Glansrol van Lex Goudsmit
Gave première van
kostelijke musical
r
II
en cpóteren
Voor de kenner een begrip
voor u een openbaring
Witte veen pleit voor
verschuiving in bouw
programma
LEIDSCH DAGBLAD
De musical Anatevka
Fiddler on the roof)
speelt al meer dan hon
derd weken in het im
mense Imperial Theatre
in New York. Nu is dit
kostelijke zangspel dan
overgewaaid naar ons
land Carré) en het is te
verwachten dat het ook in
ons land er staat een
tournee op het program
ma groot succes zal
oogsten. Van deze musical
zijn inmiddels een lang
speelplaat en een pocket
boekje (in de Nederlandse
vertalingverschenen.
NEDERLAND 1 NCRV
7.00 uur Nieuws in het kort, NTS
Pipo de Clown, voor de kleuters
De verrekijker, jeugdjournaal
Van gewest tot gewest, regionaal programma E
Mensen in de sport
NTS-journaal
Attentie, actualiteiten E
Merlusse. tv-spel
Wie weet hoe ik verander, Liesbeth List
Wordt als een kind
7.01 uur
10.10 uur
Staande ovaties voor Lex
[oudsmit. Dat was de reactie
yan het publiek, gisteravond
de feestelijke première van
ie nieuwe musical Anatevka
n een uitverkocht theater Car-
in Amsterdam. Ovaties, die
Ie producenten Paul Kijzer en
lans Boskamp als muziek in
Ie oren klonken, want Anatev-
zal het maandenlang op de
lederlandse planken moeten
rolhouden om de enorme kos-
en op te brengen, die tot dus-
lerre in deze produktie zijn
jestoken.
De Amerikaan Joseph Stein, schrij-
Anatevka Fiddler on the
wf'. die de première bijwoonde, zei
it Goudsmit tot de beste hoofdrol-
ertolkers behoort die de musical tot
heeft gehad. Men behoeft
Mhts de grammofoonplaat te be-
listeren van de oorspronkelijke Ame-
kaanse versie, om een oordeel te
ellen: Lex Goudsmit die
il" jft alleen een ras-acteur is maar
prachtige zangstem be-
Ptjchikte, doet n>et onder voor Zero
[ostel, de Broadway-ster die „Fidd-
the roof" tot een succes
ia:,r
10.40 uur NTS-journaal
10.45 uur Pauze
11.00 uur Teleac, tv-cursue
11.30 uur Sluiting
1 NEDERLAND 2 VARA
8.00 uur Nieuws in het kort. NTS
8.01 uur Mogul, film
8.50 uur Achter het nieuws, actualiteiten
H 9.15 uur Jazzprijs '66
9.40 uur Een hotel, een stadje op zichzelf
10.05 uur NTS-journaal
10.10 uur Waar z|jn wij aan toe?, politiek programma
11.00 uur Sluiting
UIT HET RADIOPROGRAMMA
E Hilversum 1 8.35 uur -
E 10.45
Kerstzang
Orgelconcert
Residentie-orkest
Het martelaarschap
Veel muziek
Traditie
Anatevka Is de naam van een
•°"|wpje in het tsaristische Rusland
1mind de eeuwwisseling. Tevje (Lex
*e oudsmit) is de hoofdfiguur in een
;™fodse gemeenschap die vasthoudt
aloude tradities en weinig con-
ct met de buitenwereld heeft. Zijn
nohters stellen hem voor grote pro-
omdat zij buiten de traditio-
ile rol van de koppelaarster (Ddni
Neef) om zelf hun huwelijkspart-
willen kiezen. De oudste dochter
eitel (Diana Marlet) zou moeten
met de al grijzende slager
rabe Bas), maai- heeft een voorkeur
de arme kleermaker van het
irp (Huib Rooymans). De volgende,
odel (Jenny Arean) verliest haar
in een student (Manfred de
raaf», die wordt gearresteerd en
Siberië wordt verbannen. En
lava (Louise Rettich) moet het huis
daten omdat zij tegen alle strenge
etten in een Russische jongen
lans Kemna) kiest. Tenslotte
igt er een „pogrom" die de joden
het dorp verjaagt naar alle delen
de wereld.
Het eerste deel van de musical doet
estelük aan, maar na de pauze
nen geconfronteerd met een
ukje jodenvervolging, dat overigens
ïdaardig karakter heeft ver
sieken met hetgeen Europa in de
atste oorlog heeft beleefd. Dit deel
de musical ontroert met name in
Beierland dan ook niet zoals de
steur dat wellicht heeft bedoeld,
erder zijn sommige gedeelten na de
wel wat erg melodramatisch,
is eigenlijk een kitscherig ver-
laal, dat een drakerig stuk zou heb-
opgeleverd als het niet door de
herpzinnige en over ironische hu-
beschikkende Joseph Stein zou
in uitgewerkt. De musical heeft nu
tekst gekregen die kostelijke
omenten heeft en die met name
)or Goudsmit met veel gevoel woi'dt J
rergebracht. Het is vaak joodse hu-
aar een humor die iedereen
Inspreekt.
Keiharde regie
De musical heeft meer sterke fa-
Itten meegekregen zoals de mise-en-
Déne ©n choreografie van Jerome
tobbins (beroemd door West Side
torven een keiharde regie van de
deze groep uit Amerika overge
zien Richard Altman. Vooral de
assa-scènes zijn van een vakman-
chap dat men in Nederland zelden
antreft. De decors zijn precies gelijk
aan die welke Boris Aronson voor
de Amerikaanse versie ontwierp. Zij
zijn sober maar ingenieus en de
mogelijkheden die het draaitoneel
biedt zijn op verrassende wijze uit
gebuit. De muziek die Jerry Bock
voor Anatevka heeft geschreven ligt
niet overal even prettig in het gehoor
maar bevat enige liedjes die ook in
Nederland ongetwijfeld een eigen le
ven zullen gaan leiden. Een compli
ment voor Hugo de Groot die met
zijn orkest reeds op de première tot
een voortreffelijke en gave begelei
ding kwam.
Een goede tekst, een vakkundige
regie, sfeervolle muziek en een door
de hemel gezonden hoofdrolspeler
zal dit alles voldoende zijn om Ana
tevka in Nederland tot een succes te
maken? Paul Kijzer en Hans Bos
kamp hopen het: nooit heeft iemand
in ons land een zo kostbare produk
tie durven brengen. Nooit is een mu
sical zo goed voorbereid en zo gaaf
ter première aangeboden, nooit is voor
een theaterproduktie zoveel geld
aan reclame uitgegeven.
Ar
Nil
Al zou men Lex Goudsmit (die vrij
wel de gehele voorstelling op het to
neel staat) zo op Broadway kunnen
zetten en heeft hij in Enny MolsDe
Leeuwe als zijn vrouw Golde een
tegenspeelster van het eerste plan.
toch blijkt weer hoe arm Nederland
is. Anatevka brengt veertig acteurs en
actrices op de planken. Het is uiter
aard onmogelijk om veertig ervaren
musicalspelers te vinden, maar men
is er zelfs niet in geslaagd voor be
langrijke bijrollen mensen te vinden
die naast goed acteren ook kunnen
zingen. Pijnlijk blijkt dit in het. be
gin van de voorstelling als de doch
ters van Tevje hun huwelijkskansen
bezingen. En noch voor de kleerma
ker. noch voor de student, noch voor
de Russische huwelijkskandidaat is er
een acteur gevonden met een enigs
zins redelijke zangstem. Opmerkelijk
is daarentegen dat sommige kleine
rollen uitzonderlijk goed gebracht
worden, de stemmen van bijvoorbeeld
Ronnie Bierman en Carren Tefsen
verdienen een betere plaats in de
show.
De fiddler on the roof v
het huis van Tevje, waar de sa-
bat wordt gevierd. In het midden
Tevje (Lex Goudsmit) met
daarnaast zijn vrouw Golde (En
ny Molsde Leeuween de huw
bare dochters,
Deze kritiek behoeft een succes van
Anatevka niet in de weg te staan.
Ook in ..My fair lady" was destijds
de zang tot in enkele hoofdrollen toe,
beneden de maat. Sonneveld en
Kaart waren hier de grote trekkers.
Zal Lex Goudsmit de trekker voor
Anatevka zijn? Een feit is dat de
nieuwe musical met belangrijk meer
Anatevka hoopt nog maanden ach
tereen theater Carré in Amsterdam
te bespelen. Tegen de zomer zal men
verhuizen naar het circustheater in
Scheveningen. Vervolgens vermeldt
Lex Goudsmit Tevjej te
midden van zijn „dochters" Jen-
7iy Arean Hedelen Diana Mar
let (Tzeitel).
het schema een tournee door het land
en tegen Kerstmis 1967 een terugkeer
in theater Carré. Men mag de mede
werkers wensen in de geest van het
stuk: mazzeltof!
ADVERTENTIE
onbegrensde fotografische mogelijkheden
EXAKTA EXA lib EXA la
v.a. v.a. v.a.
415.- 280.- 165.-
"Ki^ ex eCo&* <u# pteAeouUfauix
Firma Dr. K. Heynderlckx-Hugo da Gro
H Het kwam gisteren neer op
I J§ een rustig, vooral muzikaal tele-
1 visieavondje. Op Nederland I
§i bood de gemeente Amsterdam
ff Prinses Margriet en mr. Pieter
van Vollenhoven een feestelijk
J concert aan. Op Nederland n
1 was AVRO's kunstconcours
g nummer drie gewijd aan jonge
i M vocalisten, kregen we een korte
I M filmimpressie van de voorberei-
i dingen en repetities van Neer-
l/§j lands nieuwste musical „Anatev-
g ka" (..Fiddler on the roof") en
een aflevering uit de muzikale
1 programma's „Eine kleine
g Nachtmusik".
g Voordat we echter het ledi-
g kant opzochten, hebben we toch
nog heel wat afgekeken. Om te
M beginnen kregen we de ex-ver-
g loofde van Frank Sinatra, de
guitige Juliet Prowse, als schat-
f§ rijke maar sober levende film-
g ster Mona, op het beeld. Mona is
g een uiterst beweeglijk vrouwtje,
dat een frisse rol weet te spelen,
M dat wel eens wat al be olijk uit
haar ogen kijkt, maar steeds de
1 aandacht gevangen houdt.
Kerstmannen
H Het naderende kerstfeest kreeg
óók een bescheiden beurt. Rond-
uit verrassend was de vluchtige
kijk op de kerststemming in lan-
den als Engeland, Japan, Kenya,
g Rusland, de Ver. Staten en
g Tsjecho-Slowakije. Nu eens geen
£- feestelijke versieringen, zoals die
H zo dikwijls worden voorgescho-
n teld, maar voornamelijk een ori-
g ginele blik op de figuur van de
g kerstman, die door uitspraken
Delegatie R.T.N.
bij minister
..Indien de R.T.N. aan bepaalde,
door minister Klompé toegelich
te voorwaarden voldoet is een gun
stige reactie op ons verzoek om een
zendgemachtiging zeer reëel."
Deze. voor de stichting Radio Te
levisie Nederland, optimistische con
clusie meende de penningmeester
van het dagelijks bestuur van de
R.T.N.. de heer P. G. van der Weele,
te kunnen trekken uit het gesprek
dat een R.T.N.-delegatie gisteren met
de minister van Cultuur, Re
creatie en Maatschappelijk Werk
heeft gehad.
Htt voltallige bestuur van de
R.T.N. zal zich tussen kerst en
nieuwjaar buigen over de mogelijk
heden, die mej. dr. Klompé voor de
R.T.N. ter tafel bracht.
De heer Van der Weele: „Het was
een prettig gesprek. Al kwam het wel
wat laat. Maar deze minister heeft
ons tenminste ontvangen. Over een
datum, waarop de R.T.N. met radio-
en t.v.-uitzending zou kunnen be
ginnen, is niet gerept. Misschien
komt dat ter sprake in de eerste
week van januari, wanneer minister
Klompé opnieuw een onderhoud met
een R.T.N.-delegatie zal hebben".
ADVERTENTIE
Begroting Volkshuinvesting
Minstens 8.000
heat-orkesten
in ons land
Ons land telt minstens 8000
beat-orkesten van jongeren die al
dan niet tegen betaling muziek
maken. Deze schatting is afkom
stig van de Nederlandse Toon-
kunstenaars Bond. maar er zijn
ook schattingen die tot 40.000
beat-orkesten gaan. Enige dui
zenden orkestjes treden periodiek
tenen betaling op. Minstens 500
orkesten zijn volledig beroeps.
(Van onze parlementaire redactie)
De liberaal prof. Witteveen heeft
gisteren in de Tweede Kamer gepleit
voor een verdere liberalisatie van de
bouw in Nederland, ook in het wes
ten van het land, waar het naar
zijn Idee bijzonder nuttig zou zijn.
Hij sprak bij de behandeling van de
begroting voor Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening. Hij drong aan
op een verruiming van de particuliere
bouw en ook van de gesubsidieerde
particuliere bouw. Het moest naar
zijn idee mogelijk zijn 5000 wonin
gen méér in de particuliere sector te
bouwen en 5000 minder in de wo-
ningwetbouw.
Deze verschuiving was volgens
hem een natuurlijke zaak. In de af
gelopen jaren is gebleken, dat de wo-
ningwetbouw iets is achtergebleven,
terwijl de woningwetwoning b. waar
mee een kwaliteitsverbetering werd
beoogd, zelfs niet eens van de grand
is gekomen. In de ongesubsidieerde
bouw daarentegen is een groter aan
tal vergunningen afgegeven dan was
voorzien. Deze verschuiving naar de
particuliere bouw voltrekt zich
als het ware vanzelf. Hij drong er
daarom bij de minister op aan zijn
goedkeuringsbeleid daarop af te stem-
Prof. Witteveen hoopte, dat de mi-
nister positief op zijn suggesties zal
l reageren, anders overwoog hij over
I dit punt een motie in te dienen. Hij
diende ook een amendement in op
de begroting voor volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening waarbij 40 mil
joen gulden moet worden geschrapt.
Hij rekende namelijk voor, dat bij de
rijksgebouwendienst per jaar tussen
de 12 en 20 miljoen kon worden be
spaard als bij de bouwplannen reke
ning wordt gehouden met het voor
geschreven aantal vierkante meters
per ambtenaar.
De nieuwe gebouwen van Sociale
Zaken in Leidschendam en van Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk hadden per ambtenaar een
ruimte, die twee keer zo groot is als
het richtcijfer. dat de Rekenkamer
daarvoor heeft aangegeven. Prof.
Witteveen achtte dat onverantwoord
Hii maakte een vergelijking met het
bedrijfsleven, waar een gemiddelde
van ongeveer 6 vierkante meter per
ambtenaar gebruikelijk is, terwijl de
genoemde ministeries 14.6 en 14
vierkante meter per ambtenaar za-
De heer Van der Peijl (CH) pleitte
eveneens voor een grotere vrijheid in
de bouw, waarin hij een prachtig
middel zag ter bestrijding van de
werkeloosheid. Hij vroeg de minister
eveneens naar mogelijkheden om de
huren vrij te maken. De woningwet
woning b, die niet ao'n succes is ge
worden, wilde hij overhevelen naar
de particuliere bouw. Dat zou naar
zijn idee ook een verlichting van het
overheidsbudget betekenen.
Vrije huren
Volgens de socialist Bommer mag
het kabinet-Zijlstra geen begin ma
ken met een vrijer huurbeleid. Hij
met verbazing in de stukken een
zinsnede te hebben gelezen, waarin
het afschaffen van de huurwet in en
kele gemeenten ter sprake komt.
.Dat valt onder het volgende kabi-
t", zei hij. Minister Bogaers had
plannen voor vrijere huren ge
koppeld aan de huurverhoging van
1 april. Nu die een half jaar is uit
gesteld moeten de vrije huren ook
naar 1 oktober worden verschoven.
Dit overgangskabinet kan geen maat
regelen nemen, die pas op 1 oktober
m kracht worden, betoogde hij.
Hij wees erop, dat het vrijmaken
ui huren vergezeld moet gaan van
andere maatregelen, omdat de huur
der bij het wegvallen van de huur
wet terugvalt op het Burgerlijk Wet
boek, dat. stammend uit 1838, vol
komen uit de tijd is. Bovendien
kleeft er in recreatiegebieden aan
vrije huren het gevaar dat huiseige
naren huizen zullen ontruimen om
ze aan vakantiegangers te kunnen
verhuren Duitsland kent daar slech
te voorbeelden van, aldus de heer
Bommer.
van enkele welbespraakte Lon-
dense kleuters een opmerkelijke E=
gestalte kreeg
Overigens bleken de kinderen e
verbaasd over de onwetendheid
van de volwassen interviewer, s
die het zo maar waagde te vra- j|
gen wie dan wel de kerstman
mag zijn. Zijn woonplaats bracht 2
moeilijkheden met zich mee: de
romanticus onder het jeugdig h
publiekje hield het op sneeuw- 5
land. Een ventje dat later vast
en zeker in zaken gaat. ant-
woordde slim: „In een waren-
huis".
Bovendien zagen we dat tal
van New Yorkse kerstmannen ln
het dagelijks leven wat aan la- e
ger wal zijn geraakt en in deze j|
dagen met overgave collecteren e
om op deze manier „iets terug
te doen" voor de steun, die zy
zelf het verdere jaar weer ont-
vangen. Een amusant, maar ook e
een leerzaam filmpje, deze „Vier j|
dagen voor Kerstmis".
Na het concert konden we nog
net op Nederland n enkele film- 5
beelden meepakken van „Ana- e
Joop Stokkermans
De pianist Joop Stokkermans 5
gaf vervolgens een korte demon- 5
stratie van zijn veelzijdigheid. |j
En wat minstens even belang- 'g
rijk is: je kunt met plezier naar
zijn improvisaties „kijken". Te- 1
gen de achtergrond hiervan
kwam zelfs de dichteres Neeltja
Maria Min een van haar ge- s
dichten voordragen. Een aardig is
experiment, al zien we juffrouw
Min de laatste tijd wel èrg vaak j|
op onze beeldbuis.
MIWHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllliilllllllllHllllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUi
KRO: 17.30 Stere<
Nederlandse
lichte muz. 18.10 Sportrubrlek.
18.30 Halte: progr. voor twintigera.
19.00 Nws. en weerpraatje. 19.10 Radio
krant. 19.30 i
Gitaarrecitalklas
sieke muz. 19.45 Waarom zo vaak?, toe
spraak. 19.50 Stereo: Gev. pl.progr.
20.10 De familie Leenhouts. hoorspel
(11). 20.35 Volkskerstzang. 21.50 Ste
reo: Klass. ork.werken (opn.). 22.15
Wijd als de wereld: in
oriëntatie in kerk. zending
ne. 22.30 Nws. 22.40
Kerkorgelconcertseml-klassieke
klass. muz. 23.15 Signaal: muz.
eigen tijd: mod. lied. 23.45 Ste
Weens kwintet (opn.)amusements]
ziek. 23.55—24.00 Nws
ten op tafel. Een
zaken, die de aandacht verdienen. 18.30
Solistenparade (opn.). 18.55 Voor de
kinderen. 19.00 Gesproken brief. 19.05
Klass. vrouwenfiguren (VI): oude lie
deren. IKOR19.30 Feesten van het
licht: relatlei
lijk pl.progr. 10 00 Nws. 10.02 Arbeids
vitaminen. (11.00 Nws.) VPRO: 12 00
Nws. 12.02 NRU)Met Kerst onder
weg. rep. 12.07 Een uurtje Frans. 13 00
Nws. 13.02 (NRU(: Met Kerst onder
weg, rep. 13.07 Gev pl.progr. 14.00
Nws. 13.02 (NRU): Met kerst onder-
rep. 14.07 Lichte gram.mu*.
16.30 Lichte pl.progr. 17.00 Nws 17.0i
7.0518.00 Pop.Party.
gesprekken. AVRO:
23.65—24.00 Nws
Gildententoonstelling
geopend in Groningen
In het Groninger Museum ls gis
teravond een speciale kerst tentoon
stelling, gewijd aan de Groningse
gilden, geopend. De conservator van
de historische afdeling van het Gro
ninger Museum, mr. G. N. Schutter,
hield een inleiding over het ontstaan
en de geschiedenis van de gilden in
de stad Groningen. De expositie is
samengesteld uit eigen bezit van het
Groninger Museum, aangevuld met
een aantal met zilver beslagen gil-
derollen uit het gemeentearchief in
Groningen. De tentoonstelling duurt
tot en met 22 januari.
7.32 (NRU): Met
I ortage over inter-
al wegverkeer rond de feestda-
Kerst onderweg: reportage over Intei
nationaal wegverkf--
gen. 7.40 Rndlokri
1 Nws. 8.32 (NRU): Met
Kerst onderweg: Lichte gramjnuz. 9.00
dienst 11.00 Lichte gram .muz. 12.27
Med. t.b.v. land-
12.40 Variant:
ulnb. 12.30 Nw
fioolconcert (gr.). 15.10 Voordracht.
VARA: 7.00 Nws. en ochtendgymn.
7.20 Soc. strljdl. 7.23 Lichte graminuz.
(7.307.35 Van de voorpag.). VPRO:
7.55 Deze dag. (VARA: 8.00 Nws. 8 10
12.00 Stereo: Dansorkest en zangsolls-
ten. 12.27 Med. t.b.v. land- en tulnb.
12.30 Overheldsvoorl.: Voor de land
bouw. 12.40 Sportparade 13.00 Nws.
13.10 Journaal en beursber. 13.30 Ste
reo:: Harprecltal: klass. en mod. muz.
14.00 Voordr. van kerstgedichten. 14.15
Bh de tijd en bij de thee: gev. progr
VPRO: 15.30 Thuis, progr. voor thuls-
zlttenden. 16.00 Nws. 16.02 Wiener
Festwochen '36 (opn.): Weens Filhar
monisch ork. en solist: klass. muz.
17.00. Voor de jeugd. 17.25 Stereo:
gram.pl. 17.45 Act.
Hilversum 3, FM en 24
AVRO. 9 00 Nws. 9 02
Musici bij KRO en
AVRO protesteren
tegen hun ontslag
De AVRO heeft op 12 december
de 15 nog overgebleven musici van
de Zaaiers (het orkest telde aanvan
kelijk 21 man) ontslag aangezegd
met ingang van 1 september 1967.
Aan het gewestelijk arbeidsbureau
in Hilversum is een ontslagvergun-
ning gevraagd, maar tien van de
musici hebben dezer dagen collectief
geprotesteerd. Met de door de AVRO
voorgestelde afvloeiingsregeling is
naar schatting ruim een half mil
joen gulden gemoeid.
De met ontslag bedreigde 16 KRO
musici hebben eveneens geprotes
teerd tegen hun ontslag, dat enkele
weken geleden is aangezegd en dat
op 1 septemer 1967 moet ingaan. De
b(j het NW aangesloten Algemene
Bond van Kunstenaars, bij wie deze
KR O-musici zijn georganiseerd,
heeft een collectief verweerschrift bij
het gewestelijk arbeidsbureau in
Hilversum ingediend.
