LEIDSCH
DAGBLAD
Rhodesië in de VN
Belgie biedt meer
JAMIN
Salisbury wijst werkdocument af
i Nieuwe sancties
in voorbereiding
_Verklaring
Kritiek op
financiering
hulp India
NEDERLANDSE BEDRIJVEN
TREKKEN DE GRENS OVER
Nazi's hielden feest
bij de tienduizendste
dode in Hadamar....
bi.i
(3uc/
gericht 1 maart 1860
DINSDAG 6 DECEMBER 1966
No 32043
teur: EI A. E. van Dlshoeck
k Iredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 11,90 per kwartaal, f 3,97 per maand, f 0,93 per week, (by vooruitbetaling) losse nummers f 0.25
Teleloon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Witte Singel 1. Lelden Giro no 67055
(Van onze reisredaoteur mr. H. L. Leffelaar)
ie Britse minister van Buitenlandse Zaken, Brown, is vandaag naar New York vertrokken
,3 in een bijzondere zitting van de Veiligheidsraad een resolutie in te dienen ter versterking
de economische sancties tegen Rhodesië.
is het antwoord van de Blitse regering op het „neen" van de
Wkiesische regering op het werkdocument dat Wilson en Smith op de
Wgsbodem Tigerhadden uitgewerkt. Het document beoogde een
regeling van het conflict inzake de eenzijdig door het bewind-
tjm uitgeroepen onafhankelijkheid. Smith leidt een blanke minderheids-
Wring in Salisbury; er wonen 250.000 blanken in het land en vier mil-
W Afrikanen).
Olie
een doodstil en tot de nok toe
lr3l Lagerhuis legde premier Wil-
^risteravond een verklaring af
conferentie met Smith. En-
^ïren daarvoor was in een ge-
^pn Londen, na een aanvanke-
verlenging van de voor het
«esische antwoord gestelde ter-
bericht ontvangen dat Salis-
het werkdocument had ver
in.
fü struikelblok voor een vergelijk
vjfooral de conditie dat de door
bewind van Salisbury aangeno-
^grondwet van 1965 zou moeten
opgeheven voordat een nieuwe
^wet aan de Rhodesiërs zou
voorgelegd. Andere punten
W de Rhodesische regering zicb
kantte waren:
e ontbinding van het Rhodesi
sche parlement en de overdracht
&n de wetgevende bevoegdheid
an de (door Smith al sinds een
aar niet meer erkende) Britse
jouverneur in Salisbury, sir Hum
phrey Gibbs;
iet plaatsen van de Rhodesische
Wjdkrachten onder de gouver-
i bevoegdheid van de gouver-
^ur om onder Smith een
mtal ministers in de nieuwe
hodesische regering aan testel-
n. Van dit aantal zouden er vijf
fkomstig zyn geweest van bui-
in de Rhodesische Front-party
an Smith, van wie twee negers
'•'herstel van het wettig gezag
binnen vier maanden nieuwe
*ene verkiezingen worden ge-
Een ander punt van het
t$ocument betrof de opheffing
jensuur, herstel van de politieke
•ad en vrijlating van alle poli-
,flgevangenen.
Verbeten
it enige wat wy verlangen", zei
jer Wilson, „was dat zij terug
7n keren naar een wettige sta
nder leiding van dezelfde eer-
ünister".
Won was duidelijk teleurgesteld
fjeten. „Het is duidelijk dat
om der wille van macht en
O-op staan dat die macht in han-
ilyft van een kleinere, niet re
lieve minderheid, het resul-
leeft gedicteerd", zei hij.
ben altijd van mening geweest
ie heer Smith onder invloed
van een aantal kwalijke ele-
in. Ik ben van mening dat hy
vereenkomst had willen doen
91, maar dat hy daar öf het over-
1óf de moed niet toe had."
I» afloop van zyn uiteenzetting
de voormalige conservatieve
van Koloniale zaken, Dun-
Sandys, een vraag aan de orde.,
^getwijfeld nog in latere discus-'
M terugkeren.
|3ls er zo'n grote kans op
instemming bestond", zei ex-
ter Sandys, „zal het Britse volk
m overtuigd moeten worden dat
rste-minister er goed aan heeft
in die kans te verspelen, alleen
omdat men niet tot een aan-
regeling kon komen over
gedurende de overgangstyd te
Q procedure"
mier Wilson antwoordde ineen
iiige repliek, dat de voorwaar-
fERBERICHT
®ïel bewolldng
8 K.N.M.I. in De Bilt verwacht
tot morgenavond:
het algemeen veel bewolking
®tf en toe enige neerslag. Aan-
$lyk matige tot krachtige zui-
wind later matige tot zwakke
'Iderlyke wind met enige stijging
emperatuur, voornamelyk in het
o van het land.
gemaakt om 11.15 uur).
7 DECEMBER
op: 8.33 uur; onder: 16.29 uur.
op: 2.16 uur; onder: 14.18 uur.
water te Katwyk 10.52 en 23.29
aagwater te 6.26 en 18.57 uur.
nummer bestaat uit 14 pagina's
den van terugkeer naar een wettige
regeringsbasis „geen gekibbel over
protocolaire kwesties was, maar een
van principes".
Ontwikkeling
Twee belangryke punten zullen nu
in de ontstane nieuwe fase aan de
orde komenten eerste, de water
dichtheid van de resolutie waarin
„selectieve" economische sancties
tegen Rhodesië zullen worden voor
gesteld in de Verenigde Naties, en
ten tweede welke ontwikkelingen zich
in Rhodesië zelf kunnen voordoen.
In Londen wordt wat dit laatste
betreft, rekening gehouden met de
mogelykheid dat de regeringsleiders
(Van onze Haagse correspondent)
In de vaste commissie voor Bui
tenlandse Zaken van de Tweede
Kamer is van verschillende kanten
kritiek geleverd op de manier, waar
op de regering de 3,6 miljoen gul
den extra hulp aan India heeft ge
meend te moeten dekken. Dit bedrag,
bestemd voor het bestryden van de
honger in India, werd eerder dit jaar
verstrekt in aansluiting op de natio
nale hulpaotie, die 24 miljoen gul
den opbracht. De bydrage van de re
gering was te groot om uit de post
„onvoorziene uitgaven" van de be
groting te kunnen putten.
De regering heeft nu andere pos
ten voor ontwikkelingshulp beknot,
waardoor het overgrote deel van de
3,6 miljoen beschikbaar kwam. Een
van de vragen, die minister Bot in
de commissie werden voorgelegd, was
of de projecten, waarvoor het geld-
in eerste instantie bestemd was ge
weest, thans niet of in mindere mate
zouden kunnen worden uitge
voerd. Van een andere zijde werd
opgemerkt dat het royale Neder
landse gebaar zuiver beschouwd dus
ten laste komt van de landen die
anders van de ontwikkelingsprojec
ten geprofiteerd zouden hebben.
Gevraagd werd onder meer of de
regering niet een beroep had kunnen
doen op het bedrag dat, bestemd voor
het ontwikkelingsfonds van de
E.E.G., niet werd besteed en niet naar
de begroting voor 1967 kon worden
overgebracht. Staatssecretaris Van
der Stoel antwoordde hierop, dat
naar zyn weten voor de bestrijding
van rampen nooit uit ontwikkelings
fondsen was geput. De regering
wenst bovendien onderscheid te ma
ken tussen humanitaire hulpacties,
5 de by stand aan India,
en structurele ontwikkelingspro
gramma's.
PREMIER SMITH
in Salisbury, nu de laatste kans op
een vergelijk is verstreken, onder
druk zullen worden gezet om de
Rhodesische republiek uit te roepen.
De redenering is dat dit geen ver
schil zal maken met de huidige si
tuatie waarin zo goed als alle banden
met het moederland zyn verbroken.
Daar tegenover staat dat een als on
wettig beschouwde Rhodesische re
publiek het zonder de voordelen en
voorrechten van een lidmaatschap
in het Gemenebest zou moeten "Stel
len. Het is de vraag in hoeverre dat
economisch mogelyk zou blijken te
zyn.
Georgia zal neger
in parlement
moeten toelaten
Het Amerikaanse hooggerechtshof
heeft gisteren bepaald dat de wet
gevende macht van Georgia de
grondwet heeft overtreden door tot
twee keer toe in het Huis van Af
gevaardigden van deze staat een zetel
te weigeren aan de neger Julian
Bond. Bond is nadien voor de derde
keer in zijn district gekozen. Rechter
Warren van het hooggerechtshof
stelde vast dat de federale rechtbank
in Georgia door de diskwalificatie
het recht van Bond op vrije me
ningsuiting heeft geschonden. Bond
is functionaris van een strydgroep
voor de burgerrechten. Hy had zich
openlyk tegen de oorlog in Vietnam
verklaard. Volgens zyn advocaten
had hy geen rassendiscriminatie on
dervonden.
Arrestaties in
Oost-Duitsland
Drie functionarissen van de pro
testantse kerk een studentenpredi-
kant en een diaken zijn onlangs in
Oost-Duitsland gearresteerd, heeft de
ice-voorzitter van de westelijke re
gionale synode van de protestantse
kerk van Berlijn, deken Hans Alt-
mann, maandag in West-Berlijn ge-
Wat de sancties betreft, zal het ac
cent voor werkelyk effectieve maat
regelen tegen Rhodesië moeten ko
men te liggen op het lamleggen van
alle olieaanvoer. Het probleem voor
Engeland hierbij is dat een uitvoe
ring van deze clausule byna onver
mijdelijk ook een blokkade betekent
van Zuid-Afrika, waarvan Rhodesië
tot nog toe een deel van zijn olie
betrok. De breuk in de Britse han
delsbelangen in Zuid-Afrika die
daarvan het gevolg kan zijn, zou En
geland op ruim twee miljard gulden
kunnen komen te staan.
De verwachting is dat de Britse
regering dan ook zal proberen de olie
buiten de sancties van de resolutie
te houden, maar het heeft hierby te
maken met de oppositie van de Afri
kaanse landen van het Gemenebest,
die bovendien gesteund worden door
de Verenigde Staten en Canada.
Vervolg op pag. 2
Mr. P. C. Meyer Viol heeft in het
officiële orgaan van het Nederlands
Katholiek Vakverbond, „Ruim Zicht",
kritiek geleverd op het ondernemers
klimaat in Nederland.
Mr. Meyer Viol is directeur van de
Koninklyke Nederlandse Papier
fabriek N.V. in Maastricht, die in het
Belgische Lanaken voor rond hon
derd miljoen gulden een nieuwe ves
tiging bouwt, waarin 500 Belgen werk
zullen vinden.
Volgens hem is by het maken van
de plannen ter stimulering van de in
dustriële ontwikkeling in Limburg de
problematiek te eenzydig benaderd.
Het gevolg hiervan is, dat vele Ne
derlandse bedrijven naar België ver
trekken, omdat de faciliteiten daar
voor nieuwe industriële vestigingen
veel aantrekkeiyker zyn dan in Ne
derland: van de 22 buitenlandse on
dernemingen, die zich sinds 1964 in
Belgisch Limburg hebben gevestigd,
kwamen er 14 uit Nederland.
Volgens hem is er ook sprake van
verschil in mentaliteit: „Nederland
is doctrinair en principieel, het ont
breekt de centrale overheid'en de la
gere organen aan improvisatievermo
gen en fantasie. De Belgische over
heid is er ten dienste van de onder-
Faciliteiten
Mr. Meyer Viol heeft in „Ruim
Zicht" een opsomming gegeven van
de faciliteiten, die de Belgische re
gering verleent en die vergeleken bij
wat „Den Haag" te bieden heeft. Vol
gens hem loopt het verschil vaak in
de miljoenen. Zo neemt de Belgische
regering in bepaalde gevallen gedu
rende twee jaar de volledige rente
van het in België voor de investerin
gen in nieuwe bedrijven geleende ka
pitaal voor haar rekening. In de drie
jaar daarop draagt zy vijf procent in
de rente by.
In Nederland bedraagt de vennoot
schapsbelasting 47 procent, in België
36 procent. De Belgische regering be
taalt 50 procent van de kosten, die
moeten worden gemaakt om perso
neel te laten opleiden in het buiten
land, of dat nu de Verenigde Staten
zyn of Nederland. Men gaat er in
België van uit, aldus mr. Meyer Viol,
dat de kennis die daarby wordt ver
worven de Belgische industrie ten
goede komt.
Hy stelde voorts, dat de afschrij-
vingspolitiek in België gunstiger is
dan in Nederland, terwyl men er bo
vendien vrijstelling van de voorhef
fing op onroerende goederen geniet
gedurende maximaal tien jaar.
Mentaliteit
nemer, terwyl de ondernemer in ons
land sterk het gevoel krygt dat hy in
dienst is van de overheid en wordt
gezien als een bron van inkomsten
voor die overheid".
Nederlands en Belgisch Limburg
verkeren in grote moeiiykheden. Het
verschil tussen beide landen is even
wel, aldus nu-. Meyer Viol, dat men
hier talrijke plannen maakt, veel ver
gadert en praat, maar dat "het maan
den duurt voor er beslissingen vallen.
Allerlei ambtelyke instanties scluj-
nen een woordje te moeten meespre
ken en hun al of niet deskundig
hoofd te moeten buigen over talrijke
plannen.
Nazi-functionarissen in het cen
trum voor „euthanasie" Hadamar
organiseerden een gezellige avond
ter gelegenheid van hun 10.000-ste
slachtoffer, aldus gisteren in Frank
fort voor de rechtbank verklaard.
Tydens de viering vloeide het bier
en de cognac In de kantine van de
staf rijkelijk en een nazi verkleedde
zich als priester en hield een lijkrede,
die gevolgd werd door een optocht
door het centrum, aldus een getuige.
Op een vraag of de drie beschul
digde dokters onder de feestvierders
waren, verklaarde de getuige, de
voormalige hospitaalsoldaat Paul
Reuter: „Dat kan wel".
Berecht worden de artsen Aquilin
Ullrich, Heinrich Bunke en Klaus
Endruweit, allen 52 jaar, die ervan
beschuldigd worden geholpen te heb
ben by het vermoorden van duizen
den geesteszieken onder het nazi-
Twee doden
botsing
v -
-
.utfiWii.
(Van onze Rotterdamse
correspondent).
Bij een zeer ernstig auto-on
geluk vannacht omstreeks half-
drie op de provincialeweg tussen
Rotterdam en Bergschenhoek
zijn twee militairen van de
Koninklijke Marine vrijwel op
slag gedood. Zy waren de vlieg
tuigmaker-magazijnbeheerder
Corn, van Keulen uit Katwijk,
die de auto bestuurde en de
korporaal-vliegtuigmaker A. J.
Jansz uit Hendrik Ido Ambacht,
beiden 23 jaar. De mannen wa
ren gelegerd in het vliegkamp
Valkenburg.
Met zeer grote snelheid moe
ten zij met de Opel (de wagen
had een burger kenteken) tegen
een stenen brug aangereden zyn.
De wagen was als het ware ge
halveerd, doordat de voorkant
geheel was ingedrukt. De rijks
politie in Bergschenhoek heeft
toen bleek dat de slachtoffer'
militairen waren, het onderzoe'
overgedragen aan de Koninklij
ke Marechaussee in Rotterdam.
euthanasieprogramma. Genoemde
Reuter, die reeds tot vier jaar en
zes maanden veroordeeld werd voor
zyn aandeel in het vermoorden, was
aangewezen om de geesteszieken naai
de deuren van de gaskamers te bren
gen. Bovendien doodde hy persoon
lijk tenminste tien patiënten met in
jecties.
ADVERTENTIE
biscuits
niet duur wal heerlijk
ROOFMOORD
IN KENIA
In het noordoosten van Kenia zijn
43 boeren van de „rendille"-stam
vermoord door veedieven, zo is door
dc politie in Nairobi gisteren be
kendgemaakt. In hetzelfde gebied
zijn vier somatische bandieten door
de politie gedood.
Zestal Chinese
vissersboten
gebombardeerd?
By Amerikaanse bombardementen
zyn vorige week in internationale
wateren in de Golf van Tonkin zes
Chinese vissersboten tot zinken ge
bracht waardoor 17 Chinese burgers
om net leven kwamen er 29 ernstig
werden gewond. Voig*»n« radio-Pe-
king die dit bek' odmaakit Opteken
den de aanvallen die op 30 november
en 1 december plaatshadden, een
ernstige provocatie voor het Chinese
volk.
De .jZibelemarit"de uien-
markt in de Zwitserse hoofdstad
Bern, viert dit jaar haar 560-jarig
bestaan. Deze markt, die eens per
jaar wordt gehouden, kreeg haar
naam door de lange slierten uien,
die er verkocht worden; het
exemplaar op deze foto bestaat
uit 92 exemplaren.
STAATSGREEP
DOOR
S0EKARN0
STILZWIJGEND
GOEDGEKEURD
President Soekarno heeft verleden
jaar stilzwygend de mislukte
communistische staatsgreep goedge
keurd, aldus verklaarde de voorma
lige luchtmaarschalk Omar Dhani,
oud-commandant van de Indonesi
sche luchtmacht, vandaag voor de
rechtbank. Omar Dhani, die op de
ochtend van de staatsgreep bij Soe
karno was, zei dat deze Dhanl's dag
order ter ondersteuning van de
staatsgreepbeweging had goedge
keurd.
De president, die het paleis op da
ochtend van 1 oktober 1965 per
Volkswagen ontvluchtte, heeft geen
enkele poging gedaan om de staats
greepbeweging tegen te houden, al
dus verklaarde Dhand voor de krijgs
raad. Soekarno gelastte, nadat hy
van het bloedvergieten in een gene-
raalswoning had vernomen, een ein
de aan de gewelddaden.
Dhani gaf voorts toe dat hy da
staatsgreep heeft gesteund. Hy had
echter geloofd dat het slechts ging
om een zuivering in het leger tenein
de daaruit de „lakeien van de CIA (de
Amerikaanse inlichtingendienst) te
verdrijven". Dha ni bekende de avond
vóór de staatsgreep ervan op de hoog
te te zijn geweest dat brigade-gene
raal Soepardjo, die oommunlstisch-
gezind was, gereed was om na mid
dernacht op te treden en dat deze in
grote mate werd gesteund door troe
pen. Dhani wist ook dat het in de be
doeling lag generaal Nasoetion (de
minister van Defensie) legerbevelheb
ber Aohmed Jani en vier andere ge
neraals die later dood in een put wa
ren gevonden, te „verdrijven".
(Voor het verloop van het proces van
gisteren zie men elders ln dit num
mer).
x Uit het Leidsch Dagblad van
J 6 December 1866:
f Woensdag 28 November,
f 's avonds te 8 uren met het
luiden der laatste bel, hebben
J 6 verpleegden, te Ommer-
f schans, die op het avond-
appèl ontbraken, zich niet
ontzien met de slachtbank
de deur van het magazijn
met geweld open te loopen 1
a er uit het kleedingmagazijn
a een aantal hemden te nemen J
en aan te trekken. De ver-
a pleegden zijn Donderdagmid-
a dag naar Ommen vervoerd en
a verder aan de Justitie over-
a geleverd. 1
J In de gemeente Scheemda J
deed zich een zeldzaam geval
J van hydrophobie o] water-
vrees voor. Een jongeling van
J omtrent 20 jaren werd daar-
door aangetast en stierf va J
een vreeselijk lijden. Hij moet J
a door zijn eigen hondje, dat J
hoogstwaarschijnlijk dol ivas, J
f in zijn keel gebeten.
