1ÏTUATIE
HOPELOOS
Siebe
wordt
100
Daling van inkomsten
bloembollenexport
Smits
vrijdag
jaar
Visserij
levende
nog altijd
bedrijfstak
^een hoop voor arbeiders
van
Vascomij
BEZORGINGSCONTROLEUR
Aanval op
irecteur
DODE EN TWEE
GEWONDEN NA
STEEKPARTIJ
LAATSTE JAREN VEEL VERANDERINGEN
PAO 8 NOVEMBER 1960
PAGINA 9
at mol (Van onze Roermondse correspondent)
jje 220 reeds ontslagen bouwvakarbeiders van VascomiJ heb-
>nd efich gisteren bij het arbeidsbureau in Heerlen gemeld. Een
Tje ambtenaren heeft hen daar in de registers van werk-
Liden ingeschreven om hun werkeloosheidsuitkering vrijdag
[te stellen.
L Vasco-arbeiders meldden zich ook al de eerste werkeloos
nfDLn bouwvakkers van andere bedrijven, die door de stillegging
ie bouw van bijna 1.000 woningen in Limburg en de Duitse
W^Jftreek zonder werk zijn gekomen. Geen van de werklozen is met
Zop spoedig ander werk naar huis gegaan.
ADVERTENTIE
kantoor van de Vascomij
i maandag tijdelijk directeur
zen uit Sittard alleen om een
lderder inzicht in de chao-
ijfsvoering te krijgen. Hij
("bovendien langdurig overleg
ars en de leden van
stichting. Zijn collega di-
'f lr. A. Hoefnagels maakte gis-
langs de bouwprojec-
t Duitse filiaal. Zijn lang-
fonderhandelingen met aller-
e instanties om ook daar
te voorkomen, liepen op
m
>ekenu
gisteravond kwam
[bleek en hypernerveus
terug. „Een massa-ontslag
Nederlandse arbeiders in
enst kid is nu definitief onafwend-
lorgen zal het gebeuren", was
fte reisverslag. Bij zijn vertrek
ikUi wa« hij door een groep vai
8 lUwlandse bouwvakkers gemoles.
poor snel in zijn auto weg te
voorkwam hij ernstige moei-
tn.
,gevot Woedend
t kantoor van de Vascomij in
werd gisteren ex-direoteur
van Vascomij ook aangeval-
r een tiental bouwvakkers,
ïdingéwtuurder J. Nijlhuis van de
te< dcersbond „St Josefuit
n en directeur Framtzen uit
werden tijdig gewaarschuwd,
..„in de gangen van het kan-
cn Tduw een rel dreigde te ont-
Ze slaagden er in de heer
I buiten het bereik van de woe-
P J louwvakarbeiders te brengen.
directeur vluchtte ijlings
uit. Wat hij er is komen
de toegang is hem door de
ting vorige week al ont-
weet nu nog niemand.
zelfs'
Raadszitting
an de gemeente Heerlen
ch gisteren urenlang met het
lij-drama beziggehouden. Om
trad de raad aan voor een
vergadering. Om even over
inden politiemannen de deur
hermetisch afgesloten stad-
enkele belangstellenden in
van toegangsbewijzen toe te
de publieke tribune. Op die
hielden vier agenten een
het zeil. Buiten op het
isplein volgden nog hou der-
insen via een luidspreker de
lagingen van de raad. Burge-
drs. F. Gijzeis hield de touw-
tk in handen. Hij stond alleen
cussie toe over de naar zijns
enige formule, waarmee de
Ite Heerlen is verweven met
iü. ,De garanties, die de ge-
heeft gegeven voor door het
aangegane leningen tot een
van 31% miljoen gulden".
Vragen
rlijk gingen de sprekers van
Jende raadsfracties buiten
ekje en stelden ook vragen
gevolgen van het sociale dra-
huurders, arbeiders, gemeen-
diensten en de werkgelegen-
andere bedrijven. Hevige uit-
ttar B. en W. bleven uit. Cen-
alle vragenstellerij van de
len stond wel het wanbeheer,
de bouwonderneming jaren-
s gevoerd. Vragen zoals:
n hebben B. en W. op grond
garanties nooit inzicht ge
in de administratie en de
ading van het bedrijfen
is de raad niet eerder
>ver de stand van zaken
ONDERZOEK
GEVRAAGD
De Tweede-Kamer-leden Oele (P.v.
d.A.) en Hoekstra (CPN) hebben de
minister Bogaers (Volkshuisvesting)
en staatssecretaris De Meijer (Soc.
Zaken en Volksgezondheid) schrifte
lijk gevraagd een uitvoerig onderzoek
te laten instellen naar de gang van
zaken bij „de ondergang van de Vas
comij >n Heerlen". De heer Oele
vraagt in het bijzonder naar de.rol,
die de samenwerking van de ge
meente Heerlen met de betrokken
bouwonderneming daarbij heeft ge
speeld. De heer Hoekstra wilde weten
welke stappen er van de zijde va
regering zijn ondernomen ter oplos
sing van de bedrijfsmoeiljjkheden bü
de Vascomij en welke maatregelen de
minister heeft genomen teneinde
massa-ontslag bij de bouwonderne
ming te voorkomen of ongedaan te
maken.
IJlllllllllllllilllllilllllllllH
Burgemeester Gijzeis antwoordde:
„Ik aanvaard geen aansprakelijkheid
voor dit fiasco". Hij gaf toe wel van
het gevoerde wanbeheer te hebben
geweten. „De stukken daar waren
nooit in orde. We hebben er wel om
gevraagd". Toch duurde het tot vo
rige week woensdag eer hij er voor
het eerst iets aan zijn raadsleden van
vertelde. De raad was er ook niet
over te spreken, dat ze niet gekend
was in het besluit de hoofdambtenaar
ir. A. Hoefnagels tijdelijk aan Vas
comij uit te lenen.
Burgemeester drs. F. Gijzeis meen
de dat het fiasco is ontstaan door ge
brek aan orders. Vascomij is in Ne
derland en Duitsland niettemin nog
verantwoordelijk voor de bouw van
ruim 900 woningen. Burgemeester
Gijzeis wist de raad te bewegen nog
eens f 35.000 aan de onderneming
voor te schieten voor de betaling van
restlonen aan de arbeiders. In totaal
heeft de gemeente Heerlen nu de
laatste veertien dagen nog f 1,1 mil
joen aan Vascomij voor geschoten.
De raad meende uit sociale bewogen
heid met de gedupeerde arbeiders
toestemming te moeten geven. Een
stellige belofte van B. en W. alles te
doen om nog te reddden wat te red
den is, lokte op de publieke tribune
de kreet uit: „Dan komt u maar drie
jaar te laat". De raad verzond een
telegram aan de regering, waarin on
middellijke financiële steun wordt
gevraagd om de afbouw van de wo
ningen zeker te stellen en nieuwe
werkgelegenheid voor de arbeiders te
kunnen scheppen.
Extra geld
Staatssecretaris dr. J. de Meyer van
Sociale Zaken heeft volgens burge
meester Gijzeis beloofd, extra gelden
uit de kas voor aanvullende werken
ter beschikking te stellen voor nieuwe
[gelegenheid in de oostelijke
mijnstreek. De ontslagen arbeiders
kregen van hun bondsbestuurders
gisteren de formulieren uitgereikt,
•aarop ze allen nog te vorderen lo-
en, ook over de wettelijke opzeg
termijn van drie weken premies
reiskostenvergoeding kunnen ken
baar maken. De bonden zullen die
bedragen in één grote vordering aan
Vascomij presenteren. Met de ach
terstallige en nog te innen lonen is
bedrag van vele tienduizenden
guldens gemoeid.
Een employé van de Vasco
mij laat zich inschrijven in het
Gewestelijk Arbeidsbureau. Ach
ter de ramen wachten collega's op
hun beurt. De ambtenaar achter
het bureau kan hun echter weinig
uitzicht op werk bieden. Limburg
kent een overschot aan bouwvak
arbeiders.
r de stadsbezorging gevraagd.
Werkzaamheden: toezicht bjj uitgifte aan de bezorgers,
regeling en hulp bij bezorging, klachtenbehandeling en
wykencontrole.
Werktijden dagelijks van 3.15 tot 6 uur of later, indien
dit nodig is. Zaterdagen 11.45 tot 2.15 of later indien
noodzakelijk.
Nieuwkoops oudste inwoner, de
heer Siebe Smits wonende in het be
jaardenhuis „Aar en Amstel" hoopt
vrijdag zjjn honderdste verjaardag te
Via luidsprekers konden be
langstellenden op het Stadhuis
plein de vergadering van de ge
meenteraad volgen. Velen kwa
men luisteren in de hoop het ver
lossende woord in de hopeloze toe
stand te horen. Het kwam niet
Produktschap voor Siergewassen
constateert omlanks hogere omzet
(Van onze
bloembollenmedewerker
Blijkens voorlopige export
cijfers van het Produktschap
voor Siergewassen is de export
van bloembollen opgelopen van
65.330.337 kg verleden jaar in
de periode van 1 juli tot 1 no
vember, tot 65-695.205 kg over
dezelfde periode van dit jaar.
Bij agrarische gewassen kan het
voorkomen, dat de oogst niet
veel stijging toelaat, wat hier ook
het geval kan zijn.
Veel ernstiger is, dat de in
komsten. vergeleken met dezelf
de periode van vorig jaar ge
daald zijn, namelijk van
246.762.013 tot 243.987.776.
Bij stijgende kosten betekent een
dergelijke teruggang een ver
arming van het vak. Dit behoeft
echter niet te betekenen, dat
eder bedrijf achteruit is gegaan.
Er zijn wel bedrijven, die midden
in een omschakeling zitten en
wel winst maken. Daar zijn óók
kwekerijen bij.
Volgend jaar mei of juni zuilen
pas de exportcijfers in aantallen be
kend worden. Er zal dan een veel
betere conclusie te trekken zjjn over
handel en wandel van de bloembol
lenkwekers en exporteurs. Men tast
•ver enkele punten in het duister,
want bij een registratie van gewich-
is de samenstelling van het ex
portpakket niet te zien.
Dat is juist dit jaar belangrijk,
omdat er voor het eerst bloembollen
late tulpen van zift tien moch
ten worden geëxporteerd. Tot nu toe
het zift elf. Dat maakt wel ver
schil in gewicht, hoewel de invloed
een paar gram per bol niet mag
worden overschat.
der gekocht, waardoor de uitvoer porteur kan zijn. Men zal moeten
Tulpen
Men mag de helft van het export
gewicht op rekening van de tulpen
schrijven. Het percentage zift tien is
nog niet te schatten. Er wordt wel
aantallen gesproken,
vergeet, dat honderd mil
joen stuks nog maar tien procent is
van een miljard. Er worden zo onge
veer 1,3 miljard tulpen uitgevoerd
per Jaar.
Er wordt trouwens niet eens ge
zocht naar verontschuldigingen, men
is er zelfs een beetje verbaasd over,
omdat de verwachtingen tijdens het
reisseizoen nogal optimistisch waren.
Men dacht goed verkocht te hebben.
De voorzitter van het Bedrijfschap
voor de Bloembollenhandel meende,
dat men in Amerika aardige succes
sen had geboekt. Er ging echter tien
duizend kilogram meer heen en dat
is op de acht miljoen kilo niet veel.
Er is vooruitgang, waarmee men
na jaren van stilstand of achteruit
gang tevreden is. Canada komt iets
beter uit de bus met dertigduizend
kilogram meer, er ging 1.173.000 kg
naar toe. Men stopt veel geld in het
onderzoek naar de gedragingen van
bloembollen in de verschillende kli
maatzones daar en hoopt door een
betere aanpassing daaraan meer
winst te gaan boeken.
Eenzijdig
De Engelse bloembollenkwekers
beginnen langzamerhand profijt te
trekken van de hoge invoerrechten,
te oordelen naar de exportcijfers. Er
werd meer dan een miljoen kilo min-
dat land tot nu toe onder de
tien miljoen is gezakt.
Opmerkelijk is, dat Zweden ver
moedelijk iets minder heeft gekocht.
We horen nu al ongeveer twintig
jaar, dat Zweden „vol" was en niet
meer zou kunnen kopen. Het kwam
nooit uit. Dit jaar zal men dan mis
schien eindelijk gelijk krijgen. De
Zweed koopt echter nog steeds de
duurste kwaliteit.
De verschillen zijn over het geheel
genomen niet bijzonder groot. Het
begint alleen wat onprettig te wor
den. dat de verkoop in Duitsland
relatief en absoluut steeds toeneemt.
De eenzijdigheid is duidelijk. Met 26
miljoen kilogram neemt dit land
bijna veertig procent van de totale
export van bloembollen voor zijn
rekening!
Omschakeling
Men mag deze cijfers uiteraard
met enig pessimisme bekijken en mis
schien wel van een verarming spre
ken. Economen, waarvan sommigen
een goed inzicht in de zaken kregen,
hebben dit alles voorspeld. Deze roe
penden in de woestijn hebben niet
vergeefs de stembanden geforceerd,
want er zijn kwekers en exporteurs
geweest, die inderdaad het roer heb
ben omgegooid.
Schuren en verpakkingsruimten
zijn verbouwd om goedkoper te kun
nen werken. Vijftig procent van de
kostprijs van bollen is arbeid! Alles
wat men daarop bespaart is dubbel
voordeel. Hoe minder werknemers in
het topseizoen, des te minder leeg
loop in de „slappe tijd".
Anderen hebben hun verkoop
systeem gewijzigd, waardoor ze min
der afhankelijk werden van de prijs
concurrentie of voerden geheel
nieuwe artikelen. Er is enorm hard
gelachen, toen de economen beweer
den, dat men niet èn kweker èn ex-
kiezen.
Nu, vijf, zes jaar later, stoten grote
bedrijven de onrendabele kwekerij af.
Met ernstige gezichten wordt er over
gesproken, alsof deze bedrijven aan
de rand van het faillissement staan.
Het behoeft beslist niet, het kan een
kwestie van rekenen zijn.
Zoals ook kleine kwekers uitreke
nen, dat ze beter een vaste baan
kunnen hebben dan het gehele gezin
opofferen aan eente kleine en ris
kante kwekerij. Veel kleine kwekers
hebben na de winter van 63 moei
zaam doorgetobd en tenslotte het
gevecht tegen de slechte winters dito
oogsten en prijzen opgegeven.
Er is een ommekeer in het bloem
bollenvak. Later dan elders vervangt
men arbeid door kapitaal, wat altijd
met moeilijkheden gepaard gaat. Men
gaat anders denken en handelen en
tasten naar nieuwe mogelijkheden.
Men moet wennen aan vrijheid van
handelen en dat alles vergt tifd, geld
en inspanning. Tot men zichzelf in
al het nieuwe heeft ingepast, zal het
beeld -constant wijzigen, anders ge
zegd: zwakke bedrijven zullen ver
dwijnen en sterke zullen steeds groter
worden.
De 48-jarige J. de Roode uit De
venter is gisternacht bij een vecht
partij gedood door een 28-jarige Turk
uit Izmis. Hij werd met een stiletto
in het hart gestoken en was vrijwel
onmiddellijk dood. De Turk onder
hield ruim een jaar relaties met de
21-jarige dochter van het slachtoffer.
De verhouding werd verbroken en
zondagavond vroeg het meisje de
Turk haar rijwiel terug. Deze kwam
later bij haar thuis hierover praten.
Er ontstond een ruzie, waarmee de
vader en broer van het meisje zich
bemoeiden, met bovengemeld gevolg.
Het meisje en haar 20-jarige broer
moesten wegens opgelopen messteken
naar het Sint-Jozef-ziekenhuis wor
den vervoerd. Het meisje werd vrij
zwaar gewond opgenomen, de jonge
man kon na behandeling naar huis.
De dader werd enkele
vechtpartij gearresteerd ei
bekentenis af.
ren na de
legde een
vieren. Het spreekt vanzelf, dat dit
feit in de bejaardengemeenschap en
in de gemeente niet onopgemerkt
voorbij zal gaan.
De heer Smits werd op 11 novem
ber 1866 in Dokkum geboren. Hij
bleek over een goed verstand te be
schikken. waarom de onderwijzer
adviseerde schoolmeester te worden.
Daartoe bezocht hy de Normaal
school. In het jaar 1886 werd hij als
hulponderwijzer in Havelterberg aan
gesteld. Later werd hij onderwijzer
aan de openbare school in Vledder.
Hij heeft het onderwijs niet minder
dan 45 jaar in verschillende plaat
sen gediend.
In 1931 volgde zijn pensionering,
waarna hy zich in IJmuiden vestig
de, welke woonplaats hij later voor
Haarlem verwisselde toen hy, na het
overlijden van zijn echtgenote, by een
van zijn dochters introk.
De heer Smits heeft drie dochters
en drie zonen die deze bijzondere
verjaardag van hun krasse vader
zeker zullen mee vieren. De oudste
is 71 Jaar en de jongste 55.
De bijna honderdjarige woont nu
al weer 11 jaar in „Aar en Amstel".
Direct na de opening kwam hij er
al. Hy is een van de meest popu
laire mensen van deze bejaardenge
meenschap want hy is nog spraak
zaam, zeer gevat en vriendelijk te
genover ieder in zijn omgeving.
Zijn gezondheid is, zyn hoge leef
tijd in aanmerking genomen, nog
heel goed te noemen. Jammer is het,
dat zijn gezichtsvermogen zodanig is
verslechterd, dat hij niet meer kan
lezen of schrijven en dat is iets wat
hij wel betreurt.
Toch is hij nog vol activiteit, want
toen we hem opzochten stond de
honderdjarige met groot enthou
siasme te sjoelen. Het was de weke
lijkse spelavond van het tehuis en
daar ontbreekt de heer Smits vrij
wel nooit!
Het zal de heer Smits vrijdag stel
lig niet aan belangstelling ontbre-
ADVERTENTIE
«f* m KRACHTIGE KOST
VOOR HET KINDlf
Geen werf van
Verolme in
Tasmanie
Pers, radio en televisie van de
Australische eilandstaat Tasmanie
houden zioh druk bezig met de wei
gering van de federale regering in
Canberra om de 33 1/3 pet. subsidie
te verlenen, welke nodig zou zijn om
de bouw van een Verolme-scheeps-
werf in North-West Bay mogelijk te
maken. Ook in het parlement van de
staat Tasmanië is hevig geageerd
tegen het afwijzend besluit van de
federale regering, waardoor Tasmanië
niet alleen een kapitaalsinvestering
van 20 miljoen dollar aan zioh voorbij
zal zien gaan, maar ook een aanzien
lijke verruiming van werkgelegen
heid, naar schatting voor 2.500 man
inclusief een belangrijk aantal im
migranten uit Nederland.
De federale regering heeft de aan
vraag om subsidie voor de stichting
van een grote scheepswerf op Tas
manië verworpen, omdat volgens
haar de bestaande scheepswerven in
Australië voldoende capaciteit heb
ben om alle schepen te bouwen, die
in de naaste toekomst nodig zullen
zijn.
De vertegenwoordiger van Verolme
in Australië, de heer A. de Beer, ver
telde, dat het Verolme-concern van
plan was in North-West Bay, waar
zich een stad van 5.000 tot 7.500 men
sen ontwikkeld zou kunnen hebben,
schepen te bouwen tot 60.000 ton.
Wanneer men de ontwikkeling in
de visserij na de tweede wereldoorlog
nader bekijkt, zal een ieder moeten
beamen, dat de visserij een levende
bedrijfstak is. Dit kan men consta
teren in elke vissershaven, die men
bezoekt, en ook in de visserylitera-
tuur. De Wereldvoedselorganisatie en
de talrijke nationale en internatio
nale visserijbladen verstrekken we
tenswaardige technische gegevens en
marktontwikkelingen worden in zeer
korte tijd aan belanghebbenden ter
kennis gebracht.
Een bezoek aan een scheepvaart
museum is nuttig om de ontwikke
ling van het scheepstype na te gaan.
Daar ziet men dat sinds eeuwen het
type bomschuit of pink, zij het met
een scherper voor- of achtersteven,
in diverse landen als vissersvaartuig
heeft dienst gedaan. Deze schepen
werden toen uitsluitend van hout ge
bouwd.
Aan het einde van de vorige eeuw
deed de logger zijn intrede. In het
begin werden nog schepen van hout
gebouwd, doch later ging men gelei
delijk op staal over. Gelijktijdig kwa
men ook de stoomtreilers, die uitslui
tend de visserij op verse vis uitoefen
den. Deze typen zag men tot om
streeks 1940, zij het dat de zeilloggers
in de jaren 19251930 werden omge
bouwd tot motor logger.
Advies
Vroeger was het veelal de gewoon
te dat de scheepsbouwer ook de advi
seur was van de opdrachtgever. Te
genwoordig kan men gebruik maken
van een scheepsbouwkundig bureau,
dat weer op de hoogte is van de jong
ste ontwikkelingen op visserygebied
in het buitenland.
Op dit gebied is de belangstelling
schepen en methoden van vissen we
derkerig. Zo worden bijv. Noorse ma
chinefabrieken vragen gesteld en zij
van hun kant maken reclame voor
het inrichten van schepen voor de
ringnetvissery, terwijl in Engelse
vakbladen afbeeldingen staan van
vaartuigen, ingericht voor de boom-
korvisserij, een specifieke Hollandse
visserij.
Het eist doorzettingsvermogen om
iets nieuws in een bedrijf in te voe
ren. Dit heeft men bijv. kunnen zien
toen men in het begin van de vijf
tiger jaren overging tot de bouw van
de moderne haringmotortreiler en
vooral sinds enkele jaren de bouw
van de hektreiler en hekkotter. Het
laatste snufje op dit gebied is voor
zien van een diepvriesinrichting.
Veel kotters
van de naties
Het aantal kotters dat na de oor
log is gebouwd, loopt in de honder
den. In plaats van een normale zij-
kotter gaat men hoe langer hoe meer
over op het bouwen van hekkotters.
De vleetlogger, waarvan er na
1945 nog ongeveer 250 waren, heeft
praktisch afgedaan. In het begin van
de teelt waren er nog slechts 10 in
bedrijf.
De boomkorvisserijdie thans veel
vuldig wordt uitgeoefend, werd in
het begin van deze eeuw ook toege
past. Doch dit geschiedde met de
bomschuiten, die afhankelijk waren
van de wind en slechts met één kor
visten. Tegenwoordig hebben deze
schepen aan iedere zijde van het
schip een „uithouder" of „boom"
hangen, waaraan een kor is beves
tigd. Deze visserij wordt met succes
uitgeoefend.
Zo heeft men kunnen lezen
eikaars vissers- .World Fishing' dat in Noorwegen de
beugvisserij, die daar in jaren niet Is
uitgeoefend, weer op een moderne
manier wordt toegepast. Een walvis
jager, waarvoor geen emplooi meer
was, werd omgebouwd, uitgerust met
een motor van 1000 PK en voorzien
van een vriesinrichting en vriesruim.
Met dit schip werd een record vangst
behaald. De reisduur was lang, circa.
5 maanden, zodoende konden er 2
reizen per jaar worden gemaakt, doch
daartegenover staat, dat het jaarin
komen van een matroos rond f26.000
Arbeidsbesparing
In het bijzonder is men zich de
laatste jaren gaan toeleggen op ar
beidsbesparing. Op onze nieuwe hek-
treilers ziet men dit al. De vis wordt
per lopende band van het achter
schip aangevoerd naar de werkruim
te, waar de vis wordt gesorteerd, ge
stript, gespoeld enz.
Vooral in Noorwegen heeft men de
automatisering sterk ingevoerd door
de toepassing van het z.g. power-
block", waardoor de bemanning met
3 4 man kon worden geminderd. In
tijden van personeelstekort is dit
zeer welkom.
Hetzelfde gebeurt thans in Enge
land. Daar heeft men thans een
hektreiler in de vaart gebracht die by
IJsland vist en een lengte heeft van
130 voet circa 40 meter). Dit schip
is op een zodanige wijze geautomati
seerd, dat het met 11 man kan varen
tegenover 15 man op een traditionele
treiler van dezelfde grootte.
Deze automatisering zit vooral
hierin, dat de werking van de motor
in de brug is te controleren door
overbrenging van lampjes of alarm
signalen, wanneer ergens gevaar
dreigt, byv. In de oliesmering.
