wedekinds Fruhlingserwachen
ongecensureerd in Den Haag
ZIJN ER NOG
SAAIE
OVER
JASSEN!
ROBLEMEN VOOR OPGROEIENDE JEUGD
Provoceertdiscussie, woede,
angstgeen genoegzaamheid
Van Otterloo
naar
Jap
an
Wessel Couzijn kreeg
David Röell-prijs
Naaldwerk-droogboeket
fijnzinnig geëxposeerd
Gedenkteken voor
joden in Leipzig
/.-
fltfJDAG 11 NOVEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
ADVERTENTIE
(Van onze kunstredactie)
Het toneel van de Koninklijke Schouwburg in
tn Haag op een door-de-weekse middag. Repe-
ie van de Haagse Comedie. Een droeve aange-
lenheid, deze scène: er wordt een schooljongen
graven, die zelfmoord heeft gepleegd. Terwijl
ouderen in de bekende „doffe verslagenheid"
n laatste afscheid nemen staan zijn klasgenoten
de rij voor het graf elkaar duwtjes te geven,
tfzand te gooien, te „jennen". Na afloop van de
)etitie zegt regie-assistent Dolf de Vries, lichte-
verbijsterd, tegen regisseur Peter Zadek:
in dat nou ivel, die grapjes aan een graf?"
chter klinkt het antwoord: ,,Dat is je sentu
aliteit. Begrafenissen zijn niet serieus. Je ge-
lagt je er alleen maar serieus, omdat dat van
wordt verwacht".
let is een antwoord dat geen twijfel openlaat
r de zienswijze, die Zadek heeft op ,,Frühlings-
erwachen" van Frank Wedekind, het stuk dat hij
op 26 november met het Haagse gezelschap in
première gaat brengen.
„Het is het probleem van opgroeiende jongens
en meisjes, die voor het eerst kennismaken met
de realiteit van de seksualiteit en daar geen weg
mee weten. Ze worden beheerst door onzekerheid,
die bij de jongen Moritz tot zo'n grote levensangst
ivordt, dat hij zelfmoord pleegt. Dat moet je niet
sentimenteel brengen, maar héél analytisch. We
dekind heeft het ook analytisch geschreven"
Het wordt nagenoeg dezelfde voorstelling als
die welke Zadek met het Theater van Bremen
(waaraan hij vast verbonden is) heeft gemaakt,
nu twee jaar geleden. Hij ging er met succes mee
naar de Festwochen in Berlijn en het World The
atre Season in Londen.
is hU in zyn oorspronkelijke vader
land gebleven. HU werkt daar nu
vijf jaar asmen met de décoront
werper Wilfrid Minks, die ook de
Haagse voorstelling van „Frühlings-
erwachen" zal aankleden. Met het
Bremer Theater maakte hij naam
met „The hostage" van Behan en
met „Held Henry", een bewerking
van Shakespeares „Henry V", waar
in deze wordt gezien als een soort
Kennedy-figuur. Hiermee ging hU
ook naar Parys. In Berlyn zag Paul
Steenbergen zUn produktie van We
dekind en zo kwam hy voor deze
gastregle naar Den Haag.
ADVERTENTIE
Gastregisseur Peter Zadek temidden van Guido de Moor en Marijke M er ekens.
Niet om te klappen
Voor we in Bremen begonnen zijn
sèholen gegaan om met
Kngen te praten, die dezelfde
hebben als die kinderen in
ihlingserwachen". Het stuk is
uim 60 jaar oud. Maar de pro-
en van die jongens en meisjes
nog geen cent veranderd. Ze
volkomen onwetend over de rea-
van het seksuele. Ik heb me
asd afgevraagd „Kan dat wel
zijn?" Maar het is nog steeds
egt Peter Zadek.
'edekinds analyse van deze pro-
len is zo naakt en direct
vlak/ voor de eerste wereldoor-
toen het stuk in Berlyn zyn
première beleefde, stormen van
test opstaken. Verscheidene men-
weriaen er zo door aangegrepen
de hand aan zichzelf sloegen.
Ie wetenschap weerhoudt Peter
ek niet te zeggen: „Dit is een
jongelui moeten zien. Zij
en het begrijpen. De houding van
jeugd van toen is de houding
de jeugd van nu. Het is geen
om voor te klappen en dan te
a eten. Het provoceert discussie,
;t, alles, behalve zelfge-
paamheid".
Gesprek met de jeugd
jj heeft ontdekt dat het in Ne-
and. al niet anders .is dan in
Ulaild: de jeugd komt maar wei
naaf de schouwburg, gaat liever
r de bioscoop („en daar heeft ze
jk in, daar hebben ze contact
hun eigen wereld"),
nar naar deze Wedekind zullen
omen kijken. De generale repeti-
op vrijdagavond 25 november
ADVERTENTIE
BH snelwegers
wordt een openbare: de hoogste
klassen van de middelbare scholen
zyn ervoor uitgenodigd. Na die voor
stelling hoopt Zadek op een discus
sie met zyn jeugdige publiek.
Licht, licht, licht
,Jk heb al gezegd dat het stuk
scherp analytisch is. Het speelt deels
overdag, deels 's avonds. Maar ik
breng het helemaal met vol licht. Als
in een operatiekamer. Ook het licht
in de zaal blijft de hele voorstelling
door branden. Zo probeer ik bU het
publiek het idee weg te nemen dat
het stiekum door het sleutelgat mee
kykt. Toneel is helemaal niet myste
rieus. Toneel wil klaarheid, direct
heid en intelligentie".
Niet alleen voor het publiek, ook
voor zyn acteurs werkt Zadek met
dit vele zelfs neon licht.
„In dit stuk wil ik de spelers niet
in het donker houden zodat ze de
zaak kunnen verdoezelen. Altyd,
maar juist in een stuk als dit pro
beer ik de acteurs exact hun emo
ties en gedachten te laten spelen,
liever dan dat ze van de buitenkant
er alleen maar wat emotie tegen
aangooien".
Wie is Peter Zadek
Peter Zadek is zelf nooit ac
teur geweest. Hy werd in 1926 in
Berlijn geboren. Met zijn joodse
ouders moest hU in 1933 vluchten
voor de bruine nazi-horden en kwam
zo in Londen terecht. Na de oorlog
kwam hy in het artistieke vlak, was
o.m. „filmcutter", in 1948 voltooide
hy zijn studie aan de regieschool
van „The Old Vic" onder Michel St.-
k, modern van lijn en uitgevoerd
Bellige kleuren. Grote, duidelijke
ilverdelingen, onmiddellijk aflees-
t(zonder schuiven met gewichten).
fittweegschaal
Ijvermogen 2 kg. Onderverdeling
"D gram. Kleurenrood, wit en
f 23.75
Per DC-8 straalvliegtuig van Ja
pan Air lines is Willem van Otter
loo, dirigent van het Residentie Or
kest, gistermiddag van Schiphol naar
Tokio vertrokken, waar hU »n de ko
mende vier weken gast-dirigent zal
zyn by het Japanse Yomiuri Sym
fonie Orkest. Op het programma
staan zes concerten van Westerse
muziek, waarvoor uiteraard vele re
petities nodig zullen zyn.
„De Westerse muziek is in Japan
sinds de tweede wereldoorlog enorm
populair geworden", aldus de heer
Van Otterloo, die voor het eerst een
bezoek aan Japan brengt. Veel tijd
voor dit soort contracten heeft hy
niet, want 's winters dirigeert hij
in Nederland het residentie-orkest en
's zomers reist hij de laatste jaren
naar Melbourne in Australië om daar
het plaatselijke symfonie-orkest te
leiden. Het muziekseizoen valt in
Melbourne, waar het dan juist winter
is, gedurende onze zomermaanden.
Onze landgenoot is tegenwoordig de
vaste dirigent ven dit orkest.
Hy wordt op vrijdagochtend 9 de
cember op Schiphol terugverwacht.
Denis, de enige regisseursopleiding
die er in die jaren bestond. Tot 1959
bracht hy in Engeland veel stukken
op zijn naam en verwekte hy ver
maardheid met de oer-opvoering van
„Het balcon" van Genet.
Over olie wordt nïet gerept. Hoeft ook niet. Het
laatste woord over motorolie is al gezegd. Er is nu één olie voor
alle typen auto's... voor alle temperaturen... voor alle rijstijlen...
voor alle rij-omstandigheden. Alleen Shell Super Motorolie geeft
permanent de maximale bescherming. Dat is ook een stuk zeker
heid voor mensen die geen verstand van autotechniek hebben.
Shell Super Motorolie - voor smering in veelvoudl
SHELL
BIEDT
MEER!
Praktisch niet meer, (tenmin
ste niet bij ons). Overjassen
zijn zeer gedistingeerde jassen
geworden of heel erg sportieve.
Beide zijn slank, licht en soe
pel. In de meer geklede zowel
als in de sportieve jassen heeft
U bij ons een keuze uit de
mooiste Engelse stoffen. Wy
laten ze U graag zien. Loop,
als U kunt, morgen e
De 54-jarige Amsterdamse beeldhouwer Wessel Couzijn heeft gis
termiddag in het Rijksmuseum uit handen van de voorzitter van het
Prins Bernhard-fonds, prof. mr. W. F. de Gaay Fortman, de David
Röel-prijs 1966 in ontvangst genomen.
Schilderij gestolen
uit kasteel Grünewald
Uit het museum Jagdschloss Grü
newald in West-Berlyn is een schü-
derij verdwenen, „Dame met twee
anjers", dat wordt toegeschreven aan
Bartholomeus Bruyn de Oude (1493-
1555). Het is op eikenhout geschil
derd. het paneel meet 32 bij 24 cm.
Op de achterzijde is een 2de schil
derij te zijn waar op een doodskop
voorkomt. De politie vermoedt dat
het schilderij al woensdag is gestolen.
Het Prins Bernhard-Fonds heeft
deze tweejaarlijkse prijs, groot f 6000.
in 1963 ingesteld ter bekroning van
het gehele oeuvre van een Neder
landse kunstenaar voor uitzonderlijke
bijdragen aan onze cultuur en er de
IN KUNSTZAAL HEUFF
Een expositie, die speciaal de dames
met voorliefde zullen bekUken
en hun genoegen aan zullen beleven
is die gewUd aan de bUzon-
der beeldende naaldwerken van
Hanne MeyerDe Heer en de
charmante, artistieke droogboe-
ketten van MarUn Eschauzier,
waarmee de wanden van Kunstzaal
Heuff In Wassenaar thans getooid
zyn.
Hanne Mey er-De Heer. dochter
van de kunstschilder De Heer, heeft
haar geprononceerde tegengaven in
dienst van het wandkleed gesteld.
Zin voor het illustratieve, heeft zU
mede door middel van smaakvolle
kleurencombinaties, daarop fijnzin
nig uitgeleefd.
Een carnavaleske wereld boeit
haar speciaal: daar zijn impressies
van „Mensen en maskers", narren,
dansers, paljassen, soms geestige
scènes, maai- ook een uit 1960 da
terende „Kruisdraging", waarin van
een diepe, devote sfeer sprake is.
Hoe poëtisch de kunstenares ook te
werk kan gaan, blijkt uit het intens
gevoelige „Groei" (met het jubelende
vogeltje in het centrum) en de weel
derig uitgebeelde plantenwereld ln
„Saltimbanque".
Zij beheerst het handwerk tech
nisch vakkundig en maakt daarbij
gebruik van by uitstek geschikte
materialen (geweven stoffen en wol).
Van totaal andere aard zijn de
prachtig gecomponeerde droog-boe
ketten van Maryn Eschauzier, uiterst
verfijnd geschikt met gebruikmaking
van zich hiertoe speciaal geëigende
bloemen als roosjes (in velerlei
kleur), Judaspenningen en Ita
liaanse grasjes, die reminiscenties
aan struisvogelveertjes oproepen.
Deze bloemen en gewassen worden
door haar speciaal voor het doel ver
zameld en gekweekt. Men kan hier
van een versieringskunst spreken,
die meer en meer aantrekkingskracht
verkrijgt voor de velen, die aan hun
salon of huiskamer een apart cachet
willen verlenen. Met bijzondere zorg
naam aan verbonden van de in de
cember 1961 overleden hoofddirecteur
van het Rijksmuseum in Amsterdam
en lid van het dagelijks bestuur van
het fonds jhr. dr. D. C. Röell.
In een voorafgaande lezing be
lichtte prof. Hammacher de ontwik
kelingsgang van Couzijn en de ken
merken van zijn werken. De onder
scheiden beeldhouwer dankte allen
die er toe hebben bijgedragen dat
hem deze bijzondere eer is te beurt
gevallen en ook voor de, na zUn te
rugkeer, van zo vele zijden ontvangen
steun en stimulans.
Daarna kreeg Arturo Varela gele
genheid Couzijn op de foto links
de gelukwensen van diens leerlingen
van het Haarlemse atelier aan te bie
den in de vorm van een boek met
foto's, etsen, tekeningen en tekst van
en over dit atelier.
Gisteren is In Leipzig op de plaats
van een verwoeste synagoge een ge
denkteken onthuld voor de 14.000
Joden uit Leipzig die door de nazi's
zjjn vermoord. De gedenksteen werd
onthuld op de 28ste herdenking van
de „Kristall-nacht", toen de nazi's
in heel Duitsland synagoges en win
kels platbrandden en plunderden.
Daarby ging ook de synagoge in
Leipzig in vlammen op.
Voor de oorlog had Leipzig een
joodse bevolking van ongeveer 18.000.
Nu wonen er 115 Joden in de Oost-
duitse stad.
ADVERTENTIE
HALF ~1C HALF
Een manlijke sigaret
Pittig en
toch zacht
Zangersavond ring Leiden
N.H. Kerk Hazerswoude
De oproep tot de aangesloten koren van een Zangersavond,
uitgegaan van de Ring Leiden van de Chr. Bond voor Zang- en
Oratoriumverenigingen, is ditmaal niet slecht beantwoord. Zeven
ensembles hadden zich ervoor gemeld in de Herv. Kerk van Ha-
zerswoude.
zijn de bloemen uitgekozen. De re
sultaten van de uiteenlopende sa
menstellingen verraden een talent
volle hand en een aristocratische
visie.
Mensen en maskers"
Na inleiding van Ring-voorzitter
Wernecke en samenzang opende
..Sassenheims Mannenkoor" van Job
de Vries met een koraal en met het
motet „Popule Mens" van Pales trina
De Vries is een fynzinnig koorleider,
die uit zyn mannen haalt wat zy
geven kunnen en die op een uitste
kende wijze de polyfone verhoudingen
weet te regelen. Het motet leek ons
wat tam, de tekst roept sterk verle
vendigende tegenstellingen op, die er
niet waren. Schuberts „Deutsche Mes-
se" liet nog eens te meer horen, tot
welk een vloeiende orgelende zang dit
koor in staat is en met welk een soe
pele stembuiging alles bereikt wordt.
De meisjes van „Zang en Vriend
schap" van Hazerswoude (dirigent
D. M. Klip) zingen aardig tot zij de
middenligging verlaten. Dan zat niet
alles meer in de kern van de tonen
en bij eenvoudige liedjes als van De
Wolff en Cath. van Rennes mag ver
wacht worden dat geen stemmetje
uitspringt. Het grote koor zong ver-
zorgd en toegewijd ,De Grenzen" van
Kools. een compositie die zeker pal
na meesterwerken van Mozart en
Haydn aandoet als een zinloze
breedsprakige vormloosheid.
Een goed figuur maakte Arnold us
aan het hoofd van het Alphense koor
vaji de Ned. Prot. Bond in een drie
tal motetten en in een luchtiger iets.
Met een bedwongen en lichte toon-
kracht en alle begrip voor de eisen
van het a eappella lééfde hetgeen tot
klinken werd gebracht.
slotkoor uit de „Johannes Passion*
op het programma zagen staan,
vreesden we. Bach zelf had er hoog
stens twee dozyn knapen voor. Maar
het klonk niet maasaal en het toon-
behoud bleef gehandhaafd. In een
„Introitus" van Smilde kreeg diligent
Siem Cok de kleur en de klankver
smelting erin; het zou mooi geweest
zUn als hiervan ook wat ln het ko
raal gedreven ware geweest.
Nog resten de twee koren van San-
der Visser: .Excelsior" van Nieuw -
Vennep met oa. Kyrie en Gloria uit
Mozarts onvolprezen „Kröningsmes-
se". Dit Is een delicate opgave, die
resulteren moert ln een zwevende
lichtheid, ook in de luidere delen.
Hoewel een goed idee van het werk
gegeven is, het pianissimo lieel mooi
kon klinken en ook wel een gelukkige
kleuring ontstond, mocht hier niet
van een eindstadium gesproken wor
den, maar eerder van een fase in de
bestudering.
Burgerveens „Advendo" bewees zich
te kunnen laten stuwen op de wieken
van een oude routine. Men reageert
uitstekend op de klankvoorstellingen
van de dirigent. Heldere, gladgepo-
lijste zangUJnen. niet zonder span
ning, zjjn het resultaat, stoer of licht
naar nodig is. Van Haydn werd het
„Komm holder Lenz", voorafgegaan
door het breed uitgesponnen „Licht*
van J. P. Wierte
„O Signore" uit Verdi's J. Lom.
bardl" hebben we moeten
vanwege de laatste bus
