ROB TOUBER:
In Utrecht ontstaan complet»
radio-f abriekei
filmjournalistiek en tv
DE WEG TERUG
YAN MECHANISATIE
NAAR DE EENVOUD
VAN HET HANDWERK
IATERDAO 17 DECEMBER 1966
LSIDSCH DAGBLAD
„Reizen, reizen, reizen het gaat
me nooit vervelen. Ik ben nu al
ln Afrika en Amerika geweest, en
niet te vergeten heel West-Europa,
maar ik ben er nog steeds dol op.
En dan te bedenken dat het voor
mU absoluut geen vakantiereisjes
waren. Integendeel, want in den
vreemde zag ik in mijn vrye tyd
vaak niet veel meer dan een ho
telkamer om in uit te rusten. Veel
artiesten vinden hun beroep vaak
erg vermoeiend; z|j zeggen haast
geen privé-leven te hebben. By mij
is dat net andersom:reizen is myn
privé-leven".
Dit alles komt uit de mond van
Rob J. Noordervliet. Een naam die
weinigen iets zal zeggen. Weet men
echter dat hij een en dezelfde per
soon is als Rob Touber (niet te
verwarren met de zangers Bob
Bouber en Ronnie Tober) dan zul
len velen zich hem herinneren als
een van hen die in 1959 Neder
land op het Songfestival in Knok-
ke vertegenwoordigde. (Over Tou-
bers optreden was men niet bijs
ter tevreden, toch behaalde hij er
de tweede prys van de pers, even
als Karin Kent dit jaar). Anderen
zullen zijn naam ln verband bren
gen met de televisie: voor de VPRO
produceert en regisseert hij amu
sementsprogramma's.
Met het einddiploma op zak
keerde hij onmiddellijk naar de
Seine-stad terug. „Ze zullen my er
wel met open armen ontvangen",
meende hy, maar al spoedig kwam
hy er achter dat men niet op hem
zat te wachten. Geen vast werk,
een beetje fugureren; het bracht net
genoeg geld op om van te kunnen
leven.
Nadat Noordervliet een half jaar
lang de drempels van de filmstu
dio's had platgelopen, werd hem
een kans geboden. Hy kon een rol
hy wel een arbeidsvergunning
in een film krygen, maar dan moest
Na zo drie jaar op stap te zyn
geweest, vestigde Rob zich in Am
sterdam.
KRANT
bezitten. Eenmaal ln de Ne
derlandse ambassade om de ver
gunning te bemachtigen, werd hy
vastgehouden: zyn ouders hadden
al maanden eerder, toen hy maar
niet terugkwam. Interpol inge
schakeld. Weer niet by de film!
ZINGEN
FILM
Rob Noordervliet, in 1937 ln Am
sterdam geboren, doorliep in Bilt-
hoven de h.bs.-A. Toen hy zeven
tien jaar was (een jaar voordat
hy het einddiploma behaalde)
bracht hy de zomervakantie door
in Parys. Na schier eindeloze be
sprekingen en tests werd hem toen
een filmrolletje aangeboden. Hoe
wel hy graag wilde, kon hy het
aanbod niet aanvaarden hy ging
naar huis om zijn schoolopleiding
af te maken.
Na enkele maanden by zyn ou
ders in Bilthoven te hebben ge
woond (hij nam in die tyd toneel
lessen) wist Rob hen ervan te over
tuigen dat zy hem zyn gang maar
moesten laten gaan. Weer ging hij
naar Parys, maar een rol in een
film zat er deze keer heianaal niet
in. „Uit armoede" begon hy te zin
gen en hy oogstte er nog succes
mee ook. De by val was zelfs zo
groot, dat hy besloot een „tour de
chant" te maken. Zo trok Rob
Noordervliet (die vanaf dit tydstip
zyn moeders meisjesnaam Touber
aannam) door veel Europese lan
den. Dat was ook de tyd dat hy
grammofoonplaten begon te ma
ken.
Tydens zyn tour de chant
schreef Touber artikelen over lich
te muziek in de landen, waar hy
optrad. „Zo kwam het dat ik, na
dat ik weer vyf maanden in Ne
derland was, werd benaderd door
het Algemeen Handelsblad om te
levisiekritieken te schryven". Dat
was in de beginperiode van „Zo is
het" (,,ik vond dat een geweldig
goed programma").
Van dit dagblad verdween hy
ongeveer een jaar later naar het
weekblad Televizier, waar hy weer
over populaire muziek kon schry-
ven. Toen werd hy ook in de ge
legenheid gesteld de hele wereld af
te reizen, „en nu hoefde ik mijn
vrye tijd niet alleen maar in ho
telkamers door te brengen". Van
Televizier verhuisde Rob Touber al
spoedig naar de VPRO. „Niet om
dat het andere werk my niet aan
stond, maar tel visie- programma's
maken leek my nog fyner. Het eni
ge dat ik nu wel erg mis, is het
reizen". Als Touber nu naar het
buitenland gaat, is het om bespre
kingen te voeren; binnen de kortst
mogeiyke tyd moet hy weer terug
zyn om een programma in elkaar
te zetten. Hij laat zich dan ook
ontvallen dat. wanneer hy de
VPRO zal verlaten, heel graag zyn
baan by het weekblad terug zou
willen hebben.
nïeken van Wim lbo („met wie Ik
heel fyn heb samengewerkt"), die
zelf de produktie van de program
ma's voor zyn rekening nam.
Jaap van de Merwe (wiens lied
je over Vietnam niet ln Mies-en-
scène mocht worden gezongen,
Touber nam het later in een pro
gramma mee) en Guus Vleugel
noemt hy onmiddellyk als zyn fa
voriete tekstschryvers. „Maar",
voegt hy er aan toe, let eena
goed op lennaert Nygh. Wat die
jongen in een korte tyd heeft ge-
rpesteerd is geweldig, gewoonweg
verby&terend". Nygh schreef alle
teksten voor de recente langspeel
plaat van Boudewyn de Groot
„Voor de overlevenden" en ook
worden zyn teksten gezongen door
Conny van den Bos en Adèle Bloe-
mendaal.
TELEVISIE
AMUSEMENT
Nadat Touber een regie-cursus
van drie maanden had gevolgd,
maakte hy zyn eerste program
ma. Dat werd 20 augustus van het
vorig jaar uitgezonden. „De kri
tieken waren afbrekend, ook ik
was er niet erg gelukkig mee, maar
jaeen eersteling".
Als regisseur van de afdeling
amusement verzorgde hy in het
seizoen 1965-'66 alle cabaretkro-
„De Tros", zegt Rob Touber, „is
voor my een komische steothaspe-
larij, die waarschijniyk zeer snel
over de kop zal gaan. Voor de rest
staat de t.v. in Nederland op een
goed peil. Gezien de middelen en
het geld dat wij er aan kunnen
besteden, komt Nederland er in
vergelijking tot Amerika. West-
Duitsland en al die andere lan
den, waar zo over de televisie wordt
geroemd, niet slecht af. Wel is het
jammer dat er zo vaak overbodig
censuur wordt uitgeoefend".
Eerste kerstdag zal een program
ma van Rob Touber zyn te zien,
waaraan Conny van den Bos, Bou
dewyn de Groot, de Damrak
kertjes, Lill Lindfors (een Zweed
se zangeres) en Ton van Duinho
ven zullen meewerken. Op oude
jaarsdag zal een bloemlezing uit
de beste VPRO-programma's van
het afgelopen jaar worden ver
toond. Alle beelden die dan zyn te
zien, kwamen onder regie van Rob
Touber tot stand. Wel een bewys
dat hy zich nu, na een goed jaar
by de televisie, tot de bekendste
t.v.-regisseurs van Nederland mag
rekenen.
S. Sltniakowsky.
Utrecht ls de geboorteplaats van complete radiofabrleken.
Van Philips-radiofabrieken. In vele delen van de wereld zijn
ze al te vinden. In Kongo en Nigerië; in Ghana, maar ook ln
India; in Ethiopië, maar ook in Pakistan; en zelfs op het wes
telijk halfrond, in Uruguay en Costa Rica.
Ze *yn ontstaan op de beneden
verdieping van een flatgebouw aan
de Koningsweg en al kon bU de ver
zending soms de hele apparatuur
verpakt worden in weinig meer dan
één grote kist, xe leveren ln de ont
wikkelingslanden volwaardige, mo
derne apparaten. Vervaardigd door
plaatseiyke arbeidskrachten en niet
minder van kwaliteit dan de appa
raten die regelrecht uit „Eindhoven"
komen, of uit welke andere hoogge
specialiseerde westerse fabriek dan
ook. Al komt aan de vervaardiging
van onderdelen eerder byv een
strijkbout te pas dan een oven die
werkt met hoge druk en hoge tem
peratuur.
Uitgangspunt voor de heer J. van
den Brink en zyn kleine groep me
dewerkers is: eenvoudig doen. Doen
dus, met de nadruk op: eenvoudig.
Philips-Eindhoven weet al heel
lang hoe gloeilampen, radio's, t.v.'s
en alle mogeiyke andere apparaten
zo efficiënt mogeiyk gemaakt kun
nen worden. Het is allemaal mecha
nisatie. automatisering, specialisatie
en decentralisering wat de (Philips)
klok slaat. Maar dat is allemaal
mooi voor Europa en andere geïn
dustrialiseerde gebieden.
Wat heb je aan een computer om
lonen te berekenen in een bedryfje
in Afrika waar dertig, hooguit vyftig
mannen werken? Een balpen is ef
ficiënter. En wat heeft een gecom
pliceerde dure produktiemachine die
een bepaald onderdeel by tiendui
zenden eruit stampt voor zin, als een
hele jaarproduktie voorlopig in dui
zenden gemeten wordt?
Een paar meisjes uit de buurt die
'n eenvoudig hulpmiddel op de Juis
te wyze hanteren, kunnen voldoende
produceren om aan de voorlopige
vraag te voldoen. Alleen: om dat
eenvoudige hulpmiddel en om dat op
de juiste wyze hanteren gaat het.
begonnen de weg terug te zoeken.
De weg van massaproduktie naar de
kleine aantallen. Van verfynde pro-
duktiemethoden naar „primitieve"
produktiemethoden
De heer J. van den Brink heeft
dat zoeken vorm gegeven. Als Phi-
lipstechnicus bouwde hy in het be
gin van de jaren '50 een radiofa
briekje op in Pakistan. Hy leerde er
de problemen kennen van het wer
ken in een ontwikkelingsland
waar de douane in alle gemoedsrust
in volle zon een doos fotopapier
openmaakt om te kyken, wat er in
zit en hy breidde die kennis uit
met ervaringen in andere ontwikke
lingslanden. o.a. in Afrika en Zuid-
Amerika.
Terug in Nederland kon hy zyn
directie in Eindhoven precies vertel
len, wat er komt kyken om in een
tropisch gebied onder primitieve
omstandigheden en met vrijwel geen
vakmensen by of achter de hand
een fabriek op te zetten.
duktie gunstig of ongunstig beïn
vloeden.
In geïndustrialiseerde landen po
sitief: zeer grote series per jaar; het
technisch kunnen is groot; de oplei-
dingsmogeiykheden zyn groot; poli
tieke stabiliteit goed; kapitaal ge
makkelijk verkrygbaar en op lange
ter myn; koopkracht: toenemend.
Enige negatieve factoren: werk
krachten te kort. In de- ontwikke
lingslanden ligt het allemaal precies
Beelje afstand
Ga je gang, zei Eindhoven. Maak
waar wat Je ons vertelt.
En de heer G. van den Brink,
gloednieuwe leider van een gloed
nieuw Fabricage Proefcentrum, be
gon. Niet te ver van Eindhoven,
vanwege de (westerse) communica-
tiezucht, maar toch vooral ook niet
te dicht er by, want er is letterlijk
en figuuriyk afstand nemen voor
nodig om de problematiek van een
te „vertalen" voor een land waar
modern, super-gespecialiseerd be
drijf te „vertelen" voor een land
waar heilige koeien het wegbeeld
beheersen in plaats van blikken do
zen op wielen.
maar met als belangrijkste fac
menselyke arbeid. Dat laatste 1»
alleen een Philipsbelang (de e
methode om by afwezigheid
vernuftig gevonden apparatuur
een redelyke produktie te kcc
het is ook het directe belauf
het ontwikkelingsland zelf:
gelegenheid, en dus 'n bij draf
de aanloop van wat op den
tot industriële ontwikkeling
uitgroeien.
Kort gezegd draait Philips F
cage Proefcentdum dus de ontsr
ling om en zoekt de weg terug
het eenvoudige kleine bedrijf, i
in ingewikkelde technische pi
men zyn teruggebracht toteei
dig handwerk, waarin specaliJ
zyn samengevoegd tot een red
taak voor één weinig gisch
werknemer en dat dan ;och
met een goed produkt en red
bedryfsuitkomsten te oors
komt.
Paar nen
Plus en min
Primitief
vyf Jaar heeft de heer Van den
Brink er nu aan gewerkt en zyn
maagklachten van de eerste tyd is
hy byna vergeten. Maar alle moei-
ïykheden nog lang niet. Zoals alles
is 't natuuriyk in principe vry een
voudig. In een paar minuten heeft
de heer Van den Brink de zaak
schematisch op papier staan. Uit
dat schema valt te lezen welke
factoren ln welke landen de pro-
G. van den Brink
andersom: kleine jaaromzet: tech
nisch kunnen klein; opleidingsmo-
gelykheden klein; politieke stabilli-
teit niet geweldig; financiële midde
len: moeiiyk en alleen voor korte
perioden verkrygbaar; koopkracht
laag en nagenoeg stabiel.
Enige positieve factor: veel ar
beidskrachten beschikbaar.
Arbeid
Voor de ontwikkelingslanden heeft
Philips dus fabrieken nodig zonder
veel mechanisatie en specialisatie,
zonder papierwinkel en verfyningen,
In Utrecht heeft Philip de I
lopen Jaren geleerd dat— en
het mogeiyk is radioappa!
t.v.'s te maken, niet a.n lop
banden waar één man schi
aan draait, maar aan farikai
fels waar elke man of vouw
derden onderdelen overziciteHj
zich heen gegroepeerd heft s
zodat een heel toestel wodt
bouwd door een paar mensn.
Er zyn instructie- en lesbidei
mengesteld met uitsluitendDla
zodat in elk land duidelyk;en
kan worden wat er preciesdie
gebeuren by de montage, erer
den voortdurend mensen uilde
wikkelingslanden opgeleid d; s
thuis leiding geven aan hun al
Een Philips-fabriek. mat
„vertaald" voor een land wwl
leven nu eenmaal anders islat
het land en het werelddeel H>
moederfabriek.
En dat dat dan een Philips#
ls, is voor de leiding van he®
cern toch wel heel belangrijk
ontwikkelingslanden kunnen l
economische expansie gaan W*
En op nieuwe markten is hetijj.
van het begin af vaste voet trf c
ben.
