Het
nieuw
verdwijnt in
gewonnen goud
oude kousen
De onlust en onrust van
welvarende jonge mensen
die geen opvoeding kregen
WIJ LEVEN NIET OP EEN EILAND
Kapitaal is steeds
moeilijker te krijgen
Kaspische Zee ten
dode opgeschreven?
Kerkdiensten Leiden en omgeving
TERDAR 16 JULI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
(Van onze financiële medewerker)
Goud heeft nog altijd een magische klank in de financiële wereld,
ik al doen de monetaire autoriteiten nog zo hun best om de be-
kenis van het goud in het internationale betalingsverkeer te ver-
leinen. Als het er op aan komt zijn de centrale banken er op ge
rand om zoveel mogelijk edelmetaal in de kuizen op te bergen,
iaar er is voor de officiële instanties geen aankomen aan. De
oedkoopste leverancier zou de Amerikaanse Federal Reserve
joard zijn als zij de dollars vrij in goud zou willen omruilen. Frank-
lik heeft er al de gramschap van Washington mee op de hals
jehaald en de andere centrale banken hebben een afspraak ge
naakt dat zij niet met dollars in de handen om goud zullen komen.
gebi' i k
Van het nieuw gewonnen goud
innen de officiële instanties slechts
mg bemachtigen. De laat-
maanden is al het goud verdwe-
idtJen in de oude kous van de finan-
ers van wereldfaam. Statistieken
i het Internationale Monetaire
ids tonen aan dat de officiële re-
fcrves in 1965 slechts met een schim-
.ketje zijn toegenomen en in de
irste, maanden van het jaar is er
I h& geheel geen sprake geweest
in een vermeerdering.
Door aankopen van particulieren
de goudprijs zover opgelopen dat
tze boven het niveau ligt waarop
pool van de centrale banken tot
ïkoop overgaat. Deze week werd
de Londense Goudmarkt de hoog-
notering tot stand gebracht, die
vijf jaar was voorgekomen. In
rllng werd 252 sh. 5d. per troy
once betaald. De dollarprijs kwam
'ecl* t op 35.20 dollar waarop de goud-
ui»1 van de centrale banken tot ver-
overgaat.
liet gedolven goud
[eliJkertijd klagen de Zuidafri-
inse goudproducenten steen en
dat zij met de bestaande prijs
uwelijks kunnen uitkomen. In de
elopen vijf jaren is een hoeveel-
goud ter waarde van vijf mil-
gulden niet gedolven, omdat
niet mogelijk was de kosten goed
':en. De winsten van de goud-
zijn tengevolge van de
;n gestadig teruggelopen.
Toch biyft "er aan de Londense
een goede vraag naar goud-
waarden bestaan, om dezelfde
als die waarom anderen goud
;ren. Ondanks het feit dat of-
51e instanties zich beijveren om
duidelijk te maken dat er geen
ake kan zijn van devaluaties ten
dchte van het goud, of om het
ders te zeggen, van wijziging van
wisselkoersen ten opzichte van
edel metaal, zijn er nog velen,
menen dat het toch wel eens
de t ders kan lopen.
a n 'orstèling 0111 pond
stugge worsteling om de koers
het pond sterling voor ineenstor-
I te behoeden, waarbij centrale
nken van andere (Industrie)-lan
de helpende hand toesteken,
It er op dat er grond is voor het
ntrouwen. Wellicht zou er een al-
Bene verandering van de goud
tot stand komen als de Ameri-
se autoriteiten niet bevreesd
ren voor een lnflatiegolf, terwijl
door meer dollars voor goud te
talen Moskou en Peking in de
ut zouden spelen.
Jij de besprekingen over een ver
ging van de liquiditeitenmassa,
nodig zou zijn om het groeiende
Kldverkeer op gang te houden, is
flualdelyk de mogelijkheid van
i aanpassing van de goudprijs te
de gebracht.
leflexbeweging
Itkening moet worden gehouden
de mogelijkheid dat de mter-
tionaal optredende beweging tot
trder en krapper geld een ernsti-
reflexbeweging teweeg zal bren-
1 in de wereldeconomie. Het is
K factor die te weinig ter sprake
in de debatten in de Tweede
waar de Minister van Fi-
ocitn spitsroeden moest lopen
dat hij de fiscale polsstok niet
'f fenoeg had gemaakt om de gro-
Staatsuitgaven te overbruggen,
de Sociaal Economische Raad
het uitbrengen van het
door de nationale bril gezien
to overheid, bedrijfsleven en con-
J^ten op de vingers werden ge-
dat zij teveel besteden,
tlaas leven we niet op een ei-
L Sterker dan enig ander land
""fc economie aangewezen op het-
01 w buiten de grenzen afspeelt.
VÖ( -
rijk deel op de goede resultaten wel
ke onze exporteurs met inspanning
van alle krachten konden bereiken,
maar tegen economische kunstgre
pen in andere landen zijn zij even
min bestand als de Japanse judo
ka's tegen Anton Geesinks houd
greep. Juist omdat de handelsbalans
nu al maanden achtereen een min
der gunstige ontwikkeling weerspie
gelt is het zaak bij voorbaat de te
ring naar de nering te zetten.
Beursdepressie
Reeds ervaart de kapitaalmarkt de
gevolgen van de verschansingen wel
ke door andere landen zijn opge
worpen ten einde kapitaalafvloeiing
tegen te gaan. De depressie op de
effectenbeurs, waarvan zo langza
merhand kan worden gesproken, is
er een uitvloeisel van, want op zich
zelf zou de economische situatie en
de gang van zaken in het bedrijfs
leven ge©n aanleiding zijn tot een
zo scherpen koersval als er ook de
ze week weer viel te constateren.
kaar voor de voeten lopen en daar
door struikelen.
Op het ogenblik dat de Nederland
se Investeringsbank voor ontwikke
lingslanden probeerde een lening
van 75 miljoen tegen een rente van
7 99'2 geplaatste te krijgen, werd
door de Nederlandse Gasunie stad
en land afgelopen om onderhands
geld te leven tegen 7*4 eveneens él
99, 76. Daarbij werd voorzichtigheids
halve bij voorbaat geen bedrag ge
noemd om een eventueel échec te
camoufleren. Gedacht zou worden
aan een bedrag van 250 miljoen gul
den.
Geld in de grond
Hieruit blijkt wel dat de gedach
ten dat we in Nederland rijk zou
den worden door de gasbel van Sloch-
teren voorlopig nog een illusie is. Er
moet veel meer geld in de grond wor
den gestopt voor de pijpleidingen
dan er de eerste jaren uit zal komen.
De Gasunie is daardoor al een vaak,
maar niet graag geziene gast op de
kapitaalmarkt.
De minister van Financiën krijgt
er eenvoudig geen kans voor om de
nood van de schatkist te lenigen door
uitgifte van een bescheiden Staats
lening. Uit het aantrekken van de
koersen op de Staatsfondsenmarkt
werd aan Beursplein 5 geconcludeerd
dat er een potje op het vuur stond
aan de Kneuterdijk, maar nu de
Gasunie op pad is ziet het er naar
uit dat de Staat nog even moet
wachten.
Geen druk op
de knop
De minister van financien heeft
nu wel een uitbreiding van de le
ningsbevoegdheid gekregen tot f2
miljard, maar het is iedereen, die
geen vreemde in Jeruzalem is aan
Beursplein 5, een raadsel waar ook
beleggingsportefeuilles worden maar een besoheiden deel daarvan
verwerkt, anderzijds nemen de ka- I vandaan moet komen. Helaas staat
pitaalbehoeften een steeds grote-1 er aan de Kneuterdijk nog geen le-
re omvang aan, zodat de leners el- nlngsautomaat als er deze dagen in
de luxewijk van Tokio werd opge
steld om door een druk op de knop
aan contanten te komen.
Het rendement op staatsleningen
van het rentetype tussen 3% en 3%%,
die een gemiddelde looptijd hebben
van 12 3/4 jaar kwam op grond van
de beurskoersen van einde juni uit
op 6,37 tegen 5.94 aan het einde
van 1965 en 5,27 een jaar tevo
ren. De 4 1/4-4%% leningen met een
resterende looptijd van gemiddeld
10% jaar stonden op 6.63% tegen
resp. 6,09 en 5.56 Obligaties
van particuliere ondernemingen van
het rentetype van 4%43i% met
een looptijd van 9 jaar stonden op
7,07% tegen 6,64 en 6,06. Se
dertdien is er nog een schepje bo
venop gegooid.
Aku als zonnestraal
Als een zonnestraal werkten de
kwartaalcijfers van AKU uit voor de
effectenbeurs. Terwijl Unilever, Phi
lips en Kon. Olie een stevige duike
ling maakten, bleef de koers van
AKU op peil. Dat was het beste ere
saluut dat beursplein 5 in de gegeven
omstandigheden kon brengen. Voor
het overige drukt d« stijging van
de nationale en de internationale
rentevoet als een loodzware last. Het
ziet er voorlopig naar uit dat de last
eerder zwaarder dan lichter zal wor
den.
LEIDEN HERVORMDE GEMEENTE
Pieterskerk: 10 u dj W. A. B. Hagen
te Katwijk aan Zee.
Hooglandse Kerk: 10.30 u da I. S.
Westervoort, 7 u da H. van Gosliga te
Rijneburg.
Oats ter kerk (Herengracht) 10 u ds
J. Groot.
Bethlehemkerk (Driftstraat): 10.30
u ds P. L. Schoonhelm.
Maranathakerk (Lage Morsweg):
10.30 u ds heer L. Schipper te RIJs-
iïevrljdtngskerk (Montgomerystraat)
9 u ds I. de Tombe te Leiden.
Konlngskerk (Koningsetraat)9 u
dr P. L. Schoonhelm.
VredeSkerk Burggravenlaan10 u
ds A. J. Lamping (HA).
Ver. Vrljz. Hervormden (Leidse Volks
huis)10.30 u ds W. G. Reddinglus te
Alkmaar.
Eglise Wallonne (Breestraat)10.30
u pasteur A. J. Rosendahl Huber.
Acedemisoh Ziekenhuis: 10 u ds J.
Maaskant.
Dlaconeseenhuis. 10.30 u ds E. Ha
verkamp.
GEREF. KERK
Zuiderkerk, Lammenschansweg 15:
10 u ds R. J. v. d. Veen te Delft, 5 u
do Post, 7 u dr Vlijm (dienst met be
langstellenden
Petrakerk, Surlnamestraat: 10 u ds
Poat, 5 u ds H. N. ae Mooy te Dieren
Oude Vestkerk10 u dr Dronkert. 5
U ds Haverkamp.
Maranathakerk, Lage Morsweg 26: 9
u ds Haverkamp, 5 u dr Dronkert
Bevrijdingskerk, Aerent Bruunotraat:
10.30 u ds H N. de Mooy, 5 u ds Kro-
nemeijer.
„Groenhoven": 10 u ds Kronemeijer.
Jeugdhaven „De Mirt", Lage Rijndijk
64: 10 u ds heer Verheul (dienst voor
ouderen).
Doopsgezinde Gem.: 10.30 u da M.
C. Stubbe.
Nieuw Apost. Kerk: H. Rijndijk 24:
9.45 en 4 u dienst, donderdag 7.45 u
dienst.
Vry Kath. Kerk Vreewijkstraat 19):
10.30 gez. H. Mis.
Ohr. Geref. Kerk 10 en 5 u ds De
Bruin te Nieuw Amsterdam.
Oud Kath. Kerk Zw. Singel 50)
9.45 u Hoogmis.
Evang. Luth. Gem.: 10.15 u ds G
Moen te Alphen aan den Rijn.
Leger des Hells: 10 u Hetliglngssa-
menkomst: 6.45 u Openluohtsamen-
komst Gangetje: 7.30 u Verlosslngs-
samewkomst. o.l.v. de majoors Bos en
Kerse voort.
Baptlstengem 10 en 5 u ds M. Co-
hen (dinsdag 7.30 u bidstond).
Geref. Kerk (vrljgem.) 10 en 5 u ds
Vreugdenhll te Den Bosch.
Rem. Gemeente: 9.30 u ds D. A
Werner te Wassenaar.
Geref. Gem. 10 en 5 u leesdlenst
Alphen aan den RUn Herv. Gem
Aaventskerk Julianastraat 9.30 u aar
C. Stroo te Koudekerk a. d. Rijn. 6.30
u as Joh. ötehouwer. Kruiskerk Gouw-
sluis 9.30 u ds M. Hanemaayer (HD)
Opstanaingskerk: 9.30 u ahr A. J Dek
ker 6.30 u as G. Moen. Oudshoornse-
weg Wyk I 10 u as G. Cadée. Slons-
keik Wijk II 9.30 en 6.30 u as H.
Kouds taal HAGebouw Onderweg
Wijk II 10 u ds O. L. van de Broeck te
ZwammerdamGeref. Kerk Maranatha
kerk Raaahulsstraat 10 u ds G. A.
Westerveld, 5 u ds Modderaar te Voor-
schoten. Salvatorikerk W. de Zwijger-
laan 10 u ds Modaeraar. 6.30 u ds
Westerveld. Alphen-Noorl Goede Her
derkerk 10 en 6.30 u ds A. J. Jansen
teRotterdam. Geref. Kerk (vrijge
maakt) Gebouw speeltuinvereniging
„Bloemhof" 9.30 u leesdlenst, 6.30 u ds
K. Drost. Chr Geref. Kerk Jeruzalem -
kerk Giijpensteinstraat 9.30 en 6 u ds
I. van der Knljff te Den Reloer (HA)
Oud Geref. Gem. Kerkgebouw Hooft-
straat 240. 930 en 4 u leesaiensten.
Woensdag 20 juli ds Gebraad 19.15,
Rem. Geref. Gem. Van Mandersloostr.
10 u ds W. S. Knoppers te Utrecht
Baptisten Gem. 10 u dhr Schouten
I Kerkgebouw Molenvlletlaan 6 30 u ds
1 Cohen. Volle Evang. gemeente gebouw
Volksbelang 10 u dhr G. v. d. Laan.
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u
dhr Kooy te Lelden, 6.30 u ds P. L. J
Wapenaar te Leimulden. Gerei Kerk
10 en 6.30 u dhr C. van Baren te Den
Haag. Ohr Geref. Kerk: 9.30 u Dienst
des Woords 7 u d6 L. S. den Boer te
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 en 6.
u ds W. A. S. Laurense, Geref. Gem.
9.30 en 6 u ds F. Harlnck.
Bodegraien Herv. Gem. 8.45 u ds
P. G. de Vey Mestdagh, 10.30 u ds W
Balke, 6.30 u ds Balke. (Bethlehemkerk
Nleuwerbrug)9 u ds W. Balke. 6.30 u
ds L. G. Zwanenburg te Hulzen. Geref.
Kerk: 10 en 6.30 u ds G. van de Ma
ten te Vinkeveen. Nluwerbrug)10/10
en 2.30 u ds R. v. d. Berg. Geref. Kerk
i vrijgemaakt i11 u ds F. van Deurse
te Haarlem, 2.45 u ds C. T. Breen te
Katwijk. Geref. Gem. 10 en 6 u lees
dlenst. Evang Luth. Kerk 10.30 u ds
B. G. te Winkel, Evangelisatiekring:
10 u eredienst 6.45 u dhr P. A. van
Gent te Doorn.
De Russen zijn bezorgd over het
voortbestaan van de Kaspische
Zee, de grootste binnenzee ter we
reld. Van 1930 tot 1965 is het wa
terpeil in deze zee met 2% m ge
daald. Een hoogleraar heeft bere
kend dat in 1967 het peil met nog
een meter zal zijn gedaald.
DE KASPISCHE ZEE
De oorzaak van dit alles is de grote
verdamping en vooral de uitvoe
ring van grote waterwerken elders
-• in de Sowjet-Unie. Die werken ont
trekken grote hoeveelheden water
uit de rivieren die naar de Kaspi
sche Zee vloeien.
De daling van het zeepeil heeft er
toe geleid dat de droogvallende
stukken grond in de verschillende
havens in oppervlakte zyn verdub
beld. De visvangst daalt gestadig en
dat terwyl de Kaspische Zee de
grootste kaviaar-leverancier ter
wereld is. Er treden voorts proble
men op in de winning van zout en
olie.
Om de Kaspische Zee te redden wil
een hoogleraar water van de rivie
ren Petsjora en Vitsjegda naar de
bedreigde plaats doen stromen. De
moeilijkheid ln dat geval is echter
dat dan problemen zullen
ontstaan voor de landbouw in het
Wolgabekken. Een andere oplossing
denken de Russen te vinden in de
aanleg van een 200 m lang kanaal
dat water uit het Onegamee naar
de Kaspische Zee zou moeten
brengen. Maar hoe dan ook, er
moet iets gaan gebeuren, want het
waterpeil daalt voortdurend
HET .RIJKE' NOORDEN EN HET .ARME' ZUIDEN
Weinigen zijn er zich van be
wust, dat de grootste tegenstel
ling in onze wereld niet is tus
sen het „vrije" Westen en het
communistische Oosten, maar
tussen het rijke Noorden en het
arme Zuiden. De grens tussen
deze laatste twee loopt ongeveer
door de Middellandse Zee. Ten
noorden daarvan in Europa met
inbegrip van Rusland en in
Noord-Amerika wonen de men
sen, die genoeg te eten hebben
en die deel hebben aan de wel
vaart, welke ln deze wereld
wordt geproduceerd. Ten zuiden
van deze grens wonen de mees
te mensen, in Afrika, het groot
ste deel van Azië en in Zuid-
Amerika. ZIJ hebben niet ge
noeg te eten, hebben een uiterst
gebrekkige medische verzorging
en missen bijna geheel alle
dingen, welke het leven in de
noordelijke landen aangenaam
maken. Daar komt nog by, dat
de tegenstelling tussen de
„Noorderlingen" en de „Zuider
gen" niet alleen een tegenstel
ling is tussen ryken en armen,
maar ook tussen de blanken en
de andere rassen.
De niet eens zo verre toe
komst zal leren, dat de blanke
rijke volken van het Noorden
en de niet-blanke arme volken
van het Zuiden van de wereld
veel feller en vijandiger tegen
over elkaar zullen komen te
staan dan de communistische
volken van het Oosten tegen
over die van het Westen.
U kunt zich afvragen waar
om U deze problematiek wordt
voorgezet in een „Woord van
Bezinning". Misschien wordt dat
wat duideiyker wanneer U zich
realiseert dat die „Noorderlin-
gen"in Europa, inclusief Rus
land en in Noord-Amerika, niet
alleen de blanken zyn, maar
ook de volken, die reeds eeuwen
WOORD
VAN
BEZINNING
met het Evangelie zyn gecon
fronteerd. Het is het „christe
lijke" deel van de wereld, dat
rijk is en het „niet-christeiy-
iyke" deel van de wereld, dat
in armoede leeft. Zonder twij
fel heeft het feit dat de blan
ke volken reeds eeuwen geleden
met het Evangelie werden ge
confronteerd iets te maken
met hun tegenwoordige wel
vaart, Daar waar de ban van
de natuur-prellgie gebroken is, is
de mogeiykheid geschapen om
de aarde rationeel te bewerken
en naar rijkdommen te ontgin
nen.
Langzamerhand wordt het de
kerken duideiyk, dat zy met
het constateren van dit feit niet
kunnen volstaan. De God, die
in de kerken wordt beleden, is
een God dat is op vele plaat
sen in de Bybel te lezen
wiens hart naar de armen
uitgaat en die wil dat hulpelo
zen geholpen worden.
Op dit ogenblik zyn op uit
nodiging van de Wereldraad
van Kerken 200 „Noorderlingen"
en 200 „Zuiderlingen" in Ge-
nève bijeen om zich als chris
tenen met elkander te bezinnen
op de vragen, die hier aan de
orde zyn. Het zyn meest eco
nomen en sociologen, die daar
met elkander confereren. Samen
zoeken ze naar wegen om op
wereldniveau te komen tot een
maatschappeiyke ordening,
waardoor ook de arme volken
deel zullen krygen aan de ryk-
dommen van onze aarde-
Het is goed om met onze ge
dachten wie bidden leerde
ook met zyn gebeden te zyn
by die 400. die in Genève be
zig zyn met dit gigantische pro
bleem.
P. J. Mackaay,
secretaris Zendingsraad
herv. kerk,
Oegstgeest.
Boskoop Herv. Gem. 930 U ds C.
Hoogendoorn te Oudelande. 6.30 u ds
A. de Leeuw. Geref. Kerk 9.30 en 5 u
ds G. Vesseur. Ger. Gem 930 en 6 u
leesdlenst. donderdag 730 u ds M. G.
Mouw te Middel harn Is. Chr. Geref.
Kerk 930 en 4.30 student Broersma.
Ver van Vrljz. Hen*. 7 u ds G. Cadee.
Hazerswoude Herv. Gem. 9 30 en
6.30 u ds G Jonkers. Geref Kerk 930
en 6.30 u ds J. Marseille te Amstex-
nongnuule Herv. Gem. 10 u kand.
F. G. M. Broeyer.
Katwyk aan den RUn Herv. Gem.
(dorpskerk) 9.30 u dihr J F. G. Slerat
te Lelden, 5 45 u ds S. G. J. Goverts
te Naald wyk (Jeugddienst) (kapel
Nieuwe Duinweg)- 10 en 6.30 u ds A.
Baas voorm. HD) (gymnastieklokaal
school Narclsetraat10.45 u Open
Deurdlenst Gerf Kerk 10 u ds F Pyi-
man te Katwijk aan Zee. 5 u ds R. de
Vries te Katwijk aan Zee.
Katw(|k tuin Zee Herv. Gem
Nieuwe Kerk: 8.30 u baddlenst ds de
Vos. 10 u ds J. Ewoldt te Bennekom.
6 u ds Hovlus. Oude Kerk 8 u pfarrer
H. Wagner uit Frledberg-Tauerbach. 10
u ds Hovlus. 6 u ds Vink. Ichtuskeik:
10 u ds J VroeglndewelJ te Maarsen,
5 u ds van Roon. Hulpkerk Hoornes:
8.30 u ds J Ewold/t te Bennekom, 6 u
ds J. Vroeglndewey te Maarsen. Groen
van Pr school 10 u ds de Vos. Zeehos-
plthim 6 45 u ds van Roon Geref kerk
Voorstraat 8 30 en 10 u ds de Vries.
5 u ds van Beek. P Helnlaan 9.30 U ds
van Beek, 5 u ds Pijlman. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds van der Ent. Geref.
Kehk (vrijgemaakt) 8 30 en 7 u ds J.
Bos. 10.30 en 5u ds Breen Geref Gem.
10 en 5 u leesdlenst. Geref. Gem. hi
Ned 10 en 5 u leesdlenst
Koudekerk aan den RUn Herv
Gem. 10 u ds Quak, 7 u ds Warners
(Utrecht) jeugdienst. Geref. Kerk 10
en 7 u ds Schurtok te Alphen aan de
Rijn.
Leiderdorp Herv. Gem. 10 u ds
J. P Honnef. 630 u ds D. J. V06sers
te Leiden. Kerkzaal zyikwartier 9 u
ds G Moen te Alphen a'd Ryn. Ge
ref. Kerk 10 u ds J. van Drie. 7 u da
S. A. Boonstra te Rijswijk, Kerkzaal
Zljlkwartler 10.30 dr D. K. Wlelinga
te Wassenaar. 5 u ds van Drie
Leimulden: Herv. Gem. 930 u ds
P L. J Wapenaar (HD) Geref. Kerk
930 en 7 u ds J. Baaijens.
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk: 10
u ds H. G. Oost inga. 7 u ds Kroon te
Haarlem-Noord. Jeugddienst, Helv. Ka-
ped 10 u ds S, Koolstra Geref. Kerk
10 en 7 u tlrs AE van der Woude.
Chr. Geref. Kerk 10 u leesdlenst. 5 u
prof J, van Genderen te Apeldoorn,
Geref. Gem. 10 en 4 u ds W. Suljker.
Geref. Kerk (vrijgemaakt) 10 en 430
u kand. Geertsma. Oud Geref. Gem.
9.30 en 3 u leesdlensten. Ned. Prot.
Bond: geen dienst.
Nieuwkoop Herv. Gem. 930 u ds
Joh. Stehouwer te Alphen aan de Rijn,
I 6.30 u ds L. Kievit. Geref. Kerk 9.30
en 230 u ds L. Loosman te Scheve-
ningen. Rem. Geref. Gem. 7 u ds T.
Maver. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 6.30
j u as P. Dijkstra te Klundert.
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 u ds
Lalleman 630 u ds C. L. v. d. Broeck
te Zwammerdam. Geref. Kerk 9.30 u
ds Marais, 2.30 u ds G. A. Wester
veld te Alphen aan de Ryn,
N'oordwyk aan Zee Herv. Gem.
1030 u ds D. Keunlng, 7 u ds D Keu-
nlng en ds A. L. Lapré (HA). De Rank
9 u ds D. Keunlng. Sole Mlo 10 u ds
A. L. Lapré. Geref. Kerk 10 en 7 u ds
A Keyser te Utrecht. Herv. Ger. Evan-
fellsatle VOLO-school, Schoolstraat
10 u ds J. C. Schuurman te Schoon
hoven, 3.30 u ds J, Vroeglndewey te
Maarssen.
NoorrtwUk-Blnnen Hen*. Gem. 10
u dr G. P. H. Locher te Oegstgeest. 7
u da A. Olieman». Jeugddienst Geref.
Kerk 9.30 en 7 u ds W. J. van Hoek te
Aarlanderveen. (Van den Berghslich
ting 11 u ds W. J. van Hoek te Aar
landerveen. Ned. Prot. Bond 10.30 u
mej. da Den Herder Brugman te Den
Haag.
Noordwykerhout Herv. Gem. 9 u
da C. Jongeboer te Apeldoorn, 7.30 u
Vakamtlevesper ds O. B. Roos te De
Kaag, 9.30 u kerk tent Vinketop ds W.
Dekker te Noordwyk.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 10.30 u dr F. A. Nolle. (Paulua-
kerk) 10 u da J. Hoekstra 7 u d» H.
P. Hulsman. Vrljz. Herv. (Groene kerk»
9 u prof dr A. J. Rasker. Geref. Kerk
10 en 7 u ds Vegter. Geref. Kerk (vrij-
gemaakt) 8.30 en 3 u stud, W. Riet-
Oude Wetering Herv. Gem. 9 30 u
dB Broeyer te Hoogmnde, 7 u ds Lal
leman. Geref. Kerk 9 30 en 630 u da
da F E. van 1
Rljnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
u ds Lefeber te Alphen aan de Ryn, 7
u ds Van der Kooy te Noorden. Chr
Geref. Kerk 9 30 en 2.15 u Dienst de»
Woord».
RiJnsburg Herv. Gem. (Grote
Kerk) 830 u ds H. van Gosliga. 10 u
dhr J. Vink te Katwijk aan Zee, 5 u
da K. J. H. Burgy te Den Haag. (Bet-
1 iel kerk) Brouwerstraat geen dienst
wegens verbouwing. Geref. Kerk (vrij
gemaakt)
Geref. Ker
ering naar nering
moet nu eenmaal een
poter deel van het nationaal
•tokt exporteren om de middelen
^dienen die voor de finaneie-
jf van de invoer nodig zyn dan
k de V.S, Krap geld, hoge rente
ktstedlngsbeperkingen in andere
betekenen automatisch een
®°eiing van onze afzetmogelijk-
«n.
Dfi economische bloei van de laat-
Nieuwe uitgaven
Praktische wenken voor het kopen
van een auto door B. H. Heldt, uit
gegeven by Broekman en De Meris
N.V Amsterdam.
De amateurs, die enige jaren gele
den het nuttige boekje „Zo onder
houd ik myn auto" liet verschynen
heeft thans een prettig leesbaar
lystje gemaakt van zaken, waarop
men moet letten by de aankoop van
een auto. Oud of nieuw? Keuze van
juiste type. Welk merk. Enfin, men
kan het zelf invullen. De heer Heldt
geeft geen pasklare oplossing, maar
11 Jaren stoelde voor een belang- wel talloze praktische wenken.
Harry Platted. Met Marga? misschien. Manteau.
Brussel/Den Haag.
„Rozijnen en Amandelen". Bitter en zoet in Joodse
anecdotes. Bakker/Daamen. Den Haag.
Ongewenste zwangerschap als reden tot een huwelijk schijnt
Harry Platteel hoog te zitten. In een vorige roman, genaamd De
Koele Gedachten" betrof het een leugen die de hoofdfiguur van
dat verhaal verkoopt, teneinde zonder verdere inspanning de doch
ter van zijn directeur in handen te krijgen. Een tweede overeen
komst is het mislukt zijn van de vader van deze jonge man. In deze
nieuwe roman is er sprake van een échte zwangerschap en de
vader van Simon uit „Met Marga? misschien" is erger dan mislukt.
Hij is een van die lieden waarover we bijna dagelijks in de krant
lezen: iemand die misbruik van vertrouwen heeft gemaakt bij de
bank waar hij werkt en op een slecht ogenblik betrapt is op een
kastekort van enige tonnen.
By de aanvang van het boek komt j ter en ronduit gezegd maken zy er
de zojuist betrapte vader thui*. Diteen „lolletje" van voor zover de toe-
is wat vreemd, want ik meen- stand het toelaat. Met volmaakte on-
de dat men na zulk een feit daar de verschilligheid ten opzichte van het
kana niet meer toe kreeg. Simon, de lot van hun beschermer en
zoon ziet hem aankomen en lets in i broodgever zit dit paar eerst in de
zyn houding waarschuwt hem.1 slaapkamer een beetje de verliefden
Evenwel niet voldoende om niet naar
het ouderiyk slaapvertrek te gaan en
daar in het klein te doen wat papa
zojuist in het groot gepresteerd heeft.
Gezien de nonchalance waarmee die
vader „een prop bankpapier" ongewe
ten ten gerieve van zyn zoon in een
van zyn pakken heeft laten zitten,
zou men byna gaan denken dat dit
verduisteren van een ton of vyf op
een dergeiyke slordige, maar niet in
eerste opzet misdadige manier ln zyn
werk moet zyn gegaan. Maar aan
gezien men voor dit soort slordigheid
net als voor diefstal door 'n bepaalde
deur moet. zit vader voor de zomer
avond valt, in verzekerde bewaring.
Moeder en zoon biyven alleen ach-
te spelen om vervolgens samen te
gaan eten. Het enige waar zy zich
druk om maken is om wat de mensen
wel zullen zeggen, als het morgen
ochtend in de krant staat. Daarna
gaat Simon naar een feestje by een
meisje dat het ouderiyk huis tot haar
beschikking heeft, aangezien haar
vader op reis en haar moeder dood
is. Tydens deze festiviteiten bevrucht
Simon zyn jonge gastvrouw. Vader,
de alom bekende keiharde zakenman,
geeft Simon een filiaal te beheren
BoekenmaRkt
te doen hebben met een goed gerea
liseerde realistische roman waar
j men niet ander» achter moet zoeken
i dan het geval.
haar a-sociale familie te lijf gaat ik heb naar aanleiding van de kort
en hem by een uitstapje naar Saint geleden verschenen bundel verhalen
Tropez verlaat om een ryke zeil- joodse verhalen door Nederland-
jachtbezitter uit Aden te volgen. se auteurs, samengesteld door Bea
Het slot is niet helemaal duidelyk. p0iak (Van Ditmar Amsterdam) ge-
Simon. wat triest alleen achtergeble-zegd, dat het me wat overbodig voor
ven, pemst vaag over een ontmoetisg komt in een literatuur zoals de Ne-
met Marga onder ideale omstandig- derlandse waarin nooit onderscheid
heden. Hij neemt zyn auto maar gemaakt is tussen rassen, dit onder
scheid aan te gaan kweken.
Dit soort belangstelling voor
Joods werk resp, werk over Joodse
onderwerpen heeft voor mij een on
plezierige bijsmaak ook wanneer dit
werk van de hand van Joodse schry-
vers zelf is .Gelukkig heeft deze bun
del Joodse anekdoten met die soort
niets van doen.
Behalve als voorbeeld van een uniek
soort geestigheid. die geestigheid
waarby de grap inderdaad vlak naast
5 u d» J. Domna. Chr.
Kerk 10 en 5 u da S. van der
Molen te St Laurena (Zeeland). Ge
ref. Kerk Petrakeric- 930 u ds Bljle-
veld, 5 u ds J. Baaljema t» Leimulden.
Rapenburgkerk: 9.30 u da S. van Bek.
rydt niet terug als ik het wel begre
pen heb, zodat we moeten aanne
men dat hy nog in Saint Tropez zit.
De roman is zonder twyfel goed
geschreven. Simon, zijn onzinnige
moeder en het vriendinnetje Joke ko
men goed uit de verf. Marga is een
schim gebleven en als zodanig
ziet Simon haar ook en haar vader
is een cliché-figuur. Gek is wel weer
vriendin Hannie met haar judo.
Platteel heeft bepaald een talent
voor dialoog, een gave die hem ook bittere lig*t, Ls deze bundel van
te stade komt by de inwendige-mo- grote waarde omdat hier iets
noloogachtige passages die daardoor verzameld ls dat zonder twyfel ver
een voldoende dynamiek krygen. Ver- loren zou zyn gegaan eenvoudig om-
velend is het boek nergens, mede dat het de vrucht is van een levens-
dankzij het feit dat het gebouwd is i vorm die gelukkig niet meer bestaat,
op handeling en niet op beschou
wing.
Wat de tendens betreft 'het is
niet speciaal des schryvers bedoe
ling om te wijzen op wat we al we
ten op de onlust en onrust van
welvarende jonge mensen die geen
opvoeding genoten hebben en wel een
overvloed van materiële welstand ge
wend zyn. Of, zoals bij het meisje
Joke, die geen grein beschaving heb-
in Amsterdam, het paar trouwt, er ben en alleen op jacht zijn naar
komt een miskraam en het huwelijk avontuur, in dit geval „het buiten-
mislukt. i land". De droevige gevolgen van
Men zegt wcleens dat weinigen in
staat zyn om dit speciale soort
Joodse geestigheid te vattes en voor
hen zal het misschien moeilijk zijn
aan deze bundel plezier te beleven en
In te zien wat het belang ervan is.
En dit ondanks het feit dat Therese
Cornips deze anecdotes in het Ne
derlands vertelt met veel gevoel voor
het effect van woord en zins
wending, voor nuancering. Bijzon
der knap gedaan is dit, wat nog een
waarde te meer geeft aan deze „Ro-
Simon begint een verhouding met I en ander zyn in „Met Marga? mis- I *Unen en Amandelen
een meisje uit de zaak dat hem met schien" weer duidelijk, zodat wy hier I CLARA EGGINK
kum te 's-Gravenhage-Ooot, 5 u da
BUleveld. Maranathakerk: 830 u d» F.
Pijlman te Katwyk aan Zee. 5 u di K.
H. Schuring t« Alphen aan de Ryn.
Valkenburg Herv. Gem. 10 en 6.30
u ds D. Lekk«kerker. Geref. Kerk
9.30 en 5 u geen opgave ontvangen.
Geref. Kerk (vrijgemaakt) 8.30 en 3 u
ds G. A. Hoekstra.
Voorhout Herv. Gem. 9 u Jeugd
dienst vicaris M. den Duik te Heem
stede 1030 en 7 u da Oskamp (HA).
Voorschoten Herv. Gem. 10 u da
Kievit te Lelden., 7 u da Greive te
Utrecht. Hult> en Heil 10 li da Greive
te Utrecht. Rijndijk 10 u dhr van Til
te Alphen aan de Rijn Geref. Kerk:
8 30, 10.30 en 5 u ds P G. v Berge te
Baarn. Geref. Kerk vrijgemaakt) 10
en 5 u de H. van Ommen te Zaandam.
Waddlnxveen Hen*. Gem. 930 u
ds W A S Lonrense te Benthulnen,
6.30 u dhr D. Oskam te Culemborg
Hen*. Wijk gebouw 9.30 u de L. Vroeg-
lndeweil te Delft. 6 30 u da J. R. Cu
perus. Bethel 9.30 u dhr J. Goedhart
te Wllnls 5.15 u ds L Vroeglndewey te
Delft, 11.30 ds P. Fader te Schoonho
ven. Malelse dienst. Emmanuëlkerk
9 30 u da W F. van der Staat te Ze
ienhuizen. 7 u ds J. O Panhulae te
's-Gravenhage. Geref. Kerk 9 30 u da
E Warnlnk te Nleuwerkerk d. IJasel.
6 30 u de C. H. van Appelo te Loo»-
dutnen. Rem Geref Kerk 10 u de J.
J van Hille te Amsterdam. Ohr. Afge
scheiden Gem. 930 en 5 u da A. P.
Verloop.
a'.veiiaar Herv, 'Gem. Dorpskerk
10 u dr Th. C Frederlkse, 7 u vicaris
R.. Steenstra Klevletkerk 10 u da J, T.
Wlersma (HA). Devlerhula 10.15 u vi
caris R. Steenstra Geref Kerk: Bloem.
camDlaan 10 en 5 u ds S. P Mevster
te Ede Zyilaan 10 en 7 u da K A.
Schlopers te Amersfoort Ned. Prot
Bond Lansre Kerkdam 1030 u mevr
ds C. W den Herder-Brugman Hen*.
Geref Evangelisatie Dorpshui» 10 u A.
de Reus te Ouddorp en 5 u ds H.
Stolk te Schevenlngen
Wonbrugge Hen*. Gem. 930 en
6 30 u ds Kempenaar Geref. Kerk
9.30 en 6.30 u d6 Dethmers.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 u ds
C A. de Groot te Rotterdam. Geref.
Kerk 930 en 7 u ds H. O A. MeLn-
ders (HA).
Zwammerdam Herv Gem 10 u en
6 30 u ds C L. v d Broeck (HA) Ge
ref. Kerk 10 u ds J. Wagenaar, 6 30 u
ris M. Boot te Oudewater. Rem. Geref.
Gem. Geen Dl Mist.
Zoeterwnnde Herv Gem. 10 u ds
M. J. Efferich te Voorburg
