LEIDSCH
DAGBLAD
VER WOERD
GEDOOD
Wederzijds verkennen
JAMIN
Wilson
op de
doet beroep
vakbonden
VS willen schema
over ontruiming
van Vietnam geven
Sultan bij
Koningin
I Soldaat
sticht
vakbond
weekend-systeem
1 Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1966
No. 31966
Directeur: E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwe:
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 11,90 per kwartaal, f3,97 per maand, f0,93 per week, (by vooruitbetaling) losse
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Kedactie: 21507
Witte SlngeJ l. Lelden - Giro no 57055
,j Parlementsbode steekt
eerste-minister met mes
De Zuidafrikaanse premier dr. Hendrik Verwoerd
is vanochtend in het parlement door een parle
mentsbode neergestoken. De man trof de eerste-
minister drie keer met een lang mes in hals en
borst. Een der Zuidafrikaanse ministers, Ben
Schoeman, heeft meegedeeld dat de eerste-
minister ..niet langer in leven is". Deze berichten
bereikten ons bij het ter perse gaan van deze editie.
Het incident gebeurde toen de bel
werd geluid voor het begin van de
parlementszitting van vandaag. Kort
nadat de premier zijn plaats had in
genomen kwam een man in het
uniform van parlementsbode
kwam zeggen, maar deze stak toen
plotseling de premier met een mes.
Het bloed spoot uit de premier
toegebrachte wonden in hals en borst
en vormde een grote plas op het
kleed onder zijn zetel. Een dokter-
In de enkele seconden, die verlie
pen voordat de zich in de buurt be
vindende parlementsleden zich reali
seerden wat er gebeurde en de man
vast konden grijpen, had deze de
premier verscheidene messteken toe
gebracht. De dader zou van Griekse
afkomst zijn.
Nationalist
Brandfort
rwoerd zou
erjaardag
hem toe. Dr. Verwoerd keek op alsof I parlementslid paste mond-op-mond-
hu verwachtte, dat de man hem iets beademing toe.
Hendrik Verwoerd was van Neder
landse afkomst. Hij werd op 8 sep
tember 1901 te Oudekerk bij Amster
dam geboren Zijn ouders, Wilhelm
Johannes en Anna Verwoerd, emi
greerden naar Zuid-Afrika toen hij
ras. Zij vestigden zich
in Oranje-Vrijstraat.
donderdag zijn 65ste
•en. Hij werd in sep
tember 1958 premier van Zuid-Afri
ka. Hij wordt beschouwd als de
grondlegger van de apartheidsleer,
J die volledig rassenscheiding betekent.
(Voordat hij werd gekozen tot leider
van de nationalistische party was
hij zeven jaar lang minister voor in
heemsen.
j Verwoerd is sinds zijn schooldagen
een vurig nationalist geweest, die
streefde naar onafhankelijkheid van
liet land. Zijn politiek wekte grote
openbare controverse, in 1960 ont
snapte hij ternauwernood aan de
werken hard
De vakbeweging is vooral ontsteld
over de mogelijkheid van een wet
telijk afdingen van de loonpolitiek.
De regering blijft echter (waar-
r (Van onze Londense correspondent)
De Britse premier Wilson heeft gisteren in een felle rede op ee
vakbewegingscongres in Blackpool de daar voor de regering drei
gende crisis bedwongen.
Voordat hij zijn rede 'had gehouden was het congres verdeeld over I scnynlijk tegen beter weten In) ho
de voor zes maanden afgekondigde loon- en prijzenstop, te volgen pen, dat de loon- en prijsstop vry-
door nog eens zes maanden uiterste economische zelfdiscipline. Wil- willig zal worden uitgevoerd
son slaagde erin een belangrijke groep twijfelaars van de onvermij
delijkheid van de regeringspolitiek te overtuigen, zodat algemeen kan
worden aangenomen dat na het debat van vandaag de vak
beweging, zij het zonder geestdrift, de regering zal steunen.
Het i
l bittere pil, die Wilson hebben
grotere werk-
de vakbondsleiders en gedelegeerden
liet slikken. Maar de meerderheid be
seft dat de harde maatregelen het
kleinste kwaad vormen omdat het al
ternatief van een inkomens- en
prijspolitiek, gekoppeld aan opvoe
ring van de produktiviteit, algemene
chaos en massale werkloosheid zou
kunnen zijn, niet van anderhalf of
twee procent, maar van anderhalf of
twee miljoen en volgens de premier
misschien zelfs een terugkeer van de
economische wereldsituatie uit de
Jaren dertig- Wilson was overigens
niet zwartgallig. Het enorme (van de
Conservatieve regering geërfde) te
kort op de betalingsbalans is in een
jaar tot de helft - teruggelopen. De
export is belangrijk gestegen, spe
ciaal op een zwaar concurrerende
Diorkt als die van de Verenigde Sta
te. Maar de invoer is nog veel te
hoog. Door economische doelbewust
en selectief te werk te gaan, met
name wat betreft de ontwikkelings
gebieden, is de regering vol hoop
voor de toekomst.
•sheid leiden.
Hij waarschuwde: „Wij kunnen de
problemen van morgen niet
Te kort
De tijd is echter te kort om de
aanval op het pond, door allerlei fac
toren buiten de macht van de Brit
se regering teweeg gebracht, anders
dan met orthodoxe middelen af te
slaan. Desniettemin verschilt de La-
bourpolitiek volgens Wilson van de
deflatiemaatregelen der Conservatie
ven doordat de sociale voorzienin
gen niet worden aangetast en omdat
ondanks de moeilijkheden ervoor ge
zorgd wordt, dat voortgang wordt
gemaakt met de modernisering en
de technologische omwenteling van
de Britse industrie. Hij bezwoor het
Engelse volk eindelijk het verleden
de rug toe te keren en bestreed met
name de gokmentaliteit.
Wilson sprak het verlossende
woord, dat van hem bij deze gele
genheid verwacht werd. Hy riep na-
meiyk de vakbonden op eindelyk
hun vaak schandalige- produktiebe-
perkende voorschriften, die de arbei
ders voor de oorlog moesten bescher
men, op te geven omdat ze thans
precies het omgekeerde resultaat
WEERBERICHT
Opklaringen
Het KNMI in Den Bilt verwacht
van heden- tot morgenavond veran
derlijke bewolking met morgen zon
nige perloden. Op de meeste plaatsen
droog weer. Tot matig of zwak af
nemende westelijke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt 11.15 uur)
7 SEPTEMBER
Zon op: 06.21 uur; onder: 19.15 uur
Maan op: 21.56 uur; onder: 14.14 uur
Hoogwater in Katwyk te 07.17 u. en
19.38 uur. Laagwater te 03.06 uur en
16.17 uur.
Dit nammer bestaat ait J.0 paHua'i
ook de latere loonpolitiek op vrijwil
ligheid zal kunnen berusten. Maar
een dergeiyke situatie hjkt zelfs voor
Engeland, dat zo'n grote mate van
zelfdiscipline bezit, te idyllisch. Van
daar dat de regering wettelijke
dwang als stok achter de deur ge
reed houdt. Wel met tegenzin zal de
regering eventueel niet aarzelen de
gisteren bestrij- ioon_ en prysstop af te dwingen.
dood by een aanslag. Twee revolver
kogels raakten zyn hoofd, hy her
stelde hiervan zo goed dat daar nog
maar weinig van te merken was.
Hij was een harde werker, aan
wiens aandacht niets ontsnapte. Hy
was zoals veel van zyn landgenoten
lid van de Ned. Herv. Kerk en ba
seerde zijn rassenpolitiek op het
evangelie. Oppositie van buiten zyn
partij kon hy goed, van binnen zyn
partij echter niet verdragen.
Na een studie aan de universiteit
te Stellenbosch behaalde Hendrik
Verwoerd een graad in de psycholo
gie en de filosofie.
In 1928 werd hy benoemd tot pro
fessor in de toegepaste psychologie
in Stellenbosch later werd hy pro
fessor in de sociologie en sociaal werk
waardoor hij volgens eigen zeggen in
de politiek kwam.
In 1927 huwde Hendrik Verwoerd
Elizabeth Schoombee, het echtpaar
kreeg zeven kinderen, vyf zoons en
twee dochters. Verwoerd was een
rustige huisvader, die zelden boos
werd.
EERSTE BESPREKING MET
INDONESISCHE DELEGATIE
De militaire ceremonie voor
de geallieerde gevangenis in
Spandau (Berlijn), waar de oor
logsmisdadigers gevangen zaten
die bij het proces van Neurenberg
in 1946 teerden veroordeeld, zal
waarschijnlijk voor de laatste
rijlating, eind deze maand.
Speer en Von Schirach blijft al
leen Rudolf Hess levenslangi
nog over. Frankrijk, Engeland en
de V.S. hebben Rusland voorge
steld de gevangenis op te heffen
en Hess naai een gewone gevan
genis over te brengen. De kosten
voor de ene gevangene acht men
te hoog.
Maar na Hanoi
(Van onze correspondent
inWashington)
President Johnson heeft gisteren
een nieuwe nuance in de diploma
tieke Amerikaanse positie betref
fende Vietnam aangeduid door ty-
dens een rede in Detroit nadrukke-
iyk te zeggen dat Washington een
tijdschema voor de terugtrekking
der Amerikaanse troepen uit Zuid-
Vletnam op tafel zal leggen zo gauw
de Noordvietnamezen van hun kant
bereid zijn een tijdschema te produ
ceren inzake de stopzetting van hun
„agressie en infiltratie".
Daarmee antwoordde Johnson op
de suggestie die de Franse president
De Gaulle vorige week in Cambodja
deed en die inhield dat de Ameri
kanen een tijdschema voor de terug-
a
Haagse correspondent)
Terwijl sultan Ilamengkoe Boewo-
no. de Indonesische minister van
Economische Zaken vanochtend in
paleis Soestdyk werd ontvangen door
Koningin Juliana, en daar een
geschenk aanbood namens de Indo
nesische delegatie, werd omstreeks
twaalf uur in het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Den Haag het
Nederlandse-Indonesische contact
informeel hervat.
Vanmiddag zouden de zes Neder
landse en negen Indonesische onder
handelaar* (mogelijk in de Trèves-
zaal aan het Binnenhof omdat in de
grote zaal van het ministerie de Ne-
d erlandse delegatie voor de komende
Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties zou worden geïnstal
leerd) het officiële overleg voortzet
ten.
Goede verstandhouding
De besprekingen van gisteren, die
in de avonduren aldus minister
Luns .a.an het regeringsdiner in
kasteel Oud-Wassenaar in informele
sfeer" zijn voortgezet, hebben geleid
tot. een aantal „technische verduide
lijkingen". Van Indonesische zyde
heeft men erop gewezen, dat de ver
standhouding daarby byzonder goed
is geweest. Het is echter duidelijk,
dat het onderhoud in een aantal
groepen onder andere ook in een on
deronsje van beide delegatielei
ders minister Luns en sultan Ha-
mengkoe, nog een verkennend ka-
De Indonesische delegatie
leider temidden van vier Neder
landse ministers. V.l.n.r. Bot,
Vondeling, Hamengkoe, Luns en
Den Uijl.
Onzekerheid
Rapport naar ons land
Toestand van
Lages nog
onveranderd
(Van onze correspondent in Bonn)
De directeur-geneesheer van het
ziekenhuis in Braunlage (Bruns-
wyk). waar de oorlogsmisdadiger La-
ges zyn laatste dagen slyt, heeft
een rapport over zyn toestand naar
de geneeskundig inspecteur voor het
gevangeniswezen en de Kinderbe
scherming, de heer N. de Voogd ge
stuurd.
Dit is gedaan omdat, men in Braun
lage van mening is dat met het ook
op de afloop van de strafonderbreking
van Lages op 9 september diens ver
voer naar Nederland ongewenst is.
Dr. Utsch zei vanochtend niets
over Lages te kunnen zeggen maar
liel. doorschemeren dat zyn toestand
nog steeds levensgevaarlyk is. Het
feit dat Lages na drie maanden ver
lof tegen de verwachting van de
Nederlandse artsen nog in leven is,
vei klaarde hij door te zeggen dat
de zieke een succesvolle operatie had
doorstaan, die het ziekteproces
enigszins ten gunste had beïnvloed.
De ziekte van de oorlogsmisdadiger is
echter ongeneeslyk. In het uitvoeri
ge rapport, dat reeds een week ge
leden naar Den Haag blykt te zyn
verstuurd, zegt dr. Utsch onder
meer van mening te zyn dat de toe
stand van Lages een verblijf in wel
ke gevangenis in welk land ook niet
biliykt.
conferentietafel te effenen.
Johnsons uitspraak, die met don
derend applaus door duizenden toe
hoorders begroet werd, betekent dat
de Amerikanen De Gaulles suggestie
niet zonder meer verwerpen, maai
de bereidheid een dergelyk schema
op te stellen koppelen aan de eis dat
eerst Hanoi met een soortgelijke
dienstregeling op de proppen komt,
waarmee uiteraard het oude Ameri
kaanse standpunt gehandhaafd
wordt dat Noord-Vietnam de oorlog
begonnen is en daarom ook de eer
ste stap naar de vrede moet doen.
De vergroting der Amerikaanse
souplesse lijkt echter voornamelyk in
te houden dat Washingtoi. thans be
reid is nog voor de onderhandelin
gen op gang komen zich voor de hele
wereld vast te leggen op een on trui-
mingstydschema.
De hele kwestie is evenwel louter
theorie, zolang Noord-Vietnam niet
over de brug komt met een onder
handelingsaanbod dat beantwoordt
aan de Amerikaanse denkbeelden.
(Zie ook elders)
Meisje krijgt
schaar in
hartstreek
(Van onze Groningse correspondent)
Het veertienjarige atelier-meis
je Gerdina Ludema in Zwagerveen
is door een even oude collega in het
atelier van de N.V. kledingindustrie
Weeber bij een ruzie met een schaar
in de hartstreek geraakt. Het gewon
de meisje moest in het Leeuwarder
Diaconessenhuis worden geopereerd.
Het levensgevaar is geweken. Volgens
de politie van Zwagerveen zyn
de verwondingen met de schaar niet
op?ettelyk toegebracht. Het meisje
kreeg tydens het werk ruzie met de
17-jarige Anna Ludema. een zusje
van Gerdina over o.a. de werkverde
ling. De meisjes vlogen elkaar
letterlyk in de haren. Gerdina wil
de haar zusje te hulp komen en de
vechtenden scheiden. Daarby werd
zy getroffen door een schaar die het
meisje nog in haar hand hield. Er
is niet bewust mee gestoken volgens
de politie.
Op positieve wyze de belangen van
de militairen behartigen dat wil
dienstplichtig soldaat H. M. C.
Oosterbeek uit Gouda. Daar
om heeft hij in de Elias Beeck-
mankazerne waar hy is gelegerd,
de stoot gegeven tot oprichting van
een „Vereniging Voor Dienstplich
tige Militairen", kortweg V.V.D.M.
Het doel van de vereniging wordt In
een stencil uiteengezet. Zy wil de
sociale positie van dienstplichtige
militairen beneden de rang van
onderofficier by de verschillende
strydmachtonderdelen verbeteren
en als contactorgaan dienen tus
sen de legerleiding en de dienst
plichtige militairen.
Naast deze „vakbonds"- activiteiten
staat verder vermeld een betere
samenwerking tussen leger en bur-
gersamenlevimg.
Het programma van actie van de
vereniging noemt een reeks con
crete punten, zoals vergoeding van
weekeind diens ten, stemrecht voor
alle militairen, vrijheid van dra
gen van burgerkleding na de
dienst, soepeler avondappels, af
schaffing van de plicht van koper-
poetsen.
Volgens een voorlopig commentaar
van het ministerie van Defensie
heeft soldaat Oosterbeek stel
lig vanuit een positief standpunt
gehandeld Er is al overleg geweest
tussen de initatiefnemer en zijn
bataljonscommandant, luitenant-
kolonel Slager. Uiteraard hebben
dienstplichtigen het volste recht
een dergelyke vereniging op te
richten.
Vervolg op pag. 2
ADVERTENTIE
I rakter heeft gehad.
In Haagse politieke kringen is men
ervan overtuigd, dat aan Nederland
se zyde de oprechte wens bestaat met
de Indonesiërs tot een akkoord te
komen, ook gezien de belangstelling
van het Nederlandse bedryfsleven
voor deelnemeing aan de economi
sche wederopbouw van Indonesië,
een belangstelling, die slechte wordt
geremd door de onzekerheden over
de politieke situatie in het land. By
geruchte is vernomen, dat de Indo
nesiërs als nieuw krediet en als ga
rantie voor aankopen in Nederland
een bedrag van vyftig miljoen gul
den is genoemd.
Geen rijtoer op
prinsjesdag
Ook dit ja-a-r zal de koninklijke fa
milie op prinsesdag geen rytoer
door Den Haag maken. Een van de
overwegingen voor deze beslissing is
de omstandigheid dat het huwelyk
van Prinses Margriet in januari van
het komende jaar in Den Haag
plaats heeft. Ongetwyfeld zullen de
festiviteiten dan geconcentreerd wor
den rond een rijtoer van bruidspaar
es koninklijke familia.
Grondverf droog na 50 minuten.
Plamuur hard na 15 minuten I
ADVERTENTIE
niet duur wel heerlijk
(§ud
Uit het Leidsch Dagblad van
5 September 1866:
i Bij den Gemeenteraad is
i ingekomen een adres van in-
i gezetenen tot het doen afbre-
i ken van de Rijnsburg sche-
poort, alsmede een daartoe
strekkend voorstel en teeke-
i ning der Commissie van Fa-
i bricage, betreffende tevens
den aanleg van een nieuwe
ijzeren brug over die Singel-
l gracht vóór die poort.
Men vraagt een knappe
keukenmeid, die tevens huis
werk kan verrichten, liefst
tegen 1 October e.k. Loon
f 60,per jaar. Adres in per
soon bij de Boekhandelaars
T Hooiberg Zoon alhier.
