reinongeluk te wijten
aan menselijke fout?
HOFNAR
RIGOLETTO
de effecten-beurzen
Het hoe en waarom van
Dertien
gewonden
VRAGEN OVER
BRIEF S.T.E.R.
MACHINIST ZOU SEIN NIET HEBBEN GEZIEN
super
boiknak
34 ct
Hoe komen fondsen
in de notering?
Boetes van 50 gulden
voor demonstranten
Smarties
eikchocolade
dragees
nHele boel
voor maar
één kwartje
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 16
A'damse correspondent)
I Het treinongeluk bij Halfweg
^^■waar gistermiddag de stoptrein
EBDordrechtAmsterdam met een
Hflsnelheid van 120 kilometer per
Hl uur uit de rails liep, is waar-
^■Bschijnlijk te wijten aan een
menselijke fout.
De treinen uit de richting
Haarlem moesten er wegens een
l he wisselstoring via een inhaalbaan
worden geleid.
Hierop geldt een maximumsnelheid
van 45 kilometer per uur. Op 1 kilo
meter voor de wissel, waarover de
treinen van de hoofdspoorbaan op
dit spoor geleid worden, geven licht
seinen de machinisten aan dat zij
hun snelheid moeten verminderen.
De machinist (50) uit Den Haag,
die de ongelukstrein bestuurde, zei
omgai nadernand: „Ik heb geen sein ge-
comi zien". Een onderzoek van de spoor
wegen heeft aan het licht gebracht
dat de betreffende seinen na het on.
geluk gewoon werkten.
Het aantal gewonden by de spoor-
ramp bleef beperkt tot 13. Acht van
hen konden, na in ziekenhuizen ver-
plus 1 bonden te zijn, nog 's middags hun
reis voortzetten. In de loop van de
avond konden nog drie anderen naar
en huis Saan- Alleen het 16-jarige meis
je Frieda Mein uit Haarlem en een
snte !uiti Kameroen afkomstige inzittende
0 aan van de trein, de heer N. Essesse, zijn
voorlopig in ziekenhuizen in Haarlem
opgenomen. Hun verwondingen zijn
echter niet van ernstige aard. Het
"T meisje heeft een lichte hersenschud
ding.
Geheel stil
Het treinverkeer tussen Amster
dam en Haarlem kwam vrijwel ge
heel stil te liggen doordat over 100
j meter de bovenleidingen onklaar
j raakten. Het treinverkeer werd al-
leen voortgezet via Uitgeest. Verder
werden bussen ingeschakeld om de
reizigers te vervoeren. In de spits
uren onderhield men gisteravond
met 45 bussen een pendeldienst tus-
sen het station in Haarlem, en het
station Amsterdam-Sloterdijk. Ook
vanochtend ging men zo te werk. Pas
omstreeks half tien waren de her
stelwerkzaamheden zover gevorderd
dat het treinverkeer zijn normale
loop kon hervatten.
Het ongeluk gebeurde om ongeveer
kwart over een. De rails als kauw-
gummi in bizarre slierten trekkend
en Stukken van de hiels als prop-
jes papier tot ver in de omgeving
schietend, boorde het uit vier (tesa-
men ongeveer 170 ton zware) rijtui
gen samengestelde treinstel zich in
de drassige grond naast de spoor
baan. Drie ijzeren palen,
de bovenleidingen bevestigd
knapten af. De enorme dreun
mee dit in enkele fracties vt
seconde plaatsgreep, was tot
de omgeving te horen.
Een ANP-luchtfoto van het
ontspoorde treinstel, dat met een
snelheid van meer dan honderd
km per uur uit de rails liep.
Er kwam onmiddellijk hulp, al was
de eerste die de politie belde, een
kantoormeisje op een tegenover de
plaats van het ongeluk gelegen fa
briek, zo geëmotioneerd dat zy geen
woord kon uitbrengen. Uit Halfweg,
Amsterdam en Haarlem arriveerden
luttele minuten na de klap G.G. en
G.D., politie en brandweer.
De meeste van de ongeveer 100
passagiers konden pas nadat de deu
ren opengewrikt waren uit de in drie
stukken gebroken trein worden ge
holpen. Een van de eersten die zich
naar buiten wist te werken was de
39-jarige bediende van de treinres-
tauratie Marinus Deiikers uit Roo
sendaal. Hij was juist met een blad
verfrissingen de trein rond geweest
toen het ongeluk gebeurde.
Geen paniek
H\j vertelde: „Ik had net mijn
blad in de keuken neergezet. Toen
ging ik onderuit. Ik hoorde een
me klap en ik zeilde onder een
paar tafels door. Ik sprong weer op
zag anderen hetzelfde doen. Toen
wist ik: het is goed afgelopen. Ge
lukkig bleef iedereen vrjj rustig en
ontstond er geen paniek".
Een andere passagier, de heer C.
de Groot, publicity tsfunctionaris,
herinnerde zich: „Ik zat de krant
te lezen. Ik dacht eerst we passeren
wissel, maar toen werd het ineens
Het tweede kamerlid mevr. Van
Someren-Downer (V.V.D.) heeft de
minister van Cultuur, Recreatie en
gevraagd of het waar is dat de
S.T.E.R. (Stichting Ether Reclame
Maatschappelijk Werk schriftelijk
op 24 oktober aan adverten
tiebureaus een brief heeft gezonden,
waarin gevraagd wordt „ten laatste
in oktober" de reclamefilms, bestemd
voor de tv-reclame die 2 januari
1967 begint ter keuring aan de
S.T.E.R. over te leggen, waarmee de
termijn van keuring van vijf weken
tot twee maanden is verlengd.
Voorts vraagt zij of het juist is
dat de brief van de S.T.E.R. de vol
gende zinsnede bevat:
„Als de aanvragers voor zendtijd
in januari 1967 niet omgaand en ten
laatste in oktober hun films aan
S.T.E.R. zenden, dan lopen zij het
risico, dat de eventueel aan hen toe
gewezen en door hen betaalde ja-
nuari-zendtijd ongebruikt zal moe
ten blijven".
Betekent dit, zo vraagt het ka
merlid, dat de betaalde kosten ver
beurd zijn en betekent dit dan
tevens, dat het onvermogen van de
S.T.E.R. om op tijd met de keuring
klaar te komen, eenzijdig en volle
dig op de adverteerders wordt afge
wenteld?
Ten slotte vraagt zU of de be
windsman de S.T.E.R. wil verzoeken
deze brief in te trekken en naar een
andere oplossing te zoeken voor de
moeilijkheden, die rijzen bij de keu
ring van de eerste t.v.-films.
BEZORGINGS CONTROLEUR
voor de stadsbezorging f
Werkzaamheden: toezicht bij uitgifte aan de bezorgers,
regeling en hulp bU bezorging, klachtenbehandeling en
wljkencontrole.
Werktijden dagelijks van 3.15 tot 6 uur of later, indien
dit nodig is. Zaterdagen 11.45 tot 2.15 of later indien
noodzakelijk.
Aanmelden bij het LEIDSCH DAGBLAD, Witte Singel 1, Leiden
Geen sollicitanten van buiten de stad.
Drukste baanvak
Het baanvak Amsterdam-Haarlem
I is met een gemiddelde van zeven
treinen per uur het drukste van het
net van de Nederlandse Spoorwegen.
De schade bij het ongeluk bleef on
danks de grote ravage die werd aan
gericht vrij beperkt. Het hoofd van
de afdeling voorlichting van de N.S.,
de heer Wissink, verklaarde gister
avond dat deze de vier ton niet te
boven zal gaan.
De spoorwegen zijn inmiddels een
intern onderzoek begonnen naar de
oorzaak van het ongeluk. Vandaag
zal de machinist van de trein nader
worden gehoord. Hij liep geen ver
wondingen op, maar was gisteren te
geëmotioneerd om een uitvoerige ver
klaring af te leggen.
Proef
alle Hofnar produkten, uitsluiten^ tabak
Met het ongeluk en de (vermoe
delijke) oorzaak is een proef die de
Spoorwegen op het baanvak Apel-
1 doom-Amersfoort nemen, weer ac-
I tueel geworden. Daar experimenteel t
men met een automatische beveili
gingssysteem, waarbij de snelheid
van treinen die een sein passeren,
automatisch wordt beinvloed.
Dit systeem zal zonder tegenslag
echter op zijn vroegst pas in 1975
in geheel Nederland ingevoerd kun
nen zijn .Tot dan zullen er in ons
land waarschijnlijk nog 16 treinon
gelukken plaatsvinden. De heer Wis
sink: „Wij rekenen op één ongeluk
per half jaar".
Passagiers worden uit de
ontspoorde trein geholpen door
N.S.-functionarissen. Een hiel
fungeert als loopplank.
nister Vondeling die een beetje
majoreren overigens niet erg vindt,
of eigenlijk wel gezond heeft hel
in oktober 1965 (weer eens) gepro
beerd met een uitgifte tot een on
bekend bedrag. Hij is van aen koude
kermis thuisgekomen, nu van de an
dere kant, er werd heel weinig inge
schreven omdat de lening niet zo ge
weldig in de markt lag en er ietJ
beters op komst was.
By emissies komt het een enkele
keer voor dat de stukken nog niel
gereed zijn. Er worden dan voorlopi
ge stukken afgegeven, de zgn. rece-
pissen, die als normale stukken ver
handelbaar zijn en by gelegenheid
worden verwisseld met de orlglnel»
aandelen of obligaties.
RUBRIEK I EN n
Het bestuur kan een fonds oofc
„voorlopig" in de notering opnemen,
hangende het onderzoek. Het opne
men in de notering kan ook ge
schieden op aanwijzing van de mi
nister van Financiën.
In de Prijscourant treft men fond
sen aan onder Rubriek I en Rubriek
n. Onder Rubriek Et vallen ln hel
algemeen die fondsen waarvan tevo
ren niet kan worden vastgesteld,
welk minimum bedrag ln Nederland
zal worden geplaatst. Voor de beurs
handel maakt het onderscheid geen
verschil. In het algemeen worden
binnenlandse fondsen waarvan min
der dan f500.000 nominaal ls uitge
geven niet in de notering opgeno
men, evenmin als een buitenlands
fonds waarvan minder dan f500.000
effectief ln Nederland ls geplaatst.
Dit bedrag kan tot een kwart mil
joen worden teruggebracht, wanneer
het buitenlandse fonds op een „toon
aangevende buitenlandse beurs" of
ficieel is genoteerd. Een waarborg
tegen al te kleine fondsen. De bepa
lingen kennen uitzonderingen.
Het opnemen in de notering brengl
kosten met zich mee.
Fabriek uitgebrandi
Ontslag voor
39 mensen
De koekjes- en chocoladefabriek
Prestlco N V. ln Tilburg, waarvan de
gebouwen by een brand op 8 oktober
produktie werden verwoest, zal de
produktie geheel stopzetten. Oan het
personeel, 5 kantooremployé's en 34
produktieve krachten, is ontslag mei
onmlddeliyke Ingang aangezegd.
Vyf Jaar geleden werd het bedrijf
opgericht, anderhalf jaar geleden
werd het overgenomen door Peynen-
burg's Koekfabriek N.V. ln Geldrop.
Er zyn twee redenen voor de sluiting.
In de eerste plaats het verlies dat de
laatste jaren werd geleden en voorts
de noodzaak van hoge Investeringen
aangezien de verzekeringspenningen
voor een volledige en aangepaste
wederopbouw niet toereikend blijken.
Over de plaatsingsmogeiykheden
voor het merendeels Jeugdige per
soneel is het gewesteiyk arbeids
bureau niet somber gestemd, al zal
het wel moeiiyk zyn de ontslagen
werkkrachten ln een analoog bedryf
geplaatst te krygen.
ADVERTENTIE
DE ZON IN EEN FLES
De Kuyper is erin geslaagd de zon
in een fles te vangen. Bessen De
Kuyper. gemaakt van /.onrype
bessen. En let wel: Bessen De
Kuyper nog steeds in de heieliter,
fles.
dat zy het te groot achten, dan staat
voor de uitgevende instelling de weg
open ban de guichet-emissie, waarbij
deguichet-kantoren (de banken) uit
sluitend optreden als kantoren van
inschrijving, zonder de plicht om by
een mislukken van de emissie de
overblyvende stukken zelf te nemen.
De emittente is dan eigeniyk de uit
gevende instelling zelf, zy draagt het
risico. Voor de diensten als kantoor
van Inschrijving, voor het „lenen"
van het loket (guichet) zou men
kunnen r,eggen, krijgen de banken
uiteraard een provisie.
PROSPECTUS
De Vereeniging voor den Effecten
handel eist by introducties en emis
sies een deugdeiyk bericht (zoals het
by introducties heet) of prospectus
(by emissies). Daarin moet een aan
tal gegevens worden opgenomen over
de uitgevende instelling, over het
doel van de emissies, enz. Het pros
pectus moet worden ondertekend en
mag slechts worden uitgegeven door
een lid van de Vereeniging. Een en
ander ligt vast in het „Fondsenre
glement". Het prospectus vermeldt de
datum van inschryving en de da
tum van storting (de dag waarop
het verschuldigde moet worden vol
daan). De feiteiyke gegevens in de
prospectussen zyn dus juist, maar
wat de vooruitzichten betreft is er
natuurlijk altyd wat optimisme en
dat optimisme is weieens te groot.
Achteraf denkt men dan wel vaak,
dat de bankier zulks toch had moe
ten voorzien: Inderdaad, doch van
boos opzet is vrywel nooit sprake,
kan vrywel nooit sprake zyn. By
eventuele bewysbare opzettelijke
misleiding beschermt de wet de be
nadeelde.
MAJOREREN
By emissies van obligaties stuit
men op het euvel van het majoreren.
Wanneer te verwachten valt, dat
voor de lening een groter belang
stelling zal bestaan, zyn er particu
lieren die voor een groter bedrag in
schrijven dan zy eigeniyk van plan
zyn te nemen. De banken doen er
nog een schepje bovenop en by
het „toewyzen", d.wi. het pond-
ponds ge wij ze toebedelen van de
obligaties aan de inschrijvers, hoopt
iedereen dan precies aan zyn trek
ken te komen.
Dat majoreren kan aardig uit de
hand lopen, zodat iedereen slechts
een schyntje krygt van wat hy wil
de hebben. De totale inschryving
weerspiegelt dan beslist niet de si
tuatie op de kapitaalmarkt (vraag
en aanbod van geld op langere ter-
myn; onder geldmarkt wordt ver
staan vraag en aanbod van geld op
korte termyn).
Onder de schuldigen aan het ma
joreren schuilen premiejagers, die
erop rekenen dat na de emissie de
koers door de grote vraag wat zal
stygen. zy verkopen de hen toege
wezen stukken weer gauw, om beleg
ging is het hen niet te doen. Na de
inschryving is er dan in het betref
fende fonds een groot aanbod van
stukken, de lening is wat ter beurze
wordt genoemd: „slecht geklasseerd".
Tegen het majoreren hebben spe
ciaal de ministers van Financiën, die
de staatsleningen uitschrijven, van
alles geprobeerd. Zonder succes. Ml-
Deelnemen aan verboden optocht
De Amsterdamse kantonrechter
heeft gisteren een begin gemaakt
met de berechting van de ca. 220
deelnemers aan de vyfde protest
mars tegen de oorlog in Vietnam op
zondagavond 21 augustus in de
hoofdstad, waarvoor de organisatrice,
de Actiegroep-Vietnam geen vergun
ning aan de burgemeester had ge
vraagd.
Het betreft hier overtreding van
artikel 101 der algemene politiever
ordening (deelnemen aan een ver
boden optocht). Er komen in totaal
vyf zittingen waarop de demonstran
ten terecht zullen staan.
De kantonrechter mr. J. D. Car
rière, veroordeelde gisteren conform
de eis veertien demonstranten tot
een boete van f. 50 subs, tien dagen
hechtenis. Zes werden vrijgesproken
en een aantal zaken werd aangehou
den voor het horen van hoofdinspec
teur J. Valken, één der drie comman
danten van de mobiele eenheid der
politie, alsmede andere politiefunc
tionarissen. By de massale arresta
ties waren ook enkele buitenlanders,
o.a. Amerikanen, die het met het be
leid van Johnson in Vietnam eens
bleken te zyn, en een paar Marok
kanen mee opgepakt.
Vrijspraak
De raadsman van een aantal ver
dachten, mr. J. H. van Wyk, oefende
kritiek op een passage in het ver-
zamelproces-verbaal, waar de politie
had gezegd: „Wy hebben er nauw
lettend op toegezien dat alleen de
werkelyke deelnemers werden aan
gehouden". De raadsman zei: „Dit
is een 6chande". Hy bracht deze
passage ter sprake by de behande
ling van de zaak tegen een journa
list, die niets met de demonstratie
te maken had en op weg was naar 'n
afspraak in de omgeving van het
Spui, toen hy door de politie met
anderen was ingesloten en opgepakt.
De officier vroeg in dit geval vrij
spraak en de kantonrechter sloot
zich hlerby aan.
We weten nu welke fondsen er ter
beurze worden verhandeld. Maar hoe
komen ze in de notering? Daarvoor
is nodig een introductie. Wanneer
een besloten vennootschap, waar
de aandelen by voorbeeld in handen
zyn van één familie' (vandaar
term „familie-vennootschap"), v<
spoedig groeit, komt het moment
waarop de NV moet worden openge
maakt. Een open NV is een vennoot
schap welker aandelen ter beurze
door „Jan en Alleman" kunnen wor
den gekocht. Het openmaken van de
NV hangt samen met de mogelijk
heid om „vreemd kapitaal" aan te
trekken voor de verdere expansie.
Het introduceren van een aandeel
ter beurze gaat vaak samen met
uitgifte van nieuwe aandelen, t
emissie, maar het hoeft niet, het kan
ook een introductie alleen zyn. Aan
de emissie gaat vaak nog een herka
pitalisatie vooraf, waardoor het in
de besloten NV meestal zware a
deel lichter wordt gemaakt, hetgeen
de introductie/emissie vergemakke-
ïykt. De NV die naar de beurs wil
roept de bemiddeling in van één of
meer bankiers, de introducenten/
emittenten, die zich vaak verenigen
tot een consortium of syndicaat
dan gezameniyk het risico van l-
welslagen van de introductie/emissie
overnemen. Zy verplichten zich nl.
tegenover de NV het kapitaal te
plaatsen, waarvoor zy een provisie
ienieten. Slaagt de introductie/emis
sie niet, dan houdt het consortium
of de enkele bankier de niet ge
plaatste stukken in portefeuille,
ze eventueel later op de beurs te
kopen. De vennootschap is er zeker
van dat ze de gewenste som gelds op
haar rekening krijgt.
Dezelfde procedure is ook gebrui-
keiyk by de uitgifte van obligaties,
niet alleen door bedrijven, doch ook
door overheads- en andere lichamen.
Wanneer de banken er geen zir
hebben om het risico te lopen,
