Ier tens: „Ik heb gewoon
er tel d, wat
c dacht
DE MENS KAN LEVEN EN
WERKEN IN DE RUIMTE
»X V. -bestuur achter zijn voorzitter
«Talloze
gunstige
reacties
Politie leverde slag
met 4 drieste mannen
Daardoor bijdragen
tot welzijn op aarde
t
Toch leven
op Mars?
ijlSDAG 18 OKTOBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
(Van onze parlementaire redactie)
Mertens (50), de voorzitter van het Nederlands Katholiek
verbond, strijkt met een beminnelijke lach door zijn asgrijze
(,Ik heb eenvoudig eerlijk verteld wat ik ervan-vond", zegt
wij hebben er nooit een geheim van gemaakt, dat wij ingeno
men met het sociaal-economisch programma van het kabinet-
Na de val van het kabinet stond mijn telefoon roodgloeiend
lebellende bestuurders en leden van het NKV Men vond het
rijpelijk, dat de KVP het kabinet naar huis had kunnen
.ar
Itn pauze vervolgt hij: „En ik
m er niet aan, voor mezelf
I moest mün oordeel geven,
t, dat er al lange tijd sterke
:n igen waren, die het kabinet
1 wilden brengen omdat het
jressief was, te grote sociaal-
Siljche plannen zou hebben of
in ook. Toen de televisie mijn
itaar vroeg heb ik dat gege<
wijgen zou laf zijn geweest"
bekend zei de heer Mertens
|»yond voor de televisie, dat
ttscrisis „teleurstellend, on-
i en onverantwoord" was,
niet begreep hoe de
In de K.V.P.-fractie voor
Schmelzer hadden kunnen
n en dat hij er alles voor
rijn lidmaatschap van het
tuur van de K.VP. op te zeg-
nu achter een glas in
erige vergaderzaal van het
Bruijn-instituut in Doorn,
iferentieoord van' het N.K.V.
aal, die nu leeg is, heeft het
sbestuur kort te voren zich
achter het commen-
t- de heer Mertens geplaatst.
Dondsbestuur spreekt een
veroordeling uit van die
en in de K.VP., die doelbe-
ze kabinetscrisis gewild heb-
luidt de verklaring.
Woede
n drukke persconferrn-
de heer Mertens zijn ver-
van vrijdag nog eens her
met evenveel nadruk, met
.nauwelijks beheerste woede.
Zl i in de schijnwerpers van de
heeft deze vakbondsleider,
een plaatselijke bond in de
ging naar voren is gekomen,
"pert op het gebied van so-
ikeringen opnieuw heeft
|j(j(fen in zijn wat sjofele pak
gezegd, dat de kabinets-
belangen van de arbeiders
op dit moment, nu de nieuwe
derhandelingen op het punt
beginnen, nu belang-
i Bgen als sluiting van bedrij-
sociale verzekeringswetten de
vragen.
aee bewees hij, dat zijn har
voor de televisie geen opwel-
zoals drs. Schmelzer dacht,
kent hij dan ook.
semt een teug bier en zegt:
et was beslist geen opwel-
t mag gedwongen zijn ge
il, scherp het was géén
l Ik had het rustig over-
its van ontroering wijst hij
ege tafels: „Het hele be-
het met me eens".
Storm
Jf wist, dat er een storm
ities zou losbarsten", zegt
storm was al begonnen
een woord had gezegd. Het
me niet, dat tijdens en na
--j nding mijn telefoon voortdu-
V eft gerinkeld. Ai die reacties
positief. Ze hebben me goed
k was nog niet thuis
een Brabantse bestuurder
1, die net een vergadering
Wij zouden zo naar je
n komen om je te fellclte-
ht). Ze zeggen hier allemaal:
ftens is van ons gebleven,
wat wij denken",
voegt eraan toe: „In het
loemen ze me bi) de voor-
t ik in spanning",
„Had ik iedereen wel
[daan? Waren de N.K-V.'ers
tot het partijbestuur en de partij
raad zich hebben uitgesproken over
de houding van de K.VP.-fractie in
de Tweede Kamer. Scharen ze zich
achter de fractie, dan treedt hij uit
het bestuur (het bestuur heeft
zich gisteravond al achter de frac
tie gesteld- De partij raad zal zich
op 12 november uitspreken).
De heer Mertens heeft altijd tegen
zijn zin in het K.VP.-bestuur geze
ten. Alleen om de schijn van een
breuk te vermijden heeft hij inder
tijd de stoel, die ook zijn voorgan- i standpunt inneemt, dan in de bond. Z.jn bier is op. H:j kijkt mg eens
gers in de K.VP. bezetten, overgeno- De invloed van de vakbeweging en die lege vergaderzaal rond. ,.Ik vond
men. Vrijwel tegelijkertijd begon een i de mensen is heel anders dan die al die reacties de boze en de ver-
Buitenlandse
arbeiders
ontslagen
(Van onze Utrechtse correspondent)
Op een enkele kleine uitzondering
na heeft het Veenendaalse bedrijfs
leven de werving van buitenlandse
arbeidskrachten stopgezet. Er is zelfs
sprake van een kentering, want bij
een van de grootste bedrijven is in
middels een aantal Marokkanen ont
slagen. Dit laatste is het geval bij de
N.V. Koninklijke Veenendaalse Sajet
en Vijfschacht D. S. van Schubben,
waar een achttal buitenlandse ar
beidskrachten de dienstbetrekking is
opgezegd. Volgens het hoofd van de
personeelsdienst, drs. J. F. A. Rut
ten, is dit het gevolg van een inge
voerde selectie. Bij de D. S. van
Schubben werken thans ongeveer 100
gastarbeiders en dit aantal zal niet
meer worden uitgebreid.
Ook bij de Koninklijke Veenen
daalse Stoomspinnerij en Weverij
N.V. zullen geen gastarbeiders meer
worden aangetrokken. Dit bedrijf
heeft op het ogenblik bijna 200 Span
jaarden en Marokkanen in dienst. De
personeelschef verklaarde, dat er op
dit moment nog geen ontslagen zijn
gevallen. Verscheidene andere be
drijven volgen dezelfde gedragslijn.
Bij de confectieindustrie Van Schub
ben N.V. in Veenendaal zijn gisteren
19 personeelsleden ontslagen. Het be
treft hier 5 gehuwde vrouwen, 2 Ma-
persers. Over het ontslag is geen
rokkaanse arbeiders en 2 jeugdige
overleg gepleegd met de vakbewe
ging. Directeur H. van Schubben,
verklaarde dat het seizoenarbeiders
betreft, die geen volledige dagtaak
vervulden. Er zal nog een gesprek
met de vakbonden plaats hebben.
ADVERTENTIE
Cadeautje
inpakken?
tesa plakband
gebruiken!
Goed materiaal
is het halve werk!
•T PLAKBAND DAT KLEEFT!
De Russische gewichtheffer Jew-
geni Katsoera heeft de wereldtitel in
het lichtgewicht gewonnen
Vier mannen hebben zondagavond houden. Tegen hem is alvast proces-
in een café in Den Haag na er enige verbaal opgemaakt wegens verzet te-
drank te hebben genuttigd, het glas- gen, wegens mishandeling en wegens
werk kort en klein geslagen, terwijl belediging van een politieman. Het
de caféhouder werd bedreigd. bleek de politie, da: 's mans reenter
De politie, die te hulp snelde, trof ringvinger biJ de vechtpartij met de
het viertal aan bi] een auto, waai-- j Pieman uit het lid was geraakt,
mee een aanrijding was veroorzaakt,Proces-verbaal Is ook opgemaakt
waarbij vier auto's werden veritmi- j te3*n een familielid van de pilpfit-
keld. Vervolgens werd slag geleverd «n 45-jarge administrateur mt
me', de politie, waarbij gummiknup- j Voorburg, dia de politie m haar taak-
pel en toevelketting werden gehan- uitoefening belemmerde De 18-jarlge
teerd om het kwartet oplet hoofd- van de administrateur en een
bureau van politie te krilgen. Ekm aannemer uit Tie! kregen
politieman kreeg trappen in gezicht I ?un, "Ulieid terug, nadat de café-
en buik, sloeg achterover en liep ver-
moeieiyk een hersenschudding op j
Mishandeling
Hoe het allemaal precies is gegaan
N.K.V.-commissie een
naar de verenigbaarheid van betaal
de vakbondsfuncties met politieke
mandaten. Ook de uitslag van die
studie, die binnenkort zal worden af
gerond, wil de heer Mertens in zijn
beslissing betrekken.
Onverenigbaar
„Ik vind de functies onver
enigbaar", zegt hy. „En in het ge
beurde en de reacties daarop vindt
ik een bevestiging van myn stand
punt. De vakbeweging moet wel po
litieke invloed hebben, maar cumu
latie van functies is daarvoor niet
nodig. De vakbondsbestuurder-politi
cus kan zyn vakbondsleden niet ver
kopen, dat hy politiek een ander
onderzoek I van de polititk. Die wisselt met de heugde niet vreemd. Ik had ze wereldkampioenschappen gewichthef- moet nog worden uitgezocht. Dr:e
GEEN GOEDKOPE
POPULARITEIT
ZEGT BANDA
President Hastings Banda van Ma
lawi ral de resoluties der V.N. inzake
Zuidwest-Afrika en Rhodesië niet
steunen omdat deze toch niet uitge
voerd kunnen worden. Tydens het
jaarcongres van zijn Congresi arty
zei dr. Banda, dat hy er de voorkeur
aan geeft de feiten onder ogen te
zien In plaats van te proberen op
goedkope wijze aan populariteit te
winnen.
„Ik zal geen huichelaar zdjn, ik kan
geen boycots van Portugees Mozam
bique, Zuld-Afrika of Rhodesië steu
nen omdat er dan hier een economi
sche crisis en politieke chaos zou uit
breken".
Hy zei wel eens be willen weten wie
Zuid-Afrika zou moeten verdrijven
indien het weigert het beheer over
Zuidwest-Afrika aan de V.N. over te
dragen. Hy zei niet te geloven dat
Rusland of enig Afrikaans leger dit
zou kunnen doen. waarbij hy wees op
de sterke strijdkrachten van Zuid-
Afrika.
Banda drong er by de Afrikaanse
leiders op aan realistisch over dit
soort kwesties te zyn en niet hun
waardigheid en reputatie te verlagen
door resoluties die toch nooit uitge
voerd kunnen worden.
actuele gebeurtenissen en is by ge- verwacht en ik zou teleurgesteld zyn fen in Berhjn. Hy vestigde tevens van de vier mannen waren maandag
meenteraadsverkiezingen anders dan geweest als ze niet w;aren gekomen", i een nieuw wereldrecord met 437% kg .ochtend weer heengezonden. Een
by kamerverkiezingen". 'besluit hy. I (145, 127% en 165). i 46-jarige pypfitter werd nog vastge-
Ondanks opgetreden moeilijkheden
houder het viertal had herkend als
de gasten, die het glaswerk verniel
den.
Uit het onderzoek van de politie is
gebleken, dat de vier mannen te grote
haast hadden bij hun vlucht. Met
hun auto ramden zy een andere auto,
die daarop tegen nog twe? auto's
vloog. Wie van de vier achter het
stuur zat, is nog niet uitgemaakt..
Het is cok nog duister, wie de café
houder heeft bedreigd.
(Van onze redacteur ruimtevaart)
De mens is in staat om in de ruimte te leven, te werken en te
experimenteren, wanneer hem de nodige uitrusting wordt gegeven.
Wetenschap en techniek zijn in staat om die uitrusting te ver
schaffen, wanneer door middel van experimenten vaststaat aan
welke eisen deze uitrusting moet voldoen.
De experimenten waarin wetenschap en techniek zich met die
eisen vertrouwd moeten maken, zullen waarsch:jnlijk nogal wat
tegenslagen opleveren, maar juist zulke tegenslagen moeten de
richting bepalen, waarin oplossingen voor bestaande proble
men gezocht moeten worden. Daarvoor blijven de komende jaren
ruimte-experimenten juist proefnemingen.
Dit zijn de voornaamste conclusies, die getrokken kunnen wor- j
den uit de overvloed van lezingen en uit persoonlijke gesprekken
die het internationale ruimtevaartcongres in Madrid vorige week
opleverde.
Zes kernpunten
Het is vrywel onmogeiyk om het
gehele terrein van de ruimtevaart.
- - die in wezen pas 9 jaar geleden met
Groot-Brittannië, de VS., Sow jet- de lancering Van de eerste Spoetnik
In Arnhem
P.S.P.'er verlaat
gemeenteraad
(Van onze Arnhemse
correspondent)
enslol
ilt".
in lezingen noch in persoonlyke
gesprekken iets willen vertellen
over hun plaan v. d. toekomst of
tegenslagen in het verleden. Ze
hebben zich beperkt tot vage ver
klaringen dat er gewerkt wordt
aan bemande vluchten en dat er
ook een maanprogramma Is. Nie
mand had anders verwacht!
Er wordt steeds meer nadruk ge
legd op de medische en biologi
sche aspecten van de ruimtevaart.
Daarby kan ook gerekend worden
het probleem van het ruimtewan-
delen. De daarby door Amerika
nen ondervonden moeihjkheden
zyn als een volkomen verrassing
gekomen. Men meent echter zeker
deze moeiiykheden binnenkort te
boven te kunnen komen. Daarover
zullen we in een volgend artikel
nader schrijven. Voorts zyn syste
men in ontwikkeling om de mens
eenvoudiger, beter en goedkoper
van een leefbare entourage in de
ruimte, en by voorbeeld ook op de
leden en hun plaatsvervangers zoals maan, te voorzien,
gebruikelijk, kiezen en bleken niet 8 De kosten van de ruimtevaart zul-
uit het par- j bereid in te gaan op het voorstel van len in de naaste toekomst aan-
an de K.V.P. te treden heeft de heer Dekker, het overlegorgaan zienlijk kunnen worden gedrukt
frzoek van het verbondsbe- j 0p basis van evenredige vertegen- door de verdere ontwikkeling van
geschort. Hy wil wachten woordiging te formeren. I microtechnieken. Het grote pro-
,Ik lach nu nog wel, maar ik ben
eigenlyk erg boos. Dat merkt u aa-
deiyk wel".
Dreigend klonk de stem van de heer
M. Dekker (PSP) gistermiddag in
de Arnhemse raad. Hy deed zyn
woord gestand door kort daarop po
litieke vriend en vijand in opperste
verbazing te brengen met de korze-
ractie niet oprecht geweest, üge mededeling: en nu ga ik
Voor de motie stemden? Je I naar huis De enige PSP-er in de
Enslotte nooit precies hoe Arnhemse gemeenteraad pakte ztjn
spullen bij elkaar en liep gedecideerd
de zaal uit.
De heer Dekker meende niet duide-
ïyker dan met weg te gaan uiting
aan zyn misnoegen te kunnen geven
over de manier van afvaardiging van
Arnhemse raadsleden (plus plaats
vervangers) in het overlegorgaan van
het intergemeanteiyk overleg-ag-
glommeratie Arnhem. De grote frac
ties, dat wil zeggen de P.v.d.A., KVP,
Prot. Chr Groep en VVD wilden de
i was hy de volgende mor-
helemaal opgelucht. „Toen
ij oud-voorzitter A. C. de
Die zei: „Ik weet hoe je je
»n. Ik ben het hartgrondig
eens. En denk erom: geen
§j i over de gevolgen voor het
i Dat is niet jouw ver-
lykheid". Met die reactie
blij".
Opgeschort
begon, thans nog te overzien. Het is
daardoor ook niet mogelijk of zinvol
op elk gespecialiseerd terrein op te
sommen wat dit congres in Madrid
bracht. Wel heeft het zin enkele
kanttekeningen by dit internatio
nale congres te maken.
Er blyft een hemelsbreed verschil
bestaan tussen de Amerika'anse en
de Russische opvattingen omtrent
openbaarheid. De Amerikanen
hebben, zoals ook in de afgelopen
9 jaren, in Madrid volledig ope
ning van zaken gedaan. Ze heb
ben mislukkingen, tegenslagen en
successen tydens dit congres breed
uitgemeten en hebben zonder eni
ge terughoudendheid hun plannen
voor de toekomst geëtaleerd. De De ruimtevaart is echter niet al-
Russen daarentegen hebben noch j leen kostbaar maar biedt ook eco-
Wetenschappelyk heeft de ruim
tevaart reeds onschatbare winsten
geboekt. De medische wetenschap
en de astronomie hebben tot dus
ver het grootste deel van deze
vruchten geplukt en zy zullen dat
ook in de naaste toekomst blyven
doen. De medische wetenschap
vooral doordat technieken ontwik
keld zyn en worden, die men op
aarde dankbaar kan gebruiken
voor de behandeling van zieken
en later ook in de ruimte, waar
vooral de omstandigheid van ge
wichtloosheid unieke perspectieven
voor de geneeskunde opent. De
astronomie en de cosmologie kun
nen dankzy de ruimtevaart, j die
kyken, luisteren en meten buiten
de aardse dampkring mogeiyk
maakt, vooruitgang boeken zoals
nimmer tevoren. Daarby zal ook
de speurtocht naar leven elders in
het heelal fascinerende perspec
tieven bieden.
Slechts een begin
Dit zyn slechts zes punten, waarop
het congres in Madrid de nadruk
legde. Er zyn er meer, die op den
bleem van de ruimtevaart blijft dUUr misschien belangryker zullen
vooralsnog het feit dat iedere blyken. Deze zyn echter al indruk-
gram materiaal die in de ruimte wekkend genoeg, wanneer men be-
wordt gebracht, kapitalen aan geft, dat het ruimtevaart-tydperk
lanceercapacitelt vergt. Naarmate pas 9 jaar geleden met die piepende
de microtechnieken verder werden Spoetnik een aanvang nam. Op dit
verfynd. wordt het brengen van 1 moment zwerven er al meer dan elf-
gecompliceerde technische uitrus- honderd voorwerpen door de ruimte,
tingen in de ruimte relatief goed- die door mensen zyn gelanceerd.
Daarbij komen nog 274 ruimtevaar
tuigen die nog in tact zyn, terwyi
honderden andere na een nuttig le
ven in de dampkring verbrandden.
Al 35 maal Is er een mens in de
ruimte geweest.
De ontwikkeling in die 9 jaren is
derhalve verbysterend snel geweest,
maar de verwachting is dat deze ont
wikkeling in de komende tien jaar
een nog veel hoger tempo krijgt. Dit
laatste klonk telkens door in lezin-
Het gebied waarop wel graduele
maar nog geen principiële vorde
ringen worden gemaakt, is het
terrein van de voortstuwing. Zo
lang de mens is aangewezen op de
brute kracht van lanceerraketten
met conventionele brandstoffen,
blyft de ruimtevaart een zeer
kostbare zaak. Op dit terrein
wordt nog steeds op een techni
sche of wetenschappelyke door
braak gewacht, ondanks de grote
ontwikkelingen op het gebied van
de raketaandryving door kern
reactoren en ionenmotoren.
terrein bestreken dan dat van een
technisch specialisme. Het hoofd
thema was steeds: Wij staan pas aan
het begin en zelfs de hoogst gespan
nen verwachtingen zullen op korte
termyn verre worden overtroffen.
gen in Madrid, die een iets breder tdëel is.
Een Amerikaans-Frans onderzoek
van de dampkring van Mars heeft de
hoop doen herleven dat er leven is
op die planeet. Dr. Lewis Kaplap van
de universiteit van Califomië zei dat
bij spectroscopisch onderzoek in het
afgelopen jaar gebleken is dat er
zich waarschijnlijk een verrassende
hoeveelheid waterstof in de damp
kring van Mars bevindt- Waterstof
wordt noodzakelyk geacht voor elk
leven, en vele geleerden waren van
mening dat de zwaartekracht van
Mars zo gering is diat dit lichtste van
alle elementen de ruimte in zou
dryven.
Het Franse achtpaar Pierre en Ja-
nine Conn es heeft met een speciale
spectroscoop waterstof op Mars ont
dekt van een concentratie die 1000
maal zo groot is als die op aarde.
In de waterstofsamenstellingen die
op Mars zijn aangetroffen zit waar-
schynlyk een soort methaan, een
stof die op aarde in gasvorm op
treedt als koolwaiterstofprodukt by
ontbinding van organische stoffen in
mynen en moerassen. Het wordt ook
wel moerasgas genoemd, en wordt
geproduceerd door anerobische bac
teriën bacteriën die geen zuurstof
nodig hebben, hetgeen voor het
meeste leven op aarde wel essen-
Moedige
korporaal
beloond
De commandant der zeemacht in
Nederland heeft een tevredenheids-
betuiging met een gratificatie van
f. 300.toegekend aan korporaal-
machinist C. Nielen. Op 7 oktober
had deze met ernstig gevaar voor
eigen leven getracht het laatste be
manningslid van de gekapseisde en
snel zinkende HD C, Neeltje Cornells,
te redden. Nadat de eerste poging
was mislukt, ondernam hij, ondanks
hsc feit, dat het schip snel einkende
was, een tweede poging, waarbij het
hem gelukte het bemanningslid uit
de stuurhut te halen. Helaas bleek
de bevrijde man toen reeds te zijn
overleden.
Nasa meent:
Russen nemen
geen risico's
in de ruimte
„Bij myn weten hebben de Russi
sche ruimtevaartexperimenten géén
enkel mensenleven geëist Alle
inlichtingen waarover wy beschikken
wyzen erop dat zij evenveel zorg
hebben gedragen voor het welzyn van
hun kosmonauten als wy voor onze
astronauten". Dit zegt Jawes Webb,
de directeur van het Amerikaanse
bureau voor lucht- en ruimtevaart
Nasa. in een interview in het tyd-
schrift „Look", dat hem in samen
werking met de nationale luchtvaart-
vereniging de Collier-trofee heeft
toegekend, een in 1911 ingestelde
luchtvaartprijs.
Zeventien statenleden van
Suriname kwamen gisteren op
Schiphol aan. Zij bezoeken ons
lajid op uitnodiging van de voor
zitters van de Eerste en Tweede
Kamer. De voorzitter van de Eer
ste Kamer, prof. Mazure, verwel
komt de gasten.
besluit
nomische perspectieven .Vele
kunstmanen hebben reeds vruch
ten afgeworpen. Daarbij valt te
denken aan communicatiesatellie
ten, weersatellieten en navigatie-
satellieten. Maar ook dienen zich
de mogelykheden aan tot weer
voorspellingen op langere termijn,
zoals voor 2 weken, hetgeen enor
me economische voordelen biedt,
byv. in verband met de behan
deling van de oogst. Voorts wordt
gedacht aan onderzoek uit de
ruimte van de aarde op de aan
wezigheid van natuurlijke grond
stoffen, zoals water, mineralen
e.d., of het waarschuwen voor gro
te, miljoenen kostende bosbran
den. het optreden van ziektever-
schynselen in uitgestrekte land
bouwgebieden, de bewegingen van
plank
zeeën
ties bepaald worden, en de ont
wikkeling van educatieve pro
gramma's voor de onderontwik
kelde gebieden, door middel van
kunstmanen. De economische
voordelen van dergeiyke ruimte-
aktiviteiten zullen in de zeer
naaste toekomst, dat wil zeggen
binnen tien jaar, de kosten verre
overtreffen.
