NEDERLAND HEEFT DE VIER
GROOTSTE BINNEN ZIJN GRENS
In Europa
««IfÉP
()HÉ(W
niet meer van de kaart weg te denken
GEHEEL LINKS:
WIE iir zo'n kleine, maar com
fortabele en heldere eenper
soonskamer in het Autobahn-
Hotel Pfungstadt op een zo
mermorgen ontwaakt, ruikt
bepaald geen uitlaatgassen.
LINKS:
EEN flat-unit van het motel
te Lérissa (Griekenland), ge
zien door de artistieke „open"
entree van het complex.
BOVEN:
HET in 1954 geopende Motel
Val de Loire in Bonny-sur-
Loire (met 41 bedden).
LINKS ONDER:
Motel Hoornwijck in Rijs
wijk is een van de grootste
motels van Europa.
RECHTS ONDER:
IN een aantrekkelijke grote
stad als Hamburg biedt dit
comfortabele „binnenhof-mo-
teP' een rustieke vakantie
sfeer.
Het gaat goed met de motels in
Europa. Deze speciale logiesgele-
genheden voor automobilisten,
waarvan het principe stamt uit de
Verenigde Staten, hebben in de
afgelopen tien jaar dat de Europe
se Motelfederatie bestaat, een
vastrecht verworven. In meer
dan dertien landen zijn motels,
een samentrekking van „motorist"
(automobilist) en „hotel" vaste
begrippen geworden voor automo
bilisten die op zakenreis of met
vakantie, de park eerellende in de
grote steden willen vermijden. In
de totale situatie van 149 motels
met 9229 bedden slaat Nederland
met zeven motels geen slecht fi
guur,'maar wat belangrijker is:
op de lijst van de grootste motels
bezet Nederland de eerste vier
plaatsen. Motel Hoornwijck in
Rijswijk Z.H. (235 bedden), Euro
motel Amsterdam (216), Motel
Amsterdam (200) en Motel Breda
(178) zijn de vier grootste EMF-
motels.
He>t eerste motel is, lang voordat die
naam werd gebruikt, in Boroughbridge
(Yorkshire) Engeland, opgericht.
Daar, aan de Great North Road (A 1),
ligt nog steeds deze voorloper van
het huidige motel: Hotel Cottages,
bestaande uit zesentwintig complete
(woonkamer, 1-4 slaapkamers. badka
mer) cottages op een oppervlakke van
bijna 1 1/2 ha. De grote vlucht van het
motel als aangepaste pleisterplaats voor
automobilisten is echter in net begin
van de tweede wereldoorlog gestart in
de Verenigde Staten, waar het aantal
motels nu in de duizenden loopt. Dp
enorme afstanden die de highways en
super-highways daar overbruggen heb
ben de behoefte aan motels doen voe
len.
Motels zijn in de eerste plaats spe
ciale logiesgelegenheden voor automo
bilisten, zodat ze altijd liggen aan gro
te verkeerswegen, hetzij in de verlaten
heid oim de grote afstand tussen steden
van formaat te overbruggen dan wed
in de onmiddellijke nabijheid van gro
te steden om de automobilisten on
verschillig of hun reisdoel zakelijk aan
wel toeristisch is de voortdurende
parkeerellende te besparen en hun ge
legenheid te geven, de directe verbon
denheid met hun auto te handhaven.
Niet-automobilisten begrijpen de ver
bondenheid van de automobilist met
zijn auto niet of vinden haar op zijn
minst overdreven. Men moet daartoe de
auto leren zien als een rijdend huis.
Wie met een auto reist kan veei meer
meenemen en hoeft toch minder te sjou
wen. In zijn auto heeft een automobi
list (en hetzelfde geldt voor zijn mede
reizigers) allerlei gebruiksartikelen bin
nen handbereik; ze zijn niet allemaal
opgeborgen in een volgepropte koffer.
Misschien ligt zijn zonnebril vo >rin,
steekt de reis route kaart in een zijtas
van één van de portieren, liggen lec
tuur en fotocamera bij de achterruit,
zijn strand- en regenkleding verpakt in
aparte koffers die hij niet in elke over-
naohtingsplaats nodig heeft. In een mo
tel, waar de auto tegen de voordeur
geparkeerd staat, houdt hij alles bij de
hand; loopt hij net zo gemakkelijk naar
de auto als in zijn eigen huis de irap
op.
De integratie van logiesgelegenhe.-d
met auto en snelweg is het kenmerk
van een motel, en tevens de basis van
de voorwaarden die de Europese Mo
tel Federatie stelt aan haar leden. Dat
ook hotels deze verbondenheid met de
auto gaan beseffen blijkt o.m. uit het
Unicorn Hotel in Bristol, dat deze zo
mer wordt geopend en dat gebouwd is
rond een parkeergarage, zodat de gas
•ten kunnen parkeren op de verdieping
van hun kamer.
Standaard
Het EMF-embleem is bedoeld om de
standaard en het begrip motel te hand
haven. Volgens de statuten van de fe
deratie moet een motel een „eigentijd
se logiesgelegenheid" zijn, ,,die ten aan
zien van bouw, inrichting, bedrijfsvoe
ring en prijsbeleid aangepast is aan de
specifieke behoeften van allen die gemo
toriseerd reizen". Een motel moet aan
een autoweg liggen; de auto's motten
in de onmiddellijke nabijheid van de
woon-units kunnen worden geplaatst; er
moet een benzinestation met kleine ser-
vicemogelijkheden (quickservicestation)
bij zijn; het motel moet over ten min
ste tien comfortabele kamers en ten
minste twintig bedden beschikken; het
huren van kamers moet per dag moge
lijk zijn (zonder een morele verplichting
tot langer verblijf); het motel moet
dag en nacht geopend zijn; er moet
voor de gasten in een tot het motel be
horend of in de directe nabijheid lig
gend restaurant gelegenheid zijn de
maaltijden te gebruiken en de prijzen,
die duidelijk tevoren aan de gast ken
baar moeten worden gemaakt, o enen
zoveel mogelijk „inclusief" te zijn.
Niet zelf koken
Oorspronkelijk was het de bedoeling
motels zodanig in te richten dat de gas
ten een eigen ongestoorde huishouding
konden leiden, nagenoeg zonder contact
met de buitenwereld. Daartoe was het
de opzet, elk motel uit te rusten met
een kitchenette, voorzien van het on
miskenbare keukengerei en een wel
voorziene provisiekast. Deze motelvorm
heeft echter in Europa geen ingang ge
vonden, omdat de alleenreizende zaken
man er niet aan denkt zelf ook maar
een eitje te bakken en de Europese
vrouw met vakantie als ze niet kam
peert ook helemaal uit haar dagelijkse
huishoudelijke beslommeringen v/enst
te zijn, zodat ze het niet op reis nog
eens druk wil hebben met de bereiding
van maaltijden.
Motel Hoornwijck heeft, ais één van
de zeer weinige motels - in Europa, bij
de toeristenflatjes" een kitchenette
(met koelkast) en een levensmiddelen
pakket waarin genoeg voor Komt om
mee te ontbijten en te lunchen. Maar
evenals de andere Europese motels
heeft ook dit motel een resiaurant,
want de Europese vrouw die zich in de
vakantie een hotel of motel Kan veroor
loven heeft zich duidelijk uitgesproken
tegen het zelf-in-touw-zijn voor het voe
ren van een reizende huishouding.
Tot de oudste pleisterplaatsen aan de
snelwegen van Europa behoren de Rast
statten aan het net van Autooahnen in
Duitsland, waarvan elke kilometer uit
breiding ongeveer zes miljoen gulden
kost. Die Raststatten waren aanvanke
lijk bedoeld om de chauffeurs van het
grote vrachtverkeer te verkwikken en
te laven. Toen het toerisme het gemak
van de Raststatten had ontdekt, zijn ze
langzamerhand uitgegroeid tot comfor
tabele, soms zelfs bijna luxueuze (ho-
tel-)café-restaurants. Blauwe schilden
op de autowegen met de letters T (van
Tanken) en R (van Rasten) kondigen
deze beroemde „pleisterplaatsen" aan.
Sommige van deze Raststatten-met-
slaapgelegenheid (eigenlijk niet voor
honderd procent „motels") noemen
zich Autobahn-Hotel (zoals Pfungstadt),
andere Autobahn-Motel (zoals Leipheim/
Donau). Veel verschil is er niet en wij
kunnen ons voorstellen dat de Raststat
ten bijna allemaal, ook al ligt het eigen
flat-karakter niet zo sterk op de voor
grond en al staat de auto niet pal bij
de eigen voordeur, door de EMF als le
den zijn geaccepteerd.
Van de zevenendertig Duitse EMF-
motels behoren er eenentwintig tot de
gigantische te Bonn zetelende semi-
overheidsorganisatie die de naam „Ge-
sellschaft für Nebenbetriebe der Bun-
desautobahnen" draagt. Dit lichaam be
heert honderd en drie Raststatten
(waarvan eenendertig met overnach
tingsmogelijkheid tot een totaal van 1262
bedden) en eenendertig Erfrischungs-
diensten. Voorts zijn 141 tankstations aan
benzinemaatschappijen verpacht.
Verscheidenheid
Ondanks één zelfde uitgangspunt ken
nen de Europese motels vele onderlin
ge verschillen. Er zijn ook veel méér
motels in Europa dan leden van de
EMF, hoewel het lidmaatschap daarvan
ontegenzeglijk een zeker „niveau"
waarborgt. Naast niet aangesloten mo
tels die geweigerd zijn omdat ze niet
voldoen aan de gestelde eisen zijn er
echter ook motels die zich niet hebben
aangemeld, bij voorbeeld omdat zij (zo
als in het geval van de Griekse en
Turkse motels) door de afgelegen lig
ging en de nog prille staat van toeristi
sche opkomst van hun land geen vrucht
baar contact met de.motelgemeenschap
mogelijk achten. Dat de Tsjechische
motels (er zijn er vijf, alle annex cam
ping, zodat de kampeerders desge
wenst gebruik kunnen maken van het
restaurant van het motel) en de Zuid-
slavische motels langs de nieuwe kus'u-
route niet zijn aangesloten, heeft mis
schien weer een andere oorzaak.
Niet alleen Duitsland heeft een ge
schiedenis op het gebied van de motei-
ontwikkeling. In Engeland zijn, ter sa
nering van de zeer verouderde hotelle-
rie, in de laatste tien jaar behalve tal
rijke nieuwbouwhotels ook vele nieuwe
motels gesticht. Graham Lyon, die daar
toe samenwerkte met de brouwerijen
Whitbread en Watney, was daarvan de
grote pionier. Engeland heeft meer dan
zestig motels, waarvan er slechts ne
gen zijn aangesloten bij de EMF. Zeer
fraai is de in 1964 geopende Excelsior
Door Monique Floor
Motor Lodge in Oxford, evenals vele
Amerikaanse motels uitgerust met een
openluchtzwembad. Vele Engelse mo
tels zijn opgericht bij eeuwenoude inns
(herbergen), gevolg van de drankver-
gunningspol itiek.
Frankrijk is pas de laatste jaren be
zig zijn zwaar verouderde hotellerie door
nieuwbouw te verbeteren. Het Motel
Val de Loire in Bonny is een van de
negenentwintig aangesloten motels in
beheer bij de Automobil Club d'Italia
(de z.g. Autostelli), maar er zijn ook
talrijke niet-aangesloten motels van de
benzinemaatschappij AGIP. Vele Ne
derlandse toeristen zullen het en ge
Belgische EMF-motel Dennenhof aan de
E-10 tussen Breda en Antwerpen ken-
Hoewel ze niet direct tot de motcis
behoren, mogen de Spaanse Par adores
en Albergues en de Portugese Pousada's
niet onvermeld blijven. Het zijn met
hetzelfde doel als motels door de
staat opgerichte toeristen verblijven, die
wat stijlvolle architectuur betreft zich
bijna altijd boven de motels verheffen.
Spanje telt ongeveer veertig Parado.es
en Albergues (waarvan acht in sfeervol
le oude kastelen of kloosters), Portugal
een kleine twintig Pousada's. Vooral in
de minder toeristische streken, waar
Motels aangesloten bij de Europese
Motel Federatie
LAND AANTAL BEDDEN
Duitsland 37 2147
Zwitserland 28 1708
Italië 29 1427
Nederland 8 1004
Denemarken 14 937
Zweden 7 487
Frankryk 8 404
Groot-Brittannië 9 293
Oostenrijk 4 243
Spanje 2 228
Liechtenstein 1 90
Noorwegen 1 64
België 1 47
13 landen 149 9229
geen acceptabele hotellerie te vinden
is, zijn deze door de nationale toeristen
organisaties gecontroleerde verblijfsge-
legenheden vol couleur locale vaak een
uitkomst.
Ook ten aanzien van de situering van
de motels ziijn er grote verschillen.
Naast de motels die in de verlatenheid
in een logiesbehoefte voorzien, zijn er
de periferie-motels (aan de rand van
grote steden) en de motels alleen maar
„op mooie plekjes" (vooral in Zwitser
land). In een buitenwijk van Hamburg
staat een als het ware in de huizenmas
sa ingebouwd motel, dat toch in optima
forma een motel is.
Nooit peperduur.
Motels zijn dus in de eerste plaats
voor auto-toeristen, voor mensen dw
reizen om iets te zien en daarom op
een bepaalde plaats vaak niet langer
dan één dag of enkele dagen blijven.
Vooral het vlótte van de motels is aan
trekkelijk: vóórrijden bij de receptie, in
schrijven, sleutel van appartement mee
nemen, voorrijden bij de „eigen" voor
deur, hoogstens twee, drie meter lo
pen met alleen de werkelijk noodzake
lijke bagage en alle autoverzorging plus,,
een restaurant en vaak nog een bar di
rect bij de hand.
Prijzen
Prijzen van motels zijn moeilijk ver
gelijkbaar, omdat er eenvoudige en lu
xueuze motels zijn en de tarieven soms
ook verband houden met de levensstan
daard van het land van vestiging. Een
tweepersoonskamer met bad of douctu
kost in Groningen 25, in Pfungstadt
22,50, in Leipheim 20, in Vöcklabrucs
(Oostenrijk) 19. in Bonny-sur-LoiR
30, in de gemiddelde pousada's en
paradores hooguit 15. Ook de ACI-mo-
tels liggen in het algemeen beneden d?
20, de Zwitserse motels zajn weer iets
duurder.
Misschien geeft dit nog het mees'<!
houvast: negentien motels doen qua
„verblijfsgenot" niet onder voor eersie-j
klas hotels, terwijl ze veelal 25-50%[
goedkoper zijn. Het quickservice-karak-
ter van de motels, met daardoor een
Andere restaurantsfeer, werkt niet hin
derlijk. We hebben aan Motel Val de
Loire 30) één zelfde prettige reisher
innering als aan het Orly-HiItjn-hotel
bij Parijs 75), dat we wel móesten
kiezen omdat we van heel die verou
derde hotellerie zonder parkeergelegen
heid in Parijs genoeg hadden. Vóór 0r-
ly was er in Parijs in 32 jaar geen
nieuw hotel gebouwd.
