Prof. Oort ontving
V etlesen-medaille
Universiteit eert
dr. P. F. von Siebold
[Leids
New
astronoom in
York geëerd
:d'
Optimisme heerst bij
Mij. voor Walvisvaart
Drs. Marx aanvaardt
Leids lectoraat
Toelaatbaarheid van
liet dieren-experiment
WOENSDAG 19 OKTOBER 1966
LEID8CH DAGBLAD
ad
van de Leidse Sterrewacht
gewoon hoogleraar en directeur,
belangrijkste bijdragen tot de
'an het heelal vloeiden voort
onderzoek van het Melkweg-
el. Hü bepaalde mede de plaats
dit stelsel, toonde de
aalstructuur daarvan aan, loca-
erde de waterstofwolken in het
ontdekte dynamische en
magnetische verschijnselen in en om
het centrum van het stelsel, waar
over thans nog uitvoerige onderzoe
kingen gaande zijn. Vanzelfsprekend
verichtte hü deze onderzoekingen in
De Leidse hoogleraar in de sterrenkunde en directeur van de
h idse Sterrenwacht prof. dr. J. H. Oort heeft gisteren in New
Drk de Vetlesen-medaille en een daarbij behorend bedrag van
.000 dollar in ontvangst genomen. Deze in 1960 ingestelde Vet
en-medaille, die om de twee jaar wordt toegekend, wordt in
J) tenschappelijke kring bijzonder hoog aangeslagen. De medaille
rd prof. Oort als eerste astronoom toegekend voor uitzonder-
Je verrichtingen op het wetenschappelijk vlak. resulterend in een
y ter begrip van aarde en heelal
Studie van de
Melkweg
rof. Oort. die de prijs ontving uit
de president van Colum-
University In New York dr. Gray-
Kirk, werd in 1900 geboren
^fceerde astronomie in Groningen
,l8 prof. Kapteyn- Sinds zyn studie
mede onder invlied van zyn
Schappelijke arbeid de denkbeel-
toen had
ictie en mechanica van het heelal
jpend gewyzi
wtenschappelijke arbeid heeft
Oort .voornamelük tüdens zyn
lurige Leidse periode verricht,
kwam als lector naar de Sl<
1930. werd in 1935 bui-
jpofcewoon hoogleraar en onderdirec-
Jt
Prof. Oort flinkst ontvangt
de medaille uit handen van dr.
Grayson Kirk als voorzitter van
de G. Unger Vetlesen Foudation.
teamverband met zeer vele medewer
kers. Voorts is hij een van ti)e grond
leggers van de moderne radio-astro
nomie en initiatiefnemer tot de bouw
van de radiotelescoop be Dwiegel oo
en de thans in constructie zijnde
synthese-radiotelescoop te Wester-
bork.
Vooral op het terrein van de radio-
astronomie heeft prof. Oort nauw
samengewerkt met zyn voormalige
student en huidige collega prof. v. d.
Hulst.
De thans 66-jarige prof. Oort ver
klaarde aan een diner, dat op de
uitreiking van de onderscheiding
volgde en dat werd bü gewoond door
een groot aantal vermaarde geleer
den uit de V.S., de prijs te zien als
een krachtige aanmoediging voor zijn
verdere arbeid.
Annie Fratellini
komende veertien dagen zal
He Fratellini. kleindochter van
van de drie beroemde Franse
in Amsterdam de familie-
itie gaan hoog houden. In het
terrestaurant de Koopermoolen
üt zij als gast van Henk Elsink
nummer dat zang. dans,
u#nene en muziek omvat.- In ja-
ri is zij weer in Nederland, ook in
j(t toopermoolen. maar dan ook voor
Ontsiering van het
stadsschoon
doet my genoegen dat de ge
le afgevaardigde mr. F. Portheine
lans breekt voor behoud van het
schoon en wel in het büzonder
fchelpenkade, zo lees ik in uw
la? van de Leidse Raad, waar het
tft het plaatsen var hekwerk
8 de walkant, om de veiligheid te
Meren.
aannemelijke zaak. maar wat
Sgen van het toenemend aantal
ischepen in hetzelfde gebied?
ook hierbü een schoonheids-
w in het geding is, nodig ik de
tonheidscommissie" uit tot een
en een beoordeling van de
tats t.o. de Valdezstraat, die als
5,c tot nu toe werd ingenomen,
iedere bewoner in de veron-
lelling verkeerde, dat geen lig-
ten meer werden aangewezen,
to stadsschoon gesproken
dank voor de plaatsing.
A. E. HARTE VELD.
Schelpenkade 35.
De varende vismeelfabriek .Willem Barendsz" is sinds enige
dagen bezig aan een tweede proefvaart. Nadat een eerste expeditie
de visgronden voor de kust van Zuidwest-Afrika had verkend, is
de ex-walvisvaarder thans op de visvangst gegaan aan de kust van
Angola. De eerste twee dagen was de vangst nihil, maar daarna is
zij redelijk op gang gekomen.
Dit werd medegedee.i op de jaar
vergadering van de Nederlandse
Maatschappü voor de Walvisvaart
door haar voorzitter mr. H. F. van
Leeuwen. De. eerste expeditie heeft
de bruto-opbrengst opgeleverd van
5 miljoen gulden. De eerste expedi
tie was technisch geslaagd en de di
rectie gelooft dat de financiële kant
ervan bevredigend zal zün. De on
derneming denkt voor Zuid-Afrika
jaarlijks voor circa 20 miljoen gul
den aan buitenlandse valuta te ver
dienen.
Scapino komt
naar Leiden
Het Scapino-ballet zal ook dit jaar
een voorstelling voor de Leidse
jeugd geven.
Het Amsterdamse gezelschap treedt
namelyk zaterdagmiddag 5 november
onder auspiciën van de Leidse Jeugd
Actie op in de Schouwburg. Het pro
gramma vermeldt het grote ballet
„Pasja en de beer" en voorts „Pas
de Poes", „Pantomime" en „De
Knappe Zebra".
Den Haag-Wassenaar
weer via Oegstgeest
Met ingang van vrydag zal lün 43
Den Haag-Wassenaar-Leiden weer
via Oegstgeest rijden.
Om verkeerstechnische redenen zal
de route tussen Oegstgeest en Was
senaar echter enigszins afwijken
van de tot nu toe gebruikelyke. Na
de Leidsebuurt In Oegstgeest wordt
via Rhüngeesterstraatweg en Ende-
geesterstraatweg naar de vroegere
rüksweg 4 gereden, welke gevolgd
wordt tot de begraafplaats Rynhof,
vanwaar via het nieuwe viaduct de
westelüke parallelweg van de rüks
weg wordt bereikt.
De nieuwe haltesituatie wordt als
volgt; in Oegstgeest wordt de halte
Leidsebuurt richting Den Haag ver
plaatst van de Rünzichtweg naar
Rhüngeesterstraatweg. De overeen
komstige halte richting Leiden blüft
in de Geversstraat. De halt Haagse
Schouw wordt voor beide richtingen
gevestigd ter hoogte van de begraaf
plaats Rünhof. De halte Maaldrift
komt eveneens voo beide richtingen
aan de westelüke parallelweg van
rüksweg 4. De halte Vleesfabriek ver
valt.
De voorzitter zag de naaste toe
komst van de Maatschappü voor
Walvisvaart met ^en zeker optimis
me tegemoet. Hü voegde daar echter
aan toe dat de visserij een riskant
bedrijf is en „je nooit kan weten hoe
het later nog kan veranderen". Het
dividend van 8 moet niet worden
gezien als een regelmatige bate van
het bedrijf, waaraan verwachtingen
voor de toekomst gekoppeld kunnen
worden. De uitkering is gedaan uit
de rente van de cash-inkomsten die
werden verkregen door verkoop van
het walvisvaartbedrüf, voordat uit
deze inkomsten op de aandelen is
terugbetaald.
De voorzitter zei wel, dat de mono
poliepositie van de Zuidafrikaanse
deelnemingen voorbü is. Er zün
thans meer kapers op de kust en wel
enkele grote Zuidafrikaanse bedre
ven, die eveneens met de vismeelpro-
duktie zün begonnen. Voor de afzet
toonde de voorzitter zich echter niet
ongerust, omdat „vismeel een goed
verkoopbaar produkt is".
De liquiditeit (na uitbetaling van
dividend) ad f900.000 wordt voorlopig
nog vastgehouden en niet terugbe
taald op aandelen. De voorzitter
deelde mee over de aanwending van
het bedrag nog geen concrete denk
beelden te hebben. (Terugbetaling op
aandelen zou neerkomen op f50 per
aandeel).
In Leidse Volkshuis
Films over Tibet
en Kasjmier
Dank zü de activiteiten van de
Leidse Commissie voor Internationale
Samenwerking wordt elk jaar ook in
de Sleutelstad aandacht geschonken
aan de Dag der Verenigde Naties.
In het kader van deze jaarlijkse
herdenking werden gistermiddag in
het Leidse Volkshuis voor leden van
vrouwenorganisaties en vrouwenver
enigingen uit Leiden en Oegstgeest
films vertoond over Kasjmier en
Tibet, welke films door mr. C. J. M.
Kramers werden toegelicht.
Mr. Kramers, die van 1952 tot 1955
verbonden was aan de Nederlandse
ambassades in Karachi en New Delhi,
gaf o.m. een uiteenzetting over de
geschiedenis van het veelomstreden
Kasjmier, over de geografische en
klimatologische omstandigheden in
dit gebied en in het algemeen, over
de geschiedenis van het ontstaan van
het conflict tussen India en Pakistan.
In dit verband schetste mr. Kramers
tevens de bemoeienissen van de Ver.
Naties in het conflict om Kasjmier,
welke bemoeienissen niet tot een op
lossing van he conflict hebben ge
leid maar waardoor toch in elk ge
val een oorlog op grote schaal is
voorkomen. Het conflict om Kasjmier
is volgens mr. Kramers zowel voor
India als Pakistan van een gevoelige
politieke betekenis, waarvan de oor
zaak mede in het godsdienstige vlak
(Kasjmier is overwegend Mohamme
daans»
van de Tibetaanse vluchtelingen,
voor wie zoals bekend in ons land
een grote bliksemactie gevoerd zal
worden, werd er op deze vrouwen-
middag ook een film over dit onder
werp vertoond. De byeenkomst werd
geleid door mevrouw P. H. Smits-
Witvliet. die van de gelegenheid ge
bruik maakte om de aandacht van
de dames te vestigen op het twintig
jarig bestaan van de Unesco, welke
lustrum in Leiden zal worden her
dacht met een lezing over Tibetaanse
kunst op een nog nader te bepalen
datum.
Gezag en vrijheid in
de werksituatie
Het zondagmorgengesprek, dat as.
zondag In de Stadsgehoorzaal van
wege het Büzonder Kerkewerk der
Leidse Hervormde Gemeente wordt
gehouden, richt zich ditmaal op bü
zonder praktische vragen. Dr. J. C.
C. Rupp. directeur van het Acade
misch vormingscentrum Bedrüfsleven
in Utrecht, kapelaan C. Heünen van
de Petrusparochie aan de Lorentz-
kade en de predikant van Büzonder
of Experimenteel Kerkewerk, dr. P.
L. Schoonhelm zullen het. onderwerp!
Gezag en Vrijheid in de Werksituatie
toelichten en de vragen van bezoe
kers beantwoorden. Dr. J. C. C. Rupp
neemt in dit zondagmorgengesprek
een centrale plaats In.
Ds. J. van Bruggen
hoogleraar
De generale synode van de Geref.
Kerken 'vrijgemaakt» heeft benoemd
tot hoogleraar in de vacature aan de
theologische hogeschool te Kampen,
ontstaan door de ontslagname om
gezondheidsredenen van prof. dr. H.
J. Jager, ds. J. van Bruggen te Daar-
lerveen. De nieuwe hoogleraar werd
24 april 1960 door zün vader te Rui-
nerwold-Koekange in het ambt be
vestigd. Op 24 mei 1964 deed ds. Van
Bruggen intrede in zün tegenwoordi
ge gemeente. Ds. Van Bruggen gaat
in Kampen de nieuw-testamentische
vakken doceren. De synode is daarna
uiteen gegaan tot 4 april 1967.
Japanse ambassadeur legt krans
De Japanse ambassadeur in
Nederland, de Heer T. Ushiroku,
heeft gistermiddag in de Leidse
Hortus Botanicus namens zijn
land een krans gelegd bij het
borstbeeld van jhr. dr. Philipp
Franz von Siebold. Deze krans-
legging vormde het hoogtepunt
in de door de Nederlands-
Japanse Vereniging georgani
seerde herdenking van deze 100
jaalr geleden gestorven weten
schapsman. Von Siebold geldt
als de grondlegger van de japan-
ologie in Nederland.
Verschillende sprekers hebben gis
termiddag de verdiensten
dr. Von Siebold voor de weten
schap. de culturele betrekkingen tus
sen Japan en Europa en voor de
tuinbouw, belicht. De voorzitter van
de Nederlands-Japanse Vereniging,
prof. dr. F. Vos leidde in het Groot
Auditorium van de Leidse Universi
teit prof. dr. W. K. H. Karstens in
die de betekenis van Von Siebold
voor de botanische wetenschap
Nederland schetste. Prof. Karst
vertelde iets over de levensloop
Reorganisering
georganiseerd
Drs. E. C. H. Marx aanvaarde gis
termiddag met een openbare les in
het Groot Auditorium onder de titel
j „Een büdrage tot organiser ing van
reorganiseringsmethodenofficieel
het ambt van buitengewoon Leids
lector in de leer van de interne or
ganisatie en van het personeelsbe
leid.
Bedrijven en instellingen buiten
het bedrijfsleven zien zich herhaal-
delük genoodzaakt de opbouw van
hun organisatie ingrijpend te wijzi
gen in verband met de snelle maat
schappelijke (incl. wetenschappe-
lüke) veranderingen, aldus drs.
Marx. Met behulp van methoden
van reorganisering trachten mana
gers en directeuren, veelal büge -
staan door organisatie-adviseurs, het
veranderingsgebeuren in bedrijven of
instellingen in goede banen te bren
gen en te houden. Het aantal beken
de methoden van reorganisering
neemt snel toe. Eenzelfde organisa-
toriscvh knelpunt kan dikwüls met
De personenauto, die in het afge
lopen weekeinde van de Beesten
markt door onbekenden werd wegge
nomen, is teruggevonden in Den
Haag.
ADVERTENTIE
iiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:
O ja! even naar Prononce
voor een moderne onderjurk
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!
verschillende methoden benaderd
worden. Er is dan een veelal niet
eenvoudig keuzeprobleem, welke
methode in de geven organisato
rische verhoudingen de voorkeur ver
dient.
Indrukwekkende lijst
„Het is een indrukwekkende lüst,
„constateerde de officier van justitie
bü de Haagse rechtbank in de zaak
tegen een 19-jarige jongeman uit
Leiden, die ln het nachtelyk uur te
Leidschendam door de politie was
aangehouden, omdat hü slingerend
op de bromfiets reed.
De indrukwekkende lijst gaf een
ruime variatie vam kwade feiten waar
aan verdachte zich heeft schuldig ge
maakt, zoals vernieling, mishande
ling. diefstal en dronkenschap.
„Er viel geen zinnig woord met
hem te praten," zo deelde de poltie-
man als getuige mee, die verdachte
volkomen dronken aantrof. De offi
cier van justitie zei dat verdachte
zich nergens iets van aantrekt en
daarom eiste hij drie weken gevan
genisstraf waarvan twee weken voor
waardelijk en ontzegging van de rij
bevoegdheid gedurende zes maanden.
De rechtbank veroordeelde conform
die eis.
Symposium
in Leiden
De Stichting Landelüke Werkcom-
missie Laboratoriumdieren zal op
vrijdag a.s. in,het Fysiologisch Labo
ratorium der Leidse Universiteit een
openbaar symposium houden over
„De toelaatbaarheid van het dieren-
experiment". Prof. dr. W. K. Hirsch-
feld. voorzitter van de stichting, zal
spreken over „De controle van ex
perimenten op dieren ln andere lan
den", prof. dr. J. Lever, hoogleraar
in de dierkunde aan de V.U. in
Amsterdam, over „Is experimenteren
met levende dieren geoorloofd?" en
prof. dr. M. Tausk, buitengewoon
hoogleraar in de theoretische en
docrinologie aan de Rük^universiteit
in Utrecht, bespreekt het praktisch
belang van dierproeven.
De Stichting Landelüke Werk-
commissie Laboratoriumdieren, in
1965 opgericht, is voortgekomen uit
een werkcommissle, zich noemende
landelüke werkcommissie laborato
riumdieren, die enige jaren geleden
is gevormd uit vertegenwoordigers
van alle Nederlandse universiteiten,
het Nederlands Kankerinstituut, de
grote overheids- en semi-overheids-
laboratoria en de industrie. De be
langrijkste doelstelling van de stich
ting is het streven naar een zodanige
kwaliteit van laboratoriumdieren, die
in het experimentele werk worden
gebruikt, en naar een zodanige kwa
liteit in de handvaardigheid in de
verzorging van en de omgang met
deze dieren, dat het experiment een
maximum aan rendement kan op
leveren.
BURGERLIJKE STAND
LEIDEN
H. H. Verhoeven
Branko Francesco Maria.
J. A. van der Geest en F.
Ronald Marlus Bernardus.
A P. Mynders: Rl-
Jette. dr
Ier: Miranda, dr 1
J. Dijkhuizen; Petrus Johannes.
P. A. J. Devllee
H. Nozeman;
a H. J. Tuln-
Moed en P. F. R. Sip; Yvonne,
Helena Johanna, dr va
Piket en K. Laterveer; Ellen Anne
rie. dr van B. Valkenburg en W I
M. Schneiders; Kitty, dr van H. J.
en W. Mulder.
OVERLEDEN;
N C Marljt, 79 Jaar, echtgenote
Drs. Marx behandelt vier soor
ten van reorganiseringsmethoden: de
technologische methoden, de struc
turele methoden, de trainingsmetho
den en de procesmethoden. De me
thoden worden onderscheiden naar
het punt van entree in de organisa
tie. dwz. naar het primaire effect,
dat zü in de organisatie veroorzaken.
De doelstellingen van de methode
met behulp van de methoden kan
bereiken door de invloed van de
primaire effecten op de organisatie
als geheel.
Veranderingen in een organisatie
kunnen Impliceren, dat van de le
den der organisatie een grotere en
meer persoonlüke inzet wordt ge
vraagd bü hun taakverrichting. De
ze wyziging in de houding van indi
viduele personeelsleden en in de cul
tuur va n groepen personeelsleden
vormt een doelstelling, die in de pro
cesmethoden en in de trainigsme-
thoden is ingebouwd.
Er zün ook vele reorganisaties,
waarbü deze grotere en meer per
soonlijke inzet van de leden der or
ganisatie niet aan de orde is. Voor
het effectueren van deze reorgani
saties komen gezien de aard der
ingebouwde doelstellingen de
technologische en structurele metho
den het meest in aanmerking.
Tot slot geeft drs. Marx een over
zicht van het werkterrein van de
sociaal wetenschappelijk opgeleide
organisatiedeskundige in verhouding
tot de organisatiekundigen met eco
nomische. technische of andere op
leiding.
Na afloop van de openb are les. die
met de gebruikelyke toespraken
werd besloten, recipieerde drs. Marx
in de ontvangstzaal van de Acade
mie.
De Japanse ambassadeur, ds
heer T. Ushiroku (l.) en prof.
Karstens leggen een krans bij
het borstbeeld van Von Siebold in
de Leidse Hortus Botanicus.
(Foto LD 'Holvast)
de op 17 februari 1796 in Würzburg
Duitsland) geboren Von Sie
bold. die op 23-jarige leeftüd gedu
rende enkele maanden de lüfarts
van koning Willem I was. in 1823
vertrok Von Siebold naar Japan,
waar hij al spoedig werd geboeid door
de enorme verscheidenheid aan
planten in het grote, onbekende
eilandenrük. Hü verzamelde er vele
planten en voorwerpen, die hü na
een conflict met de Japanse re
gering in 1829 meebracht naar Euro
pa. Hü slaagde er in vele planten
levend over te brengen en in de
Leidse Hortus Botanicus groeien nu
nog authentieke „Siebold-planten"
Veel van zyn verzameling ging ech
ter ook verloren, vooral toen zyn
eigen Japanse tuin „Nippon" even
buiten de Zülpoort door stadsuitbrei
ding ten onderging. Alleen de Sie-
boldstraat en de Nipponstraat her
inneren daar nog aan de e op mer
kelijke „Gardin d'accltmatation
Verdiensten
Prof. Karstens wees ln zün toe
spraak op de verdiensten van Von
Siebold voor de etnografische en bo
tanische wetenschap van die tüd.
De geschriften van Von Siebold
hebben vele belangrüke bijdragen
deze wetenschappen geleverd,
terwül ook de tuinbouw in hoge ma
an de bevindingen van deze on
derzoeker heeft geprofiteerd. Op een
heel ander aspect van de figuur Von
Siebold werd later in de middag de
nadruk gelegd: zün betekenis voor
de verbreiding van de kennis over
Japan in Europa en omgekeerd. Naar
de mening van prof. Karstens is heb
werk van Von Siebold van bhjven-
de betekenis, omdat daarin de grond
slagen zün gelegd voor de cultu
rele betrekkingen tussen Japan en
Europa. Dat Siebold ook ln Japan
wordt geëerd bewüst de opricht mg
1879 van een gedenkteken, dat
zich op het ogenblik in Nagasaki
bevindt.
Museum
Na de kranslegging in de Hortus
Botanicus 'waar behalve door de
Japanse ambassadeur een krans
werd gelegd door de Westduitse Am-
bassaderat dr. E. Obermayer), ging
het gezelschap naar het Rüksmu-
seum voor Volkenkunde in de Steen-
straat. Von Siebold, die zich na zün
terugkeer uit Japan büzonder ver-
dienstelyk heeft gemaakt door de
verbreiding van zyn kennis van Ja
pan, heeft met zyn etnografische
collectie namelük de grondslag ge
legd voor dit museum. Dat aspect
van het werk van Von Siebold werd
ter plaatse even belicht alvorens dr.
Friedrich-Karl von Siebold, ge-
schaflführendes Vorstandgnitglied
der Deutsch- Japanischen Gesell-
schaft in Bayern de activiteiten van
zün illustere voorvader aan een be
schouwing onderwierp. In het vol
kenkundig museum werd ten slot
te het woord gevoerd door prof. dr.
Vos en dr. C. Ouwehand, conser
vator voor de afdeling Japan van
het Ryksmuseum voor Volkenkunde.
Expositie
Dr. Ouwehand leidde een kleine
tentoonstelling in, die in de film
zaal van het museum is ingericht
ter nagedachtenis van dr. Von Sie
bold. Op deze tentoonstelling waren
voorwerpen te zien, die Von Sie
bold tüdens zün beide Japanse pe
rioden heeft verzameld. Verder wer
den er enkele boeken van zün hand
uitgestald. Dr. Ouwehand tekende
bü deze expositie aan dat de ver
diensten van Von Siebold zeker niet
het etnografisch vlak heb
ben gelegen.
Ook in Japan wordt deze maand
het overlijden van dr. Von Siebold
herdacht, Hü heeft daar namelijk
grote invloed gehad. Van 1823 tot
1829 was hij arts op Deshima en in
die tijd onderrichtte hij zowel in Na
gasaki als in Edo (het hui
dige Tokio) zeer vele Japanners in
de diverse westerse wetenschappen.
