KADO-festijn
Het hoe en waarom van de effecten-beurzen Leider-
HEMA
J
Iets over obligaties
NAVO-raad verhuist
vermoedelijk luimen
het jaar naar Brussel
dorper
kreeg
bouwprijs
GOED VERDIENEN
MET SCHOON WERK
IN EEN MODERNE FABRIEK
voor groot
en klein
LAURENS
LANGEZAAL
actieve
jongeman
DONDERDAG 27 OKTOBER 1906
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
gewone obligaties
Een bedrijf dat geld nodig heeft
r dingen doen: een groter
inkkrediet opnemen, „onderhands"
oen, nieuwe aandelen uitgeven of
!D obligatielening uitgeven. De ven-
Dotschap wil bijvoorbeeld één mil-
en gulden lenen en geeft het pu-
:ek de mogelijkheid in te schrijven
f 1.000, f500, f250 of f100. Te-
nover het geld dat zij op deze wijze
itvangt, geeft zij obligaties (een
ort schuldbewijzen) af in coupures
de genoemde bedragen. Deze
jligaties zijn dan meestal verhan-
ilbaar. Ze dragen een bepaal-
rente meestal halfjaarlijks
vergoeding die de NV betaalt voor
gebruik van het geleende geld.
jlgens een van te voren opgemaakt
oema wordt de lening afgelost,
arlijks loot een aantal stukken
Er zijn meestal ook bepalingen
maakt voor vervroegde algehele
gedeeltelijke aflossing, waarbij
eerste jaren vaak niet ver-
uegd mag worden afgelost en daar-
gedurende een aantal jaren
chts boven „pari", dat is boven de
minale waarde.
De stukken zelf zien er niet veel
ders uit dan de aandelen. Ze zijn
of meer fraai gedrukt, de naam
de uitgevende instantie staat er
en het nominale bedrag en de
»gte van de rente. Het dividend-
id heet couponblad, dat eveneens
talon kent.
Het voordeel voor de maatschappij
dat de vergoeding die zij voor het
betaalt niet met de winst om-
og gaat, zoals het dividend. Bo-
ïdien mag het bedrijf de rente
de fiscus als kosten aanmer-
Voor de obligatiehouder is het
jrdeel, dat hij minder risico's loopt
de aandeelhouder, zij het dat
hij zijn geld kan verspelen. Bij
déconfiture moet hij afwachten
er voldoende middelen zijn om de
uldeisers (waartoe hij behoort) te
doen. Hij gaat dan echter vóór de
adeelhouders, aan wie hij eigen
zijn geld heeft geleend, maar die
nooit in persoon aansprakelijk
stellen, daarvoor moet hij bij de
zijn.
liet alleen bedrijven hebben, zo-
eerder bleek, geld nodig. Ook het
de provincie, de gemeenten en
irlei instellingen, tot voetbalclubs
zitten er om te springen. Zij ge-
eveneens obligaties uit. De kans
déconfitures bij Rijk, provincie
staatsleningen ook slechte
gen opdoen. Na de Russische
lutie in 1917 hebben vele renteniers
(mensen die van de rente van hun
geld leven) dat ook ln ons land bit
ter ervaren. De nieuwe machtheb
bers trokken zich van de verplichtin
gen door hun voorgangers aange
gaan niets aan.
Er zijn leningen met een eigenaar
dige rente-clausule. Een voorbeeld hèt
voorbeeld mogen we wel zeggen, is
een Nederlandse staatslening
1947. Tot 15 februari 1957 w
rente drie procent 'sjaars, na
datum werd en wordt nog, tot de
laatste aflossing in 1987, 3% procent
rente vergoed. Dit soort leningen zijn
„gestaffeld"' staffelleningen dus.
DE AFLOSSING
Er is een aantal (staats)leningen
zonder bepalingen over de aflossing
de perpetuele of eeuwigdurende le
ningen. Die loten dus niet uit. Het
gaat hier voornamelijk om de „groot
boek-obligaties" (met de certificaten
van Lodewijk Napoleon). Deze lenin
gen worden wel ter beurse ingekocht,
wanneer dat voor de uitgevende in
stelling voordelig is, dat zal het ge
val zyn bij een koers die flink be
neden pari is.
In de aflossingsvoorwaarden zijn
tal van variaties aan te brengen. De
voorwaarden zijn afhankelijk van de
omstandigheden waaronder de lening
wordt uitgegeven, zoals ook geldt
voor de hoogte van de rente.
Een gebruikelijke bepaling is dat
in de eerste vijf of meer jaren niet
zal worden afgelost, ook niet ver
vroegd. Men kan verder na een aan
tal jaren (15, 20, 25, 30) ineens het
gehele bedrag aflossen, dus niet ge
leidelijk met jaarlijkse uitlotingen.
Het komt ook voor dat jaarlijks voor
rente en aflossing een vast bedrag
beschikbaar is. Naarmate de tijd ver
strijkt wordt de rentesom kleiner en
de jaarlijkse aflossing dus groter: de
annuïteitenlening.
Ook wordt wel bepaald dat voor
rente en aflossing een potje wordt
gevormd uit zekere inkomsten, die
van jaar tot jaar in grootte kunnen
variëren. Het aflossingsschema staat
dan natuurlijk niet vast, 't hangt
van de inkomsten af. Het potje heet
amortisatiefonds of sinking fund.
Meestal wordt wel bepaald wanneer
de lening geheel moet zijn afgelost.
Een andere mogelijkheid is af te
lossen bij inschrijving, men spreekt
dan van een tender. De uitgevende
instelling staat er dan niet zo best
meer voor. Het is de uitgevende in
stelling tenslotte toegestaan om haar
eigen obligaties op de beurs terug te
kopen en zo in feite af te lossen.
Dat doen ze alleen als de koers bene
den de koers van uitgifte is. De obli
gatiehouders vinden deze manier
niet prettig, zij zijn meer gebaat met
uitloting, waarbij zü de koers van
uitgifte „maken".
Door de mogelijkheid, na een aan
tal jaren, van vervroegde algehele of
gedeeltelijke aflossing van een le
ning, kunnen de uitgevende instan
ties de lening omzetten in een lening
met voor haar voordeliger voorwaar
den: een lagere rente. Ze kunnen
gebruik maken van de marktsituatie.
Men spreekt dan van conversie.
BIJZONDERE VORMEN
In de praktijk van vier, vijf
eeuwen zijn er allerlei vormen van
obligatie-leningen ontstaan. We zul
len ze niet allemaal noemen.
Rusland, en dat land niet alleen,
heeft een tijd de gewoonte gehad
goudobligaties (of goldbonds) uit te
geven. Rente en' aflossing konden in
te voren aangeduide gouden munten
werden gevorderd. Goud blijft zijn
waarde behouden, niet waar, dus is
het puikje der soliditeit. Fondsen
voor weduwen en wezen. Tot er een
revolutie komt.
In tijden van onzekerheid omtrent
de waarde van het geld hebben meer
landen het gezocht in goud- en
(vreemde) valutaclausules. Maar als
het zover was, werden de bepalingen
buiten werking gesteld. Reëler zijn
de garanties voor repte en aflossing
die de Nederlandse Staat indertijd
heeft gesteld voor hier te lande ge
plaatste leningen van Nederlandsch-
Indië. Indonesië heeft de verplich
tingen wel overgenomen, maar komt
niet na.
De Nederlandse staat lost nu jaar
lijks af en betaalt de rente, Indone-
komt dan weer meer in het kryt
te staan. Er zijn meer leningen, ook
particuliere, met garanties van der
den" voor rente en aflossing.
Ook in ons land kent men de in
komstenobligatie, waarbij de debi
teur (de schuldenaar, de uitgevende
instantie dus) eerst rente behoeft te
betalen, wanneer ztfn inkomsten het
gedogen. Deze leningen komen voort
een financiële reorganisatie bij
de debiteur.
Interessanter is de winstdelende
obligatie, die vele huisvrouwen ken-
van de firma Albert Heijn. Die
stukken geven recht op een vaste
rente plus een deel van de winst. De
genoemde firma heeft de uitgifte
moeten staken omdat het te goed
PREMIELENING
Interessant is ook de premielening.
By deze obligaties is de rente laag:
met uitzondering van de uit 1933
stammende premielening Amsterdam
Concertgebouw/Artis, welke drie pro
cent geeft, 2% procent. Maar er zijn
„prijzen" van een ton of een halve
ton en kleiner. Bij de jaarlijkse uit
loting komen een of meer van die
prijzen of premies eruit. Een loterij
zonder nieten. Men steekt er f 100
(dat is de gangbare coupure) in.
heeft kans op f 100.000 (waarbij de
fiscus op het vinkentouw zit) en
krijgt in ieder geval het „eigen ;-,eld"
terug en vaak iets meer, f 125 gulden
meest. En nog Tweeënhalf procent
rente.
Waarom de provincies en gemeen
ten, want dat zijn de „loterijhou
ders", met deze prijzen gooien? Om
dat zij een lagere rente betalen dan
overeenkomt met de marktverhou
dingen op het moment van uitgifte
van de lening. Het verschil verdelen
zij over de premies. Het totale be
drag aan rente en premies komt
overeen met de op 't moment van
uitgifte geldende rente. Deze vorm
van obligaties wordt gekozen in pe
rioden waarin het moeilijk is om aan
geld te komen.
Het kopen van zo'n stukje heeft
een sterk speculatieve kant, er wordt
op een hoofdprijs gehoopt. Deze
„hebzucht" heeft een goede kant: dat
van het binnenkomende geld huizen
worden gebouwd en andere nuttige
zaken gedaan. Op dat sociale ele
ment wordt bij uitgifte van een pre
mielening vaak de nadruk gelegd.
RENTESPA ARBRIEVEN
Een andere bijzondere vorm van
een obligatie is de rentespaarbrief.
De Bank voor Nederlandsche Ge
meenten heeft van deze mogelijkheid
ruimschoots gebruik gemaakt. De
rente wordt niet jaarlijks uitbetaald,
maar bij de hoofdsom opgeteld. Bij
de aflossing krijgt de houder van de
spaarbrief een bedrag in handen
waarin hoofdsom en rente zijn
vervat. Tussentijds kan de houder
aflossing vragen. Hij ontvangt dan
eveneens de hoofdsom plus de opge
lopen rente (tot het tijdstip van af
lossing). Ook de vervroegde aflossing
door de schuldenaar is zo geregeld.
Het voordeel voor de belegger is van
fiscale aard. De rentespaarbrieven
worden wel de wereld ingezonden on
der benamingen als woningbouwle
ningen of (in 1952) burgerzinlenin
gen. De reden van deze naamgevin
gen is duidelijk. Er zijn ook inter
nationale leningen met in de ziel
snijdende namen: de „vluchtelingen-
lening" van Bulgarije bijvoorbeeld.
Bekend zijn ook de Dawes- en
Young-leningen. Daar schuilen dra
ma's achter van het geïnflateerde
Duitsland der jaren twintig, door de
heren Dawes en Young weer wat op
do been geholpen in resp. 1924 en
1930. Zulks met leningen welke de
namen kregen hunner geestelijke
vaders.
Wanneer hypotheekbanken lenin
gen uitgeven, heten de obligaties
pandbrieven. De hypotheekbanken
geven die trouwens niet uit, zij ge
ven ze af, zonder tussenkomst van
een bank. Tegen betaling uiteraard.
(Van onze Parijse correspondent)
Met algemene stemmen hebben de
vijftien leden van de permanente
raad yan de NAVO gistermiddag om
vier uur in Parys besloten naar
Brussel te verhuizen. Aangezien pre
sident De Gaulle voor deze evacuatie
(waarom hij trouwens nooit verzocht
heeft) geen termijn had gesteld, zal
achter die verhuizing niet zo veel
stoom gezet behoeven te worden. In
Brussel is het bed voor de raad trou
wens nog niet eens gespreid en er
zal zeker wel een jaar mee heengaan,
alvorens in die stad een passend on
derdak is gevonden of gebouwd.
Doordat de Fransen gisteren geen
bezwaren maakten tegen het vertrek,
zullen zij delen in de verhuiskosten.
Het moderne en ruime NAVO-paleis
dat de 15 delegaties en hun staten
later vermoedelijk nog wel eens zul
len betreuren, moet, volgens het con
tract dat de organisatie indertijd met
Frankrijk sloot, eerst aan een inter-
I nationale organisatie worden aange-
j boden. Het aantal internationale or
gan saties waarover men vroeger in
Parijs de nek kon breken, wordt ech-
ter met de dag geringer. In dit ver-
j band komen alleen de Unesco en dc
OESO, (de organisatie voor econo
mische samenwerking) nog in aan
merking, die echter alle twee al ge-
I riefelijk onder de pannen zitten. Het
'zal er dus wel van komen dat straks
een Franse minister met zijn depar
tement of de televisie, die eveneens
om ruimte zit te springen, de huur
der en de opvolger van de NAVO
wordt. Na Londen, waar de NAVO in
1949 werd gevestigd en Parys waar
heen de NAVO drie jaar later werd
overgebracht, wordt Brussel nu dus
tot Atlantische hoofdstad geprocla
meerd. Niettemin zullen de ministers
hun komende jaarvergadering op 15,
16 en eventueel 17 december nog in
Parijs houden. In diezelfde dagen
zullen vermoedelijk ook de Russische
topleiders de gasten zijn van generaal
De Gaulle, maar in het raam der
Oost-Westelijke toenaderingspolitiek
kunnen het water en het vuur of,
als men wil, de wolf en het schaap
elkander vandaag al best verdragen.
De zitting van gisteren waar tot
het afscheid officieel besloten werd,
had een beleefd ceremonieel karak
ter en om beurten hebben de diplo
maten Frankrijk met symbolische
bloemen overstelpt, teneinde het
voor de gastvrijheid gedurende vijf
tien jaren te bedanken. Maar het is
ook waar dat de taal voor de diplo
maten doorgaans dient om hun wa
re gevoelens en gedachten zo elegant
mogelijk te verbergen
Nederlaag voor
militair elftal
Het Nederlandse militaire elftal j
heeft gisteravond in Brunswijk een
oefenwedstrijd tegen Elntracht i
Brunswijk, de leider in de Duitse
Bundesliga, met 43 verloren. De
Duitsers zegevierden dankzij 'n doel-
punt, dat Maas in de laatste minuut
scoorde. Bij de rust was de stand ge-
De Ir. J. J. v. d. Wal-prijs van de
Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf
is dit jaar toegekend aan de heer
C. Sweris in Leiderdorp.
De prijs, die verleend wordt we
gens uitzonderlijke verdienste voor
de bedrijfsopleiding in het algemeen
en voor het bouwbedrijf in het by-
i zonder, werd de heer Sweris giste-
i ren overhandigd door de voorzitter,
de heer D. Snoeck, tijdens de vie
ring van het 20-jarig bestaan van
de stichting in hotel Gooiland in
Hilversum.
De Stichting Vakopleiding Bouw
bedrijf is opgericht in 1946 door de
erkende landelijke organisaties van
werkgevers en werknemers in het
bouwbedrijf. De eerste voorzitter was
ir. J. J. v. d. Wal, die de grote stoot
j heeft gegeven tot de oprichting en
wiens verdiensten worden geëerd in
de naam van de pas vijfmaal uitge-
reikte prijs.
De stichting is de werkgevers be-
hulpzaam bij het geven van oplei-
dingen in hun ondernemingen.
Daarnaast kunnen de leerlingen ook
theoretisch onderwijs volgen. Na het
beëindigen van de leertijd worden
examens afgenomen. De stichting
i streeft er tevens naar bij de Jeugd
belangstelling voor de bouwvakken
op te roepen. De stichting heeft
overigens ook begrip voor het feit,
dat de doorsnee-Nederlander graag
I toekijkt hoe een ander zich in het
I zweet werkt.
i Binnenkort wordt op een bouw-
j werk aan de Loosduinseweg in Den
j Haag een „bouwkiosk" in gebruik
genomen, van waaruit het nieuwsgie
rige publiek gemakkelijk het gebeu-
ren op de bouwplaats kan volgen.
Het Haagse HIJS HOKY heeft
ook zijn tweede wedstrijd van het sei
zoen verloren. Voor ruim 1000 toe
schouwers gingen de Hagenaars gis
teren in Den Haag met 8—3 ten on
der tegen het Zwitserse La Chaux de
Fonds. De tussenstanden waren: 21,
05 en 13. De Haagse treffers wer
den gescoord door Bob Brooker.
Wij betalen f 100.— schoon er week aan
vrouwelijk personeel vanaf 23 tot 45 jaar, dat
wordt ingeschakeld by de vervaardiging van
onze bekende merken, zoals Caballero. Komt U
gerust eens praten aan de fabriek, (te bereiken
met bus 30/Binckhorst vanaf Holl. Spoor) maan
dag t/m vrijdag tussen 10 en 4 uur.
Bovendien is onze chef personeelszaken aan
wezig in Café Bellevue, Steenstraat 59 te Leiden,
a.s. DINSDAGAVOND van half 8 tot half 10.
Let op: naar Den Haag beschikken wij over
NANCY POP MET LANG HAAR
VOOR JEUGDIGE
POPPEMOEDERTJES
De grote rage uit Amerika doet ook de
Nederlandse kinderharten sneller kloppen.
Aankleedpop van onbreekbaar plastic
sluit haar ogen wanneer zij slaapt. Het
lange haar kan in vele modellen worden
gekapt. Verras uw kind nu met een Nancy
pop, het geeft haar zo veel méér plezier.
6.75
Zij kan kiezen uit 21 beeldige echte toiletjes,
het één nog koketter dan het ander, o.a.
bruids-, wintersport-, teenager-, en
avondtoilet. 4 75 3 75 9 75
HEMA
FORT LARAMIE
Met blokhut,
uitkijk- en wachttorens.
21 cowboys en
Indianen.
Onbreekbaar plastic
14.75
AIRPORT
SERVICE CAR
met flikkerende
waar8chuwing8llchten
en loeiende sirene.
Lichtende
achterbak
Uitschuifbare antenne.
In opvallende
rood-wit-blauwe
uitvoering
5.75
staat stevig op de
afschroefbare poten
en heeft. trtneembare
verchroomde stangen.
Met scorebord,
spelers in de kleuren
Holland-België
.29.75
81 VESTIGINGEN
Sigarettenfabriek
Saturnusstraat 40
Den Haag
KOELKASTEN keuze uit 12 wereldmerken
reeds vanaf f 247,50 met 5 jaar garantie.
Stille Rijn 34 - Haarlemmerstraat 79
Op ons aanneembureau
voor advertenties is plaats
voor een
als assistent en plaatver
vanger van de chef van die
afdeling
VEREISTEN:
tenminste ulo of gelijkwaardig diploma,
duidelijk handschrift en enige jaren kan
toorervaring.
Leeftijd 20—22 jaar.
Datum van indiensttreding uiterlijk 1 de
cember a.s., doch zo mogelijk eerder.
Eigenhandig geschreven sollicitaties te richten aan
de directie van LEIDSCH DAGBLAD N.V. Witte
Singel, 1, Leiden.
