Leids vuilere matorium
heeft met twee ovens
zeer grote capaciteit
VAN Dl (TACHTIG METER HOGE)
SCHOORSTEENPIJP AF GEZIEN...
Zwitsers
systeem
Nieuwe transportleiding in gebruik
Drinkwatervoorziening van
Leiden drastisch verbeterd
Sproeiverbod
nu opgeheven
Leiden verbrandde
zijn vuil al in 1914
GRATIS SLEUTELHANGERS
t
Bevolkingsonderzoek
begon in Oegstgeest
'nsdag
ieel
gebruik
[JDAG 11 NOVEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
[Leiden heeft eindelijk zijn vuilverhrandingsiu-
Jlatie. Het is een imposant bouwwerk, dat het
ibeeld met zijn tachtig meter hoge schoorsteen
een belangrijk deel beheerst en waarvoor de
leente een bedrag van zeven miljoen gulden
.ft moeten uittrekken. Met de ingebruikneming
de installatie de staatssecretaris van Sociale
:en en Volksgezondheid, dr. A. J. H. Dartels, zal
idag a.s. de officiële opening verrichten komt
L eind aan een langdurige periode van vuilstor-
ten, achtereenvolgens in Nieuwkoop, Noordwijk en
Zoeterwoude. De capaciteit van deze hyper
moderne inrichting is groot genoeg om ook andere
gemeenten van de vuilverbranding te kunnen laten
profiteren. In afwachting van een op bedrijfscijfers
gebaseerde definitieve regeling maken Leiderdorp,
Oegstgeest, Voorhout, Voorschoten en Zoeter
woude (ruim 50.000 inwoners) al van de instal
latie gebruik.
Leiden heeft zich met de bouw
van deze vuilverbrandingsinstallatie
geschaard in de rij van steden als
Bern. Hannover, Genève, Osaka,
Frankfort, Wenen en Helsinki. In
die steden zijn soortgelijke installa
ties ln gebruik of in aanbouw, even
eens volgens het Zwitserse systeem
Von Roll. Binnen afzienbare tijd
gaat Den Haag als tweede gemeen
te in Nedergand over tot de inge
bruikneming van een vuilver-
I brandingsinstallatie volgens dit sy-
boofdverbranding en een naverbran-
ding. De verschillende fasen vinden
plaats op speciaal geconstrueerde
roosters, die zijn aangepast aan de
sterk wisselende samenstelling vam
het te verbranden materiaal. De drie
roosters zijn trapsgewijs boven elkaar
aangebracht en het vuil maakt een
dalende gang tijdens de drie fasen.
De drie roosters bestaan uit een vast
en een langzaam bewegend gedeel
te, dat het vuil transporteert. Het
verbrandingsproces is duidelijk te
volgen door een kijkgat, dat in beide
ovens is aangebracht. De tempera
tuur in de ovens bedraagt ongeveer
1000 graden. Van de hoeveelheden
vuil blijft door deze temperatuur
maar tien procent anorganische
slakkenmateriaal over, dat voor al
lerlei doeleinden gebruikt kan wor
den, o.m. voor het verharden van
wegen en voor aanleg van sport-
banen.
Ingenieus
Dank zij een ingenieus ge
construeerde cyclonenbatiterij, waar-
Een exterieurfoto van de
vuilverbrandingsinstallatie,
die Leiden van zijn vuil af zal
hei-pen.
De kraandrijver van de Ge
meentelijke Reinigingsdienst
in zijn glazen kooi, vijfentwintig
meter boven de vuilstortbunker
in de vaste deeltjes uit de rookgas
sen worden gecentrifugeerd, komt uit
de tachtig meter hoge schoorsteen een
absoluut stof- en reukloze witte
damp in de buitenlucht. Hierdoor
voldoet de installatie aan de streng
ste eisen van de stcfcommissie van
T.N.O. Van luchtverontreiniging zal
I dus geen sprake zijn.
Het Leidse „vuilcrematorium" zo-
lals het in de wandeling wordt ge-
noemd is van meer dan alleen maar
I plaatselijke betekenis, omdat het met
j zijn capaciteit voor 250.000 zielen
ook tal van omliggende gemeenten
j „vuilvrij" kan houden. Zoals gezegd
maken in afwachting van een op
bedrijfscijfers gebaseerde definitieve
regeling de gemeenten Leiderdorp,
Oegstgeest, Voorhout, Voorschoten
en Zoeterwoude al van dit vuilcre
matorium gebruik.
De overcapaciteit van de instal
latie bedraagt voor topdagen van de
Wat betreft de uitvoering van f
f het gigantische Leidse bouw- j
f werk achter de Haarlemmerweg, f
f de verbrandingsinstallaties wer-
l den aangebracht volgens het
Zwitserse systeem Von Roll. Het r
f gebouw zelf is ontworpen door
j) het Leidse architectenbureau
f Schutte en Bellaard en het werk
f is uitgevoerd door de N.V. Wer-
(f ninks Beton- en Aannemings-
l maatschappij in Leiden (beton-
bouw) en de Nederlandse Staal
l Industrie in Rotterdam (staal-
constructies). J
gouden verlovingsringen
Constant Love. Anjer Desiree
Juwelier v d. WATER beeft ze
Haarlemmerstraat 181
Zeer grote keuze. Op het
graveren tcunt U ween ten en
zonde! kostenverhoging
ALTIJD VOORDELIG
's Maandags gesloten.
Maandag 28 november en
5 december de gehele dag
geopend.
Dit is de nieuws vuilver
brandingsinrichting in Lei
den gezien vanaf dè tachtig me
ter hoge schoorsteenpijp. Wie
geen last heeft van hoogtevrees
kan van aeze plaats af de Sleutel
stad en haar wijde omgeving uit
stekend verkennen.
Het „vuilcrematorium"dat ze
ven miljoen gulden heeft gekost,
zal dinsdag a.s. door de staats
secretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, dr. A. J. H. Bar-
tels, officieel in gebruik worden
gesteld.
Dezer dagen heeft de LDM een
door haar aangelegde, één en een
kwart miljoen gulden kostende, 1
meter wijde transportleiding van het
pompstation in Katwijk tot aan Het
Haagse Schouw in gebruik genomen.
Daarmee is het vermogen van het
AI in het jaar 1911 zjjn er in Lei
den plannen gerezen om te ko
men tot een eigen vuilverbran
dingsinrichting. Deze plannen wer
den werkelijkheid, toen drie jaar
later bij de oprichting van de Ge
meentelijke Reinigingsdienst een
verbrandingsinstallatie in gebruik
werd genomen. Storingen in de
verbrandingsovens, die zich na
verloop van enige tijd voordeden,
noodzaakten de reinigingsdienst
echter om grote hoeveelheden vuil
op andere wijze te verwerken, na
melijk door afvoer naar stortplaat
sen.
In 1929 werd de verbrandingsdienst
geheel stopgezet. Met de gemeente j
Nieuwkoop werd een overeenkomst
gesloten, waarna het vuil per
schuit naar de Nieuwkoopse riet
landen werd getransporteerd. Het
contract gold aanvankelijk voor
twintig jaar, maar werd later nog
enkele malen verlengd met tien
jaar.
De vorige directeur van de reinings-
dienst, de heer J. H. de Jong, dien
de de gemeenteraad in 1956 in een
uitvoerig rapport van advies over
drie mogelijkheden om de steeds
groter wordende hoeveelheden vuil
te verwerken, nl. afvoeren, com-
posteren of verbranden. De raad
beslodt nog in hetzelfde jaar in
principe het systeem van verbran
ding te aanvaarden.
Allerlei omstandigheden hebben er
toe geleid, dat pas op 13 mei 1963
door de raad een geheel uitgewerkt
plan werd aangenomen en een
miljoenenkrediet werd verleend.
Na goedkeuring door Ged- Staten
kon in juni 1963 de definitieve op
dracht tot de bouw van een vuil
verbrandingsinstallatie worden
gegeven.
De eerste paal werd op 15 april 1964
door wethouder P. S. Harmsen de
grond in geslagen en het hoogste
punt, tachtig meter boven de be
gane grond, werd op 28 september
1965 bereikt. In juni van dit jaar
tenslotte, kon met het proef-
branden worden begonnen.
O ja, even naar Prononee
voor wat ondergoed
Een nieuwe rage sleutelhangers
Heeft U al TIJGERHANGERS
Telkens als u 3 stempels heeft, ontvangt u gratis een tijger
hanger. Als u de 6x3 stempeLs heeft gespaard is uw serie
tjjgerhangers compleet.
ESSO SERVI CENTER ANIBA
HERENSTRAAT 2A - LEIDEN - TEL. 26430
ESSO SERVI CENTER G. J. STREEDER
IRISLAAN - OEGSTGEEST TELEFOON 54609
ESSO BENZINESTATION F. WAREMAN
HAAGIVEG - LEIDEN TELEFOON 34913
j Straks ook ch\
kantoren en
t i
de garages?
kstelline-
De officiële ingebruikstelling
van de Leidse vuilverbrandings-
installatie betekent niet dat het
ruim vijftig jaar oude complex
van de Gemeentelijke Reini-
gingsdienst aan de Noorder-
J straat straks ontruimd zal zijn. t
a De kantoorruimten en de gara- f
ges bijvoorbeeld blijven daar l
voorlopig nog gevestigd. Het ligt l
a echter wel in de bedoeling, dat
het gehele reinigingsbedrijf te l
a zijner tijd naar de omgeving van
a de Haarlemmerweg wordt over-
a geplaatst. Het college van B. en l
a W. heeft vorig jaar al aan de
a gemeenteraad voorgesteld om j
i een schetsplan voor een nieuwe l
a retnigingscomplex op het ter-
irein van de nieuwe vuilverbran- l
dingsinstallatie te laten ver- l
vaardigen. Het schetsplan zal
een kantoorgebouw, een garage
en een aantal werkplaatsen l
a moeten omvatten.
bedrijf om water van het wingebied
in Katwijk naar Leiden te transpor
teren drastisch vergroot. Het trans
port geschiedde tot dusver in hoofd
zaak over één 50 cm wijde leiding
via Rijnsburg en Oegstgeest en één
30 cm wijde leiding via Valkenburg.
De nieuwe leiding is dwars door
de landerijen ten zuiden van de be
bouwde kom van Valkenburg gelegd,
omdat aanleg van een dergelijk zwa
re leiding in de betrekkelijk smalle,
reeds veel kabels en leidingen bevat
tende Valkenburgseweg vrijwel niet
mogelijk was.
De thans tot stand gekomen ver
groting van de transportcapaciteit
heeft het mogelijk gemaakt het van
10 juni daterende verbod om tuinen
met leidingwater te besproeien op te
heffen. Dat is weliswaar voor deze
tijd van het jaar niet van belang,
maar het zal de tuinliefhebbers toch
wel deugd doen te weten dat zij vol
gend voorjaar en zomer weer naar
hartelust kunnen sproeien.
De LDM heeft veel waardering
voor het begrip, waarmee de afne
mers het ook in haar ogen minder
prettige sproeiverbod hebben ontvan
gen en nageleefd, al ontveinst zij
zich niet dat de regenachtige zomer
hierbij wel een handje heeft gehol
pen. Na het van kracht worden van
het sproeiverbod zijn ook in de hoog
gelegen flatwoningen geen moeilijk
heden meer met een te geringe druk
op de waterleiding ondervonden. Die
moeilijkheden vloeiden overigens niet
voort uit een tekort aan water, doch
waren uitsluitend te wijten aan de
verrassend snelle toename van het
waterverbruik, waardoor de vergro
ting van de transportcapaciteit,
Verbmik verdubbeld
in vijftien jaar
Hoe sterk het waterverbruik dit
jaar stijgt, blijkt uit de volgende cij
fers. Van 1950 tot en met 1965 nam
het waterverbruik in het voorzle-
ningsgebied toe van 4 miljoen tot 8
miljoen m3 per jaar, dus met gemid
deld 267.000 m3 per jaar. Welnu, de
stijging over de eerste tien maanden
van 1966 bedraagt maar liefst rond
700.000 m3. De verwachting is dan
ook dat het totaalverbruik dit jaar
de 9 miljoen m3 dicht zal benaderen.
Een belangrijk cijfer voor water
leidingbedrijven is ook dat van het
hoogste etma&lverbruik. omdat dat
in sterke mate bepaalt hoe groot de
leveringscapaciteit moet zijn. Het
hoogste etmaalverbruik in 1966 was
32.115 m3 tegen 26.828 m3 in 1965.
Een toename derhalve van bijna 20
procent. Interessant is voorts dat het
record-etmaalverbruik van 1965 dit
jaar niet éénmaal, doch tot dusver
reeds tientallen malen is overschre
den.
Deze cijfers verklaren wel enigs
zins hoe het kwam dat de LDM in
de achter ons liggende warme juni
maand even moeite heeft gehad om
de toen inderdaad overweldigende
dorst van mens, dier (en tuin) te
lessen. Voor herhaling behoeft ge
lukkig niet te worden gevreesd. Er
is voldoende water en de transport
capaciteit ls door het gereedkomen
van de nieuwe leiding meer dan ver
dubbeld.
In het Patronaatsgebouw aan de
Rhijngeesterstraatweg 43 in Oegst
geest is hedenmiddag het bevolkings
onderzoek op tuberculose begonnen,
dat zal duren tot en met 22 novem-
De tijden van dit onderzoek zijn:
maandag, woensdag en donderdag
van 9 tot 12 uur en van 14 tot 16.30
uur, en dinsdag en vrijdag van 14 tot
16.30 uur en van 19 tot 21.30 uur.
Voor het onderzoek worden perso
nen van 15 jaar en ouder opgeroepen.
Men wordt verzocht zich te houden
aan de tijd vermeld op de oproep
kaart. Als dit niet mogelijk is, kan
men zich ook op een der ander»
boven aangegeven tijden melden.
Indien men een oproep voor het
avondonderzoek heeft ontvangen en
men kan eventueel 's morgens of
's middags komen, wordt met nadruk
verzocht dit te doen. Het avond-
onderzoek wordt daardoor ontlast.
Wanneer men niet aan het onder
zoek deelneemt, wordt verzocht de
reden van niet-deelneming te ver
melden op de achterzijde van de
oproepkaart en deze terug te bezor
gen (gemeentehuis of onderzoek-
lokaal).
e directeur van de Gemeen
te Reinigingsdienst in Lei
heer H. Hoorn, is bij-
trots op de vuilverbran-
sjnstanane. Wie het indruk-
gebouw langs de
LeidenAmsterdam
de Haarlemmerweg ziet
Jcan zich dat voorstellen,
kan men zich dat
stellen als men in het ge-
indruk heeft gekregen
apparatuur, die
is tweehonderd ton vuil
te verwerken.
I vuilophaaldienst (bijvoorbeeld op 4
oktober, 6 december en rond de jaar
wisseling) twintig procent. Voor de
toekomst is het plezierig dat vrij ge
makkelijk een derde verbrandings-
loven kan worden bijgebouwd, waar
door de capaciteit met vijftig procent
toeneemt.
Von Roti
is bijna onvoorstelbaar dat de
en omvangrijke appa-
in het gebouw slechts door
wordt bediend. De ploeg
uit een bedieningsvakman,
taak als „stoker" achter een
ingewikkeld instrumenten
een bedieningshulp-
een kraandrijver en een
Het personeel heeft de
bouw van de installatie mee-
en is dus bekend met elk
daarvan. Het vuil wordt,
voorstorthal, aangevoerd door
van de Leidse
in een vijfentwin-
hoge bunker, die voorzien
hydraulische-pneumatisch
Een constante
in deze bunker voorkomt
en stank in de voorstort-
Binnen deze ko-
ruimte is een verplaatsbare
aangebracht, die wordt be
door een glas gekooide
Het vuil wordt met be-
deze kraan gestort in twee
e de beide ovens elk met
van honderd ton per
voorzien van een constan-
wordt
een
door
niiveau -regelaars. De
niveau-regelaar zet de
stop zodra een radio-acti-
door het vuil wordt on-
de onderste niveau-rege-
het omgekeerde als de ko-
is. De verbranding geschiedt
fasen: een voordroging, een
