DRAMA IN DE RUIMTE
Feest van lawaai in
warm Zuid-Amerikc
KERSTBIJLAGE 1966 VAN HET LEIDSCH DAGBLAD
Eindelijk was het dan zover: op de
zoveelste van een of andere maand
in het jaar dit en dat werd een
kunstmaan gelanceerd, broederlijk
bemand door Russen en Amerika
nen.
De gehele ontwikkeling van de
ruimtevaart had zich in een reeks
van jaren met een sneltreinvaart
ontplooid. De ontwikkeling van de
onderlinge relaties tussen de ruim
tevaart-reuzen had echter een aan
zienlijk lager tempo. Het gevolg
was dat de historische vlucht kwam
op een ogenblik, dat men al in staat
was om enorme ruimteschepen te
lanceren, plaats biedend aan tien
tallen astronauten.
De kunstmaan, waarmee deze
vlucht werd gemaakt, had een zeer
eenvoudige opzet. De satelliet had
de vorm van een kubus, opgebouwd
uit 27 kleinere kubussen. Van deze
27 waren er 26 die dienden als ver
blijf voor de dertien Amerikanen en
13 Russen die de bemanning vorm
den. Ieder had in deze kunstmaan
zyn eigen verblijf. De overblijvende
kubus was ingericht als centrale
commandopost. Deze commando
post was gevestigd in de middelste
kubus van de bovenste verdieping,
die voorzien is van een ultkfjk-koe-
pel.
In bijgaande grote tekening is de
kunstmaan tijdens zijn vlucht in
beeld gebracht. Wij vragen even Uw
aandacht voor het bijschrift van
deze tekening, die in algemene zin
de bouw en inrichting van het
merkwaardige geval wel in beeld
brengt.
Maar geheel duidelijk is die teke
ning toch niet, zodat we in de klei
ne tekening ook nog een soort open
gewerkte blauwdruk geven, waarin
de drie verdiepingen van negen ver
trekken „uit elkaar" zijn gehaald.
De vertrekken van de ruimtevaar
ders zijn gemakshalve genummerd,
de centrale commandopost in het
midden van de bovenste verdieping
is zwart getekend.
De van 1 tot en met 26 genum
merde vertrekken staan door mid
del van deuren met elkaar in ver
binding. Er zijn deuren in iedere
scheidingswand tussen twee kubus
sen en ramen in iedere buitenwand
van een kubus.
Men dient goed in het oog te hou
den dat er deuren zijn in alle schei
dingswanden, dus ook in zolderin
gen en vloer. Per slot van rekening
gaat men in een toestand van ge
wichtsloosheid, zoals in een kunst
maan heerst, even makkelijk door
een deur in de zolder als door een
deur in een zijwand.
Om enkele voorbeelden te geven:
het vertrek nummer 3 heeft dus
deuren naar de vertrekken 2, 5 en
11 en voorts drie ramen. Het ver
trek nummer 16 heeft deuren naar
de vertrekken 7, 13, 15, 17 en 25,
doch heeft slechts één raam omdat
het slechts èèn buiten-wand heeft.
Het vertrek nummer 7 heeft daaren
tegen twee ramen (op de kleine teke
ning de genummerde zyde en de
grijze zijde) en deuren naar de ver
trekken 6, 8 en 16 en naar de cen
trale commandopost.
Wy hopen U met deze omschrij
ving de situatie en constructie dui
delijk te hebben kunnen maken. Wij
willen U nu iets gaan vertellen over
de dertien Amerikaanse en dertien
Russische ruimtevaarders en hun
lotgevallen.
De Russische bemanning bestond
uit een raketdeskundige, een elek-
tro-technicus, een stralendeskundi-
ge, een meteoroloog, een arts, een
bioloog, een fysicus, een chemicus,
een geoloog, een astronoom, een
wiskundige, een tolk en een militair.
Vanwege de eerlijkheid bestond ook
de Amerikaanse groep astronauten
uit mensen van deze dertien beroe
pen.
De Amerikaanse arts was evenveel
jaren ouder dan zijn Russische col
lega als deze minstens deuren door
moest om de Amerikaanse elektro
technicus te kunnen bereiken.
De Russische tolk moest minstens
twee deuren door om zijn landge
noot raket-deskundige te bereiken
en minstens vier deuren om in de
cabine van de Russische astronoom
te komen.
De Amerikaanse tolk en de Rus
sische fysicus hebben beiden even
veel kinderen als het aantal deuren
dat zjj minstens door moeten om de
commandopost te bereiken.
De Rus Iwan heeft een cabine
tussen de Amerikaanse raketdes
kundige en een van de militairen en
hij heeft zes kinderen.
PUZZEL 3
De Amerikaanse astronoom mocht
als oudste van het gezelschap het
eerst een cabine kiezen. Hij koos
een vertrek met het grootste aantal
ramen, zodat hy een zo ruim moge
lijke blik op het heelal had.
De Russische stralendeskundige
en de Amerikaanse geoloog hebben
ieder evenveel kinderen als de Ame
rikaanse wiskundige en de Russi
sche elektrotechnicus samen. Het
aantal kinderen van Iwan is groter
dan dat van de Amerikaanse astro
noom.
De jongste van het gezelschap is
een Amerikaan die Charly heet en
die evenveel kinderen heeft als er
deuren in de cabine zijn.
Toen halverwege de vlucht de
Russische geoloog ruzie kreeg met
een van zijn huurlieden, een bioloog,
verwisselde laatstgenoemde van
plaats met een stralendeskundige,
hoewel hij daar een raampje bij in
schoot. Het principiële systeem werd
daarbij gehandhaafd (zoals het van
de opzet af had gegolden) dat geen
twee Amerikanen of twee Russen
aangrenzende cabines mochten heb
ben. Landgenoten die elkaar wilden
bezoeken, moesten altijd minstens
door één cabine van een niet-land-
genoot of door de commandopost.
Hetzelfde systeem gold voor twee
mensen van eenzelfde beroep: ook
die mochten niet twee aangrenzen
de cabines bezetten.
De Russische bioloog was even
veel jaren jonger dan de Ameri
kaanse astronoom als hij minstens
deuren door moest om zijn landge
noot-militair te bereiken.
De Russen hadden tot deze vlucht
52 bemande ruimtevluchten ge
maakt. dat is evenveel minder dan
de Amerikanen als het kindertal
van de Rus, die evenveel dochters
heeft als Iwan meer kinderen heeft
dan de Amerikaanse tolk.
Dit zijn allemaal bijzonderheden,
die men breedvoerig in krantenver
halen naar aanleiding van deze his
torische vlucht heeft kunnen lezen.
De grote sensatie kwam echter op
een fatale dag tijdens de vlucht:
er werd groot alarm gegeven in het
ruimtevaartuig.
Het was voorschrift, dat alle ruim
tevaarders zich onverwijld langs de
kortstmogelijke route naar de com
mandant moesten begeven, wan
neer dit alarmsignaal zou klinken.
Op het fatale moment bevonden
alle ruimtevaarders zich in hun
eigen cabine. Wat er precies is ge
beurd zal wel nooit geheel achter
haald worden. Er was geen enkele
overlevende van de ramp. die het
AarcJ#
ruimtevaartuig kennelijk heeft ge
troffen.
Onmiddellijk werd op aarde een
diepgaand onderzoek ingesteld door
een gemengd Russisch-Amerikaanse
commissie. Deze kon aan de hand
van de laatste berichten, die van de
kunstmaan werden ontvangen nog
vaststellen, dat alle ruimtevaarders
zich voorbeeldig van hun opdracht
hadden gekweten. Allen waren langs
de kortstmogelijke route naar de
commandopost gegaan, en allen
waren daar aangekomen. Verder is
men nooit iets te weten gekomen.
ONZE VRAAG AAN U IS THANS:
DOOR HOEVEEL DEUREN MOES
TEN DE AMERIKANEN SAMEN
GAAN EN DOOR HOEVEEL DEU
REN DE RUSSEN SAMEN OM
LANGS DE KORTSTMOGELIJKE
ROUTES DE COMMANDOPOST
OP DAT FATALE MOMENT TE
BEREIKEN?
De bij het ruimtedrama
omgekomen nestor van het
internationale gezelschap
astronauten, de Amerikaan
se astronoom.
(Van onze correspondent)
MONTEVIDEO Aan de Rio de la Plata de „zilverrivier*'die echter meestal een l
achtig drabbig water bevat bereikt de zomer zo ongeveer met Kerstmis zijn hoogte j
Ook de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires doet haar naam goede luchtweinig eei
Dikwijls stijgt het kwik fn de thermometers tot 40 graden, terwijl de vochtigheidsgra(
de lucht tot 100 procent oploopt. Men transpireert als in een zweetkamertje. Zo i« Kerstn j
Zuid-Amerika door het afwijkende klimaat geen gloedvol familiefeest, maar eerder et
mer festijn.
De 6Chepper van bijgaande boeiende illustratie heeft
het niet helemaal begrepen, zoals een oplettend deskun
dige na enige gedegen studie wellicht zal ontdekken. Men
mag het hem evenwel niet euvel duiden. Bij onze opdracht,
deze historische ruimtevlucht met een suggestieve tekening
in beeld te brengen, hebben wij hem verteld dat het met
tertijd in de ruimtevaart heel wat „huiselijker" en „ge
woner" toe zal gaan dan nu. De tekenaar heeft dat in
zijn enthousiasme wat overdreven. Voorts hebben wij ver
zuimd hem tijdig een diepgaande fundamentele kennis
bij te brengen omtrent verschillende aspecten van het
kosmische milieu en de astronomie, waardoor er enkele
kleine foutjes in de tekening zijn geslopen. Wij krijgen
bovendien de indruk dat de tekenaar de term ruimte-
VAART wat al te letterlijk heeft opgevat.
Tot de gebruiken waarnaar buitenlander»
met verbazing kijken, behoort het „verbran
den van Judas". In de voorsteden bedelen
jongens bij de voorbijgangers: „hebt u 30 cen-
tavos voor ons voor het verbranden van Ju
das?" Het is een originele manier om aan wat
geld te komen. Want Judas heeft nauwelijks
financiering nodig. Hij is een reusachtige pop
van vodden, die met papier en houtwol is ge
vuld. Op kerstavond wordt hij op straat in
brand gestoken, hoewel de politie dat wegens
het brandgevaar natuurlijk verboden heeft.
Het is voor de jongens het hoogtepunt van het
kerstplezier.
BOMEN VAN PAPIER
Een deel van de bevolking gaat naar de
kerst-mis. Maar het religieuze staat geheel op
de achtergrond. Tot ongeveer twintig jaar ge
leden zag men alleen kerstbomen in de huizen
van de Europeanen. Intussen zijn zij echte
en onechte echter in de mode gekomen. In
de tuinen van grote villa's en van enige fa
brieken ziet men echte, statige dennebomen,
veelal versierd met watten, die als kunst
sneeuw dienen, en met elektrische kaarsen.
Maar zij vormen een grote uitzondering. Aan
de Rio de la Plata ziet men geen natuurlijke
dennenbossen. Zij moeten moeizaam worden
aangeplant. In een kleine badplaats in Uru
guay las ik eens met Kerstmis een bord:
,,Rukt geen jonge dennen uit de grond. Wij
schenken u er één".
Maar meestal zijn de kerstbomen van pa
pier en groene papiermaché gemaakt en tus
sen de 45 centimeter en 2,50 meter hoog. Men
koopt ze in grote warenhuizen of in het win
keltje „op de hoek", dat tegelijk siga
retten, potloden en speelgoed aan de man
brengt.
Overigens moet men voorzichtig zijn. Als
men de boom 's middags onder de verzengen
de zon naar huis draagt, smelten de kaarsen
nog al eens.
Maar het zijn niet alleen de echte denne
bomen die ontbreken aan een kerstfeest vol
gens Europese traditie, maar ook de kerst
liederen. Natuurlijk is er in de Latijns-Ame-
rikaanse streken ook een folklore die op
Kerstmis is gericht. Maar aan de Rio de la
Plata zingen de kinderen geen kerstliederen.
Die zijn voor hen „exotische muziek". Men
hoort ze wel via de ontelbare radiozenders.
Maar het „Stille nacht" wordt zelden in het
Spaans, doch meestal in het Engels of Duits
uitgezonden.
DANKBAARHEID
Ook in Zuid-Amerika doet men met Kerst
mis goede zaken. Zo ziet men in de lunch
rooms en levensmiddelenzaken manden met
geschenken uitgestald, die een overvlo
sortering in elke prijsklasse bieden: vi
goedkoopste vermout tot Franse champ
van de populairste chocoladesoorten t<
importeerde ganzelever. Men schenkt
kaar om rijn dankbaarheid te tonen -
verbazingwekkende gulheid. Vooral de i
krijgen van hun patiënten reusachtige
ketten thuisgezonden.
Maar een der intiemste onderdelen va
kerstfeest zoals dat in de meeste Eur
landen wordt gevierd, de pakjesavond
breekt. Zoals de kinderen in Nederlant
cadeautjes krijgen op 5 december wa
Sint Nicolaas zijn verjaardag viert, krijg
kleuters aan de Rio de la Plata hun gei
ken op 6 januari, wanneer het Driekon
ia. Hier wordt het kerstfeest op andere
luister verleend. Men laat Bengaals
branden, speciaal sterren, en rotjes en ai
projectielen exploderen. Hoe verder de ll
nacht verstrijkt, hoe meer de lucht va
wordt van geknal. Dit vooral tot groot
driet van de honden, die ernstig lijken 1
den onder het geweld en een vertwijfel
huil aanheffen.
DANSEN
Kerstmis is in Zuid-Amerika geen fee9
inkeer en van stilte, maar van lawaai,
danst tot het ochtendgloren. De bevo
drinkt „sidra", een goedkope vruchtenwij
eet „pan dulce", een gegist zoet brood
rozijnen.
Aan de Rio de la Plata is Kerstmis
feest dat men thuis viert. Het zomerse
begint, en iedereen probeert van die pe
tussen 24 december en 5 januari een vale
te maken. Uit Buenos Aires gaat de „ma
de straat" veelal naar de Tigre, een gro
vierdelta, waarin tussen de ontelbare v
armen kleine eilandjes met vele weel
huisjes liggen. Tienduizenden van
huisjes zijn ook door inwoners van M
video neergezet tussen het witte zand f
droge dennenbossen buiten de stad. De
Argentijnen en Uruguayers gaan naar I
del Este, de grote mode-badplaats aan de
ding van de Rio de la Plata, waar duize
luxueuze villa's, in mooi aangelegde b(
gelegen, een Hollywood aan zee vormen
wijl op het eigenlijke schiereiland nieu*
renflats de karakters van badplaats en ra i:
pool verenigen. En de inwoners van M J
video die thuis gebleven zijn, brengen
dagen door op één van de zeven strande
hun stad kent.
Op kerstavond wordt aan de Rio de la I
gedanst en op kerstdag gezwommen,
volksgebruiken richten zich naar het jai
tijde.
