De motor is de grote
brandstof verkwister
Bestuurders in midden
Rechts rijden kost
Zweden 600 miljoen
Elk jaar legt het Rijk
f 100,- voor u klaar!
PREMIE SPAARPLAN
Vele auto's minder
verkocht dit jaar
PAGINA 17
Van wegen, wagens, wielen en wat er - zo - bij - Uomt
ADVERT ENTIE
We kunnen er als automobilisten onder elkaar zo heerlijk over
bomen. Over dat brandstofverbruik van onze wagen. ..Mijn wagen
is van nature nogal dorstig", zegt de opschieter, die wegflitst bij
de stoplichten en als het maar enigszins mogelijk is, gas-op-de-
plank rijdt. Hij haalt amper 1 op 9.
,,Nou, beneden 1 op 12 kom ik niet", zegt de bedachtzame, die
geen autovergoeding krijgt, en daarom het motto „tachtig is prach
tig" huldigt.
En dan komt een beroepszuinigheidsrijder triomfantelijk verkla
ren. dat hij tijdens een „economy run" 1 op 15 heeft gehaald met
precies dezelfde auto's als van zijn beide gesprekspartners.
Maar of men nu zuinig of royaal
rijdt, de grootste benzineverkwister is
de motor zelf. Elke liter benzine, die
de krachtbron via de carburateur te
slikken krijgt, bevat in theorie vol
doende energie om de wagen meer
dan honderd kilometer te doen af
leggen Maar theorie en praktijk zijn
twee. Want een heel leger knappe
koppen met technische knobbels mo
gen de verbrandingsmotor in de loop
van een halve eeuw tot grote perfec
tie hebben opgevoerd, men is er tot-
dusver nog altijd niet in geslaagd om
de grote energieverliezen bij het ver
brandingsprocédé in aanzienlijke
mate te reduceren.
Verspild
Men heeft met een watergekoelde
auto die constant met een snelheid
van 80 km reed eens anuwkeurig
met een ingewikkeld apparatuur ge
meten waar al die overvloedige ener
gie in de benzine eigenlijk bleef.
Men kwam toen tot de ontdekking,
dat nog geen kwart van het in de
motorbrandstof aanwezige arbeids
vermogen als nuttig effect aan de
krukas werd geleverd. De rest (76
pet.) werd in de automobielmotor
verspild.
Het leeuwedeel <36 pet.» gaat met
de uitlaatgassen verloren, die bij ho-
I ge temperaturen ontsnappen en al
dus een. groot deel van de in warmte
I omgezette energie via de uitlaat zon
der economisch rendement naar de
j buitenlucht afvoeren.
Dikwijls bevatten deze uitlaatgas
sen ook onvolledig verbrande delen,
die bijvoorbeeld in de vorm van roet
worden meegevoerd. Ook deze delen
leveren energieverlies omdat ze door
hun onvolledige verbranding niet de
l maximum hoeveelheid warmte heb
ben ontwikkeld. Een bijna even gro
te slokop van energie is het koelwa
ter, dat 33 pet. voor zijn rekening
neemt. Dit voert een aanzienlijke
hoeveelheid warmte af, die al even
min tot het economisch rendement
bijdraagt.
Niets gepresteerd
Wy zijn dus nu al bijna 70 pet.
van de aanwezige energie kwijt zon
der dat er in feite nog iets is gepres
teerd. Door wrijving van de motor-
onderdelen en warmte - uitstraling
van de motor komt daar nog een
verliespostje van 7 pet. bij. Over de
wrijvingsverliezen moet men niet te
licht denken. De zuigers glijden langs
de cilinderwanden, de lagers hebben
brede aanrakingspunten en dan is
er nog het kleppenbeweeg. Wie dit
gehele mechaniek wel eens met de
hand in beweging heeft gebracht,
vroeger moest dat herhaaldelijk met
de aanzetslinger gebeuren weet
uit ervaring dat hier heel wat spier
kracht voor werd vereist.
Wie de warm te-uitstraling van een
motor wil constateren, moet de mo
torkap maar eens openen als de wa
gen juist een lange rit heeft ge
maakt. De warmte slaat je dan te
gemoet. Aan de krukas is nu nog 24
pet. van de energie beschikbaar. Op
de weg van krukas naar wielen ko
men andermaal enige energiekapers
op de kust. Rechtstreeks door de
krukas worden de dynamo en de
ventilateur aangedreven en daarmee
gaan 2.5 pet. verloren.
Mechanische verliezen ontstaan
verder door wry ving in de versnel
lingsbak, differentieel en diverse an
dere draaipunten in het chassis. Ver
lies 314 pet. Van de aanwezige energie
is thans nog maar 18 pet. over om de
achterwielen aan te drijven.
Bij ons vaartje van 80 km/u moet
thans nog een rolweerstand van 4
pet. en een luchtweerstand van 10
pet. worden overwonnen. We hebben
nu in totaal 96 pet. van de potentiële
energie verbruikt om de wagen de
gewenste snelheid te geven en als
de auto eenmaal op gang is, is er ook
niet zoveel energie voor nodig om
hem die snelheid te doen behouden.
Maar er rest ons nog altijd 4 pet.
energie voor het geval we de snel
heid zouden willen opvoeren, een hel
lend terrein beklimmen, of een an
dere extra-energie vergende manoeu
vre uit te voeren. In de laatste ja
ren mogen de constructeurs de mo
toren wellicht een tikkeltje minder
spilziek hebben gemaakt, in het al
gemeen zijn de genoemde percenta
ges nog altyd geldig.
ADVERTENTIE
Nog meer valse
dollarcheques
Steeds meer zakenmensen worden
de diupe van twee mannen die in
kopen doen met valse dollarcheques
van 100 dollar. In totaal zijn nu elf
gevallen bekend: twee in Amsterdam
en negen in Rotterdam. De Rotter
damse politie acht het mogelijk dat
j nog meer aangiften binnenkomen.
J In ieder geval worden de nachtklui
zen op Rotterdamse bankkantoren
thans met intense aandacht geleegd.
(Veel zakenmensen deponeren 's-
avonds cheques en baar geld in de
ze kluizen).
De truc is niet steeds opgegaan:
een winkelier in Amsterdam gaf het
advies de cheque bij een bank te
wisselen en met geld terug te ko
men, in Rotterdam kreeg een juwe
lier argwaan. De twee mannen die
daar één horloge van f 1.985,— wil
den kopen, verdwenen toen de ju
welier de politie belde. De een, die
zich met een Argentijns paspoort le-
gimiteerde verdween naar zijn col
lega, die in een witte personenauto
zat. De beide mannen spreken En
gels. Op de vlase cheques staat de
naam van de Continental Bank die
van de North America Bank of de
Philadelphia Bank. De eerste twee
banken bestaan niet, de laatste geeft
geen dollarcheques uit.
Het Poolse Gomdk Zabrae heeft
zich in Boedapest geplaatst voor de
tweede ronde van het voetbaltoernooi
om de Europese beker voor lands
kampioenen. De Polen versloegen in
een beslissingswedstrijd uit de eerste
ronde het Oostduitse Vorwaerts Ber
lin met 3-1. Gornik zal in de tweede
ronde uitkomen tegen de Bulgaarse
kampioen CSKA Sofia.
Hier Is een groot nationaal plan.het
Premie Spaarplan, dat u aanmoedigt om
eigen, persoonlijk bezit op te bouwen.
Bezit maakt u sterker, onafhankelijker.
Met bezit hebt u een reserve achter de
hand, die u altijd van pas kan komen. U
hoeft daarvoor eigenlijk maar zo weinig
te doen.u hoeft alleen maar iets van
uw inkomsten opzij te leggen.
Hoeveel? Over een gespaard bedrag
per jaar van maximaal f 500,ontvan
gen u en uw vrouw1) nadat u dat
bedrag vier volle kalenderjaren hebt
laten staan een extra uitkering, een
spaarpremie van 20%, dus maximaal
100,2), belastingvrij!
Een voorbeeld Als u samen in de
loop van dit jaar het maximum van
f 500,spaart, krijgt u begin 1971 de
spaarpremie van f 100,Spaart u vol
gend jaar weer, dan krijgt u begin 1972
de spaarpremie over dat be
drag. Zo kunt u vanaf 1971 ieder
jaar een spaarpremie van maxi
maal 100,verdienen.
deelnemer maximaal
f 250.—.
Spaarpremie per deelnemer
maximaal f 50,
Hoe? Dit zijn de mogelijkheden:
spaarbewijzen ter waarde van f 25.
een levensverzekering of spaarkas-
inschrijving;
obligaties of aandelen;
een hypotheek of -garantiekrediet.
Al deze mogelijkheden leveren u na
vier jaar de spaarpremie op, extral Er
is er vast wel één die juist u past.
Wie? U kunt aan het Premie Spaar
plan deelnemen als:
1. uw belastbaar inkomen in het voor
gaande jaar ten hoogste f 15.000,
was;
2. u ten minste 21 en nog geen 60 jaar
bent (en niet deelneemt aan de Zil
vervloot).
Waar? U kunt ook voor inlichtingen
terecht bij de Spaarbanken, Boeren
leenbanken. Raiffeisenbanken, Postkan
toren, Banken, Borgstellingsfondsen,
Hypotheekbanken, Bouwfond
sen, Spaarkassen, Levensverze
keringmaatschappijen, de Soci
ale Verzekeringsbank, Leden van
de Verenigingen, aangesloten bij
de Nederlandse Organisatie van
het Effectenbedrijf.
Vraag ook de gratis brochure!
BASIS VOOR PERSOONLIJK BEZIT
Pininfariiia wil de autobe- Hij heeft een fraaie automobiel
stuurder in letterlijke betekenis ontworpen, die geen achterbank
niet langer in een hoekje druk- heeft, maar drie zitplaatsen voor
hen. in met de bestuurderszetel een
Als er geen bijzondere dingen gebeuren in het laatste kwartaal,
kunnen we gevoeglijk aannemen, dat er dit jaar 100.000 minder
nieuwe personenwagens zullen worden verkocht dan in 1965, toen
de afzet een topcijfer van 304.000 stuks bereikte.
Als het de bedoeling van de regering is geweest en dat kon men
tussen de regels doorlezen door de verhoogde omzetbelasting (van
18 tot 25 pet) de verkoop af te remmen, dan is zy daar zeer wel in
geslaagd, maar eveneens staat vast, dat er van een geraamde hogere
belastingopbrengst het primaire doel geen sprake kan zijn.
Eerder van het tegendeel.
In de volgorde der tien meest verkochte merken hebben zich vol
gens de Rai-statistiek geen wijzigingen voorgedaan in vergelijking
met de verkopen over het eerste half jaar.
Om een vergelijking met het meer normale jaar 1964 mogelyk te
maken, geven we behalve de cyfcrs over de eerste 9 maanden van
1965 en 1966, ook die over dezelfde periode van twee jaar geleden..
1964 1965 1966
1. Volkswagen 27.400 28.765 26.809
2. Opel 24.475 25.005 21.279
3. Fiat 16.775 21.118 19.475
4. Ford-Dld. 17.875 25.094 15.325
5. Simca 9.050 10.903 10.644
6. Renault 12.050 11.885 9.956
7. Daf 10.750 11.270 9.950
8. Ford-Eng. 10.550 11.497 6.861
9. Citroen 8.775 8.793 6.585
10. NSU x 6.346 5.412
x niet zij de eerste tien.
Alle tien merken hebben zich dus dit jaar in vergelijking met 1965
met een geringer aantal tevreden moeten stellen.
Alleen Simca benadert dc cyfers van 1965 heel dicht.
decimeter vóór de andere mid
denin.
De auto heeft een naar binnen
staande achterruit, zoals bij de
Anglia en de Ami. De aohterste
zijruiten zijn in de staartflanken
gemonteerd. In het linker hiervan
bevindt zich de vuldop voor de
benzinetank.
Het speciale koetswerk of
het ooit in produktie komt is nog
de vraag is gemonteerd op een
Ferrari chassis. Als krachtbron
fungeert de Grand Prix motor van
dit befaamde racemerk, een
twaalf cilinder in V-vorm, die
echter in de wagen is geplaatst.
De enorme voorruit ivordt
slechts door één ruitewisser be
diend en het dak is van doorzich
tig, zonwerend materiaal.
ADVERTENTIE
Regeringscrisis:
voordeel voor links
en rechts blijft.
Nu de regering gevallen is, zijn er
uiteraard vele speculaties over
de samenstelling van het volgende
kabinet. Daarbij zullen o.a. de
vele problemen die met de levens
standaard te maken hebben aan
de orde komen. Hoezeer men ech
ter ook op vele punten van me
ning verschilt - op één punt heerst
volledige overeenstemming, van
hoog tot laag: goedkoper leven is
en blüft een feit voor iedereen die
op de markt koopt. Ministers val
len, maar marktkoopman en
straathandelaar blRven op hun
post en bieden hun klanten keus
uit een keur van kwaliteltsartlke-
len tegen prijzen, die - ongeacht
welke regering - altUd lager zfln
dan waar ook. In het grootste en
gezelligste koopcentrum is het
kopen een plezier. Op de markt
regeert maar één principe: door
dik en dun, door „links" en
„rechts" voordeel voor de klant.
0P DE MARKT IS
UW GULDEN EEN DAALDER
WAARD
Volgend jaar overschakelen
In Zweden circuleert het nogal
doorzichtige mopje, dat men in ver
band met de ingewikkelde omscha
keling van links naar rechts verkeer
dit in twee etappes gaat doen, eerst
de vrachtwagens en enkele weken
daarna de personenwagens
Maar in ieder geval komt het uur
H (afkorting van Hoger, hetgeen
rechts betekent) voor de Zweden
toch steeds nader.
Het is vastgesteld op zondag 3
september 1967 om 5 uur in de och
tend. Een kwartier vóór die
tijd wordt het verkeer overal stilge
legd om de voertuigen, die zich op
dat tijdstip op straat of weg bevin
den, gelegenheid te geven van de
linker- naar de rechterkant te gaan
en daar te stoppen. Ze zullen hun
rit pas om klokke vijf mogen ver
volgen.
Overigens zal het dan niet bijster
druk op straat zijn, want gewone
personenauto's mogen zich van één
uur in de nacht tot 's ochtends zes
uur niet op straat bevinden.
In een twintigtal steden is dit rij
verbod zelfs van veel langere duur.
In Stockholm en Malmo bijvoorbeeld
al van zaterdagavond 10 uur tot zon
dagavond 6 uur.
Maximum-snelheid
Wanneer het verkeer weer wordt
vrijgegeven zal men de eerste 24 uur
niet harder dan 30 km in de be
bouwde kom en niet harder dan 60
km op de buitenwegen mogen rijden-
Na dat etmaal worden de maxi
mumsnelheden resp. verhoogd tot 40
en 70 km/u. en hoelang men z.ich
hieraan moet houden is nog niet
vastgesteld.
Als Zweden zich op 3 september by
het algemeen op het Europese con
tinent geldende verkeerssysteem zal
hebben aangesloten, wordt het links
verkeer in Europa alleen nog maar
gehandhaafd in Groot-Brittannië
en Ierland, alsmede op Cyprus, Mal
ta en IJsland. Dit laatste land zal
echter de Zweedse verkeersomwen-
teling reeds spoedig volgen, nl., in het
voorjaar van 1968.
Al eerder
OPEL heeft een opgevoerde
en sportieve versie van de Kadett
Coupé uitgebracht, die ontworpen
is voor het deelnemen aan rallys
en daarom ..Rallye Kadett" wordt
genoemd. Topsnelheid 148 km/u.
rel XII vervaardigde In 1718 een
wet uit, die het links verkeer voor
schreef. In hetzelfde jaar sneuvelde
de Zweedse vorst echter in de strijd
trntï de Dtnen en zUn ond«danen
trokken zich van de uitgevaardigde
,bltter aan. Dat kon alle
maal m die tUd toen er nog maar
Z'D^erkee:was-want het duu«*
tot 1734 voordat men officieel naar
links verkeers overging.
Van 1934 tot 1953 werden zes misluk
te pogingen gedaan om tot rechts
te keren en °ok in
1955 bleek er nog weinig animo te
bestaan voor een verandering.
By een volksreferendum stemde
nog geen 16 pet. der Zweden vóór
rechts verkeer. Pas in 1963 toen de
Europese gedachte r.l wat verder was
gevorderd en het toenemend toeris
me de urgentie van de maatregel
had verhoogd, kon er een meerder
heid in het parlement voor een des
betreffend wetsvoorstel worden ver
kregen.
In tegenstelling tot andere landen
waar men links rijdt, hebben de
auto's in Zweden geen rechts, maar
links .tuur, In autobussen en tram.
lullen echter alle portieren van
links naar rechts moeten worden
verwisseld. Hiermede is ongeveer de
helft der kosten aan de omschake
ling (totaal 600 miljoen kronen) ge
moeid. Voor het verkrijgen van de
benodigden gelden betalen de auto
mobilisten al enkele jaren een spe
ciale belasting voor personen
wagens van ongeveer f28 per jaar
voor bedrijfswagens minimaal f 52.
C.a.o. voor textiel
„Staatsdrukkerij
heeft te druk1
(Van onze Enschedese
correspondent
Ofschoon de CAO's voor de tex-
i tiel- en confectie- industrie reeds
maanden geleden zijn goedgekeurd
is de verbindend verklaring pas de
zer dagen afgekomen. De textiel-be-
dryfsbond ..De Eendracht" heeft
rijksbemiddelaars om opheldering
gevraagd. Dit antwoord was: „De
staatsdrukkerij heeft het te druk."
De verbindend verklaring gaat pas
in, wanneer C.A.O. els bylage van
de Staatscourant is verschenen. Het
orgaan van „De Eendracht" vindt
het onbevredigend, dat de rechtspo
sitie van een aantal van zyn leden
afhankelijk is van de drukte bij de
staatsdrukkerij.
