Aidit en zijn aanhan
geen „slachtoffers"
Oost ik 1
Van nu af aan heet lip
Neiging tot geschiedvervalsing
in enige Nederlandse weekbladen
Orde verstoord door
politie-optreden"
IJKSDAO 22 NOVEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent in
Djakarta)
De Nederlandse pers is over
bloedige gebeurtenissen, die
m een jaar geleden in Indo-
isië hebben plaatsgehad, nog
iet uitgeschreven. Uit een aan-
publikaties van de laatste
d met name de weekbladen
Vrij Nederland" en de ..Groe-
Amsterdammer" blijkt nu,
it men na dat jaar van steeds
:r verduidelijkingen en nieuwe
iten de neiging heeft het zo
te stellen alsof in wezen de
mo| ionesische communisten eer
de slachtoffers van de 30-
ptember-beweging zijn ge-
orden dan dat zij als regisseurs
n de beweging zijn opgetre-
Het is een wonderlijke j
orstelling van zaken en er is
n ook alle reden de gebeurte-
ssen nogmaals aan een be- i
houwing te onderwerpen.
Kami-studenten, die zich nu
eren, zyn als reactionaire be- 1
-en. Dat is niet geheel juist. I
de eerste plaats is het studen-
rerzet tegen de dictatuur van
karno en Soebandrio een bij uit-
progressieve actie geweest. Dat
I jjj iet heeft namelijk geleid tot
^iel van de vrije meningsuiting,
de persvryheid en tot het vry- 1
van de politieke gevangenen, j
j hebben hier zojuist een j
ihoslowaaks journalist op be-
i gehad, die een gesprek heeft ge
il id met de hoofdredacteur van het
dentendagblad „Kami". De ont-
eting bleek voor beide partijen
De Oosteuropese journalist
dekte dat men te gemakkelijk
links" en rechts" als het
ir Indonesische toestanden gaat.
moord op de communisten keur
ig hoofdredacteur Nono Anwar
karim zonder meer af. Hij bleek
rstander te zijn van voortzetting
de landhervormingen en wenste
verbod om marxistische 11-
IpH ituur in privé-bezit te hebben op-
■vll even zien_ Verrassend was voor
Tsjechische collega dat de Kami-
zich „anti-imperialist" noemde,
punt van duidelijke overeen-
n_ Jimmg bleek tenslotte beider an-
13Jfhinese houding te zijn.
de dictatuur, waartegen de
tenten in het geweer zijn geko
elde i, is de communistische partij (de
I.) altijd een trouwe paladijn
Weliswaar zond partijleider
i protest aan Soekarno toen
jl960 het eerste en voorlopig laat-
II gekozen parlement werd ontbon-
maar in het daarna ..benoem-
Leid parlement keerde de P.K.I.
ig met een grotere fractie terug,
door haar voor een reactionair
smaakte Hatta had tenminste de
d dit .parlement" een „menage-
du roi" te noemen. Ditzelfde par-
inus de uitgestoten com-
ïisten. probeert zich thans de-
APlfcratische rechten te verwer-
a een wetsontwerp dat Soe-
tot dusver niet heeft willen
Het ontwerp voorziet in de
.we leden uit de
hting "66", de verzamelnaam voor
actiefronten van acade-
i, studenten, scholieren, etc.
Harde feiten
groten. Daarvoor moet hard wor
den gewerkt. Alleen in een concre
te revolutionaire situatie kunnen
de fundamentele doelstellingen
van de strjjd van het volk volle
dig worden bereikt, snel en radi
caal;
3 september: in een boodschap aan
de communistische scholierenorga
nisatie zegt het centrale comité
van de party dat de situatie zich
steeds meer toespitst en rijpt en
het moment nadert, waarop het
volk zün vijanden voorgoed zal
uitroeien, imperialisten, bureau
cratie-kapitalisten, feodale land
eigenaren en andere reactionairen.
Deze en andere misdadigers moe
ten uit de politieke macht worden
gesmeten
eveneens op 3 september zegt Sabip,
lid van het Djakartaanse partij
bestuur: „Het moet niemand ver
bazen als op een gegeven moment
j het volk alle reactionaire macht
hebbers, die nu nog regeringsfunc
ties bekleden, zal vernietigen";
13 september: partijleider Aidit ver-
i klaart dat hij, na studie van de
revolutionaire bewegingen in di
verse landen, waaronder Indone
sië, tot de overtuiging is gekomen
dat de P.K.I. een leidende
rol kan spelen bij het ontwikkelen
van de revolutionaire situatie tot
het bereiken van het hoogtepunt;
26 september: op het congres van
communistische plantagearbeiders
zegt Aidit dat de arbeiders niet
alleen stryden voor lotsverbe
tering, maar ook om de politieke
macht te veroveren. Dr. Soeban
drio heeft het volk reeds uitge
daagd op te treden. De arbeiders
moeten thuis maar eens naden
ken wat de beste manier zou zijn
om op de invitatie van Soeban
drio in te gaan.
Lang niet volledig
De lijst is op geen stukken na vol
ledig. Men herinnert zich dat „Ha-
rian Rakjat" zich op 2 oktober ach
ter de 30-september-beweging stelde,
dat communistenleider Sanoesi twee
dagen voor de coup in het openbaar
verklaarde dat „de baby elk ogen
blik geboren zou kunnen worden".
Heel duidelijk blijkt echter uit de
citaten dat de P.K.I. de openbare
mening rijp maakte voor de actie.
Bij de indoctrinatie van eigen or
ganisatie werd ijverig geageerd te
gen „de generaals".
Het is natuurlijk historisch gezien
niet verkeerd te spreken over een
moord op de communisten. Maar
men moet vooral niet de indruk wek
ken dat zjj als schapen naar de
slachtbank zijn geleid. En wanneer
men dat beeld toch wil gebruiken:
de communisten waren dan wolven
in schaapskleren. Het optreden van
Soeharto op 1 oktober, waarbij zon
der bloedvergieten een eind werd ge
maakt aan de rebellie, spreekt voor
zichzelf. De spontane reacties van
de bevolking in midden- en oost-Ja-
va moeten vooral een gevolg zijn ge
weest van maandenlange provocaties
vooral van communistische jonge
ren tegen nationalisten en islamie
ten. Eindelijk kon de afrekening
beginnen. Het zou mogelijk anders
gelopen zijn, zo kan men nu in
Djakarta horen, wanneer Soekamo
maar onmiddelijk de P.K.I. had ver
oordeeld en dus namens het veront
waardigde volk zou hebben gehan
deld.
GENEVER
handige kneepfles
De borrel die u „toelacht"
Geniet met uw gasten va
die tongstrelend zachteWF
genever. Een rondje WF
Daar is iedereen vierkant
voor! Jonge WF Genever
f. 10.45 per hele liter
Expositie bij Heuff
Zaterdagmiddag as. om 4 uur
ordt in Kunstzaal Heuff. Hoflaan
7. Wassenaar een expositie geopend
van aquarellen van Joop Dam
en van keramiek van Geert Schreu-
der.
ADVERTENTIE
oeming
1 W Kt„-,rr "CC
f.1.15
Bostikl, de nieuwe Engelse
superlijm in extra grote tube. Voor al uw karweitjes.
Vragen over
verbod optreden
Sieto Hoving
(Van onze Haarlemse correspondent)
Het lid van de gemeenteraad van
Heemstede de heer H. J. Verkouw
(PvdA), heeft aan de burgemeester
van Heemstede gevraagd, of het be
richt juist is, dat het verlenen van
een vergunning aan de exploitant
van het Minerva-theater voor het
optreden van Sieto Hoving met zijn
cabaret Tingel-Tangel op vrijdag 25
november, door de burgemeester af
hankelijk is gesteld van het nako
men van de eis, dat er in het caba
ret geen teksten over de Koningin
of het Koninklijk Huis mogen voor
komen. Voorts vraagt de heer Ver-
kouw of de burgemeester bij nadere
overweging niet van mening is. dat
het stellen van deze eis in feite neer
komt op het uitoefenen van censuur
op een programma, zonder dat de in
houd daarvan bekend is, en of het op
een dergelijke wijze hanteren van de
desbetreffende artikelen van de po
litieverordening geen geweld doet
aan de bedoeling waarmee deze arti
kelen in de politieverordening
zijn opgenomen.
KRO KNIPT Prof. Hulsman voor t.v.:
IN BATMAN
(Van onze
Hilversumse correspondent
De staf van K.R.O.-televisie heeft
na overleg met de filmdienst besloten
de meest gruwelijke scènes uit de
filmserie „Batman" te knippen. Dit
om „nog meer tegemoet te komen
aan de wensen van de kijkers".
De K.R.O. kreeg op de laatste af
levering van Batman een vijftigtal
reacties van kijkers. Een deel daarvan
had betrekking op de jnhoud van de
strip. Ook kwamen verzoeken binnen
om de film later op de avond te ver
tonen, wanneer de kinderen al naar
bed zijn.
Op de 14de jaarlijkse tentoon
stelling van de „Society of por
trait sculptors" in Londen is dit
beeld van Sic Winston Churchill
te zien, vervaardigd door Bain-
bridgc Copnall.
alle redactieaf-
afn
•ast 'elke r°l de communisten hebben
dei! in acties tot het
de macht, blijkt in grote mate
perspublikaties van vóór de der-
[gell k september. Op het gebied
de pers namen de communisten
e sterke positie in. Naast hun of-
jJ He partijblad „Harian Rakiat" in
'".arta (dat een oplaag had van
0) beschikten zij over veertien
lesloten bladen, waarmee vrij-
alle grote steden werden bediend,
mogei
ld twaalf in het Chinees
lijnende bladen, die alle in het
in van de eeuwige vriendschap
[AJ Peking en Djakarta stonden,
s een indrukwekkend aantal, als
het vergelijkt met dat van de
otste Islamitische partij, de N.U.
n B Khts negen kranten)
C ische Partindo (zes)
;el( bvendien
Jj ingen van het (enige) persbureau,
bra, in communistische handen.
pers stond dus danig onder toe
van de P.K.I.
in augustus zün in Djakarta
mldden-Java door de PKI-lei
f instructies uitgegeven
rcsolidatie van de fysieke krach-
het veilig opbergen van docu
■ten, het voorbereiden van onder-
'jf kadressen, het houden van mili
fa oefeningen en het opslaan
i P 'kei en munitie.
tievoeringen en persartikelen
PKl-leiders, waaruit hieronder
aantal citaten volgt, spraken
frdien duidelijke taal
augustus: het politieke bureau
'»n het centrale comité der P.K.I.
'irklaart, dat in de rijpe revolu
Üonaire situatie, die haar hoogte-
i(i Pont nadert, het volk nog funda-
V«t Dentele overwinningen zal boeken
Bet is nodig het revolutionaire of-
f '"isief op alle terreinen te
In AVRO's Televizier is gisteravond
een aantal klagers tegen het politie
optreden tijdens betogingen voor het
voetlicht gehaald. Het indienen van
aanklachten bij de Justitie werd door
hen in vele gevallen als een hopeloze
zaak gekenschetst.
Prof. Hulsman, hoogleraar in het
strafrecht, gaf zijn mening over de
manier waarop door de Justitie
j klachten zijn behandeld op grond
van hetgeen via filmopnamen en via
klagers en getuigen werd verteld. In
de gevallen, waarin de gehele Neder -
landse bevolking de strafbare feiten
heeft kunnen constateren via tele-
visiefilms, had de Justitie volgens
prof. Hulsman eigener beweging
moeten optreden. Men hoeft dan niet
op een aangifte te wachten. Voor
zover we weten, aldus de hoogleraar,
heeft de Justitie dat niet gedaan.
BEAT 25"
Jacques Senf is gereed met de or
ganisatie van het festijn „Beat 25",
dat op 25, 26 en 27 november in het
Casino in Scheveningen verzorgd
wordt gedurende 25 uur door 54
beatgroepen.
De Nederlandse beatbands, die op
„Beat 25" zullen optreden komen uit
Amersfoort. Amsterdam, Breda,
Delft, Dordrecht, Groningen. Den
Haag, Haarlem. Leiden, Rotter
dam, Tilburg en Utrecht. Uit het
buitenland komt In ieder geval de
band „The Zombies".
Werkte voor TROS
Cameraman
ontslagen
Allergisch
De kern van alle moeilijkheden lag
volgens hem In het feit. dat de
politie wordt uitgerust met een heel
geweldsinstrumentarium om op te
treden tegen gedragingen, die op
zichzelf helemaal niet een- dergelijk
gewelddadig karakter hebben. Waér
de politie de bedoeling heeft de
openbare orde te handhaven, wordt,
aldus de hoogleraar, in werkelijkheid
door het politie-optreden zelf de
openbare orde verstoord. Door de
ervaringen in de oorlog zijn we nu
eenmaal allergisch door dit genre
gedragingen, aldus prof. Hulsman.
Hij meende dat de Justitie eigenlijk
in geen enkel geval reëel is opgetre
den. hetgeen volgens hem in schrille
tegenstelling staat tot de snelle ma
nier. waarop misdragingen van bij
voorbeeld provo's en demonstranten
aan de Justitie worden voorgelegd,
j Hij achtte het bepaald noodzakelijk
dit soort gevallen van politie-optre-
den aan de rechter voor te leggen,
zodat de rechter duidelijk kan uit
maken wat de normen van het poli
tie-optreden behoren te zyn. Ook
i achtte hy dit van belang om het
vertrouwen van de mensen in de
I Justitie niet te schaden.
Het is, zo besloot hij, natuurlijk
niet leuk voor de politie als eén en
ander aan de officier van Justitie
wordt voorgelegd, maar hy achtte
het in het belang van de politie zelf
dat aan dit soort excessen een einde
komt.
NEDERLAND 1 VARA
10.00 l
10.25 1
10.35 i
10.40 i
11.00 i
11.30
Nieuws ln het kort, NTS
r Pipo de Clown, voor de kleuters
NTS-journaal voor gehoorgestoorden
r Lucy Show
r NTS-journaal
Achter het nieuws, actualiteiten
Onder anderen, amusementsprogramma
Z-caxs, film
Vry entree, Henk Elsink
r De wereld van vandaag
NTS-journaal
Pauze
Teleac. tv-cursus
Sluiting
NEDERLAND 2 NTS
8.00 uur Nieuws in het kort
8.01 uur Don Quichotte, film
8.30 uur Première, filmprogramir
9.00 uur De bezetting (IV)
10.00 uur Kerkelijk programma
10.45 uur NTS-journaal
10.50 uur Sluiting
UIT HET RADIOPROGRAMMA
I Hilve
Quarto Libro de Madrigallc
cinque voci
11.45 uur André Prcvin, piano
Hilversum 2 9.20 uur II Quarto Libro de Madrigalla
10.50 uur Da Capo
Documentaire over
politieoptreden
Sinds Roelof Kiers zich met
AVRO's Televizier is gaan be
moeien, dreigde deze actualitei
tenrubriek de gelijke te worden
van „Brandpunt" en „Achter
het nieuws".
Kregen we vorige week al een
uitstekend overzicht van de
verkiezingscampagne in Beieren
«eveneens van Kiers, samen met
Johan van Minnen), gisteren
leverde AVRO's Televizier zyn
meesterproef met een reportage
die drie kwartier duurde, geen
seconde te lang was en even
spannend leek als een detective
verhaal. Het had trouwens wel
iets te maken met detectives,
politie-onderzoek e.d., want het
ging om het politie-optreden
tussen 10 maart en 15 juni en
om de afzydigheid die de Justi
tie met grote hardnekkigheid
heeft betoond by alle klachten
die tegen het politie-optreden
werden ingediend.
We kregen vier gevallen voor
gezet. Dat van pater Velenturf,
die een „sit-in" hield bij de
Portugese ambassade, getrapt
en geslagen werd, en met 14
man in een cel van 2 by 2 meter
werd opgesloten. Dat van stu
dent Hoenenveld, die „Leve de
republiek" had geroepen en der
halve werd afgetuigd door een
aantal agenten, dat van de cel
list Van Tyn, die zonder aan
leiding getrapt en geslagen
werd, een hele nacht werd vast
gehouden en tegen wie toen een
aanklacht werd Ingediend. En
dat van de student Bermond,
wiens wederwaardigheden met
de politie door heel Nederland
werden gezien via het filmpje
dat Louis van Gasteren van zyn
afranseling maakte. We kregen
dat filmpje nog eens in slow
motion te zien, en konden ons
er daarna over verbazen dat de
procureur-generaal dit geval
niet in zyn onderzoek naar de
gebeurtenissen op de Prinse
gracht had betrokken, zoge
naamd omdat Bermond geen
aanklacht had ingediend. Hoe
wel hy eerst by het politiebu
reau was weggestuurd, vervol
gens een klacht had ingediend
bij de burgemeester, een boek
houder de heer Grotes, een brief
over deze kwestie had geschre
ven. het Kamerlid Scheps de
zaak aanhangig had gemaakt
by de minister, en mr. Cammel-
beeck van minister Samkalden
de verzekering had gekregen
dat deze zaak onderzocht zou
worden. Bermond heeft nog
steeds niets gehoord, is niet
ondervraagd. Van Tyns' klacht
werd afgedaan met de dooddoe-
ner dat er wellicht sprake was i
geweest van een persoonsver-
wisseling. Hoenenveld heeft nog 1
steeds niets gehoord, en Velen- g
turf kreeg te horen dat er geen g
sprake was geweest van een s
strafbaar feit. Geen wonder dat g
prof. mr. Hulsman de behande- §j
ling van deze zaken van de tafel 1
veegde, oordelend dat de open- 1
bare orde eerder door de politie s
werd verstoord omdat zy met
een geweldinstrumentarium werd g
uitgerust om op te treden tegen g
gedragingen zonder gewelddadig g
karakter, en dat het vertrouwen g
in de Justitie, die in geen enkel g
geval reëel is opgetreden tegen 1
excessen, op die manier verloren ff
dreigt te gaan. Noch de procu- g
reur-generaal, mr. Gelinck, noch g
minister Samkalden (die zyn g
toezegging de opname van dit H
programma te komen zien op g
het laatste moment afzegde) g
was bereid gevonden de vele, g
dringende vragen die deze docu- g
mentaire opriep te beantwoor- g
den. Maar dat kan slechts een g
kwestie van uitstel zyn geweest, g
de aanklacht van dit hele pro- 1
gramma, vervat in de beschul-
digingen van allemaal rustige, g
intelligente mensen, was te ern- 1
stig, dan dat de Justitie er zon-
der onherstelbaar gezichtsver- g
lies over zou kunnen biyven M
zwijgen.
Beernink - Toxopeus
Tevoren had drs. Hoogendyk g
nog een gesprek gehad met de g
heren Beernink en Toxopeus. 1
Beiden beklaagden zich erover 1
dat zij van het begin af aan g
buiten het overleg waren gela- 1
ten. Mr. Toxopeus noemde het g
kabinet Zylstra een duidelyke g
noodoplossing en niet de aller- g
fraaiste. De regeringsvoorstellen g
stelden hem byzonder teleur, en 1
hy vond ze zelfs vreemd. Mr. g
Beernink wilde het van de 1
regeringsverklaring laten afhan- 1
gen of hy deze nieuwe regering g
zou steunen of niet. Mr. Toxo-
peus gaf ze echter weinig kans g
op VVD-steun, als zy niets aan
de uitgaven
doen.
Sportdiscussie
..AVRO's Sportpanorama" ten
slotte hield een discussie over
de spelverruwing. Coler, Van
Opzeeland. Bersch. Van der
Hart en onze beste scheidsrech
ter Dorpmans. hielden er een
interessante discussie over, waar
bij wij geneigd waren partij
te kiezen voor Van der
Hart (de straffen zyn vaak te
hoog) en Van Opzeeland (de
spelregels moeten worden ge-
wyzigd).
William Vogler, sinds 1 mei 1963 I PfJt'J ^SpreRer
cameraman by de AVRO. is het af
gelopen weekeinde op staande voet
ontslagen. Hy was reeds sinds enke
le weken geschorst wegens zijn me
dewerking. zonder toestemming van
zyn omroep, aan opnamen voor de
TROS op het s.s. Rotterdam. Men
maakte hierop midden op de oceaan
de „Atlantic show'.
VOOR WOENSDAG 13 XOYEMBKF
Anti Revolutlonai
ïr. W. de Kwaadste- i
tïonaire" Party 18*30 °M unieer ende° dl - i 8 30 Nws- 832 Stereo: Metropol)
n nn Voor de zieken. 9.33 Waterstanden
Voor de vrouw. 10.30 Morgendienst
lliOO^JUchte gram.muz. 12.27 Mede-
12.40 i
I ber. en lichte
mentaal trio. 14.00 De familie Leên-
houts. hoorspel (dl. 61. 14.25 klass.
menselijke handel i
MÜ^nnnlJ - ®n lUlnbouW 12.30
Metropole-orkest. zangsollste en altsax:
amusementsmuz. 13.00 Nws. 13 10 Act.
en kalender. 13.25 Amusementsmuziek
Fl3,5,0 Gesproken portret. 14.05
Mod. en klass. kamermuz. (opn 15 00
Voor de Jeugd. (16.00-16.02 Nw17 0
Voor de zieken. 17 30 Militair
taar. 17.40 Stereo: Fllmmuz.
Hilve
3. r>
21.35 Pianoduo: klass
2.00 Kunstkroniek. 22 30 Nws
anders. 23.15 Con-
ïagazine waarin op
de dingen wordt doorgepraat. 23 45
Vogler had bij de AVRO vakantie
genomen en AVRO-apparatuur mee-
ekregen om eventueel, zoals meer
gebeurd, in zijn vakantie opnamen
te maken als hy toevallig een goed;Licht pianospel igri. 2T.55I24.00 rlw
onderwerp zag. De vakantie gebruik- H1I
te hy echter om de „Atlantic show" l versUm -• 298 m
te verfilmen. Zodra de AVRO hier
van hoorde heeft zy de heer Vogler
midden op de oceaan gesrind, dat hy
hangende net ondeizoek geschorst
telling voor de Jeugd. 16.00 Voor
jeugd. 17.00 Five o'clock: licht progr
17 15 Eurojazz. 17.50 Overheidsvoor
lichting: Werk en welzijn. Vraagge
sprek van Claude Belloni met Prof
dr. Fred L. Polak over de 2e inter-
nationale OESO-conferentie Inzake
automatisering ln Amsterdam.
Toen tydens het weekeinde by be
sprekingen met de heer Vogler
bleek, dat de zaak niet ntar tevre
denheid kon worden opgelost, besloot
de AVRO tot ontslag.
j Voor de kinderen 19.OO Gesproken
brief uit Parijs. 19.0c Ontmoeting der
levensovertuigingen, gesprekken. 19 40
Lichte orkestmuz. 20.00 Nws. 20.05 Tot
TT~ orders: gev. progr. voor de Mt
VARA: 7.00 Nws
Van de voorpagina). VPRO: 7.55 Deze
dag. VARA: 800 Nws. 8.10 Lichte
cabaretprogr. 22.30
VPRO: 9 40 Schoolradio: VARA:
116.00 Nws. 16.02 Platenprogr. voor de
ougtL' 1700 Nws- 17"2 Act 17.05
Rhythm and blues (opn». 17.35-18 00
Country en Western muz.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I AVRO: 17.00-17.35
K°°LdlJeugd NTS: 1830 Teleac. De
ooerderij als onderneming (9i 19 00
^Qw'i *<>rt. 19.01 Pipo de 'clown,
i 19.05 Entree voor Danny Kaye. 20.00
Journaal. 20.20 Uitzending van de Boe
renpart. 20.30 Makkers staakt Uw wild
geraas, speelfilm. (Belde keuringen-
14 Jaar). 22 05 Uitzending Stichting So-
^„,^;Treen. f.ni2 van de Kon Ned.
Centr. Ver tot Bestrijding der Tuber
culose. 22.20 De strijd tegen ontwe-
tendheld. progr. over de organisatie
XhP d®,Verenigde Naties voor Onder
wijs. Wetenschap en Cultuur. 4e
Unesco. 22.45-22.50 Journaal.
Nederland II NTS: 20.00 Nws
ln het kort. TROS: 2.01 Laura
Storm, TV-feullleton 20 56 TROS-fo-
to-toto vragen. AVRO: 21 01 Kunst
JouSi* n0 2: Toneel' cen wcditryd
