werd tussen 1503 en 1506 op
een paneel geschilderd. In 1911 werd
het uit het Louvre gestolen, ontdekt
in Florence en in 1913 keerde het
naar Parijs terug.
Jan Crenier in
New York getrouwd
(Van
correspondent)
Sopraan Mary
Garden gecremeerd
De sopraan Mary Garden, die
dinsdag op 92-jarige leeftijd te Aber
deen is gestorven, is gisteren gecre
meerd. Er waren slechts vier rouw
kransen en die waren alle uit Frank
rijk afkomstig.
Mary Garden begon haar opera
carrière in 1907 in Manhattan Opera
House. Zy heeft grote successen in
de VS en Europa behaald, maar
nooit in haar eigen land (Schotland)
gezongen.
Expositie te
Waddinxveen
De jonge Haagse kunstschilder H.
E. A. van Kleef, exposeert onder aus-
piciën van de Kunststichting Wad-
j dinxveen van dinsdag 17 tot dinsdag
j 31 januari bij boekhandel Veldwijk in
Waddinxveen. De tentoonstelling be.
I vat decoratieve schilderwerken en
I landschappen. De opening vindt
j plaats om kwart over acht.
De Vietcong heeft vandaag op de
rivier de Saigon vier schepen bescho
ten. De kapitein van de Britse tan
ker „Haustrum" (12.000 ton) kwam
hierbij om het leven, aldus een Zuid.
vietnamese militaire woordvoerder.
Volgens de woordvoerder werden de
vier schepen (de „Haustrum", de
„London" en twee Zuidvietnamese
mijnenvegers) gelijktijdig beschoten.
De communisten hebben vandaag
gedurende drie uur hun tweede aan
val in drie dagen uitgevoerd op het
vliegveld Holloway bij Pleikoe in het
centrale bergland. Volgens het Ame
rikaanse commando in Saigon werd
het vliegveld dat voor helicopters
wordt gebruikt, eerst met mortieren
en lichte wapens en later met ge-
da ar niet bij. Er is nog niet besloten I weergranaten en mortieren bescho
ot het schilderij al of niet zal wor- ten. Zaterdag hebben de communis-
den verkocht. Dr. Pulitzer zou willen j ten een soortgelijke aanval op Hollo-
dat het naar een museum gaat. Maar j way uitgevoerd. Toen veroorzaakten
niemand kan er een prijs voor vast- ?i) zware schade aan de opslagplaat
stellen. I sen. maar waren de persoonlijke ver
liezen en die aan helicopters slechts
licht.
Amerikaanse en Vietnamese mari
niers hebben zaterdag bij de eerste
grote Amerikaanse stoot in de Me
kong-delta slechts lichte tegenstand
ontmoet. Met helicopters en schepen
was een gecombineerde geallieerde
strijdmacht van ongeveer 4.000 man
aangevoerd, die landde op het schier
eiland Thanh Phoe. Er werd slechts
licht contact met de vijandelijke
sluipschutters gerapporteerd. De ope
ratie was de grootste amfibische lan
ding van de oorlog en de eerste be
langrijke ontplooiing van Amerikaan-
Ombudsman
Apen schilderen
fz In het „Field Museum of E
natural history" worden op j|
het ogenblik de schilderijen
tentoongesteld van drie |j
chimpansees. Betsy, Congo en
Zippy.
De acht doeken hebben
veel commentaar van begun- j|
§jj stigers van de instelling op- =e
geleverd.
„Even goed als sommige
andere tentoonstellingen, die g
ik heb gezien", zei er een en
een tweede meende „lk ge- §j
loof dat ivij een te scherpe g
scheidingslijn trekken tussen g
het werk van mensen en die- g
E Een dame zei tot haar kin-
deren: Als jullie even ver
ee zijn als deze kleine aapjes,
mogen jullie ook schilderen"g
De hoofdconservator van g
E het museum ziet het werk g
§5 van de apen als de excrete
uiting van het gedragspa- g
troon". 1
E „Het begint de kloof tus- g
sen mensen en dieren te
overbruggen en bevalt me in g
zekere zin", zei hij. i§
ee Het museum heeft geen n
ee geldelijke ivaarde voor de g
E stukken ivillen vaststellen. g
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinio
De schrijver Jan Cremer is eind
vorige week in New York getrouwd
met de Amsterdamse Hester Leclerq.
Getuigen waren de kunstschilder Ka-
rel Appel en de schrijver Bert Schier-
beek.
Gisteren is Cremer met zyn echt
genote uit New York naar Amster
dam komen vliegen, waar het paar
neerstreek in een luxueuze suite in
Maup Caranza's Moelenhotel. Volgens
het hotelpersoneel zou hij daar en
kele dagen blijven. Cremer zelf hulde
zich In stilzwijgen.
Jan Cremer en Hester Leclerq ken-
»n elkaar al geruime tijd. Zij heb
ben reeds twee kinderen. Vorig jaar
kwamen beiden in het nieuws toen
weekblad in een interview met
de moeder van Hester aan het licht
bracht dat Hester, terwijl Jan in het
gezelschap van Loesje Hamel in New
York verbleef, was ingestort en in
de psychiatrische kliniek van het
Wilhelmina-gasthuis in Amster
dam was opgenomen. Volgens insi
ders komt Hester in het boek „Jan
Cremer II" voor als Claudia.
Gelfuss schrijft
„SpioillieilOpera"
In opdracht van de Russische rege
ring werkt de in de Sowjet-Unie wo
nende Duitse componist Oskar Gel
fuss aan een „heldenopera" over het
leven van de Duitser Richard Sorge.
die in de Tweede Wereldoorlog we
gens spionage voor Rusland in Japan
werd terechtgesteld.
De componist heeft reeds twee van
de uit 4 bedrijven bestaande opera
gereed, die geschreven wordt ter ge
legenheid van de vijftigste verjaar
dag van de Bolsjewistische revolutie.
De held Sorge had Stalin tevoren
gewaarschuwd voor de naderende
nazi-inval in Rusland, maar Stalin
had de waarschuwing naast zich
neergelegd.
(Van onze parlementaire redactie) i tisch te verlagen en uit de N.A.V.O.
te stappen, kregen geen meerderheid.
De Partij van de Arbeid wil in
1970 aan ontwikkelingshulp een be-
dras uitgeven, dat gelijk staat met I Wel sprak he,
congres zich uit
2 procent van het nationaal inko- voor democratisering van het mili-
men. Dat is gebleken op het con- taire aPP&raat en voor een herzie-
|ning van de strafbevoegdheid van
gres, dat deze party zaterdag in ieger Qok zal in het verkiezings-
Haarlem heeft gehouden ter vast- programma de aanstelling van een
ombudsman voor het leger worden
het verkiezingsprogram-
Het congres verwierp een voorstel
van het partijbestuur om de over
heidsuitgaven voor dit doel per jaar
met 150 miljoen gulden op te voe
ren, zodat in 1970 1 procent van het
nationale inkomen zou zyn bereikt
en besloot op voorstel van de afde
lingen Groningen, Utrecht en Haar
lem dit percentage te verdubbelen.
Het voorstel, dat door het partijbe
stuur was ontraden, kreeg 1850 van
de 2900 stemmen.
Offers
opgenomen. Een ombudsman
zin van parlementair commissaris
was eveneens de wens van het con
gres. evenals een sanering en demo
cratisering van de p.b.o.
Bij de behandeling van de inko
mensparagraaf sprak het congres
zich uit voor een nivellerende loon
politiek door een sterkere opvoering
van de lagere inkomens. Men werd
het ook eens over een voorstel tot
verdubbeling van de successie- en
schenkingsrechten en over een pro
gressief tarief voor de vermogensbe
lasting. Met grote meerderheid werd
het voorstel om de belastingvrijdom
voor het Koninklijk Huis op te hef
fen afgewezen.
Mist
Lijsttrekker drs. J. M. den Uyl zei i
later in zyn slotrede dat de partij
bereid is tot offers om de ontwikke-
lingshulp op te voeren. „Tussen 1960 i leen het land wil intrekken
en nu is deze hulp als deel van ons kiezers te vertellen wat de P.v.d.A.
nationale inkomen amper gestegen", wil. maar ook om hen duidelijk te
zei hij. ,Dat kan en mag zo niet maken dat zij het zelf in handen
langer doorgaan. Terwille van de de- hebben of de mist, die over het po-
- litieke leven hangt, eindelijk zal wor-
- den opgetrokken. De schuld voor de-
ze toestand legde de socialistische
I lijstaanvoerder bij de K.V.P., die
weigert te kiezen tussen de P.v.d.A.
De in Amerika geboren beken
de sopraan Anna Moffo gaf met
het ensemble van het Teatro la
Venice" een voorstelling in de
„Komische Opera" in Oost-Ber-
lijn. Op de foto ziet men haar als
Violetta in Verdi's opera „La
Traviata". In ons land heeft men
Anna Moffo leren kennen in di
verse televisie-shows.
mocratie, terwille van de geloofwa
digheid van de politiek, moet w
gemaakt worden wat. wordt ge:
Woorden moeten daden, ideeën i
ten werkelijkheid worden".
Het congres aanvaardde na uitge
breide en vaak heftige discussies het
verkiezingsprogramma, waarin reeds
vele amendementen van de afdelin
gen waren verwerkt. Het hoofdstuk
over ontwapening en wereldvrede,
dat achterin was opgenomen, werd
naar voren gehaald. Het congres
aanvaardde een aantal amendemen
ten, waarin de Vietcong als onder
handelingspartner werd erkend, toe
lating van China tot de V.N. werd
geëist en gevraagd werd om een
N.A.V.O. zonder Portugal. Voorstel
len om de defensie-uitgaven dras-
de V.V.D. „Als de kiezers dit niet
verhoeden, betekent dit dat niet zij,
maar de K.V.P. straks gaat uitma
ken, wie er regeert".
Drs. Den Uyl beschuldigde de
K.V.P. van schijnprogressiviteit door
links te praten, maar rechts te doen,
Hij vond, dat het tyd wordt de
K.V.P. haar zondagse pak uit
trekken en deze partij te dwingen
zich in haar dagelijkse plunje te to
nen. „Wij vragen ieder die een pro
gressief beleid wil zijn stem tot
keuze te maken om zichzelf macht
te geven", aldus de lijsttrekker
de P.v.d.A."
troepen iri de door rijstvelden en
ater doorsneden delta, waarvan
grote gedeelten in handen zijn van
ongeveer 100.000 man van de Viet
cong.
Kardinaal Spellman, r.k. aartsbis
schop van New York, is zaterdag te
ruggekeerd van een kerstbezoek aan
de troepen in Vietnam en heeft als
zijn overtuiging uitgesproken dat. een
overwining voor hen „niet de verove
ring van Noord-Vietnam betekent".
„Voor hen betekent overwinning niet
de volledige afslachting of de verplet,
tering van hun vijanden", aldus de
77-jarige prelaat. In de vijf dagen
die hij bij de Amerikaanse militairen
te velde en in hospitalen in Vietnam
heeft doorgebracht, heeft de kardi
naal kunnen vaststellen dat voor hen
overwinning betekent „de vijand er
brengen naar de conferentie-
tafel te komen om een rechtvaardige
i waardige oplossing uit te werken".
„De Amerikaanse soldaten, mari
niers, de mannen van de luchtmacht
en de matrozen die ik heb ontmoet,
verlangen even sterk naar vrede als
ieder ander in de wereld", zo zei hij.
.Maar zij zijn vastbesloten de strijd
voort te zetten tot er een vrede is
bereikt die op gerechtigheid is geba
seerd".
Toen hem dooi- journalisten werd
gevraagd naar de verklaring diie hij
tijdens zijn preek in de mis tijdens
de kerstnacht heeft afgelegd, zei de
kardinaal: „Er kan geen vrede zijn
voor wij hebben overwonnen. Ze zul
len niet toestaan dat we gaan pra
ten". De kardinaal zei verder dat de
Amerikaanse militairen er blijk van
geven dat zij weten waarvoor zij
vechten. „Zij weten dat zij helpen
bij de verdediging van de vrijheid en
de onafhankelijkheid van het Viet
namese volk en ons eigen volk tegen
communistische agresise". aldus
Spellman.
Tijdens de kerkdienst welke presi
dent Johnson en zyn echtgenote gis
teren in Washington bijwoonden
heeft dominee dr. George R. Davis
in zijn preek verklaard grote sympa
thie te gevoelen voor de oproep die
kardinaal Spellman gedaan heeft
in Vietnam tot de overwinning door
te vechten.
Verklaringen van
Paus en Ky
Paus Paulus VI heeft zaterdag ver
klaard: „Wij zullen n-iet ophouden te
werken naar ons vermogen voor het
bereiken van een rechtvaardige en
duurzame vrede in Vietnam". Hij
drong er bij de staatshoofden en
mannen van goede wil op aan zijn
vredesinitiatieven een echo te geven.
Paus Paulus sprak tot bij 't Vatlcaan
geaccrediteerde diplomaten uit de he
le wereld. Hij zei dat hy bad, dat 't
nieuwe jaar ,een opmars naar de
vrede" zou brengen. De Paus sprak in
het Frans nadat de diplomaten hem
in de consistoriezaal hem hun beste
wensen voor het nieuwe jaar hadden
uitgesproken.
De Zuidvietnamese premier Ky
heeft zaterdag verklaard bereid te
zyn om de Noordvietnamese presi
dent Ho Tsji-minh buiten Vietnam
te ontmoeten om vredesonderhande
lingen te beginnen.
De Britse minister van Buitenland
se Zaken Brown verklaarde zaterdag
in een rede, da* de „sleutel voor de
vrede" in Vietnam in handen is van
Hanoi en opnieuw deed hij een be
roep op de communisten om evenals
de Amerikanen hun bereidheid om
te praten uit te spreken.
Brown sprak in het district dat hy
in het parlement vertegenwoordigt en
zei: „Oorlogen eindigen niet noodza
kelijkerwijs in de nederlaag of over
gave van een der partijen. Ik ben er
wat deze oorlog betreft zeker van.
dat een nederlaag van een der par
tijen rampspoedig zal zijn voor de
toekomstige vrede van het. eebied.
Oorlogen kunnen ophouden door on
derhandelingen, maar alleen als bei
de kanten willen onderhandelen".
Ondanks de afwijzing door de
Noordvietnamezen van Browns' po
gingen om onderhandelingen op gang
te brengen, gaat hij door. Hij keur
de sterk het optreden af van dege
nen. die hebben geëist, dat de Britse
regering speciaal het. Amerikaanse
bombarderen va» Noord-Vietnam zou
moeten veroordelen.
Brown zei dat ook hij oorlog en
geweld haat maar zulk een reactie
op zichzelf brengt ons ook niet ver
Als wij bovendien geweld veroordeler
dan moet onze veroordeling geldei
voor alle geweld in de oorlog, vo<
alle daden die door de deelnemer
worden bedreven. Te vaak wordt dit
veroordeling op maar één deelne
mer toegepast, op de Amerikanen
en dan om politieke- en niet on
menselijke redenen.
Politie begeleidt
demonstratie
tegen politie
Ruim tachtig jongelui hebben za
terdagmiddag in de Rotterdams
binnenstad een demonstratie tegei
de politie gehouden. De optocht, di
door twee agenten van de Rotter
damse gemeentepolitie werd begelek
verliep zondier inoidemten. De jang€
lui, merendeels leden van de S.<!
(Socialistische Jeugd) en de nieuw
generatie (provo's) droegen spandoe
ken mee met teksten als: „Neder
land geen politiestaat", „Rotterdar
geen Amsterdam", „Demonstrati
geen oefenterrein voor de politie".
De demonstratie was gericht tege
de Rotterdamse politie, omdat des
volgens een aanklacht bij de Justit:
op oudejaarsdag na een Vietnamd<
monstratie in Rotterdam drie jong<
lui in het hoofdbureau zou hebbe
mishandeld.
De burgemeester van Rotterdam
had toestemming voor de demonstri
tie verleend.
Toneelkunstenaar:
niet meer op t.v.
Leden van de Nederlandse Verer
ging van Toneelkunstenaars (N.V.l
hebben besloten met ingang van
januari aanstaande elke uitnodig!
tot medewerking aan de televisie
weigeren.
Dit besluit werd genomen op
buitengewone ledenvergadering, t
de 440 leden tellende N.V.T. in Ai
sterdam heeft gehouden. Het besli
werd genomen naar aanleiding v
het vastlopen van de onderhandeli
gen met de Nederlandse Televi;
Stichting.
Vastgesteld werd, dat de N.T
in de onderhandelingen een oneige
lijke gesprekspartner is, omdat g
maakte afspraken niet worden geh
noreerd. De onderhandelingen gi
gen over diverse uiteenlopende o
derwerpen. De belangrijkste war
die over de instelling van een t
ciaal voorzieningsfonds voor de fr<
lance acteurs, over het verbind
van de honoraria aan de ontwikk
ling van het loonpeil in ons land,
over de rechtspositie van de frt
lance regisseurs.
N.S. redden Ned.
Danstheater
in Luxemburg
Het Ned. Danstheater was rati
dagavond het door bereidwilligh
van de Nederlandse Spoorweg
toch in staat om met het Ned. B
letorkest in Luxemburg een voorst
ling te geven, nadat mist en snee
het oorspronkelijke plan om met c
chartervliegtulg te gaan, hadden vi
hlnderd.
De N.S. koppelden voor het 90 p
sonen tellende gezelschap aan
Italia-expres, die zaterdagmorg
om 10.24 uur uit Amsterdam vertr
twee wagens, aangezien in de tr
nen zelf niet voldoende plaats v<
beide ensembles beschikbaar w
Deze wagons werden in Luxembi
weer afgehaakt zodat met dezel!
wagens gistermiddag de terugi
kon worden gemaakt, wederom
koppeld aan de Italia-Expres. V<
de voorstelling bestond veel belai
stelling. Niet alleen uit Luxembu
maar ook uit aangrenzende de!
van Frankrijk en België was v
publiek gekomen, zodat voor een
taal uitverkocht huis gespeeld we
