DAGBLAD Smith vroeg uitstel Werkloosheid gestegen tot 53.864 man Verolme poogt artikel weekblad te voorkomen JAMIN Tot elf uur Kiesinger wil betere contacten met Oosten igericht 1 maart 1860 MAANDAG 5 DECEMBER 1966 No. 32042 F' :teur: EI A. el van Dlshoeck tdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 11,90 per kwartaal, f3,97 per maand, f0,93 per week, (by vooruitbetaling) losse nummers f0,25 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21501 Witte Singel l, Lelden Giro do. 57065 Wioclesische regering moet ja of nee zeggen tegen werkdocument De Rhodesische premier Smith heeft aan de Britse regering stel gevraagd voor het nemen van een beslissing inzake het werkdocument dat de beide bewindslieden na twee dagen intensief confereren op de Britse oorlogsbodem Tiger had ji opgesteld. e inhoud van het werkdocument edoeld om een eind te maken aan rebellen-bewind" in Salisbury liet bekendgemaakt. Wilson had Biet-erkende regering van Smith vanochtend 11 uur de tyd gege- om tot een besluit te komen. Streeks het middaguur leek het dat Londen Smith in zeer be- |te mate uitstel had gegeven, rens Wilson kan het Rhodesische me slechts met ja of nee op het s-rapport antwoorden. Een ande beslissing is niet mogelijk. De felse regering heeft de inhoud van werkdocument al ten volle goed- 5urd. )u Rhodesië weigeren dan dient Son in de komende dagen de VN verzoeken dwingende handelsbe- üngen af te kondigen tegen de ike minderheidsregering van pre- |Jf Smith. prect na de terugkomst van Smith j|m het Rhodesische kabinet mcht uur vanochtend bijeen om Beslissen over al dan niet aan- ||ding van het basis-rapport. Na H uur vergaderen werd de bespre- m geschorst voor de lunchpauze, lp Smith het regeringsgebouw be ll, werd hem gevraagd of hij het IjKdocument als een ultimatum van IfBritse regering beschouwt. ,,Zo men het kunnen noemen, ja". Éde het antwoord. I Gematigd ïj gaf ook te kennen dat zijn ka st wellicht niet tot een beslissing advertentie I.E.B.A. - LEIDERDORP EERBERICHT HEER WIND [et k.n.m.i. in De Bilt verwacht heden- tot morgenavond: inpvond en vannacht nog plaat- Ik opklaringen met temperaturen het vriespunt .Morgen veel be- king met enige regen, tot matig krachtig toénemende wind tussen ïwest en zuid en langzaam stij- g van temperatuur. Opgemaakt om 11.15 uur). 6 DECEMBER l op: 8.32 uur; onder: 16.30 uur pn op: 0.51 uur; onder: 14.04 uur [oogwater te Katwijk te 9.39 en 6 uur; laag water te 5.04 en 17.39 t nummer bestaat uit 12 pagina's zal komen „omdat de geschilpunten tussen beide partijen te groot zijn". Een van de meest verrassende wen dingen die het afgelopen weekeinde heeft geproduceerd, is dat de Britse pers premier Smith als een gematigd element in zijn regering is gaan zien. Er bestaat in Londen dan ook enige vrees dat de rechtervleugel van de Rhodesische „Pront-partij" hem ter zijde zal schuiven als de besprekin gen ter zee inderdaad op niets zou den uitlopen. De vraag die iedereen bezighoudt is natuurlijk de inhoud van het document dat op de Tiger" werd uitgewerkt. Het wordt waar schijnlijk geacht dat er aan bedde zijden water in de wijn is gedaan en dat Londen een ruime termijn heeft gesteld voor het totstandkomen van een meerderheidsregering in Rhode- Optimistisch Wilson toonde zich gisteren opti mistisch over de kansen op een ver gelijk. „Er is geen enkele reden", zei hij, „waarom er geen overeenkomst kan worden bereikt. De uitgewerkte voorstellen zijn eervol voor beide partijen" De Britse premier was er voorts van overtuigd dat het docu ment in overeenstemming was met de zes grondslagen door de Britse regering vastgelegd en door haar beschouwd als voorwaarden voor een regeling van het geschil. Deze zes punten zijn: 1. streven naar een meerderheidsbewind; 2. waarborgen tegen amendementen op de grondwet die de klok zouden terugdraaien; 3. verbetering politieke status Afri kaanse bevolking; 4. beëindiging ras sendiscriminatie; 5. elke overeen komst inzake het bestuur moet voor alle Rhodesiërs aanvaardbaar zijn; 6. de verzekering dat, ongeacht ras, geen onderdrukking van de meerder heid door de minderheid of van de minderheid door de meerderheid zal plaatsvinden. Vooral de punten een en vijf heb ben voortdurend een overeenkomst in de weg gestaan. In Rhodesië wonen 250.000 blanken en vier miljoen ne gers. Wilson verklaarde ook dat het werkdocument niet in strijd is met de inhoud van het speciale communi qué over Rhodesië uitgegeven na de conferentie van Gemenebestpremiers die deze zomer in Londen is gehou den. KOSMOS-134 In de Sowjet-Unie is zaterdag nummer 134 van de Kosmos-kunst- maanserie gelanceerd met instrumen ten voor verder wetenschappelijk on derzoek van de ruimte. De grootste hoogte van zijn baan om de aarde bedraagt 319 km. de kleinste 214 km en de hoek met de evenaar 65 gra den. Tegen zeerovers Maleisië en In donesië zulien volgend jaar bespre- j kingen voeren over gemeenschappe- lijke patrouilles tegen zeerovers in I de Straat van Malakka. De Engelse premier Harold Wilson rechtsdrukt de hand van Sir Humphrey Gibbs, de Britse gouverneur in Rhodesië, aan boord van de kruiser „Tiger". Na besprekingen met eerste mi nister Smith van Rhodesië is Wil. son zondag naar Londen terugge keerd. In dit communiqué werd ojn. zegd dat Engeland verplicht is tegen eind 1966 hardere economische sanc ties tegen Rhodesië via de V.N. te treffen als premier Smith voor die tijd geen maatregelen heeft geno men om aan zijn „rebellie" een ein de te maken. Sir Humphrey In een regeringsverklaring van de Britse regering werd gezegd dat wan neer de Rhodesische regering ja zegt het regime in Salisbury binnen en kele dagen zal zijn verdwenen, de grondwettelijke macht (1961) her steld en overgedragen aan de Britse gouverneur sir Humprey Gibbs. Sir Humphrey zou dan de leiding krijgen bij de vorming van een nieuw kabinet. Smith zou premier blijven. Afrikanen die bereid zouden zijn onder Smith te dienen kunnen worden uitgenodigd in het kabinet zitting te nemen. De nieuwe regering zou een overgangsregering zijn met opdracht, formeel te onderhandelen over een nieuwe grondwet. De Afri kanen zouden meer zetels in het par lement krijgen en rassenwetgeving sou worden ingetrokken. Zuicl-Afrika doet niet mee aan boycot De Zuidafrikaanse premier Vorster heeft in een interview met het blad „Die Welt" verklaard dat Zuid-AfrL ka niet zal meedoen als er eventueel door de Verenigde Naties sancties worden ingesteld tegen Rhodesië. „Onze politiek is volkomen duide lijk", zei hij. „We zouden nooit vrij willig aan sancties meedoen en we zullen ons er evenmin toe laten dwin gen. Wy zijn in beginsel gekant tegen enigerlei economische boycot, omdat boycots niets oplossen. We hebben zelfs niet eens tegen-sancties inge steld tegen landen die ons boycot ten". Als Zuid-Afrika zelf ook aan sancties onderworpen wordt wegens de kwestie Zuidwest-Afrika of de Zuidafrikaanse houding ten opzichte van Rhodesië. dan is Zuid-Afrika daarvoor gereed. „We hebben alle voorbereidingen getroffen om te ver dedigen wat rechtmatig het onze is en we verdedigen ons recht van on ze eigen politiek te bepalen". Op de De Gelderse Vallei heeft weer eens te kampen met waterover- Jast. Landerijen zien eruit als me ren en boerderijen staan midden in het water. Deze foto werd ge nomen bij Zwartbroek. vraag wat de Zuidafrikaanse hou ding zal zijm tegenover een Rhodesië met een Afrikaans meerderheidsbe wind. antwoordde Vorster: „Wij heb ben altijd gezegd dat we ons niet mengen in de interne zaken van een andere staat. We hebben verschillen in politieke opvatting nooit gezien als een belemmering voor vruchtbare samenwerking Prins Charles naar Cambridge De Engelse Prins Charles zal met ingang van oktober 1967 studeren aa n het „Trinity College" van de universiteit van Cambridge, aldus een bekendmaking van het paleis Buckingham. De 18-jarige Prins Charles voltooit thans zijn middelbare schooloplei ding in Gordonstoun in Schotland. De Britse troonopvolger zal onge veer drie jaar in „Trinity College" blijven. Zijn vader, de hertog van Edinburg, acht het niet uitgesloten dat Prins Charles vervolgens zijn studie in een of meer landen van het Gemenebest zal voltooien, maar ook dat hij een opleiding zal volgen bij de Britse marine of bij een van de twee andere onderdelen van de Britse strijdkrachten. (Van onze Groninger correspondent) De werkloosheid is in ons land in november met onge veer 17.000 man toegenomen tot 53.864. Het zijn de noorde- Werf eu Worms contra „De Spiegel (Van onze correspondent) De zakenman-makelaar L. Worms die een jaar of zes geleden in het middelpunt van de belangstelling stond door de schrootaffaire en de direc tie-secretaris van het Verolme- concern, jhr. mr. D. M. H. Mol- lerus, hebben het afgelopen weekeinde alle moeite gedaan om te voorkomen, dat een ar tikel van de journalist W. L. Oltmans in het weekblad „De Spiegel" verscheen. Dit artikel bevat mededelingen over onderhandelingen tussen de heer Worms en de Indonesische Shell over een lening van 300 miljoen gulden. Toen bleek, dat de hoofdredacteur van De Spiegel niet zou toegeven, stuurde de heer Worms een telegram naar de secretaris Van het Indonesi sche presidium, waarin hu zelfs aan biedt een kcrt geding tegen de heer Oltmans aanhangig te maken. Commentaar van de Spiegel-hoofd- redacteur A. Theunls: „Het gaat niet tegen die lening en ook niet tegen Worms, maar tegen het feit dat de lening in verkeerde handen kan ko men. Maar als ze een rel willen, kun nen ze die krijgen". Passage De gewraakte passage van het ar tikel in De Spiegel, die deze week bij de abonnees verschijnt, luidt aldus: Het wemelt in Djakarta van buitenlandse zakenlieden, die ho pen met het nieuwe regime han delsbesprekingen te kunnen aan knopen. De Nederlanders blijven in deze concurrentiestrijd niet achter. Bijzondere aandacht trok de aanwezigheid van een Neder landse zakenman-makelaar in schepen, een zekere W., die inder tijd enige bekendheid verwierf in verband met het schroot-schan daal. Hij bleek gemachtigd, na mens een groot Nederlands scheepsbouwbedrijf te onderhan delen met misschien wel de meest corrupte generaal dezer dagen in Indonesië, generaal Ibnoe Soe- towo, president-directeur van de Indonesische Shell, tegenwoordig „Permina" geheten. Onze zaken man W. had een machtiging om voornoemde generaal een lening van 300 miljoen Nederlandse gul- dens aan te bieden. Het werd niet duidelijk of dit bedrag door de Nederlandse regering zou worden gegarandeerd, alhoewel de make laar voornoemd dit wel beweerde. De zaak is daarom extra interes sant. omdat dezelfde heren vorig jaar het Nederlandse schip „Per- mina-8" (tanker) hadden verhan deld, waarbij niet minder dan 800.000 Nederlandse guldens spoor loos verdwenen". Klacht „Het betreffende nummer was vrij dag nauwelijks van de pers, of ik had Worms al aan de telefoon, die me op hoge poten gelastte dit nummer terug te nemen. Anders zou hij de volgende morgen bij de officier van Justitie in Arnhem een klacht indienen en be slag op het blad laten leggen", ver telt hoofdredacteur Theunis. „De volgende morgen, zaterdag, belde hij weer. En toen spraken we af. dat hij eerst overleg zou plegen met Verolme. Met de directie-secre taris van het Verolme-concern, jhr. Mollerus, heb ik toen ln een motel in Bunnik een gesprek gehad. De heer Oltmans was daarbij. Het was een plezierig gesprek, maar het heeft geen resultaat gehad. Wel hebben de heren Worms en Mollerus toegege ven, dat de feiten in het artikel juist zijn". Her rrie Willem Oltmans noemt hij een be kwaam journalist, die in Washington woont en werkt, maar door de NTS naar Indonesië uitgezonden werd, omdat hij het land zo goed kent. Overigens, de heer Theunis begrijpt niet goed, waarom er nu zo'n her rie om gemaakt wordt. Het telegram van de heer Worms aan de secreta ris van het Indonesische presidium besluit zelfs met: „Weet, dat het Ne derlandse volk in overgrote meerder heid walgt van journalisten als Olt mans. die de verhouding tussen onze beide volkeren zo vertroebelen". Generaal Soetowo is volgens de heer Oltmans een „figuur", die boter op zijn hoofd heeft". Aan wie zou die lening dan wel verstrekt moeten wor den? De heer Oltmans aarzelt niet met zijn antwoord „Aan Soeharto". Dr. Kurt Georg Kiesinger, de nieu we Westduitse Bondskanselier, heeft in een vraaggesprek met de Stutt- garter Zeiting gepleit voor het op ruimen van hinderpalen tussen West-Duitsland en de Oosteuropese communistische landen en de Sow jet-Unie, alsook tussen West-Duits land en de VS en Frankrijk. Kiesinger vindt diplomatieke be trekkingen tussen Bonn en een of meer Oosteuropese landen wenselijk, onder zekere voorwaarden. De nieuwe Westduitse socialistische minister voor Economische ontwik keling Wischnewski, heeft zaterdag avond gezegd, dat volledige diploma tieke betrekkingen met het Oosten een dwingende noodzaak zijn. Kiesinger heeft echter ook duide lijk gemaakt, dat zijn regering niet van plan is de Oostduitse regering officieel te erkennen. De stappen naar diplomatieke betrekkingen met het Oosten zouden voorzichtig moe ten worden gezet en wettelijke er kenning van Oost-Duitsland zou niet het resultaat ervan mogen zijn. Over de hereniging van Duitsland zei Kiesinger nog, dat zekere contac ten tussen autoriteiten in Oost- en West-Duitsland aanvaard moeten worden, maar uitgaande van de stel ling, dat er slechts één Duitse staat is. Het Europese bestuur van het Joodse Wereldcongres heeft een be roep gedaan op West-Duitsland om de activiteit van de neo-nazistische elementen in Duitsland aan banden te leggen, „daar zij een aanmoedi ging is voor rechtse extremisten el ders". De Westduitse federale rege ring en de regeringen der deelsta ten van West-Duitsland zouden, .1- dus het verzoek, alle manifestaties en propaganda-activiteit van neo- nazistische elementen in Duitsland een halt moeten toeroepen, ten volle gebruik makend van de bestaande en beschikbare wettige en constitu tionele middelen. lijke provincies, die gezien in percentages van de mannelijke beroepsbevolking de grootste werkloosheid hebben: Groningen 3,3% (2,9), Friesland 3 (1,6) en Drente 5,5% (3,2). De regering heeft het noor den 13 miljoen extra toegezegd voor aanvullend werk, waarop 3 a 4000 werklozen werk zul len vinden. Landelijk is het werkloosheidspercentage 1,8 (1,2), wat in de economie het hijsen van de rode vlag bete kent. Deze mededelingen deed de staats secretaris voor Sociale Zaken en Volksgezondheid, dr. J. F. G. M. de Meijer zaterdag in Leeuwarden na overleg met de noordelijke commis sarissen der Koningin en gedepu teerden uit de drie provincies. De versnelde stijging van werkloosheids cijfers komt vooral door het toene men van het aantal werkloze bouw vakarbeiders (landelijk van 6795 tot 15.902). Over het effect van de nood maatregel kon dr. De Meijer weinig met zekerheid stellen. Ondaniks zijn stimulerende werking meende hy toch, dat de werkloosheid de ko mende maanden zal blijven stijgen. De prognoses tellen cijfers als 70.000 op 1 januari en 100.000 werklozen in februari. „Wij moeten deze cijfers met zorg volgen", meende staatssecreta ris De Meijer. „Maar we moeten niet bezorgd zijn. In 1957 hadden we in december 61.000 werklozen en in de cember 1958 waren het er 81.000. De cijfers moeten niet prikkelen tot on rust. Laten we ze tegemoet treden met een warm hart. Met medeleven voor de betrokkenen en een koel hoofd om niet in paniek te raken". Proces begonnen tegen Omar Dhani In Djakarta is vanochtend het pro ces begonnen tegen Omar Dhani, de voormalige stafchef van de Indone sische luchtmacht die beschuldigd wordt van verraad in verband met de mislukte opstand van ruim een jaar geleden. Naar radio-Djakarta bekendmaakte zullen in het pro ces 44 getuigen worden gehoord, on der wie misschien president Soekar- no. Hem zou men willen vragen of hij ten tijde van de opstand op de luchtmachtbasis Halim was geweest. De thans 42-jarige vlce-luchtmaar- schalk zou zich toen op deze basie hebben opgehouden. Volgens de ten lastelegging had hij zich in een dag order achter de actie van de opstan delingen gesteld. Hij bevindt zich al negen maanden in voorlopige hech tenis. Dhani is de 18-de verdachte die ln verband met de mislukte staatsgreep terechtstaat Verscheidene vorige ver dachten zijn ter dood veroordeeld, onder wie oud-minister van Buiten landse Zaken dr. Soebandrio. ADVERTENTIE (§ud teuwb Op aanstaande Zaterdag- Hvond, te zeven uren, zal in i le Stads-Gehoorzaal eene Openbare Vergadering wor- den gehouden door de Afd. 1 Leiden van de Nederlandsche 1 Maatschappij ter bevordering 1 van Nijverheid. In die verga dering zo1 over het drinkwa ter in deze stad en de verbe tering daarvan gehandeld 1 worden. (Advertentie) Van Woens dag 5 tot en met Maandag 10 December is er gelegenheid tot het gebruiken van St.-Ni- J colaas poffertjes, ten Huize 4 "an P. v. Tol, Beestenmarkt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1966 | | pagina 1