empre Crescendo bracht
3oeiend Burgerijconcert
SPORT
r
MISSA
EXPRESSIEVOLLE
SOLEMNIS" VAN BEETHOVEN
kunst
kc\Leiöo$QC>9P
CONFLICT MET MILITEC
nap spel van hard
verkende amateurs
Pleidooi voor een
reddingsdienst van
ruimtevaarders
Akkertjes
Brabant
ongerust
3ENSDAG 7 DECEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA II
IN KADER DER LVSTRVMVIERINC
Schaatsers in
trainingskamp
De kernploeg van de KNSB. be
staande uit wereldkampioen Cees
Verkerk. Europees kampioen Ard
Schenk. Rudle Llebrechte, Peter Not-
tet. Frits Bart ling en Jorrit Jorrlts-
ma. heeft op Sinterklaasavond voor
lopig de huiselijke haard de rug toe
gekeerd. Zy hebben met trainer-
een doorzichtige, tevens briljante in-
I sirumentatle evident Is. Vol pétlllan-
te ritmische vondsten, naast ooster-
I se elementen klinkt de voor Ton de I coach Wim de Graaff hun intrek
Leeuw nog matig modern geschre- 1 genomen in hotel ..De Kroon'
ven
I het
idaag 2
Zesdaagse van Ziirich
Post/Pfenninger
verspelen winst
in laatste uren
Satelliet voor
verbindingen
en het weer
slagwerk een markante plaat» seizoen, zich in enge kring zullen I door het Westduitóe koppel Rudi Al
ij tt1 j_u,voorbereiden op de grote schaatseve- 1
nementen van het seizoen Een voor- Rl5ten u
bereiding, fee na de Nederlandse De eindstand luidt: 1, Rudi Altig/
kampioenschappen (op 7 en 8 I We9t.Dld 291 punten,
januari in Amsterdami zal worden Q een ronde; j Pe(er Post/Prltz
voortgezet In het door de Nederlan- Pfenninger (Ned. Zwi.i 349 pnt„ 3.
Bugdahl. Sercu (West-Did Belg) 148
pnt., 4. Lykke Eugen (Denemarken)
Vier van de zes man gingen giste- 1125 pnt
ren om twaalf uur reeds op weg j 0 twee ronden. 5 Simpson/
naar de kunstijsbaan Jaap EdenBaenseh (Eng./Austr.).
waar thans elke dag tweemaal wordt Q v(jf ronden: 6 Faggln,Beghet-
getraind (om twaalf uur en s avonds tQ (It)
om zes uur) en waar de ryders in Dp kleine zesdaagM
voor amateurs,
de voorgaande weken reeds vele uren I dJe bestond uit j2 «appes van een
hebben doorgebracht. Jorrit Jornts- haIf uur ,s gewonnen door het
ma. die van de militaire autoriteiten Westduitse koppel Link/PriU. Het
verlof heeft gekregen om de schaats- NederiandM duo Plet de Wit en Oer
is toebedeeld. Vooral de blazers
bo, trompet, hoorn en klarinet
I— waren hier paraat op hun
post. „Sempre" beschikt tegenwoordig
gelukkig ook op dit gebied over aan-
i zienlyk gevorderde krachten.
In beide werkjes leverden de Sem-
pre-leden het overtuigend bewijs
van een grondige beheersing der ze
ker niet gemakkelijke partituren.
Juichende zang
Het Amerikaanse bureau voor
lucht- en ruimtevaart Nasa heeft
gisteravond een grote weer- en com
municatiesatelliet in een baan om de
aarde gebracht. De zg. „Applicati
ons Technology Satellite" (ATS) be
schrijft een elleptische baan waar-
ivan het laagste punt 180 km en het
van de veertiende zesdaagse van ZU- h u t van de aar.
nch hun voorsprong niet kunnen be- id verwt)derd u. Het 730 kg wegen-
|K .55,5 -ï .55 tfe apparaat dat er uit üet als een
('oorbygestreefd werd met een raket van het
oppel Rudi Al- [ype Atlas-Agena gelanceerd. De
ÏLLeilGlSe?erf' r°nde V0°r" tweede trap van de Agena waar
aan de ATS nog vastzit, moet van
avond tegen 19.45 uur weer gaan
werken om de satelliet op ongeveer
35.700 km. hoogte in een synchrone
training te volgen, kwam lets later, Bongers eindigde op de derde plaats,
het befaamde terwijl Liebrechts „Ik was de af-..
spraak vergeten om in het hotel by-™
een te komen" rechtstreeks naar
de baan was gereden, waar een gure
wind overigens voor een weinig
ivo jubilerend „Sempre Crescendo": u heeft ter gelegen-
van uw 135-jarig jubileum de helaas in te gering aantal
tomen Leidse burgerij waarom toch? een uitnemend
irt geboden als „proefstuk" voor de komende gala-uitvoe-
in het nu reeds geheel uitverkochte Concertgebouw te
erdam op vrijdagavond. Betrekkelijk beknopt, maar zeker
nd was uw lustrumprogramma onder leiding van „direc-
André Presser, wiens goede naam bij het Nationaal Bal-
waarborg vormt voor succes.
up
Sempro's muziekgezel-
p omvat thans ongeveer 75
k waaronder het vrouwelijk ele-
gt sterk vertegenwoordigd is.
"een sprake meer van, dat toe-
t by beroepskrachten moet
Un Ingeroepen, zoals dat in vroe-
ben veelvuldig het geval was.
I It alles, slagwerk en harp in-
itaat onder „eigen beheer":
'end bewijs van nuttige
tuw gezet te vrijetijdsbesteding
de eigenlijke studie.
(ftoit, dan Is tijdens dit concert
_Jw bewezen, hoe consciëntieus
-^oot deel van de huidige jon-
te werk gaat. Hetgeen een
gehuldigde minder gunsti-
Inle over een beslist klein deel
Ie tegenwoordige jeugd vol-
|K logenstraft.
„Ik sta verbaasd"
[e wek te liefde voor „Vrouwe
zin voor hard studeren en
line, het Is op deze avond dui-
gedemonstreerd in een zorg-
en zeker niet gemakkeiyk ge-
programma, dat zowel dirigent
ttvoerenden tot eer strekt. Met
gunstige resultaten dat een
een lange reeks beluisterden
.1 „8empre" concerten: nu eens
llineer dan met minder succes,
■"de laatste Jaren is er een dui-
opgroei en bloei merkbaar die
fce avond al even duideiyk tot
J kwamen.
(onnen werd met Brahms'
lemlsche Fest-ouverture", in
Jeschreven naar aanleiding van
-jredootoraat in de filosofie te
lü op 11 maart 1879. Een serie
|k bewerkte studentenliederen,
als climax het imponerende
Aeamus igitur". Hier bleek al
Idellijk in welk een voortreffe-
Itaat „Sempre" thans verkeert,
1| behalve aanvankelijk enkele
lende inzetten der blazers, was
n1
-indschilderingen
ji Delft ontdekt
i de woning Spoorsingel 24
*lft heeft de familie P. de
fer, die daar sinds mei
"ht, fraaie wand- en pla-
Ischilderingen ontdekt van
(l het vergeetboek geraakte
"lerdamse landschapschil-
Willem Adriaanszoon Fa
ll
^schilderingen waren door een
Itne betimmering aan het oog
"lokken geweest en werden bij
tydens werkzaamheden ont
ij De schilder Fabri werd in 1853
Botterdam geboren en overleed
in 1905. Er is geen literatuur
hem bekend.
I wordt voor het eerst genoemd
6 grote lexicon, die de Haagse
tkenner P. A. Scheen thans sa-
jtelt en die over enkele jaren
ferschynen- De schilderingen die
teerd zijn en van 1880 dateren
over het algemeen in goede
J. Slechts hier en daar zal een
Üratie nodig zijn.
Uitstekende solist
Merkwaardig daarna uit de ar
chieven opgediept te zien het eerste
klarinetconcert van de vier
van Louis Spohr (1784-1859 de
uiterst begaafde violist en dirigent,
wiens talrijke composities zo goed als
alle in het vergeetboek zyn geraakt.
Ten dele ten onrechte. Zyn klarinet
concert is, hoewel niet bijzonder in-
terressant, toch melodieus en
spiritueel geschreven. 9
De solist, het Semprelid G. W. K.
Van der Valk Bouman, bezit een
uitzonderlijke dispositie voor de kla
rinet, waarvan hij de toon in alle
liggingen genuanceerd beheerst.
Daarnaast is zyn embouchure
en adembeheerslng perfect. Dank zij
mede een natuurlek muzikaal talent
en een virtuoze techniek, wist hij de
spanning tot het einde toe te be
waren In dit concert, dat naast In
zinkingen, toch ook zelf Mozartiaan-
se trekjes bevat, met een fraai aan
de cell! voorbehouden slot. Het or
kest volgde hem luchtig op de
voet, hetseen hier zeker héél wat Aartshertog Rudolf die in 1820 ge
zeggen wil. Zijn succes was uitbun- wrd v°°r 8ewelde *mbt
dig. evenals voor dirigent en orkest. aartsbisschop, om voor deze ge-
dle hem zo accuraat en geacheveerd Jegenheid^ een
begeleid hadden. De bescheiden Van
Evenals het vorig jaar gaf tot be
sluit het massaal bezette „Heeren-
choir" verheugend, dat zóveel
studenten zich tot de zang aange
trokken voelen,
auditie: ditmaal v
zigeunerkoor uit Verdi's „II Trova-
tore", met instrumentale omiysting.
Alweer een „uitsmyter-van-je-wel-
ste", met homogeen resultaat inge- WIIIU uvc
studeerd door Louis van Wijngaar- vriendelijk welkom zorgde. Anders
den- I was het met de yspiste, die er als
Niemand zal er verwonderd over een spiegel uitnodigend lag. Maar
j geweest zijn, dat dit juichen-strüd- 1 ..weer of geen weer" er werd
De solist Van der Valk Bou- vaardige koor gebisseerd moest wor- getraind, zoals in het verleden en zo-
man dankt voor het applaus na den- eehoord het triomfale succes dat j als dat ook in de toekomst het geval
zijn succesvolle vertolking van het °°sstte- zal zyn.
het klarinetconcert van Louis Vo1 *Mde verwachtingen kan I Naast de Ustralnlng Is er ln de
Spohr. Naast hem de dirigent An- ■•s,m"re Crescendo" het Galaconcert morgenuren conditietraining, of in
dré Presser tegemoet zien: het zal zeker een een in de nabijheid van het hotel
(Foto LD/Holvaat) enthousiaste bekroning zjjn van de- gelegen gymnastiekzaal, of in de bui-
ze Jubileumfeestviering. [tenlucht. Voor de conditietraining
I Al deze hard en knap werkende onderhoudt Wim de Graaff nauw
Merkwaardig progressief doet de 1 amateurs mogen ook dan eenzelfde 1 contact met Ben Holleboom. die
schrijnende inzet van het .Menuet j dankbaar applaus ten deel vallen. reeds vele Jaren de wekeiykse condi-
Antlque" aan, waarvan overigens de Deze studenten verdienen het! Retraining op het CIOS in Overveen
strakke, archaïserende werking In H. in de zomermaanden leidt.
baan boven de evenaar te brengen,
zodanig dat de kust maan boven het
eiland Christmas in de Stille Oce
aan biyft „hangen". De ATS krijgt
tot voornaamste taak de experimen
tele telecommunicaties tussen de
V.S., Mldden-Amerika, Japan en
Australië te onderhouden en het
weer in het tussenliggende gebied
voortdurend te observeren. Een groot
aantal grondstations zal tegeiyk van
de kustmaan gebruik kunnen ma
ken.
Bernard Haitink leidde:
Met een solistische topkeuze
l ai 1##1 I Janes vindt dat
i Als gezanienliil de ruimte door de
e O J en al zo ver is g<
project van V.S.
en Rusland
(Van onze kunstredactie)
Het was gisteravond met de eerste van de drie uitvoeringen
van BeeJ ovens Missa Solemnis door het Concertgebouworkest
en het omroepkoor onder leiding van Bernard Haitink een
wondere expressie van milde vocale klanken en bijtende ex
pansies in het orkest. Het was naar de aard van Bernard
Haitink, die voor dit laatste ontladende een onmiskenhare voor
keur heeft en zich de laatste tijd opmerkelijk op contrasterende
pianissimo-nuanceringen toelegt. Het is razend moeilijk deze
uitersten in klank tot een homogeen klankgehalte te vormen.
heeft een instrumentaal vocale in
tonatie en valt op door een doorleef
de voordracht..
Aafje Heynis gaf vrijwel steeds
een beheerste interpretatie, gaaf
van toon. De Engelse tenor Alexan-
Tegenstellingen
Het is Beethoven zelf die met deze
en andere tegengestelde zaken ge
ducht heeft gestreden. Er was eerst
al de belofte aan zyn „hooggebo
ren" leerling en beschermer.
der Young wist zyn vocaal materiaal
goed aan te wenden, maar de Finse
bas Martti Talvela was uitermate
mooi van stem en muzikale visie,
vooral in het aangrij pende Miserere
en in het aansluitende Agnus Dei.
Het Omroepkoor was magniifiek, het
Concertgebouworkest goed. maar
weinig vloeiend door Haitinks ge
broken slagtechniek, waardoor Beet-
hovens muziek niet tot een volledige
homogeniteit kon komen.
In de „bybel" voor de luchtvaart
is vandaag voorgesteld dat de Ame
rikanen en de Russen zouden moe
ten gaan samenwerken om een red
dingsdienst voor ruimtevaarders te
organiseren.
Het voorstel was vervat in het
nummer 196667 van Jane's „AU
world's aircraft" waarin in ongeveer
600 pagina's zo goed als maar moge
lijk is wordt beschreven wat de ver
schillende landen al zo produceren
op luchtvaartgebied.
Expositie in
Galerie Walenkamp
Zaterdagmiddag a.s. om vier uur
wordt in de Galerie Walenkamp door
de heer H. van Eelen een expositie
geopend van werk van de kunste
naars Dibbets en Ewardt Hilgein&nin.
Twee verrassingen
Twee verrassingen volgden na de
pauze: het compacte, oorspronkelyk
voor plano geschreven „Menuet
Antique" van de 20 jarige Ravel,
waarin het genie zich al aankondigt
en uit 1952 daterend, contrast- en
effectryke, boeiende Plutos-suite
van Ton de Leeuw.
In deze twee composities kon de
balletdirigent André Presser zich
tenvolle laten gelden.
Kostbare doeken
beschadigd
Vier kostbare schilderijen
zijn beschadigd in de vleugel
van het Capitol, waarin het
Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden in Washington is
ondergebracht.
De beschadigingen zijn met
een open schaar veroorzaakt
door de 27-jarige George Pala-
kian uit Paterson in New Jer
sey.
Palakian is aangehouden en be
schuldigd van het veroorzaken van
schade aan staatseigendommen.
Het grootste van de beschadigde
doeken is de .Ondertekening van de
grondwet", gemaakt door Howard
Chandler Christy in 1940. Dit doek
heeft destyds 30.000 dollar gekost.
Verder zUn drie portretten uit de
jaren '70 van de vorige eeuw bescha
digd.
Palakian heeft geen reden voor
z'jn daad genoemd.
te componeren
Ten tweede was hy by de inthronl-
satie verre va/n klaar met de composi
tie en zou eerst 3 jaar labor de fi- J
nale-streep er achter zetten. Beet
hoven was gegrepen door onderwerp
en muziek. Bezie het geheel in de
geestelijke mentaliteit van zyn ge
neratie. waarin de religiositeit een
groeiende persoonlijke individuele
aangelegenheid werd dan is het
duidelijk dat Beethoven reeds bij het
Kyrie schrijft: Vom Herzen möge
es wieder zum Herze gelien". La
ter wordt het „Miserere" gedrama-
tisèerd. Bij dit alles treedt Beetho
ven buiten de grenzen van de li
turgische voorschriften van de tijds
duur der mlsgedeelten.
Verstand en hart
I In deze tyd van muzikale per
fectionering, zoals in het Concertge-
bouw met een groot orkest, voor-
I treffelijk koor en een topkeuze van
I solisten, moet de dirigent zich ver
standelijk boven deze emotionaliteit
van anderhalve eeuw geleden we
ten te stellen an er niettemin met
zyn hart middenin biyven. Moeilyk.
moeilijk en nogmaals moeilyk. juist
voor een dirigent als Haitink. die
zich ook gisteravond met gelaats
expressie en breedslaande armbe
wegingen op de klankontladingen
wierp.
In het Miserere bereikte hy het
hoogtepunt van de avond en bepleit
te Beethovens gTOoWte expressie
Zeer mooi waren de solisten. Ten
eerste de nieuwe jonge ster. de so
praan-zangeres Qundula Janowitz.
die in Beriyn geboren toch het
Oosteuropees temperament heeft. Zy
Jane's vindt dat de verovering van
mens zo snel gaat
•er is gevorderd, dat men
moet overwegen een internationale
reddingsdienst voor de ruimte in te
stellen.
Omdat alleen de Amerikanen en
de Russen tot een dergelyke onder
neming in staat zyn, werd gesugge
reerd dat deze landen de dienst sa
men moeten oprichten.
Verklaard werd dat de behoefte
aan een reddingsdienst ln de ruimte
duideiyk Is omdat men vroeg of laat
mensen in de ruimte zal verliezen.
Hoe dichter men by een landing op
de maan of een ander hemellichaam
komt, hoe groter deze mogelijkheid
wordt.
De Amerikaanse successen by het
tot stand brengen van een ontmoe
ting in de ruimte tussen twee ruim
teschepen bewijst dat astronau
ten die door een technische storing in
moeiiykheden zijn geraakt, gered
kunnen worden. Jane's zegt daar
over: „Zouden Amerika en de Sow-
Jet-Unie niet gezameniyk een ruim
tevaartuig kunnen bouwen en finan
cieren dat snel zou kunnen optreden
bij een nodosituatle die zlöh onver
mijdelijk eens zal voordoen? Een
dergeiyk plan zou ook een soort van
ruimtewaakhond opleveren die ook
eventuele militaire raketten zou kun
nen uitschakelen, mochten die door
iemand anders worden gelanceerd".
Volgens Jane's zou het reddings
ruimteschip kunnen worden gesta
tioneerd in Balkonoer ln de Sowjet-
Unie of op Kaap Kennedy.
Dat zou een werkeiyk waardevol
gezameniyk plan kunnen zyn waar
mee een begin zou kunnen worden
gemaakt met het neerhalen van de
j barrières van nationalisme en wan-
I trouwen".
Van Eijsselstein erelid
toneelschrijvers-
vereniging
De heer B. van Eysselsteln,- oud
voorzitter van de vereniging van Ne
derlandse toneel-, radio- en televi-
sie-schryvers. is op de onlangs ge
houden jaarvergadering van deze
vereniging tot erelid benoemd.
Opnieuw is een conflict tussen
het gemeentebestuur van Zaan- i
dam en de in Zaandam wonende i
Joegoslavische beeldhouwer Sla-
vomir Miletic ontstaan. Ging het
tot voor kort uitsluitend om het
beeld „De houtwerker", een
schepping van Miletic, die Zaan
dam niet wenste te aanvaarden,
nu is er een huisvestingskwestie
bij gekomen. Miletic woont sinds
jaren in een perceel aan het Rus
tenburg, dat moet worden afge
broken, omdat de gemeente de
grond heeft verkocht aan Albert
Heijn N.V., die daar een groot
kantoor wil vestigen. Op I januari
1967 moet deze grond worden ge
leverd.
Het gemeentebestuur bood Miletic
eerder vervangende woonruimte aan
in een perceel aan het Noordzee
kanaal (Kanaalkade 2), maar de
beeldhouwer wenste die niet te aan
vaarden. omdat hy in dat huis naar
zyn zeggen niet voldoende contacten
met de maatschappij heeft om zyn
werk te kunnen verrichten. Het ge
meentebestuur is nu gistermorgen
begonnen de woning aan liet Rusten-
i burg te laten afbreken. De beelhou-
wer en zyn gezin verbleven er toen
nog. Ook staan er enige beelden van
Mlletec ln. o.a. een zg. „Delta-beeld",
dat van de vloer tot de zolder reikt.
Het gemeentebestuur heeft enige we-
ken geleden aan Mlletec laten weten
geen enkele verantwoordeiykheid
voor beschadiging van de beelden te
aanvaarden, als hy zelf nalatig zou
biyven voor ontruiming te zorgen.
Ook gistermorgen is hem nogmaals
de sleutel van het perceel aan de Ka-
j naalkade aangeboden, maar ook toen
weigerde hy die te aanvaarden.
ADVERTENTIE
De woning, die de beeldhou- i gisteren tegen de grond. Enkele i °P» origineje Akker
eer Slavomir Miletic en zijn van Miletics beelden op de voor- I krijgt, met de onovertroffen
vrouio aan het Rustenburg in j grond. werking bij pijn en griep!
Zaandam onderdak biedt, ging I
SNEL STIJGENDE
WERKLOOSHEID
Het aantal werklozen Is over de
eerste zes dagen van december ln
Brabant maar liefst met 1300 toege
nomen. Dit cUfer Is bijzonder ver
ontrustend. Het is niet alleen meer
West-Brabant waar al9 vanouds
werkloosheid optreedt, maar ook
Oost-Brabant, dat tot voor kort nog
een derde van het aantal nieuwe
arbeidsplaatsen voor zijn rekening
nam. Opvallend Is de snelle groei van
het werkloosheidscijfer In Helmond
en VegheL In de cijfers komt niet d«
seizoenwerkloosheid, die zich thans ln
de bouwvakken voordoet, tot uitdruk
king, In feite ls de werkloosheid gro
ter dan de snel oplopende cijfers voor
Oost-Brabant aangeven.
Farnico Delfzijl
Het bestuur van Farmoo, het Delf-
eyias bedrijf voor aluminium con
structies, heeft gistermiddag, na
overleg met vertegenwoordigers van
de vakbonden, het besluit genomen
het personeel ontslag aan te neggen
met ingang van maandag as. Voor de
48 werknemers in het bedrijf ia na
mely k een onhoudbare situatie ont
staan. Er bestaat geen garantie dat
zy de volgende week nog loon zouden
krijgen, nadat de directie wegens
wanbeleid ontslag was aangewgd. Er
zou surseance van betaling worden
verleend.
De 16-jarige amateurbokser Fritz
Repler uit Homberg am Nlederrheln
is tydens zyn eerste wedstrijd die hy
ooit bokste aan hartzwakte overleden.
De leerling-machinebankwerker Rep
ler bereikte slechts met moeite de
derde ronde, waarin hy ontmoedigd
opgaf. Plotseling zakte hy ln zyn hoek
in elkaar, terwijl zyn verzorger nog
bezig was met het uittrekken van
Replers handschoenen
