abinet Cals op doortocht
economisch wonderland
AAN DE BETERENDE HAND
beeldenstorm tegen
e fiscus
m tegen
i
inplaats
uitgaven
Kerkdiensten Leiden en omgeving
KLAVERBLAD
KOFFIE
EENZAAMHEID EN GEMEENSCHAP
f 24 SEPTEMBER 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
ADVERTENTIE
rook met
minder dringend zal worden. Daar- van een heel wat kleinere koopkracht
bij dient ook in aanmerking te wor- dan die van destijds,
den genomen dat de kapitaalbehoef-
(Van onze financiële medewerker)
lice in Wonderland" heet het sprookjesboek waarmee hele
Engelsen zijn opgegroeid, maar de nuchterder aange-
Nederlanders moeten het in de komende maanden doen met
•lementaire beschouwingen over het economische wonderland
nhet kabinet Cals zich heeft begeven. Als alles goed gaat en
annen van het Centraal Planbureau niet worden doorkruist
>estaat er gerede kans dat we het voor ons liggende begro-
aar zonder kleerscheuren door komen. Dan moeten echter
toom worden gehouden, er moet harder worden gewerkt,
igespaard en meer geinvesteerd. Kortom, het is het liedje dat
Is het einde van de oorlog wordt gezongen.
Daarom moet in deze mooie na
jaarsdagen ook de zonzijde bli de
begroting worden gezocht. Die is er
voor de kapitaalmarkt dan ook wel.
Het vooruitzicht, dat er geen nieuwe
Staatslening zal komen, anders dan
r de omstandigheden het
werkelijk toelaten, heeft reeds tot
ware ommekeer van de stem
ming op de Staatsfondscnmarkt ge
leid. De rentevoet is bezig net zo
hard terug te lopen als hij kortge
leden nog omhoog schoot. Een twee
de Staatslening tegen 'n rente van
7 zal waarschijnlijk voorgoed tot
de vrome wensen blijven behoren.
;ering tapt uit
aiuler vaatje
1 getwijfeld heeft het kabinet
er schuld aan dat het met
"Iverbesteding de spuigaten
Ie uit te lopen. Het uitga-
je il van de overheid is te snel
rhroefd en het gat in de
ting ontwrichtte de kapi-
jj prkt. Te laat werd de voet
Ie gaspedaal genomen, zo-
N nzijdig afremmen aan de
aire kant een economische
5ring dreigde te veroorza-
)at die ontsporing uitbleef
oornamelijk te danken aan
ie factoren, maar sinds de
gende landen het nut van
mische remmen hebben
Et, wordt het moeilijker om
tegenkrachten uit het bui-
d te rekenen.
wn tapt de overheid noodza-
wljs uit een ander vaatje dan
n jaar toen de potentie van d€
markt sterk werd overschat.
Viar wordt het peil der uitga-
t nog een paar miljard op-
ifd, zodat de Staat in het ko-
Jaar honderdmaal zoveel te
1^ i heeft als de zorgzame he-
maar er behoeft geen
ontwrichting van de ka-
irkt te worden gevreesd door
le markt hangende staatsie-
tenj Overigens is het goed te be
et, i( dat de Staatsuitgaven nu het
bedragen van die van vijf
ïden.
gevel
opulaire fiscus
jrki
rem jeëel dekkingsplan van ver-
Staatsuitgaven werkt onver-
een politieke beeldenstorm
e fiscus, die allerlei onpopu-
ilastingverhogingen moet af-
ervoor te zorgen, dat
ITjh politieke klaagzang kan
II aangeheven over een on-
gat in de begroting. De een
tegen de verhoging van de
gsks roor automobilisten, de ander
et in de wrevel tegen de ver
heffing van inkomstenbelas-
wcer iemand weet nog heel
dere maatregelen af te kra-
iDg( «rby is de voorgenomen ver-
de omzetbelasting in 1968
ïkbaar mikpunt.
natuurlijk beter zijn de
te richten op het uitgaven-
(jlftar het slechte onthaal van
le tamme plan Joekes, dat ver-
ar opzien baarde, toonde aan
zuinigheid geen statiemantel
by de parlementariërs. Er
wel wat kruimels van de dis
geveegd, maar het mes er
itten is er niet bij.
n 9
:rig nageslacht
ènvoudig is het ook niet om
[ingen aan te geven, die bij
bliek in goede aarde zullen
'Met goed fatsoen tegenover
lg nageslacht durft niemand
t? spreken voor een drasti-
'laglng van het peil der on-
Itgaven, al is de economist
zich af te vragen of het
^Kïgeinvesteerde geld wel vol-
■^Arendement afwerpt. Evenzeer
l voor nodig om te zeggen
met de woningbouw dan
toontje lager moet zingen,
de wegenaanleg moet ver
ft Dan zijn er nog de uitga-
fa* de regering weinig aan
•j g»er&nderen, zoals de uitgaven
11/1 nationale schuld, die sterk
IR en door de hoge rentevoet,
P, de Staat goedkope leningen
Hossen met nieuwe leningen
jflfen veel hogere rente zijn aan-
de zonzijde!
i dergelijk politiek dilemma
beter zijn de aandacht niet
k richten op de hoogte der
*n of op de omvang der uit
vaar meer bedacht te zijn op
zaken, die de kiezers
"spreken dan een verstoring
Ülusties in economisch won-
Eenpans maaltijd
Het Rijk zal de open kapitaal
markt voorlopig geheel braak laten
liggen ten behoeve van de Bank voor
Ned. Gemeenten, die nog heel wat
kortlopende leningen moet consoli
deren en bovendien heel wat geld
zal kunnen gebruiken om de gemeen
telijke investeringen te financieren.
Er kan nu al op de vingers worden
nageteld dat er over enige maanden
als er een paar leningen van de
BVNG zijn uitgegeven, op de effec
tenbeurs geklaagd wordt dat er hele
maal geen Staatslening komt. Altijd
Bank voor Ned. Gemeenten is
ook zo lekker niet, is een klacht die
de afgelopen jaren wel vaker is
gehoord. Eenpans-maaltijden liggen
de beurs rüet.
Niet alleen zal de Staat geen grote
leningen meer opnemen, maar het
ziet er naar uit dat er aanzienlijk
meer zal worden terugbetaald wegens
aflossingen dan er nieuw wordt ge
leend. Door aflossingen zal om
streeks f450 miljoen aan de kapi
taalmarkt worden toegevoerd. Ook al
hebben de gemeenten omvangrijke
leningen nodig, toch zal de centrale
financiering via de doorgaans op de
tellen passende bank voor Neder-
landsche Gemeenten er wel voor wa
ken dat er geen nieuwe rente-exces
sen optreden.
Dalende rente
AI enkele malen is er In deze over
zichten op gewezen, dat het rentepeil
in mei het hoogtepunt heeft over
schreden en thans kan wei gesteld
worden dat vóór het jaar teneinde is
een reëlere rente zal gelden dan tot
voor kort. Daarom zijn er de laatste
dagen nogal wat obligaties van het
lage rentetype gekocht om te kun
nen profiteren van de bij de daling
van de rentevoet optredende koers
winst. Ook al zal er een deel van de
winst moeten worden geofferd op het
politieke altaar van de speculatie
winstbelasting, dan blijft er altijd
nog wel wat van over-
Het temporiseren van de uitgaven
voor publieke werken door de ge
meenten en het gereedkomen van
grote object-en zoals de bouw van het
nieuwe Schiphol, de Coentunnel, de
verbindingen met Zeeland, terwijl de
Gasunie minder kapitaalbehoeften
krijgt nu het kapitaalversllndende
aardgasnet bijna in de grond zit, dit
alles zal er toe leiden dat de paki-
alles zal er toe leiden dat de kapi-
taalvraag in de komende tijd wat
ten van het bedrijfsleven zullen af
nemen als het in de ijskast leggen
van investeringsplannen, wegens de
hoge rentevoet, gaat doorwerken.
Tegenover het vooruitzicht van af
nemende kapitaalbehoeften staat
dat de besparingen voortdurend toe
nemen. Weliswaar acht de regering
Offers brengen
Zolang de spaarnota, welke de re
gering in uitzicht stelde, niet ter ta
fel ligt moet het oordeel echter wor
den opgeschort. hetgeen niet
wegneemt dat men er niet alleen in
het nodig om krachtdadig het sp»: ""kgeverskringen nogal sceptisch
r.n t» o-o«n h^vorrWn «r, i tegenover staat. Om te sparen moe-
- m-jca
ren te gaan bevorderen en wordt er
ronduit gesproken over een spaar
loon, maar ook zonder dat nemen de
ten offers worden gebracht.
Het offer voor het spaarloon ligt J
Voor wie is
Pall Mali Export 7
voor hem,
voor haar. voor hem
Pall Mall Export I
Overal, ledereen l
PME Is geweldig PME Is In
Pall Mali Export
besparingen reeds toe, al was het al- I *n bepei king der bestedingen en het
leen maar door de stijging van ïl- 5?
premie-inkomsten bij de levensver
zekeringmaatschappijen door de in
de afgelopen jaren bereikte produk-
tievergroting.
Politiek gezien heeft het praten
over spaarloon wel zin, maar van
politiek inzicht gespeende economis
ten staan er huiverig tegenover om
dat het zo echt past in het economi
sche wonderland dat het publiek
wordt voorgespiegeld.
Spaarstimulansen
Een spaarloon als er bepleit wordt
betekent geen nieuwe besparingen,
doch zfj brengen een verschuiving
teweeg. Daardoor ontstaat de kans
dat het spaarloon als kostenverho
ging wordt gerekend, hetgeen invloed
heeft op het prijsniveau en daar
door indirect ook op de koopkracht
van de oude besparingen.
Tezeer wordt uit het oog verloren
dat een belangrijk deel van de in de
afgelopen jaren bereikte verhoging
van kwaliteit van het bestaan ver
kregen is door intering op het oude
vermogen. Pensioengerechtigden en
andere rentetrekkers weten er van
mee te praten.
Natuurlijk kan men een heel eind
gaan op de weg van de geldontwaar
ding, zoals Frankrijk heeft bewezen,
waar de koopkracht van de frank,
die vóór de eerste wereldoorlog op 50
cent uitkwam, intussen is gedaald tot
0.07 cent. Dat zijn bovendien eenten
als die offers zijn gebracht kan het
leven goed zijn, zoals uit de macro- j
economische verkenning van het I
Centraal Planbureau dat bij de be- I
groting was gevoegd, viel te lezen, j
De betrekkelijke rust op het gebied
van lonen en prijzen mag niet ver-
stoord worden.
Er zijn allerlei symptomen, die er
op wijzen dat we in economisch op-
zicht weer aan de beterhand zijn.
Het gat op de betalingsbalans is
haast gedicht dankzij de opleving
van de belangstelling van het bui
tenland voor Nederlandse fondsen.
Daardoor is de vraag naar obliga
ties verruimd, terwijl een belangrijk
deel van het Amerikaanse aanbod in
de internationale aandelen door j
Franse, Zwitserse en Duitsë zijde is I
opgenomen. Dezer dagen wees The
Times er op, dat de Nederlandse in-
temationale soorten aantrekkelijk
zouden zjjn voor Britse beleggers. j
Wall Street remt
Ongetwijfeld heeft de herleving
van de buitenlandse belangstelling
invloed uitgeoefend op de verbete
ring van de ondertoon op de effec
tenbeurs .Het is dat Wall Street in de
opgaande lijn is blijven steken, om
dat in de Ver. Staten de overbeste-
ding zover is doorgeschoten dat de
besparingen ontoereikend zyn ge
worden. Anders zou de Amsterdamse
effectenbeurs ongetwijfeld wel meer
élan aan de dag leggen!
Wereldbekend Aroma
ADVERTENTIE
hebt al
in huis genomen?
waard om speciaal
te vragen!
LEIDEN Herv. Gemeente:
Pieterskerk; 10.30 u ds. A. J. Lam
ping (leugddlnest)7 u ds. H. J. van
Achterberg en ds. P. J. D. van Malssen
(Bevestiging. Intrede).
Hooglandse Kerk; 10.30 u ds. J. Rol-
d&nus.
Marekerk: 10.30 u ds. M. J. Wagen
voorde; 5 u ds. T. D. van Soest te Rot
terdam.
Oosterkerk: 10 u ds. W. H. Walvaart
te Sassenheim.
Bethlehemkerk: 10 u ds. E. Saraber
te Voorschoten.
Maranathakerk: 10.30 u ds. J. M. D.
van den Berg.
Bevrijdingskerk: 9 u dr. K. E. H. Op-
penheimer.
Koningskerk: 10 u ds. J. Groot.
Vredeskerk: dr. J. Riemens te Zeist
(m.m.v. kerkkoor)
Ver. Vrijz. Hervormden: 10.30 uur
Dienst ln de Marekerk.
Egllse Wallone: 10.30 u pasteur J. M.
Charensol.
Academisch Ziekenhuis: 10 u ds. P.
Kloek.
Diaconessenhuis: 10.30 ds. J. Maas
kant.
Lutherse Kerk: 11.45 u Studenten-
dienst, ds. J. A. Eekhof.
Gereformeerde Kerk
Zuiderkerk: 10 u ds. Bovenberg; 5
u ds. G. Meynen, te Utrecht; 7 u ds.
Haverkamp (Dienst met belangstellen
den).
Petrakerk10 u ds. G. Meynen; 5 u
ds. Haverkamp.
Oude Vestkerk: 10 u ds. Haverkamp;
S u dr. Vlijm.
Maranathakerk: 9 u dr. Vlijm; 5 u
ds. Kronemeijer.
Bevrijdingskerk: 10.30 u ds. Krone-
eijer; 5 u ds. Bovenberg.
„Groenhoven10 u ds. J. D. te Win
kel, te Sassenheim.
Jeugdhaven „De Mirt",: 10 u (oude-
rendlenst) ds. Post.
Zuiderkerk: 3 u dienst voor doven.
Doopsgez. Gem. 10.30 u da. C. E.
Offerhaus te Rotterdam.
Nieuw Apost. Kerk: H. Rijndijk 24.
9.45 en 4 u dienst; donderdag 7.45 u
Vrij' Kath. Kerk; Vreewijkstraat 19:
10.30 u gez. H. Mis.
Evang. Luth. Gem.: 10.15 u ds. L. C.
Dufour te Groningen.
Evang. Chr. Gemeenschap: Mlddel-
stegracht 3: 10 en 5 u dhr. Dikkes.
Leger der Hells: 10 u Heillgingssa-
menkomst; 6.45 uur Openluchtsamen
komst Gangetje: 7.30 u Opwekkings
bijeenkomst.
Rem. Gemeente: 9.30 u dr. A. W.
Cramer.
Geref Kerk (vrljg.) 10 en 5 u ds.
W. G. de Vries.
Christian Science (Steenschuur o)
10.30 u dienst.
Baptlstengem. 10 en 5 u ds. M. oo-
^Engelse dienst (Oud-Kath. Kerk, Zw.
S1 Oud-Kath7 Kerk (Zw. Singel 50) 9.45
u Hoogmis; (woensdag 9.30 u H. Mis).
Geref Gem 10 en 5 u ds. Harlnck te
Benthuizen; (woensdag 7.30 u da. Els-
hout te Scheveilingen).
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u drs. F.
van Brienen te Apeldoorn.
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u
ds. A. van der Kool) te Noorden; 6.30 u
dhr. Drijver te Voorschoten. Geref.
Kerk 9.30 u ds. W. J. van Hoek; 6.30
u ds H. O. A. Melndera te Nieuwveen.
Chr. Geref. Kerk 9.30 u Dienst des
Woords; 7.15 u ds. P. Sneep te Zaam-
slag.
dersloostraat 10 u ds. T. van Dijk te
Hoogeveen. Baptisten Gem. Kerkgeb.
dhr pianting te
i ds. M. Cohen.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 en 6
u; ds. W. A. S. Laurense. Geref Gem.
9.30 en 6 u Leesdlenst.
Herv. GemDorpskerk
S. Noel; 6.30 u ds. W.
Balke. Salvatorikerk 10 u ds. G. J. v.
d. Bogerd te Gouda; 6.30 u ds. van
Harten. Bethlehemkerk 9 u ds. Balke;
6.30 u ds. G. J. v. d .Bogerd te Gouda.
Geref. Kerk 10 en 6,30 u ds. J. de
Boskoop Herv. Gem. 9.30 u ds. W.
L. Heljmans; 6.30 u ds. A. de Leeuw.
Geref. Gem. 9.30 en 6 u Leesdlenst
(dinsdag 7 u ds. Cr. van Dam). Geref.
Kerk 9.30 en 5 u ds. G. Ves6eur; Chr.
Geref. Kerk 9.30 u Leesdlenst; 3 u ds.
T. Brienen te Apeldoorn. Ver. van
VrlJz. Herv. 10 u ds. J. van Leeuwen.
Verg. van Golovigen 9.30 en 5 u sa
menkomst in lokaaal Nieuwstraat 27a.
Volle Evang. Gem. 9.30 en 8 u. Samen
komst in Concordiagebouw.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 en
6.30 u ds. G. Jonkers. Geref. Kerk 9.30
en 6.30 u ds. Brink.
Katwijk aan den RUn Herv. Gem.
Dorpskerk 9.30 u ds. A. Makkenze; 6 u
ds. A. Baas. Kapel Nieuwe Duinweg
10 u ds. A. Baas (H.D.); 6.30 u ds. A.
Makkenze. Gymnastieklokaal school
Narcisstraat 10.30 u dhr. Vink te Kat
wijk aan Zee; Geref Kerk 9.30 en5 u
ds. A. C. van Beek (H.A.).
Katwijk aan Zee Herv. Gem.
Nieuwe Kerk 10 u ds. Vink; 6 u ds.
Hovius. Oude Kerk 10 u ds. Vroeglnde-
wey; 6 u ds. de Vos. Ichtuskerk 10 u
ds. Boer; 5 u ds. Vink. Hulpkerk Hoor-
10 i
ds.
Alpheu aan den Rl)n Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat 9.30 u ds.
W. Verwelj; 6.30 u ds. J. H. Bogers
(jeugddienst), Herdenking 70-Jarlg be
staan C.JV.; Kruiskerk Gouwsluls 9.30
u ds. J. van der Velden te Amersfoort.
Opstandlngskerk 930 u ds. J. H. Bogers
6 30 u ds. W. Verweij. Gebouw Nabij
9.30 u Jeugdkapel: de heer C. Khö-
lenberg. Martha-Stichtlng 10.30 u ds.
J. Veen. Oudshoomseweg Wijk I 10 u
ds. G. Cadée m.m.v. dhr. Frans Blott;
7 u (Open Deurdlenst) dr. A. de Wilde
te Zaandijk. Slonskerk Wijk II 9.30 u
en 6.30 u ds. Koudstaal. wijk III Ge
bouw Onderweg 10 u de. Joh. Poort te
Leiden. Geref. Kerk: Maranathakerk
10 u ds. W. Bakker te Katwijk aan Zee;
6.30 u ds. G. A. Westerveld. Salvatori
kerk 10 u ds. G. A. Westerveld; 6.30 u
ds. W. Bakker. Alphen-Noord Goede
Herderkerk 10 u en 6.30 u ds. G. I.
Cozijnsen te Ouderkerk aan de Amstel.
Geref. Kerk (Vrijgem.) Gebouw Speel-
tulnver. „Bloemhof" 9 en 6.30 u ds. H.
J de Vries. Chr. Geref. Kerk Jeruza-
lemkerk 9.30 u en 5 u ds. P. Sneep te
Zaamslag. Oud Geref. Gem. Kerkgeb.
Hooftstraat 240 9.30 u en 4 u Lees-
diensten. Rem. Geref. Gem: Van Man-
dewey. Groen van Pr. school 10
van Roon. Zeehospitium 6.45 u as.
Vink; Geref. Kerk Voorstraat 9.30 u
en 5 u ds. Pijlman (H.A.). P. Helnlaan
9.30 en 5 u ds. de Vries (H.A.). Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 u ds. Slagboom.
Geref. Kerk (vrij) 8.30 en 7 u ds. Doo-
renbos te IJssefmulden; 10.30 en 5 u
ds. Breen. Geref. Gem. 10 en 5 u ds.
van Dam te Werkendam, Geref Gem.
in Ned. 10 en 5 u Leesdlenst.
Koudekerk aan den Rijn -- Herv.
Gem. 10 u dhr. C. Stroo. 7 u ds. J.
Veen (Martha-Stichtlng). Geref. Gem.
10 en 7 u ds. Makkinga.
Leiderdorp Herv. Gem. 10 u dhr.
J. v d. Hoek: 6.30 u ds. J. P. Honnef
Kerkzaal Zijlkwartier 9 u da. Honnef.
Gebouw 10 il Jeugddienst. Geref. Kerk
10 ds F. Mlnnema; 6.30 u ds. J. van
Drie. Kerkzaal Zijlkwartier 10.30 u ds.
Van Drie: 5 u ds Mlnnema. Ver. Vrijz.
Herv. Gebouw Indelaan 12a 7 u da. J.
O Jacobs te Den Haag
j.elniulden Herv. Gem. 9.30 u ds.
P. L. J Wapenaar. Geref Kerk 9.30 en
7 u ds. J. Baaljena
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk 10
u ds. H. G. Oostlnga; 7 u ds. S. Kooi-
stra. Helv. kapel 10 u ds. S. Kooietrn.
Geref. Kerk 10 en 6 u ds AE. van der
Woude. Chr. Ger. Kerk 10 en 4.30 u ds.
D. H. Blesma. Geref. Gem. 10 en 4 u
ds. W. Suyker. Geref Kerk (vrijg.) 10
en 4.30 u ds J. J. Verleur Oud Geref.
Gem. 930 en 3 u Leesdlenst; (woensdag
7.30 u ds. J. W. Slager te Rijssen). Ned.
Prot. Bond geen dienst.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 da.
D. Ollemans; 6.30 u ds. Nutbeij te Al
phen aan den RUn (Jeugddienst). Ger.
Kerk 9.30 en 6.30 u ds. L. Loosman te
Scheveningen. Chr. Geref. Kerk 9.30 en
630 u dhr. J. van Leeuwen. Rem. Oer.
Gem. 7 u dr A. W. Cramer te Lelden.
Nieuwveen Herv. Gem. 9.30 u da
H. J. van Achterberg te Lelden; 6.30 u
ds. A. M. Llndenburg. Geref. Kerk 9.30
u ds. Meinders; 6.30 u ds. W. J. van
Hoek te Aarlanderveen.
Nieuw Vennep Herv. Gem. 9.30
u ds. J. C. Bronsgeeat; 7 "u da. A. J.
Kret te Lelden.
Noord wijk aan Zee Herv. Oem. 10
u ds. A. L. Lapré; 7 u ds. D. Keunlng.
De Rank 10 u Jeugddienst. Sole Mlo 10
u da. D Keunlng. Geref Kerk 10 u ds.
H. A. van Bottenburg; 5 u ds. Warner.
Herv. Oer. Evangelisatie VGLO-achool,
Schoolstraat 2) 10 u dhr. Kestlng
de, w. Vroeglnde-
rjv
Noordw(Jk-BInnen Herv. Gem. 10
i 7 u da. J. van Dok. Geref. Kerk 9.30
ds. Warner; 5 u ds. H. A. van Bot
tenburg. Van den Berghstlchting: 11
s. Warner. Ned. Prot. Band 10.30 u
L. H. Friederlch.
Herv. Gem. 10
Oegstgeest Herv. Gem. Groene
Kerk 10.30 u ds. J. Irlk. Pauluskerk 10
ds. W. E. Verdonk; 7 u ds H. F.
Huisman (H.A.). Rijnlands lyceum)
10.30 u Jeugddienst ds. P. J. Mackaay.
Vrijz. Herv. Groene Kerk 9 u ds. M. J.
Wagenvoorde. Geref. Kerk 10 u ds.
Me(]er, 8 u da. F. B. van Houten te
Aalsmeer. Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30
en 3 u da. R. Brands.
Oude Wetering Herv. Gem. 9.30 u
da. Lalleman (Gezinadlenst); 7 u ds.
Lamping te Leiden (Jeugddienst) Ger.
Kerk 9 30 en 6.30 u ds. J. F. Mantz te
Rozenburg. Rem. Geref. Gem. 7 u ds.
J. J. van Hllle te Amsterdam.
ds.
Kljnsburg Herv. Gem. Grote Kerk
8.30 en 10 u (H.D.) ds. M. C. Groene-
woud; 5 u (Jeugddienst) ds. J. A. Pe
ters te Den Haag. Geref. Kerk Petra-
kerk 9.30 u ds. H. Heule te Rotterdam;
5 u ds. H. R. Groeneveld te Barneveld.
Rapenburgkerk 9.30 u ds. H. R. Groe
neveld; 5 u ds. v. d. Linde. Marana
thakerk 9.30 u ds. v. d. Linde; 4.45 u
ds. E. H. Nagel te Amsterdam. Geref.
Kerk (vrijgem.) 10 en 5 u ds. J. Dou-
Valkenhurg Herv. Gem. 10 u d3.
D. Lekkerkerker, 6,30 u ds. R. Hengst-
mangers te Zoeterwoude (Jeugddienst),
Geref. Kerk 9.30 en 5 u ds. Langeler.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10.15 u ds.
Brands; 3 u ds. Breen.
Voorhout Herv. Gem. 10 u ds. P.
Oskamp te Den Hoorn (Texel); 7 u
Ger. Dienst.
Voorschoten Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 u ds. Meijerlng en ds. Saraber
(opening winterwerk); 7 u pastoor
Bergers, oud-kath. te Lelden (Jeugd
dienst. Hulp en Heil 10 u ds. Van der
Geest. Rijndijk 10 u ds. Zijlstra. Geref.
Kerk 9, 10.30 en 5 u ds. Modderaar.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 5 u ds. H.
Mostert te Harderwijk.
Waddlnxeven Herv. Gem. 9.30 u
ds. L. H. Klootwijk ta Ede; 6.30 u ds.
J. Verwellus. WIJkgebouw 9.30 u ds. J
R. Cuperus; 6.30 u ds. L. H. Klootwijk
te Ede. Bethel 9.30 u ds. Verwellus;
5 u ds. J. R. Cuperus; 7 u ds P. Fader
Malelse dienst. Immanuëlkerk 9.30 u
dr. A. van Haarlem; 7 u ds. J. Poort
Lelden. Geref Kerk 9. 10.1
da. J. Spijker te Den Haag. Chr. Af-
■jesch. Gem. 9.30 en 5 u da. A. P. Var-
lOOp.
Rijn; 7 u ds. Wapenaar te Leimulden. ds. J. Snoey. Rem. Geref. Gem. 10 u
Warmond Herv. Gem. 10 u da. J.
M. Snijders openlngadlenat winter
werk); 7 u ds. M. J. Elffrieh te Voor-
10 u dr. Th. C. Frederlkae;
Th. Steenstra te Zeist (Jeugddienst).
Klevltkerk 10 u da. J. T. Wlsrama.
Deylerhuls 10.15 u da. J. A. G. van
dam. 10.30
Haag.
den Herder-Brugman te Dan
Haag. Herv. Geref. Evangelisatie
Dorpshuis 10 u G. v. d. Kamp te Dan
Haag; 7 u da. D. v. d. Ent Brast ta
Monstar.
Woubrugge Herv. Oem. 9.30 an
6.30 u ds. Kempenaar. Oeref. Kerk:
9.30 en 6.30 u ds. Dethmera.
dhr. J. van den Hoek te Leider
dorp. Geref. Kerk 9.30 en 7 u da. J.
Wagenaar te Zwamxnerdam.
Zoeterwoude Herv Oem. 10 u
kandldnat L. Doom te ttulzen; 6.30 U
ds. Snijders te Warmond (Jeugddienst).
Zwainmerdam Herv. Gem. 10 en
6.30 u ds. J. Groenwegen te Olaterland
(Z). Geref Kerk 10 u en 6.30 u da. J,
Spoelstra te Boakoop. Rem. Geref.
Gem. Geen dienst.
Als het er op aankomt, is
leder mens een eenzaam wezen.
Niemand kan precies vertellen,
wat er in zUn hoofd en hart
omgaat. En als hij het vertellen
kon, zou er toch niemand zijn,
die hem volkomen begrijpt. In
de beslissende momenten van
het leven staat de mens alleen,
zoals hij ook alleen het leven
moet verlaten.
Het kan ook moeilijk anders.
Ware menselijkheid wordt al
leen tegen de hoge prijs van de
eenzaamheid verworven. Om
zelfstandig te worden en tot
ontplooiing te komen, moeten
immers jonge mensen zich al
losmaken uit de gebondenheid
aan het ouderlijk huis en alleen
hun beslissingen nemen inzake
hun beroepskeuze. verloving,
huwelijk en kerkelijke en po
litieke bindingen. In gunstige
omstandigheden kunnen ze met
ouders, leraren of vrienden te
rade gaan, maar de beslissende
stap zullen zij toch zelf moe
ten doen. Dat U de reden, dat
de opgroeiende Jeugd zich mees
tal eenzaam gevoelt en klaagt,
dat niemand haar begrijpt.
Hoewel dit voor alle mensen
geldt, betreft het toch wel in
het bijzonder de hooggeplaats-
ten in de samenleving. Hoe ver-
antwoordelijker werk men heeft
des te zwaarder drukt het be
roepsgeheim en des te minder
mensen kan men in vertrouwen
nemen. Daarom heeft wijlen
Koningin Wilhelmina haar blo
grafie ook genoemd: „Eenzaam,
maar niet alleen". Juist vorste
lijke personen, presidenten en
ministers, die elke dag door
drommen mensen omringd wor
den, zijn de eenzaamste figu
ren en daarom niet t ebenijden.
Maar dit geldt ook de grote
mannen en vrouwen ln weten
schap en kunst en zelfs in de
kerk. Paulus bijv. noemt in zijn
brieven wel de namen van on
geveer zeventig mensen, met wie
hij korter of langer tijd heeft
samengewerkt, doch aan het
einde van zijn leven moet hij
zelfs klagen: „Allen hebben mij
in de steek gelaten het wor
de hun niet toegerekend; doch
de Heer heeft mij terzijde ge
staan en kracht gegeven".
Niemand is zo eenzaam ge
weest als Jezus, de Mens onder
de mensen. De Evangeliën ver
tellen wel, dat hij vaak door
een schare van volgelingen en
nieuwsgierigen omringd was.
maar in de donkerste uren is
WOORD
VAN
BEZINNING
hij volslagen alleen geweest
bij zijn verzoeking in de
woestijn, tijdens zijn strijd in
Gerthsemane en vooral aan het
kruis, waar hij zelfs klagen
moest, dat God hem verlaten
had-
En nu is dit het verwonder
lijke, dat deze eenzaamste Mens
de grootste en rijkste gemeen
schap gesticht heeft, die er op
aarde bestaat: de Kerk. Zij is
niet alleen over de gehele aar
de verbreid en heeft de stormen
van twintig eeuwen doorstaan,
maar tot op de dag van van
daag behoren ook de meest ver
schillende mensen tot haax, wat
ras en volk, wat huiskleur en
ontwikkeling betreft. Wat geen
enkele politieke of maatschap
pelijke organisatie heeft kun
nen bereiken, heeft deze ge
meenschap tot stand gebracht.
Tot haar behoort men niet op
grond van bloed en bodem, van
cultuur en geschiedenis, maar
alleen door het geloof ln de éne
Heer. „Al wie de wil van Qod
doet", heeft Jezus gezegd, „die
is mijn broeder en tuster en
moeder".
Jezus zegt niet: Al wie de fe-
boden Gods onderhoudt
De schriftgeleerden en farl-
zeeën van Zijn dagen meenden,
dat zU die geboden volbrachten
en hoe? Tot in de fijnste fi
nesses hadden zij uitgeplozen,
wat mocht en niet mocht. Ze
waren zo trots op hun kennis,
dat zij vanuit de hoogte neer
zagen op het volk. dat de wet
niet kende. Zelfvoldaanheid
schept altijd afstand.
Maar de wil van God doen is
nog wat anders: dat is Hem
liefhebben boven alles en de
naaste als zichzelf.
Wie de wil van Ood ernstig
neemt gevoelt zich elke dag ta
kort schieten. HU <al het wel
laten om een oordeel uit te
spreken over anderen, want hU
heeft de handen vol aan zich
zelf. Maar hU is zich tegelij
kertijd bewust, dat hij samen
met de anderen van Gods ver
gevende liefde moet leven. Dat
te geloven schept een gemeen
schap die de gebondenheid
door geboorte en afkomst ver te
boven gaat.
ZU is als een groot en ideaal
huisgezin, waarvan God de Va
der is en waarin allen, die ge
loven: blank en bruin, Aziaat
en Europeaan, om Christus' wil
elkanders broeders en waters
zUn.
NabU of ver, wU zUn
verbonden
één Heer en één geloof, één
doop.
d. J. VossersWW
?m. pred.
te Leiden Y7
