Potje -
tubetje
mooi!
Kaarten krijgen
Twee pannen anders
dan anders
ZATERDAG 8 OKTOBER 1968
LEIDSCH DAGBLAD
L.D.-EXTRA 3
ten graag die crème volgens Pools
recept.
Helena Rubinstein opende in
1902 haai- eerste schoonheidssalon
en liet enkele jaren later een zuster
overkomen om de leiding van de
zaak in Melbourne over te nemen
achtereenvolgens opende Helena
nu salons in Londen, Parijs en New
York en aangezien zty veel zusters
had, kon overal een zuster Rubin
stein de zaak waarnemen. Tenslot
te waren in veertien landen vesti
gingen van Helena Rubinsteins
cosmetische industrie, met in to
taal 30.000 werknemers. The first
lady zelf studeerde vele Jaren che
mie, verzamelde veel moderne
kunst en zag er tot aan haar dood
vitaal en jeugdig uit.
Een andere Poolse emigrant, die
het ver zou schoppen in de wereld
(W)ETENSWAARD
De stapelpan en de hogedrukpan zijn allebei
anders dan gewone pannen. Ofschoon de sys
temen niet nieuw zijn (in de industrie vonden ze
al lang toepassing) is het de moeite waard beide
pannen en de kookmethodes eens nader te be
kijken.
STAPELPAN
Laat niemand denlen dat het leven vroeger zoveel goedkoper
Vs, omdat de vrouwtn toen minder schoonheidsmiddelen koch-
Toegegeven, er varen toen in verhouding minder vrouwen
'e zich opmaakten, naar het kostte zo'n deftige juffer toch zeker
|ffig gu^en per mand. De parfumeurs hadden er tweehonderd
ar geleden een rijl bestaan aan, terwijl het toch slechte tijden
iren-
■e 18de-eeuwse schne had de
i toiletapotheek va parfumeur
»ur of van monsur Rogag-
U, „reukwerker ophet Rokin",
-,haar beschikking. Zij bestelde
Ie „lait virginal", ie een lelie-
»ke huid garandcde en het
e Oostindische int met bijbe-
~nde penseeltjes. "Srder had zü
de welriekende >oeder die de
Jmeur zelf bereide, een pakje
fches, een potje ommade, een
jje overheerlijke tandpoeder,
•geurige savonitbal en een
■tje „om de ogi te verhelde-
nisbare attriUten voor haar
mignonne" w*en ook een
je goudpoeder,en stukje mus
een pond „bte rappé", een
pond „tonki"een paar vlek-
tjes, een fles, eau de Laven-
ien „expert atertje voor alle
e plekken i het gezicht",
bij kwamennog wat bloem
en een bepefd zalfje om de
en zacht tönaken, een flesje
de Carme.een paar pakjes
iou" en dge koekjes voor
lieflyken dem".
.j omdat d/Juffers het toilet
ten voor d«kaptafel vergeleken
l'een dal #r zuchten, moesten
I ïle glaasj' gevuld met de „pe-
te liquei van Montpellier en
i nee" leeirinken om die uren
te komX Dat werd tenmin-
iweeid n de roddelrubrieken
tijl.
HUISMIDDELTJE
rtder kapitaalkrachtige
ts Üden hun huismiddeltjes
vamoeder op dochter over-
i. Het waren middeltjes
%T.m sleten, tegen ruwe handen
espigen lippen. Zij gebruik-
krienthee of aftreksels van
yó ïemden om hun haar kleur
te geven,
at n huismiddeltje ook het
In k zijr» van een groot ka
al, -wees de befaamde Hele-
Rulstein. Toen zy in 1965 op
|ari| leeftjjd stierf, liet zjj een
tainin ruim 35 miljoen dollar
als jong meisje vanuit
;boorteland Polen naar
u«raJ geëmigreerd. Zij werd
©jroffn in het gezin van een
erond een baan in een apo-
et potje eigengemaakte
-.de, it haar moeder haar had
gegen, vormde het begin van
Hetf crière als schoonheidsspe-
molste/Vant ook de Australische
ter(j»wewilden hun huid bescher-
ttn de winterkou en koch-
Patty Boyd (links bo
ven) pas getrouwd met
Beatle George Harrison
en haar zusje Jenny
showen mini-tint lipsticks
van Curex.
Onder: een maquillage
voor overdag van Guer-
larn.
Het resultaat van de proefne
mingen was ook, dat het publiek
kon kennismaken met een nieuwe
zogenaamde hi-fi make-up, die
aan de huid een zacht, bijna be
dauwd effect gaf. Misschien was
dajt wel het begin Van de trend om
zo natuurlijk mogelijk opgemaakt
te zijn, die de afgelopen jaren re
sulteerde in „coverfluids" met een
zilverachtige weerschijn.
Overigens heeft de tweede we
reldoorlog Max Factor om andere
dan schoonheidsredenen ingescha
keld. Voor de Amerikaanse marine
moest het huls speciale make-up
ontwerpen, die de gezichten van
mariniers zo onzichtbaar mogelijk
maakte tegen de achtergrond van
strijdterreinen als zand, dorre
vlaktes, Jungle, nachtelijke duister
nis etc.
VONDSTEN
Chan>rt komt deze winter met "bedrukt bont, waarvan u hier
*n voteeld ziet.
van schoonheid uit flesjes en pot
jes, was Max Factor. Hij werd in
1877 in Lodz geboren en emigreer
de in 1904 met zijn gezin naar
Amerika. Los Angelos werd een
paar jaar later de goed gekozen
standplaats voor Max Factor, die
zich specialiseerde in theater
make-up en kapsels. Zijn filmma-
ke-up betekende in 1914 een revo
lutionaire omwenteling: voor het
eerst werd schmink in de vorm van
crème in tubes verpakt. Max Fac
tor was de eerste die ogenschaduw i
en wenkbrauwen-potlood ook voor
andere wouwen dan actrices ging
propageren. Hetzelfde gebeurde
met make-up voor de schouders,
hals en armen die niet op kleren
afgaf.
Het woord make-up had in de
twintiger jaren geen goede klank.
Men associeerde het met theater,
variété, show en dat was volgens
de wat Victoriaanse gedachtengang
„niet helemaal fatsoenlijk". Max
Factor redeneerde echter, dat door
zijn methoden van opmaken de
filmsterren de aantrekkelijkste en
best verzorgde vrouwen ter wereld
waren. De aanduiding make-up
was dus eerder een voordeel dan
een nadeel. Langzamerhand stap
ten de concurrenten ook over van
het woord cosmetica op make-up.
De film „Ben Hur" die in 1925
werd gemaakt, bezorgde Max Fac
tor een monster-opdracht. HU le
verde ruim 2200 liter, body-make-
up" voor de mensenmenigten in
deze beroemde film. De meeste ma
ke-up vondsten ontstonden eigen
lijk in verband met de filmindu
strie. Toen iedereen het platina
blonde haar van filmvamp Jean
Harlow wilde navolgen, moest Max
Factor een hele serie nieuwe make
up kleuren ontwerpen. De in
voering van technicolor films be
tekende dat er glanzende lipstick
nodig was.
ONBARMHARTIG
De gevoelige camera's van de
kleurentelevisie registreerden tij
dens de eerste proefnemingen in
de vijftiger jaren de kleuren van
de gebruikelijke opmaak op on
barmhartige wijze. De charmant
ste make-up zag er op de moni
tors hard, onflatteus en onna
tuurlijk uit. In de Max Factor
laboratoria is op verzoek van de
NBC en CBS televisie-maat
schappijen een serie nieuw kleur
schakeringen ontworpen, afge
stemd op klementelevisie. En
deze make-up werd daarop als
een standaard make-up voor
kleurentelevisie aanvaard en ge
adviseerd.
De vlekballetjee uit de 18de eeuw
werden in 1954 in de vorm van
een geperfectioneerde camouflage
stift in de handel gebracht. Het
werd mogelijk om snel schaduwen,
lijnen of onvolkomenheden weg
te werken. Andere vondsten waren
crème-puff, bubble bath, haarlak
en deodorant. Bovendien werd een
speciale serie verzorgingsartikelen
voor mannen gepousseerd. Helena
Rubinstein was Max Factor daar
in overigens voorgegaan.
Tegenwoordig houdt elk zich zelf
respecterend „huis", zoals de cos
metische industrieën zich by voor
keur noemen, er diverse bijproduk-
ten op na. Dat kunnen ook par
fums zyn, al is het niet altyd on
der eigen naam. Zo heeft Max
Factor bijvoorbeeld het Franse
parfumhuis Corday overgenomen,
dat 38 jaar geleden in Parijs werd
opgericht. De drie Corday-parfums
worden nu onder him eigen naam
voor het eerst in ons land ge
bracht. Ze liggen in dezelfde prijs-
klasse als by voorbeeld de Dior-
parfums.
Ook de zeer oude huizen als Eli
zabeth Arden, dr. Payot, Guerlain.
Monteil, Charles of The Rits wor
den door oa. het vooruitstrevende
huis Revlon aangezet tot een steeds
groter modebewustzijn. De Nou
veauté's op 't gebied van oogscha
duw, eyeliners, make- upkleuren
etc. zijn zo spectaculair en verlok
kend, dat de cosmetische industrie
mag hopen via deze weg de vrou
wen ook te binden voor wat de
artikelen voor de algemene schoon
heidsverzorging betreft.
De stapelpan bestaat uit een aan
tal in elkaar sluitende pannen die,
met uitzondering vain de onderste
pan, een voorziening hebben waar
door ze in open verbinding met el
kaar staan (b.v. een geperforeerde
bodem). In de onderste pan kan
soep of water gekookt worden. De
daarby ontwikkelde stoom ver
warmt. via de openingen, de boven
liggen/de paimnen. In de onderste
pan omtstaat de normale koototem-
paraituur van 100° C., die in de
daarop gestapelde pannen niet
meer voorkomt. Daar de pannen
niet luchtdicht afgesloten zyn en er
geen stoom en lucht worden weg
getogen is de naam Jagedrukpan"
niet juist.
Vaak wordt van deze stapelpan
gezegd dat hy de koofctyd bekort.
Heit tegendeel is waar. De aasv-
warantyd oftewel de tyd, die ver
loopt tussen het ogenblik dat de
pan wordt opgezet en het moment
waarop het kookpunt wordt bereikt,
is zelfs langer. Dit heeft bepaalde
gevolgen voor de voedingswaarde
van de produkben, die in de stapel
pan bereid worden. Tijdens de aan-
warmtljd treedt nameiyk Juist het
grootst» vitamine C-verlies op. Het
ls daarom van belang de pan, nadat
de groente en aardappelen gaar
zijn. niet langer op het vuur te
laten staan om in ieder geval het
vitamine C-verlies niet onnodig ta
vergroten.
Ia deae geperforeerde pannen
kunnen geen groenten gekookt
worden, dl» vocht loslaten (blad
groenten) of kleur afgeven (We
ten, rodekool e.d.). Dikwyis wordt
er een inzetbakje zonder perfora
tie by geleverd waarin bükgroente,
bleben e.d. opgewarmd knuniwei
worden.
Sommige van de «tapelpamnai
zyn moeiiyk schoon te makerv.
HOGEDRUKPAN
Rudi Qemreich, de uitvinder
van het topless badpak, brengt
een nieuwe zwemkostuum, be
staande uit zorgvuldig geplaat
ste stukjes zelfklevend zwart
plastic.
Tijdens bet koken sluit het deksefl
hermetisch en er ontsnapt slechts
wasem via de drukregelaar. Wan
neer de pan afgesteld is op een druk
van 2 atm. (de hoogste druk) dan
kan pas de bijbehorende tempera
tuur van 120° C. bereikt worden.
By deae temperatuur wordt de
bookityd teruggebracht op 1/3 k 1/4
van de normale kooktyd.
By niet temperen van de ver
warmingsbron worden de tempera-
In het voorjaar beginnen te
al te komen en de laatste ont
vang je in oktober: van vrien
den, kennissen, familieleden,
soms van bijna onbekenden. Ik
bedoel de ansichtkaarten. Ze
komen uit alle delen van Euro
pa, meestal in kleur en er staat
niets op. Wel op de gekleurde
kant natuurlijk o ja, die
staat vol met bregen en blauwe
meren en chalets en parasols en
wouden en zonneschijn. Maar
de achterkant is leeg; een paar
namen, meer niet-
Nuchtere m ensen vragen zich
ai: „Wat is het nut van die kaar
ten? Waarvoor worden er elke zo
mer miljoenen en nog eens miljoe
nen ven die dingen verzonden, als
of wy daar op zitten te wachten?
We kunnen er uit opmaken dat
Piet en Annie vakantie hebben en
aan het zeilen zyn op het Zuid-
laardermeer, so what? Vakantie
hebben we tegenwoordig allemaal
en je hoeft heus niet ver te gaan
om het prettig te hebben. In Salz
burg kan het ongenadig regenen
(dat doet 't dan ook meestal) en
de gloeiende hitte van de Provence
is ook niet alles. Als mensen daar
hun vrije weken willen doorbren
gen, mogen ze hun gang gaan,
maar laat ons er bulten".
Ik begrijp dat niet goed, want ik
vind het heeriyk om zoveel kaarten
te krygen. Als iemand my vergeet,
ofschoon ik weet dat-ie is wegge
weest, heb ik door oprecht ver
driet van. Vooral wanneer hy
rondreisde in een streek die ik niet
ken, maar waarvan ik al zo lang
heb gedroomd.
En dan krijg ik geen kaart. Ik
mag niet één korte blik wei m
in het toverland daarginds
dat spijt me dan. Ik was er zo
nieuwsgierig naar. Het is niet
mijn eigenliefde die werd ge-
Moederlijke
kwetst, want die zit toch al vol
eelt en kan er wel tegen.
Maar
De wereld is groot en overweldi
gend mooi. Zo hier en daar ten
minste. Tussen het schoons heb
ben mensen fabrieken en steden
en stuwdammen en elektriciteits
centrales gebouwd, want ze moe
ten ook wat te werken hebben,
maar deze ontsieringen komen ge
lukkig niet op de fotokaarten te
recht. De foto's worden genomen
op de mooiste punten, by stralend
zonlicht en laten je zien hoe
prachtig moeder Aarde is achter de
fabriek. De fotografen hebben de
ongerepte hoekjes opgespoord, oude
geveltjes ontdekt, de klederdrach
ten uit de mottenzak laten halen,
de gunstigste gezichtshoek bere
kend en doen dan hun werk. Het
resultaat ls een kunstwerkje in
zeskleurendruk, overal te koop voor
een paar dubbeltjes. Voor dertig
centen kunnen de reizigers thuis
laten zien hoe mooi onze wereld is
in dat land. in die streek, op dat
pleintje. En je gelooft in het
sprookje. Staande op het deur
matje met de glanzende kaart m
Je handen voel je je hart open
gaan. Dit is de wereld waarvan ja
zelf ook deel uitmaakt. Dit ls de
schoonheid geschonken aan wie het
maar zien wiL En de onbeschreven
kaart brengt zwygend de bood
schap over: Mensen, het is toch
waard behouden te biyven?
Fotokaarten zyn vred es-bood
schappers. zy manen ons aan
voorzichtig te zyn, niet in het wil
de weg te slopen en te bouwen, niet
alleen maar te denken aan geld
verdienen, politiek bedryven en
eigenbelangetjes verdedigen. Ze
wyzen ons op de stilte. De kleuren.
De verte. Ze fluisteren ons toe:
„In die witte huisjes leven
mensen, en zy willen biyven le
ven. In die blauwe zee zwemmen
miljoenen vissen: vergiftig ze
niet! Dit panorama kun je al
leen genieten wanneer het niet
door explosies en rookkolommen
uiteen wordt gereten. Mensen,
wees toch eindeiyk voorzichtig.
Het is zo mooi, zo kwetsbaar, zo
onvervangbaar.
In nUJn laatje liggen fotokaar
ten van dertig, veertig Jaar gele
den. Mooie kaarten van mooie ste
den en landschappen. Maar wat er
op te zien is bestaat niet meer.
Huizen, straten en prachtige ge
bouwen werden tot ruïnes gehakt
velen van de mensen die op de
kaarten de straten bevolken, zyn
gedood, in bomkraters omgekomen,
verbrand, verdronken, verdwenen.
Op die kaarten kim Je nog zien
hoe mooi de wereld was, in dat
land, in die streek, op dat pleintje.
En nu is t weg.
Daarom krijg ik graag kaar
ten. Ze vertellen mij over mijn
wereld, die me aangaat en
waarvoor ik me verantwoorde
lijk moet voelen. Die óók aan
mij werd toevrtrouwd en voor
welker voortbestaan ik zorg
moet dragen.
THEA BECKMAX
tuur en druk steeds hoger tot ten
slotte de smeltveiligheid het be
geeft of de drukveiligheid eruit
springt.
Een hogedrukpan kan slechts
een bepaalde druk verdragen. Wat
de voedingswaarde van het in deze
pan bereide voedsel betreft: het
vitamine C-verlies verschilt niet
noemenswaard van het verlies dat
optreedt by gewoon koken op de
Juiste wijze. Het vitamine BI
daarentegen is minder goed be
stand tegen hoge temperaturen en
zal by 120 gr. C. en hoger (de
hoogste druk wat meer te ïyden
hebben.
De hogedrukpan is ongeschikt,
voor enkele gerechten en wel voor
grote porties bladgroenten, voor
opbruisende melkgerechten, die het
ventiel kunnen verstoppen en voor
gerechten waarin tydens het ko
ken geroerd moet worden.
De pannen zyn erg zwaar en
soms moeilijk te hanteren en
schoon te maken.
Daar deze pannen vrij kostbaar
zyn loont het de moeite vóór de
aanschaffing na te gaan of zy in
het eigen huishouden hun prijs
waard zyn.
Stapelpan of hogedrukpan
kunnen praktisch zyn voor:
zeer krap behuisden, die niet meer
dan één plaat of pit ter beschik
king hebben.
diegenen die niet voldoende aan
dacht en tyd aan het koken
kunnen geven, doordat zy door
hun werkzaamheden niet lang in
de keuken kunnen biyven.
diegenen die een paar maal per
dag een warme maal tyd op ta
fel moeten brengen omdat de
huisgenoten verschillende etena-
tyden hebben (ploegendienst).
In dit geval verdient de hoge
drukpan echter de voorkeur boven
de stapelpan. Men kan Immers de
verse aardappelen en groenten van
te voren zover mogelijk klaarma
ken en ze daarna in korte tyd op
tafel brengen.
In één geval heeft de stapelpan
een streepje voor en wel voor hen,
die vaak onverwacht iets later het
eten warm op tafel moeten bren
gen in verband met de werkzaam
heden van een van de huisgeno
ten. Als het niet mogelijk fa dan
nog eens een „verse" warme maal
tijd klaar te maken, kan deze pan
een uitkomst zijn. De gerechten
branden er niet gemakkelijk in
aan en koken niet over. Het ver
dient wel aanbeveling bi) deze
gehouden maaltijden een extra
warmgrhouden maaltijden 'n extra
te geven, omdat by het warm hou
den, op welke manier ook, een
groot vitamine C-verlies optreedt.
Voor steeds meer huisvrouwen
gaat de tjjd, die met het koken
gemoeid is, een grote rol spelen.
Daarom is het wel belangrijk ons
te realiseren, dat noch by hoge-
druk- noch by stapelpan eigen-
ïyk sprake is van tydsbeeparlng»
De hogedrukpan is een grote steun
als men bepaalde produkten wil be
reiden, die een lange bereidings-
tyd vergen, zoals b.v. peuhruch-
ten of runderlapjes. Veel tijdsbe
sparing geeft deze pan echter ook
niet als het 't klaarmaken van het
„normale menu" betreft. De voor
bereiding oftewel het schoonmaken
van groente en aardappelen vraagt
immers evenveel tyd als by „ge
woon" koken. Vlees moet worden
voorgebraden, saus of soep moet
worden bygebonden Bovendien
moet het eten vóór het op tafel
komt, nog afgemaakt worden met
specerijen, kruiden of een sausje,
omdat niet goed verzorgde gerech
ten, „zo uit het water", op den
duur gaan tegenstaan.
Naast een koekepan en een
braadpan moet men een steel
pannetje of andere pan voor het
bereiden van sausjes, vla e.d.
hebben.
By beide kookmethodes is
smaakoverdracht niet te vermy-
den, hetgeen soms als een be
zwaar beschouwd kan worden.
Uit dit alles biykt, dat deze pan
nen, die anders zyn dan andere
\xx>r ons speciale geval niet altyd
beter behoeven te zyn en dat wy
by het aanschaffen ervan niet
over één nacht ys moeten gaan.
