w centrale
hele-huisverwarming
THERM0SHELL- PLAN
«TWEEDE
ZONDAG
I]
LUNAR ORBITER
NAAR DE MAAN
Koude oorlog
bankiers-NW
4&=
©SHELLPLAN
Fa. B. ZEILSTRA
is nu overal mogelijk dank zij het unieke
;ai
Nieuwe verkenning
landingsterreinen
Serie
van vij l
w
BON Stuur mij gratis uw brochura
THERMOSHELL-PLAN VOOR
HELE-HUISVERWARMINQ ld U
LE-H UIS VERWARMING
WOENSDAG 2 NOVEMBER
LEIDSCH DAGBLAD
rtre
ER
IU
I van terreinen op de maan. De Ran-
j gers maakten er 17.259 alvorens te
pletter te slaande eerste Surveyor
bracht het tot 11.237 geslaagde foto's
1 die echter alle op één beperkt gebied
i betrekking hadden en voornamelijk
j van belang waren voor studies om-
trent de bodemstructuur; de eerste
I Orbiter voegde hier 215 opnamen
j aan toe.
De tweede Lunar Orbiter moet iets
meer materiaal opleveren dan zijn
I voorganger, die met een onwillige
lens te kampen had. Van de Orbiter
j II verwacht men ruim 380 opna
men. De meest detailrijke daarvan
moeten voorwerpen op het maanop-
I pervlak tonen van slechts enkele de-
I cimeters grootte
Benoeming nieuwe
Rijksbemiddelaars
Bij beschikking van de minister
van Sociale Zaken en Volksgezond
heid is het College van Rijksbemid
delaars. ter voorziening in bestaande
vacatures, aangevuld met een drie
tal leden, nL de heren J. A. Middel
huis. ir. S. H. Visser en I. Baart.
De heer J. A. Middelhuis is van
1952 tot 1964 voorzitter geweest van
de toenmalige Kath. Arbeidersbewe
ging. welker naam inmiddels is ge
wijzigd in Ned. Katholiek Vakver
bond.
Ir. Visser, eerder algemeen secre
taris van het Verbond van Neder
landse Werkgevers, is minister van
Defensie geweest in het ministerie-
De Quay.
j De heer Baart, die vroeger voor-
I zitter was van de Alg. Nederlandse
I Bedrijfsbond voor de Metaalnijver-
I heid en de Elektrotechnische Indu-
i strie, aangesloten bij het NVV, is
j thans burgemeester van Zaandam.
Zijn benoeming in het college zal in-
I gaan per 1 maar 1967.
DUBBELE
REGENBUI
Tijdens een regenbui in de Bra
ziliaanse stad Sao Paulo renden
zakenlieden en ivinkelbedienden
in het centrum van de stad de I
straat op om letterlijk geld te j
vangen er kwam een wolk
bankbiljetten van 100 tot 5.000 j
cruzeiros naar beneden. De mees- j
ten dachten dat dit wel vals geld
zou zijn. Toen echter de kreet de
ronde deed dat de briefjes echt
waren ontstond er een grote wan
orde, ieder probeerde, zelfs met
omgekeerde paraplu's, zoveel mo
gelijk te bemachtigen. Men is er
niet achter kunnen komen waar
het geld vandaag kwam. maar al
gemeen is men het er in Sao Pau
lo over eens dat de vangst de
moeite waard ivas 5.000 cruzei
ros staan gelijk aan f170.
Studiedag
amateurorkesten
De culturele raad van Zuid-Hol
land organiseert op 5 november in
de kleine schouwburg in Rijswijk
een studiebijeenkomst, gewijd aan de
verdieping van de belangstelling en
waardering voor het amateur-symfo
nie- en strijkorkest. Inleidingen zul
len worden gehouden door mej. mr.
H. J. D. Revers, oud-directeur van
de Vereniging van Nederlandse ge
meenten en bestuurslid van de or
kestvereniging „Musica" in Den
Haag over „De problemen van het
amateur-symfonie- en strijkorkest"
en door de heer H. G- Stam, direc
teur van de Rotterdamse Muziek
school over „De opleiding van de
amateur-orkestmusici". De heer G.
P. de Ruiter, lid van de commissie
muziek van de Culturele Raad van
Zuid-Holland, zal een eindconclusie
meedelen, nadat uitvoeringen zijn
gegeven door de „Orchest-ver-
eeniging" uit Dordrecht, het fluiten-
semble van de Federatie amateur
symfonie- en strijkorkesten en het
Delfts Studentenorkest.
lx,1
(Van onze redacteur ruimtevaart)
Amerika heeft voor de komende week twee belangrijke ruimte-
L88experimenten op het programma staan.
De tweede Lunar Orbiter wordt zondag 6 november van Kaap
ennedy gelanceerd naar een baan om de maan om andermaal
foje proberen zeer detailrijke foto's te maken van mogelijke lan-
m ingsterreinen op de maan voor ruimtevaarders,
irii Drie dagen later, woensdag 9 november, moet de laatste be-
e inande Geminicapsule voor een vlucht van vier dagen in de ruimte
"a Vorden gebracht met aan boord de astronauten James A. Lovell
Edwin E. Aldrin.
te berekenen. Men kan dan beslis
sen, welke opdrachten de raketmo
toren moeten krijgen om de Orbiter
in een nieuwe baan te brengen,
waarvan het laagste punt 44,8 kilo
meter boven het maanoppervlak ligt
ongeveer boven het midden van de
van de aarde af zichtbare helft van
de maan, en het hoogste punt aan
de „achterzijde" op tegen de 1900
kilometer.
Het is de bedoeling, dat van die
nieuwe baan uit zeer detailrijke foto's
worden gemaakt van negen mogelijke
landingsterreinen langs de maan-
'ia p
Er staan in totaal vijf Lunar Or-
1 Biter-vluchten op het Amerikaanse
J^Vulmtevaartprogramma. Zij vullen de
^erkenningen aan, die door de Ran-
ger-televisiesondes werden verricht
hun foto's uit een baan om de
Ifpaan moeten tezamen met die van
de Surveyors, die zachte landingen op
maan (moeten) uitvoeren, een
keuze mogelijk maken van de plaats,
idfcaar in 1968 of uiterlijk 1969 twee
op de maan zullen lan-
aitfien.
's Behalve de primaire foto-taken
Hebben de Lunar Orbiters ook andere
^ïpdrachten uit te voeren, voorname-
'"JJljk wetenschappelijk belangrijke
rimetingen in de omgeving van de
^SSnaan over magnetische velden, stra
en interplanetair stof.
ju- De eerste Lunar Orbiter werd op
d 10 augustus jj. gelanceerd en 81 da
mden later (waarvan hij 78 dagen in
l9Cn baan om de maan draaide) op
7 £9 oktober vernietigd door een kos
mische zelfmoord. De Orbiter ge-
xj-hoorzaamde zaterdag j.l. namelijk
d kan een radiografisch bevel van de
jejkarde om de raketten in werking te
I96tellen, daardoor de baan te veran-
7 tieren en aan de „achterzijde" van
de maan te pletter te slaan.
Deze eerste Orbiter heeft uit zijn
.inaan-baan 215 bruikbare foto's ge-
inaakt, onder meer van de onbekende
rijchterzijde van de maan. Die foto's
hebben veel nieuwe gegevens om
het maanoppervlak opgeleverd,
te Maar één van de twee lens-syste-
aamen van deze Orbiter heeft niet
lolhaar behoren gefunctioneerd, waar
door de verwachte zeer gedetailleerde
iroiopnamen van mogelijke landings-
opplaatsen niet gemaakt konden wor
den. Voor de Amerikanen is het
daarbij een troost, dat de wel ge
klaagde foto's van de eerste Orbiter
/eitltijd nog veel beter van kwaliteit
er(fen veel detailrijker zijn dan de op
kamen van de Russische Loena XII
lijjl© met hetzelfde oogmerk afgelopen
roweek de maan bespiedde,
De eerste Orbiter doorliep een
r baan, waarvan het laagste punt 57,6
gfolometer boven het maanoppervlak
^jag, de Loena XII kwam niet dich
ter bij dan 96 kilometer en was bo-
ïvendien, gezien de gepubliceerde re-
eiaultaten, met een aanzienlijk minder
rdefflciët camera- en transmissie-
Prieysteem uitgerust.
r,„ Tot 45 km afstand
J* De tweede Lunar Orbiter, die zon-
!0 dag met een Atlas-Agena-D-raket
ne wordt gelanceerd, weegt evenveel
(ongeveer 380 kg) en is vrijwel gelijk
Idgebouwd als de eerste. De vlucht
naar de omgeving van de maan duurt
ricirca 90 uur. In de omgeving van
de maan aangekomen wordt het
(ruimtevaartuig door radiografische
f bevelen vanaf de aarde die de ra
ketmotoren moeten inschakelen in
iel *en baan gebracht, waarvan de hoog-
1 te varieert van 1840 tot 200 kilome
ter. Enkele dagen later zal de Orbiter
D< in deze baan nauwkeurig worden ge-
ui obierveerd om de baan zeer precies
Langs de om de maan getekende
baan van de Lunar Orbiter ziet men
een aantal zwarte vakjes. Deze negen
gebieden zullen door de camera's van
de maanverspieder onder de loep
worden genomen als mogelijke lan
dingsterreinen voor de Apollo-ruim-
tevaarders, die in 1968 of 1969 de
eerste (Amerikaanse) voet op de
maan zullen zetten.
equator aan de zijde, die naar de
aarde is toegewend. Op de terreinen,
die er volgens deze foto's het meest
belovend uit zien, zullen later nog
Surveyors worden gedeponeerd om
opnamen ter plaatse te maken.
De foto's worden in de Orbiter
ontwikkeld en daarna volgens een
ingenieus systeem afgetast voor ra
diografische overbrenging naar de
volgstations op aarde. Eerst 35 da
gen na de lancering zal het oversei
nen van de foto's zijn voltooid en de
analyse van de met spanning tege
moet geziene resultaten zal dan ook
nog minstens een maand vergen. De
foto's zullen waarschijnlijk ook we
tenschappelijke waarde hebben, want
men hoopt er nieuwe gegevens mee te
verkrijgen over de ontstaansproces
sen van de maan en het maanopper
vlak.
28.711 close-ups
..Koude oorlog tegen de vak
beweging" staat met grote let
ters boven een artikel in de
N.V.V.-bladen van deze week,
waarin het Nederlands Ver
bond van Vakverenigingen felle
kritiek oefent op de Nederland
se Bankiersvereniging.
Deze heeft in een brief aan de
Raad van Nederlandse Werkgevers
verbonden grote bezorgdheid uitge
sproken over de loonpolitiek en de
loonontwikkeling in 1967. Zij vreest,
diat de loonsverhogingen wel eens be
langrijk boven de te verwachten stij
ging van de arbeidsproduktiviteit zul
len uitgaan, ook al hebben de werk
geversverbonden herhaaldelijk ver
klaard, dat die loonsverhoging niet
meer dan ongeveer 3,5 procent mag
z;jn.
Eigenlijk, aldus het N.V.V., be
doelt de bankiersvereniging dus dat
de werkgevers, als "het erop aankomt,
toch wel een grotere loonsverhoging
zullen toelaten. Het N.V.V. noemt de
brief van de bankiers dan ook „niet
meer dan een stukje koude oorlog
tegen de vakbeweging".
Kredieten
De bankiers hebben verklaard, dat
de werkgevers bij teveel loonsver
hoging misschien extra krediet no
dig hebben, maar dat de banken van
de Nederlandse Bank hun krediet
niet meer mogen uitbreiden dan in
overeenstemming Is met-de groei van
het nationale produkt. Het N.V.V.
stelt hier tegenover, dat de banken
hun kredieten sins 1960 jaarlijks met
15 procent hebben verhoogd terwijl
het reële nationale produkt jaarlijks
met slechts 5 procent steeg. „Men
hoeft maar een klein stapje te doen
om de banken de schuld van de
huidige Inflatie te geven", aldus het
N.V.V. „Als ze zich binnen hun gren
zen hadden gehouden zou er geen
geld zijn geweest voor zwarte lonen
en evenmin voor de te omvangrijke
investeringen, die de vraag naar
werknemers zo sterk deden groeien,
dat zowel een verantwoorde loonvor
ming als een gezond beleid inzake
buitenlandse arbeidskrachten in het
honderd liepen".
Het N.V V. zegt verder, dat de
•thans gangbare rente van 7 k 8 pro
cent bij de financiering van de wo- j
ningbouw en andere dringende i
voorzieningen in de miljarden gaat j
lopen. De bankiers kunnen tegen-
werpen, dat de hoogte van de rente
een kwestie van vraag en aanbod Is.
maar het loon wordt ook door vraag
en aanbod bepaald. De vakbeweging,
aldus het N.V.V., ziet echter heel
goed de gevaren van een ongeremde
toepassing van de wet va iwra&g en
aanbod voor onze huidige economie:
vandaar haar voorstel, door het
spaarloon de consumptieve bestedin
gen wat af te remmen en de pro-
duktieve Investeringen te bevorderen.
Van het spaarloon moeten de ban
kiers niets hebben. Het N.V.V. ge
looft, dat daarbij motleven een rol I
spelen, die ze niet in hun brief heb-
ben genoemd. Als het spaarloon er
komt zal het worden beheerd door j
mannen, die niet tot de enge kring
van de bankiers behoren. En, zo zegt
het Verbond, daardoor kon er wel
eens een eind komen aan de mo
nopolistische positie van het bank-
wezen zowel als aan de abnormaal
hoge rentestand. Het voegt hieraan
toe, dat die vrees van de bankiers
uiteraard geen enkele Invloed kan 1
hebben op de positiebepaling van de
vakbeweging.
i Tenslotte zegt het N.V.V., dat
de Nederlandse Bankiersvereniging
nuttig werk kan doen, namelijk
door in eigen huis orde op zaken te
stellen: „Daaraan ls meer behoefte
dan aan stemming maken".
Operatie geslaagd,
patiënt gevlucht
De In voorarrest gestelde 40-jarlge j
Walter Schroder, wie destijds reeds I
een arm was afgezet en die gisteren
in een ziekenhuis in Nordenham (Ne-
dersaksen) aan zijn blinde darm was
geopereerd, is enkele uren na die
operatie er vandoor gegaan, met ach
terlating van kleren en kunstarm,
aldus de politie. Hij maakte deel uit
van een bende die in Nedersaksrn
een zestiental brandkasten heeft ge
kraakt en daarbij voor ongeveer veer
tigduizend gulden bult maakte.
In het huis dat er komt
In het huis dat er staat -
Twee, drie of meer onder één kap In huur- of eigen
-
woning...
Vul nu de bon inl Stuur hem vandaag nog weg en
omgaand ontvangt u onze gratis brochure waarin u
een schat aan informatie over centrale oliestook-
verwarmlng en over het THERMOSHELL - PLAN
wordt gegeven. Dit unieke plan maakt het ledereen
mogelijk om zijn warmte-wensdroom te verwezenlij
ken: in kamers, slaapkamers, de gang, de keuken,
de douche - overal behaaglijke warmte zonder de
minste moeite. En nu gemakkelijker te bereiken dan
ooltl Voor élke woning, In huur of eigendom, Is met
centrale ollestook-verwarming het warmteprobleem
op te lossen. De kosten vallen meel Vaak is met
ruim f 3.000,- een warmte-plan te verwezenlijkenl
En u kunt nu alles voor 100% laten financlerenl In
onze gratis brochure leest u ook alles over het au
tomatische afleveringssysteem van THERMOSHELL
en over gespreide betaling van de brandstofkostenl
Lees in onze gratis brochure alles over:
lOOO/o FINANCIERING DER
APPARATUUR- EN INSTALLA-
TIEKOSTEN VAN EEN
COMPLETE CENTRALE
OLIESTOOK- VERWARMING I
LAGE RENTE (aftrekbaar voor de
inkomstenbelasting)
ACHT JAAR maximaal voor aflossing
GRATIS LEVENSVERZEKERING
gedurende eerste 5 jaar indien lening
voor 60ste levensjaar wordt afgesloten
BORGSTELLING NIET NODIG
U KIEST ZELF uw Installatie en
installateur
INSTALLATIE METEEN UW
EIGENDOM
HIER IS UW BONI
(desgewenst kunt u een brochure
ook per telefoon aanvragen. Belt u
h&A dan: 070-183400, afd. Verwarming.
^+7 U kunt elke werkdag bellen van 9
tot 17 uur)
Naam:
Adres:
Plaats:
Stuur de bon In een enveloppe waarop
een postzegel van 20 cent naar:
Shell Nederland Verkoopmaatschappij N.V.
afd. Verwarming, Postbus 69, Dsn Haeg,
Alle inlichtingen Thcvmoshell-pUin
Lungehrug IOI - Leiden - Tel. (gewijzigd) 401145
