Van allerlei
over aardappelen
len tijdje naar het
buitenland
Begrensd paradijs
Aubergines zijn
licht verteerbaar
6 AUGUSTUS 1960
LEIDSCH DAGBLAD
L.D.-EXTRA 3
FRANSE UIENSOEP
Het Is geen zeldzaamheid, dat meisjes die op
goed geluk ingaan op aanlokkelijke advertenties
voor baantjes in het buitenland, minder prettige
ervaringen opdoen. Wanneer een meisje graag
naar het buitenland wil, is daar niets op tegen.
Het is echter dringend gewenst dat er van tevo
ren nadere inlichtingen worden ingewonnen over
de toekomstige werkgeefster.; Zélf betrouwbare
inlichtingen inwinnen is vrijwel ondoenlijk. Maar
er is in ons land een instantie die zich in dit soort
informatiewerk heeft gespecialiseerd:,* het
Maatschappelijk Advies- en Inlichtingenbureau,
dat ook bemiddelt bij het leggen van contacten
met bonafide adressen in verscheidene Europese
landen.
in Frankrijk een opleiding-in-
kort-bestek tot „moniteur" of
„monltrice". Wie omstreeks Pasen
zo'n cursus volgt van een week.
kan dikwijls in de zomer een
week of zes werken in een Fran
se vakantiekolonie. Voor Neder
landse jongelui die van kinderen
houden heeft het optrekken met
Franse kindertjes een bijzonde
re charme.
Wie voor korte tijd als huishou
delijke hulp aan de slag wil, heeft
ook wel kans van slagen. Zo'n bui
tenlands verblijf van een maand
of twee heeft aantrekkelijke kan
ten. Maar eigenlijk zijn twee
maanden te kort om er véél van
te mogen verwachten. De ervaring
is. dat je na een maand pas een
beetje op dreef komt. Dan begint
het contact tot stand te komen met
de omgeving. De taalbarrière brok
kelt af en daardoor wordt de per
soonlijke omgang wat gemakkelij
ker en soepeler. Daarom is het
jammer om, als het anders kan en
men wil graag naar het buiten
land. te beknibbelen op de tijd.
Juist na die eerste twee maanden
kunnen werkgeefster en werk
neemster wat meer aan elkaar
hebben!
Wie een stage in het bui
tenland ziet als een soort va
kantie. moet er beslist niet
aan beginnen. Wie bereid is
om harder te werken dan thuis
en een beetje doorzettingsver
mogen heeft, kan een boeiende
ervaring opdoen. Maar ver
zuim dan vooral niet. gebruik
te maken van de bemiddeling
van een betrouwbare instantie.
Even vanzelfsprekend als
de Parijzenaar op straat z'n
krantje leest, studeren deze
meisjes op de Quai des Or-
fèvres.
W) ETENSWAARD
De prachtige, dieppaarse eiervrucht, auber-
ine. zien we weer in de groentewinkels liggen,
/an oorsprong een tropische vrucht, wordt ze
u ook in Nederland in kassen gekweekt. De
oedingswaarde is niet zo groot, omdat ze voor
een groot deel uit water bestaat, maar ze is wel
licht verteerbaar. De toepassingsmogelijkheden
zijn vele: in blokjes, in plakjes, gekookt, gebak
ken of gestoofd zijn ze heerlijk. Ook gehalveerd,
uitgehold en gevuld kunnen ze als warm voor
gerecht worden gegeven.
^ibergines a la Chinoise
Kaasgehakt
twef tentje knoflook toe en wat
Laat hierin 4 geschilde en in
jes gesneden augurken mee-
0C^en. Doe er 4 dl water bij en
zlc het gerecht in 25 minuten
rekk/t'jes k°kend gaar worden,
je
en i
,er t /.up pa pavese
yi&i
,r bfk in een koekepan wat sneetjes
in boter croquant en leg in
Mai90ePbord één gebakken sneetje
gaiihierop een gebakken ei. strooi
feraspte kaas over en giet er
otte hete bouillon op.
200 gr gehakt, 200 gr geraspte
kaas, 2 eieren, 1 ui, gehakte peter
selie, zout, peper, paprika, aroma,
60 gr roomboter.
Meng het gehakt aan met de ge
raspte kaas, de losgeklopte eieren
de fijngehakte ui en de kruiden.
Vorm er vier balletjes van en bak
deze rondom in de hete boter gaai
en bruin. Men kan er ook een lange
rol van maken, die koud in dunne
plakjes gesneden kan worden.
Sour-creamsaus
2 bakjes sour-cream, zout, peper,
paprika, fijngehakt uitje. Meng
alle ingrediënten, al kloppende,
goed dooreen.
;Wist u, dat men aardappe
len o p wel 111 verschillende
manieren kan klaarmaken? En
dan zijn de vele salades en
dergelijke nog niet eens mee
gerekend.; In ons land, waar
volgens een opinie-onderzoek
38 procent van alle mensen
dagelijks aardappelen eet, ko
men de meeste aardappelen
gewoon rechttoe, rechtaan ge
kookt op tafel.
Maar dat typisch Nederlandse ge
recht dan: de biefstuk met gebak
ken aardappeltjes? ach, we lopen
toch ook niet allemaal op klom
pen en dat gaat eveneens door vooi
typisch Nederlands. Nee, het staat
wel vast dat ln 61 procent van di
huishoudingen nooit een aardappel
wordt gebakken. In de grote ste
den is dat percentage zelfs 68,
maar daar staat tegenover dat 56
procent van de huisvrouwen in de
zuidelijke provincies geregeld ge
bakken aardappelen op tafel
brengt.
Dit alles is te lezen in een
..prentenboekje" genaamd: „Over
aardappelen", dat dit jaar is uit
gegeven ter gelegenheid van het
25-jarig jubileum van het Centraal
Instituut voor Voedingsonderzoek
T.N.O. te Zeist. De schrijver is ir.
Edmond Nicolas, die met humor
de exotische knol te lijf is gegaan.
Over de consumptie thuis weet
hij nog te melden dat in het
noordoosten van het land 69 pro
cent van de gezinnen nooit pata
tes frites eet. In het zuiden is dat
27 procent en in de grote steden
bakt 56 procent van de huisvrou
wen nooit frites. Het zijn de jon
gere huisvrouwen die duidelijk
meer op hebben met deze lekker
nij dan de ouderen, zoals zij het
ook zijn die vaker iets anders dan
aardappelen eten.
Puree wordt in het hele land
iets vaker gegeten dan pommes
frites, vooral in het noorden en
zuiden. En daar vooral, maar ook
VOOR 4 PERSONEN
500 g (Vi kilo) uien
50 g ruim 3 eetl.) boter of margarine
50 g (6 afgestreken eetl.) havermout
1 liter bouillon of 1 liter xcater en bouillonblokjes
zout en peper naar smaak
2 korstloze sneetjes brood
30 g 2 eetl.) boter of margarine
25 g (5 eetl.) geraspte kaas
Snipper de uien zeer fijn. Smelt de boter of margarine in een pan en voeg de uien, de havermout,
het zout en de peper toe. Laat de uien onder voortdurend roeren lichtgeel van kleur worden. Giet
de bouillon lepel bij lepel erbij en laat de soep 20 minuten zachtjes doorkoken. Snijd de sneetjes
brood in kleine dobbelsteentjes en bak deze goudgeel In boter of margarine.
Giet de soep In koppen, doe vlak voor het serveren de dobbelsteentjes gebakken brood hierin en
bestrooi het geheel met de geraspte kaas.
Hebt U een grill? Maak deze vantevoren roodgloeiend. Zet dan de gevulde soepkoppen op het
rooster zo dicht mogelijk onder de grill en laat In 10 minuten de kaas smelten en kleuren.
in de rest van ons land is men
dol op stamppot.
Niet alle 111 recepten zijn be
kend, maar iedere huisvrouw '93
procent) doet toch wel eens iets
anders met aardappelen dan ko
ken. En wat gebeurt er met de
restjes? Slechts zes procent van de
huisvrouwen houdt niets over. De
andere bakken de restjes de vol
gende dag op of ze maken er pu
ree van. Tien procent voert ze aan
de huisdieren en achttien procent
gooit ze weg of geeft ze aan de
schilleman. En dan heb je nog al
tijd drie procent huisvrouwen die
de volgende dag de aardappelrest
jes gewoon bij de verse op de
schaal doen.
Een exotische knol wordt de
aardappel wel genoemd, even uit
heems als tabak, tomaat, tulp en
hyacint. Hij werd in de 16de eeuw
uit Peru en Bolivia naar West-
Europa gebracht als een curiositeit
voor de tuinen van de groten der
aarde. Men wist wel dat de In
dianen de aardappel zelf als voed
sel gebruikten, maar uit een soort
snobisme at men hier aanvanke
lijk alleen het loof. En dat kan
niet lekker zijn geweest. Parmen-
tier (beroemd door zijn potage) en
anderen hebben de aardappelcul
tuur gepropageerd, vooral omdat
ze zulke grote opbrengsten gaf. Pas
tegen het einde van de 18e eeuw
kreeg de aardappel gelegenheid po
pulair te worden en toen werd hij
dan ook 's morgens, 's middags en
's avonds gegeten, want het bleek
een goedkoop voedingsmiddel te
zijn
In de vorige eeuw werd de aard
appel grondstof voor industrieel
gebruik. Niet alleen voor aardap
pelmeel, er kon ook alcohol van
worden gestookt, hetgeen in Schie
dam heel wat mout uitgespaard
heeft. De eerste produkten die
men van aardappelmeel wist te
maken waren glucosestroop en sa
go, daarna volgde dextrine. Apprèt
voor katoenen stoffen, behangers
plaksel hebben beide de aardappel
als basis. Bij de papierfabricage, in
de aardolie-industrie en ook in
schoonheidscrème, overal is op de
een of andere manier een aardap-
pelprodukt toegepast.
De heer Nlcolaas wijst in dit
aardige boekje ook op de vitami-
nenrijkdom van de aardappelen. Wij
Nederlanders, die gemiddeld 'n half
pondje consumeren krijgen op die
manier dagelijks niet alleen calo
rieën binnen maar ook eiwit, vi
tamine c, vitamine b 1 en b2 en
verder de nodige mineralen, zoals
ijzer en fosfor. Ergens zegt de
schrijver dat het zo jammer is dat
ons volk een duidelijke voorliefde
heeft voor kruim ige aardappels
want dat maakt ons tot grote Jus-
consumenten. En de combinatie
kruimige aardappel met lekker veel
jus zou wel eens oorzaak kunnen
zijn van ons nationale over-gewlcht.
Het snoepen van zakjes patates
frites op straat is volgens de schrij
ver waarschijnlijk minder veront
rustend dan het nuttigen van min
der degelijke lekkernijen
llill V J
en als ik dan van
)ol kom. zoek ik een baan-
in het buitenland!" ..Wat
zeggen de vriendinnen,
i «r dikwijls heeft noch het
lustige meisje, noch haar
[eving een duidelijke voor-
Ving van het werken in het
genland.
n meisje dat een tijd in Enge-
L Va heeft gewerkt schrijft: „Ik
jwme hier geen ogenblik werke-
jpwiuis gevoeld. Als ik zelf ooit
f&ren krijg, hoeven ze voor mij
.naar het buitenland!" En een
r meisje, dat in een gezin in
ikrijk werkt: „Er is niets op de
puding aan te merken, maar
jel me alleen!"
.e bij een van de Maatschap-
ke Advies- en Inlichtingen -
laus gaat praten over een
jUjke werking in Frankrijk,
iland. Zwitserland of elders
ifjn van deze bureaus in Am-
n. Rotterdam. Utrecht, Den
Haarlem, Arnhem en Gro-
krijgt precies te horen wat
.itieve èn de negatieve kan-
lyn van het werken in een
\RDEV0L
M.A.I. ziet terdege de waar
van de vorming van jonge
in een buitenlands milieu,
verruimt de blik, het ont-
sn van mensen met een totaal
geaardheid kan leiden tot
ter begrip van de vreemde
de eigen omgeving. Ook het
ind leren spreken van een
ide taal kan waardevol zijn
Ihet latere leven.
Istudie wordt dan. ook vaak
:md als motief voor een ver-
buitenslands. Toch is dat niet
jelangrykste drijfveer voor al
lisjes die „eruit" willen. Ze
vooral het nieuwe, het on-
ide. Ze willen afstand nemen
voohet milieu waarin ze zijn op-
>eid. En dan gebeurt het nog-
jns. dat het werken en stude-
in het buitenland worden ge-
A&seerd.
en i,or Wie 6611 al te zonnige voor-
er ,ng heeft van het buitenland,
bibli
e kii
werkt een rustig gesprek op een
M.A.I.-bureau dikwijls ontnuchte
rend. Er zijn dan ook altijd meis
jes die na zo'n gesprek toch maar
liever afzien van hun buitenland
se plannen.
Het meisje dat werkelijk op een
dag de boot neemt naar Engeland
of de trein naar Frankrijk, zal al
gauw merken dat ze na enkele uren
weer in een andere regelmaat te
rechtkomt. Vrijwel iedere taalstu
dente die voor een half jaar of
langer haar plaats thuis of op kan
toor heeft verwisseld voor keuken
en kinderkamer elders, zal achter
af dan ook blij zijn om twee din
gen: ten eerste dat ze de boeiende
ervaring heeft opgedaan van een
verblijf in het buitenland, en ten
tweede dat ze weer thuis is en
haar oude beroep weer kan opvat
ten. Het gebeurt maar zelden dat
een secretaresse, eenmaal terug uit
Parijs, probeert om opnieuw een
baantje te bemachtigen „bij kin
deren". De meeste meisjes gaan
veel liever snel weer aan de slag-
of aan de studie dan dat ze, zoals
een van hen het omschreef, „een
klein, ongemakkelijk jongetje da
gelijks zoet moeten houden door
samen met blokjes en speelgoed
autootjes te spelen".
Denkt de kinderjuffrouw-in-
spé bij haar vertrek naar Lyon
of Manchester teveel aan het
salaris dat ze had kunnen ver
dienen wanneer ze in Neder
land was gebleven, dan valt
het veelal krappe zakgeld hard
tegen. Bekijkt ze de zaak ech
ter van de kant van de huis
vrouw. die slechts een ..halve
hulp" heeft tegen kost plus in
woning plus dat zakgeld, dan
begrijpt ze wel dat ze niet
zovéél meer mag verwachten.
Het beroep dat ze door haar
permanente aanwezigheid doet
op de gastvrijheid van de fa
milie moet ze óók verdiscon-
'eren.
Al kan een Nederlands meisje ln
het buitenland dus geen al te hoge
eisen stellen, ze hoeft natuurlijk
ook niet alles te slikken. Ook niet
als ze haar adres via het MA.I.
heeft verworven! Neem bijvoor
beeld dat meisje dat in Engeland,
tegen de afspraak in, aan een En
gelse cursus niet toekwam. Na een
volle dag van hard werken moest
ze bovendien om kwart voor ne
gen naar bed want dan gin
gen mevrouw en meneer naar bed
en dan mocht ik niet meer door
hun kamer"). Ze had gelijk toen
ze er de brui aan gaf en met hulp
van het M.A.I. een ander baantje
zocht.
Een ander meisje, dat tijdens
haar verblijf in Parijs in de sa
lon moest slapen (ook Parijs kent
woningnood), nam dat ongerief
op de koop toe. „Ik heb een leuke
familie", schreef ze opgewekt, „en
ik wist dit toen ik hierheen ging!"
Haar verblijf beantwoordde wél
aan het gestelde doel: behalve dat
ze hielp in het huishouden, volgde
ze geregeld lessen aan de Sorbon-
ne, mevrouw hielp haar met de
studie en verbeterde haar fou
ten in de conversatie. Ondanks het
gemis van een eigen kamer bracht
deze „aide familiale" met plezier
vijf maanden door in (en buiten»
een Frans gezin.
KORT VERBLIJF
Ook voor een korter verblijf in
het buitenland zijn tegenwoordig
wel mogelijkheden. Zo kent men
Soms vraag ik mij af: hoe onder
gaat een kind het reizen? Dan
kijk ik naar Marian, die sinds haar
derde jaar 's zomers met ons Euro
pa rondtrekt om de doodeenvoudige
reden dat zij nog te klein is om
op eigen houtje te gaan avonturen.
In het begin lieten we de kin
deren heel democratisch mee be
slissen, maar kinderen zijn con
servatief: ze willen altijd daarheen
waar ze het de vorige keer naar
hun zin hadden. Dat is niet leuk.
Wy willen nieuwe streken en er
varingen exploreren en daarom ma
ken wij uit hoe de reis zal worden.
Marian mag haar mond houden en
meegaan.
Hoe ondergaat een kind zoiets?
Ze begint altyd met mopperen.
„Jasses, alwéér Frankrijk? Waar
om niet Italië?" En als het Italië
wordt, wil ze naar Frankryk. Dit
is haar manier om verzet aan te
tekenen tegen onze dictatuur. Wat
haar echter in hoge mate schynt
te interesseren zyn de grenspos
ten. De eerste komt al na ander
half uur of zo, en nauweiyks zyn
we de slagboom gepasseerd of Ma
rian laat haar commentaar los.
„Zyn we nu in België, ai, dan
moeten we straks Frans spreken.
Ik zal volgend jaar toch eens Frans
gaan leren. Mag ik mee als Je
boodschappen gaat doen? 't Is al
tyd zo leuk om je te horen stotte
ren en de onbegrypende gezichten
van de winkeliers te zien. En als
ze antwoord geven versta jy het
weer niet. Maar zó moeilyk kan de
met een Italiaans jongetje en die
avond slaan we de tent op by een
meertje waarin de vissen de zons
ondergang tegemoet springen en je
voor vyf gulden een half uur kunt
waterfietsen. De Edammer is van
het menu verdwenen en heeft plaats
gemaakt voor Camembert en Ro
quefort. Marian vindt een „vrien
din" die precies als zy moet af
wachten waarheen haar ouders haar
brengen en die niettemin, precies
als Marian, geniet van hetgeen
er onderweg te zien en te beleven
valt. Plotseling voelt het dochtertje
zich thuis. Ze verzint de dolste spel
letjes. tracht een bergriviertje af
te dammen met rolkeien, ze gaat
op visvangst met een leeg conser-
venblikje, ze zwemt een stuk van
het meer over om een mossig
stuk rots van dichtbij te bekyken,
ze gaat paadjes zoeken die doodlo
pen in de wildernis en vergeet dat
ze vergeten is een pop mee te nemen.
Ze verliest haar bevangenheid te
genover vreemde mensen en onuit-
sprekeiyke talen en gaat op eigen
houtje ysjes, lollies en kauwgom
kopen in het kampwinkeltje. Het
kan haar geen lor schelen of dit
nu Auvergne. Dordogne of de Dau-
phiné is; 't is Frankrijk, haar twee
de vaderland en dat volstaat.
De gekke grensgrendels dwars op
de weg waren toch niet helemaal
voor niets; een paradijs moet af
gegrendeld zyn, je moet er enige
moeite voor over hebben, des te in
tenser kun je er van genieten.
THEA BECKMAX
Hygiëne in de
vakantie
We zitten middenin de vakanties
velen van ons genieten van natuur
en buitenlucht in tenten en cara
vans. Op zo'n camping waar alles
wat primitiever toegaat dan we
thuis gewend zyn moeten we extra
goed op de hygiëne letten, zowel
wat ons lichaam als wat onze voe
ding betreft. Buikgriep is een in
fectie, die veel in het warme Jaar-
getyde voorkomt en ze wordt ver
oorzaakt door salmonella bacte
riën. Deze buikgriep is een typische
voedselinfectie. vaak door vlees e:i
vleeswaren veroorzaakt. Ga er das
op de juiste wyze mee om; bewaar
'juist als u niet over een koelkast
beschikt) rauw vlees zo kort mo
gelijk en bewaar vleeswaren alleen
gekoeld. Kook of bak het vlees
(dus geen broodje tartaar) en
neem vlees direct uit de plastic-
of papieren verpakking (zodra u
het in huis hebt). En tot slot: wees
voorzichtig met etensresten van de
vorige dag. Als u geur en smaak
ook maar even niet vertrouwt, gooi
ze dan weg, ook al vindt u dit erg
jammer.
Franse taal toch niet zijn. alle klei
ne kinderen hier spreken het vloei
end. Waarom zyn er eigeniyk
grenzen? Die slagbomen midden op
de weg zyn verder overal verboden,
behalve aan de grens, daar mag
het opeens. Wat een onzin. Ze be
lemmeren toch het verkeer. Als ik
later ooit diamanten of wapens ga
smokkelen doe ik dat in de ver
momming van kampeerder-met-va
kantie. Ik stop die dingen weg tus
sen de slaapzakken, geen enkele
douaneman kykt ooit een slaapzak
na".
Ik verbaas me een beetje over
die uitspraak. Niet dat ik Ma
rian er voor aanzie beroepssmok
kelaar te worden, maar het uit
gekookte idee bewyst dat reizen,
ook voor kinderen, byzonder leer
zaam is. Ze zuigen de indrukken
op en verbinden er stevige con
clusies aan.
„Hoe laat zyn we op het kam
peerterrein?" vraagt ze om half
twaalf verveeld. Uit ervaring kan
ze weten dat we dat niet weten.
Ten eerste is het nog volslagen on
bekend waar we de nacht zullen
doorbrengen, ten tweede kan er van
alles gebeuren: lekke banden, ver
keersopstoppingen, verdwalen, (we
verdwalen meestal meteen de
eerste reisdag al) zodat we lang
niet zo ver komen als we hadden
gehoopt. Bedenkend, dat een rei
zend kind houvast nodig heeft, zeg
ik echter: „Om zes uur".
„Waar?" vraagt Marian logisch
en ik zeg op goed geluk: „Sens".
Natuurlyk wordt het Troyes
of Saurot, l'Eglise of een andere
plaats met een betoverende naam
waar niet veel te beleven valt en
dan is Marian diep teleurgesteld.
Ze verklaart Frankrijk te haten.
Maar de volgende dag vindt eens
klaps de acclimatisering plaats. Op
eens ontdekt ze dat ze reist! Ze ziet
bergen en meren en woeste beken,
ze krygt een snoepje van een Fran
se bakkersvrouw en een koekje van
een Duitse toerist, ze maakt kennis
Moederlijke
^overpeinzing j
