grote, geduldige vijand:
de moderne tijd
P. C. Paardekoper
vechter voor de taal
Wa...
ViVa Wenka
i
ISCIPLINE BROKKELT AF
DERDAG 16 JUNI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
Sicilië in cle greep
van het verleden
kleine, donkere man die onbekend wenste te blijven, boog zich
kwelijk over het terrastafeltje en zei: Hier op Sicilië, signore,
\t men met blikken en gebaren. Gevoelens plegen onzichtbaar
sa ken. U zult van de Mafia niets merken en evenmin over haar
|praten. Maar in de paar jaar dat ik in Palermo woon, heb ik
B- goed genoeg leren kennen om u dit te kunnen zeggen: zij is
en deinst voor niets terug. Ontelbar en buigen zich onder haar
ng. Zij doen wat hun wordt gevraagd en zwijgen. Ook Sicilianen
in het leven gehecht ...De Mafia heeft het psychologisch kli-
needs meer verziekt. Er zal hier een heel nieuw tijdperk begin-
unneer eens aan haar macht een einde zal zijn gekomen".
f is het nog lang niet. Voor
al de sfeer van misdaad en
Uwen blijven hangen over het
je eiland, waar vele hoogont-
le beschavingen, behalve hun
uitingen, ook hun meest ne-
elgenschappen lijken te heb-
tergelaten. Maar het „eervol-
jotschap" heeft een zeer ge-
vijand die niet met dreige-
tot zwijgen is te brengen en
een slag verloren heeft: de
tijd.
Is een gezellige, zeer in-
stad, die de toeristen die
:ken, zeker niet over mo-
In haar winkelstraten
»ls in de morgenuren voelt
ch niet onveiliger dan in die
laan, Rome of Genua en zelfs
e Siciliaanse gewoonte om
elingen op een schandalige
te overvragen, merkt men
ïen aantal jaren weinig meer.
ir de Mafia hier ook haar
op het leven mag hebben, zij
rt met haar misdadige activi-
'teker niet aan de weg.
Onheilspellend
- w&t onheilspellender wordt de
J: Wanneer men de stad achter
I lat en het binnenland intrekt.
I het zijn, paradoxaal genoeg, in
r ste plaats de politiemannen die
Wf wakker roepen. Herhaalde-
»ten zwaarbewapende carabi-
Igtutomobilisten stilhouden, con-
ih de papieren, halen niet zel-
e kofferruimte overhoop en
i aldus de misdaad tot een
iar niet te onderschatten rea-
voor haar overigens onmo-
een suggestiever decor te
zijn. Hoewel vol afwisseling,
landschap dreigend en woest.
Ite is drukkend. De enkele, on-
[ltjk op zijn ezel gezeten boer
tegenkomt, lijkt in zijn'
cape een sombere spooler
s' Uit de dorpen, kaal en el-
'klinkt als enig geluid het
van talrijke hanen op. De
'fi huizen worden geblakerd
■een felle zon, of vinden be-
pg aan de voet van grillig ge-
rotsen, die macabere scha-
over de nederzetting wei-pen
'Pen, waarin wat kippen pik-
ezeltjes en geiten aan de deu-
gebonden, zijn Vaak niet ge-
zodat de wind dichte stof-
de muren jaagt. Dan
de in diep zwart gehulde
hun omslagdoek nog wat
r om hoofd en schouders,
r ZÜ hun krotten verlaten om
11 te putten of nog veel zwaar-
fferk te doen.
vraag opkomt: wat zou hij bij zich
hebben? In dit door armoede, jaloe
zie en geldzucht beheerste stuk Ita
lië, dat aan de praktijken die tiran
nieke overheersers eeuwenlang heb
ben uitgeoefend, alleen maar slechte
voorbeelden heeft overgehouden,
wordt de verleiding snel te groot.
Het is zonder meer een drama, dat
de Sicilianen die zich in talrijke
opstanden eensgezind tegen de
vreemde dwingelandij hadden ver
zet (bij één daarvan heeft zelfs onze
Michiel de Ruyter het leven gela
ten) elkaar, toen in 1870 einde
lijk de eenheid van de Italiaanse
staat tot stand kwam, het licht in de
ogen niet meer gunden en niets na
lieten om zich ten koste van elkan
der te verrijken. Het banditisme
nam hand over hand toe en hoewel
Sicilië na Giuliano, die met zijn
moordenaars dood en verderf zaaide
in de dorpen en stadjes van het zo
lijk geschakeerde land, geen bende
leider van groot formaat meer heeft
gekend, zijn beroving en kidnapping
ook thans nog bekende verschijn
selen. Ook het „eervolle genoot
schap", dat destijds was opgericht
om de bevolking tegen de terreur
van de boven de wet staande Spaan
onderkoningen te verdedigen, be
landde na de eenwording steeds ver
der aan de verkeerde kant van de
streep en het duurde niet lang of de
methoden waartegen het zich vroe
ger zo fel had verzet, werden ten
eigen bate in praktijk gebracht.
uf
Griezelig
middenin het dorp, zijn
nn if- mannen met boerenpet-
P. bijeen. Zich tussen hen te
eiï;ls een ietwat griezelige er-
S- Hun gehele optreden is met
as van geheimzinnigheid om-
is er een zweem van
Era?of een sP°or van huip-
Bheid. Zwijgend staan zij
fn de ZWarte °gen strak op
riloe^er gericht. Op de verweer-
rpbruine gezichten, is eigen
aar één ding te lezen: wat
j. ®ze yreemdeling hier doen en
S zal hij weer weggaan? Maar
gra bestaat de kans - de
gneid van de politiepatrouille
ngang van het dorp duidt
wei op dat by enkele de
Drama
Wenken
Elk ogenblik kan er een nieuwe
Mafiagroep worden gevormd. Er is
weinig voor nodig. Op een dorps
plein, in een café zijn wat mensen
bijeen. Een paar heimelijke blikken,
enkele nauwelijks zichtbare wenken:
vijf, zes mannen schuifelen één voor
één weg. Er is ergens in de omgeving
een onderneming die goed blijkt te
floreren. De samenzweerders beslui
ten dat zij daarvan mee willen pro
fiteren en haasten zich dat de leider
van het bedrijf mede te delen. Deze
is het met dit voornemen spoedig
roerend eens, want hij denkt niet
alleen aan zijn eigen leven, maar
ook aan dat van zijn ouders, zijn
broex-s, zijn vrouw en kinderen. Het
lange, bloedige spoor dat de Mafia
over het eiland heeft getrokken, laat
er geen twijfel over bestaan, dat de
dreigementen ook inderdaad ten uit
voer zullen worden gebracht.
De simpelheid en het kleine risico
van deze methode hebben haar snel
om zich heen doen grijpen en in
west-Sicilië is er dan ook vrijwel
geen sector van het bedrijfsleven
waar het genootschap niet zijn be
langen in heeft. De visvangst, de
woningbouw, de industrieën. de
fruitteelt, de krantenkiosken, de sla
gerijen, enz. enz., zy alle zijn in
Palermo onder „controle" geplaatst.
Ondanks die ene naam Mafia,
gaat het dus in feite om allemaal
verschillende groepen, die vaak ech
ter wel in relatie met elkander
staan. Een verbazingwekkend voor
beeld hiervan is, dat door de be
moeienissen van de betrokken Ma-
fia-afdelingen, de inwoners van Pa
lermo van het oudste besje tot
de jonge directeur die alleen van
tennis houdt op elk kilogram
vlees een toeslag betalen van 100 li
res, ten behoeve van het be
taalde voetbal in de stad.
Moeilijkheden
De door het parlement in Rome
naar Sicilië gezonden anti-Ma-
fia-commissie heeft onlangs in een
uitvoerig rapport de grote moeilijk
heden onder de loep genomen, waar
cp de Justitie by de bestrijding van
het „eervolle genootschap" stuit. Er
lopen op het eiland mannen rond,
die tientallen malen wegens moord
zijn aangeklaagd, maar nimmer ver
oordeeld werden, omdat getuigen op
het beslissende ogenblik plotseling
niets meer wilden zeggen. Het is
evenwel een onmogelijkheid mensen
die willen spreken, en hun families,
een afdoende bescherming te bieden.
Zelfs in de gevangenis heeft de on
derwereld haar codes, fluisterwegen
en contacten. Zo is destijds ook de
zwager van Giuliano in zijn cel om
het leven gebracht, naar men zegt
met behulp van eenkoffie
kan.
Zeer belangrijk is in elk geval,
dat de bevolking, die de Mafia tot
in de hoogste kringen vertegenwoor
digd weet, ervan wordt overtuigd,
dat de goede wil en de betrouwbaar
heid van de rechterlijke macht bo
ven alle verdenking staat. Vooral in
dit licht moet grote betekenis wor
den gehecht aan het proces dat
thans in voorbereiding is tegen de in
augustus 1965 gearresteerde negen
Mafia-leiders, voor wier relaties met
de Amerikaanse misdadigersorgani-
satie Cosa Nostra de politie bewijzen
heeft gevonden.
In de praktijk zal hun eventuele
veroordeling echter niet betekenen
dat het genootschap een belangrijke
slag is toegediend, omdat de meesten
hoogbejaard zijn en op Sicilië reeds
lang weer een nieuwe generatie on
derwereld-figuren is opgegroeid.
Wanneer niettemin de indruk be
staat dat de macht van de Mafia
-langzamerhand zal afnemen, dan
komt dat door ontwikkelingen die
buiten het juridische vlak liggen.
Familie
De „familie" is op Sicilië de spil
waar het hele leven om lijkt te
draaien. Wanneer haar eer op het
spel staat, is men tot alles bereid.
Aan de top ervan troont, als een vol
strekt onaantastbare figuur, de
grootvader, die één of twee keer per
jaar alle zoons en kleinzoons bijeen
ioept en zich bij die gelegenheid, als
bewijs van respect, door hen de voe
ten laat kussen. Deze verering, die
men van kindsbeen af krijgt opge
drongen, vormt de basis van een
uiterst hechte familieband, waarin
een onberedeneerde gehoorzaamheid
heerst. Hierin schuilt één van de
sterkste troeven van de Mafia, die
via de onmogelijkste familierelaties
geruisloos en omslachtig weet door
te dringen in de ambtenarij, de
geestelijkheid, de gemeenteraden in
het regionale parlement (sinds 1948
heeft Sicilië een zekere mate van
autonomie) en zelfs in dat in Rome
Deze discipline begint af te brok
kelen. Radio en televisie maken de
bevolking bekend met toestanden in
streken, waar de klok wel met de
tijd is meegedraaid. Hoewel de scho
lensituatie op het eiland nog altijd
bedenkelijk is, neemt toch ook gelei
delijk aan het aantal jongeren toe,
dat via een behoorlijke opleiding tot
het besef komt, dat het feodale be
wind van grootvader op geen enkele
redelijkheid is gegrond en dat in het
algemeen eerbied en gezag hier ver
schijnselen zijn, die met een kor
reltje zout genomen moeten worden.
De rijk geworden Mafiosi. die om
zich nog meer aanzien te verschaf
fen, hun zoon naar de universiteit
sturen, doen zichzelf meer Jcwaad
dan goed.
Communisten
Dan is er nog iets: ongeveer een
miljoen Sicilianen zijn in de loop
der laatste jaren van hun eiland ver
trokken om elders werk te zoeken.
Een groot aantal hunner heeft dat
gevonden in noord-Italië. En daar
hebben deze mensen, die nooit iets
anders dan door afgunst en wan
trouwen omringd zijn geweest,
kennisgemaakt met een nieuwe on
vergelijkelijk fenomeen, dat zich di
rect bij aankomst over hen ontferm
de en steeds zorgvuldig over hun
belangen bleef wakende commu
nistische partij.
Velen van deze emigranten zijn
intussen naar hun erbarmelijke
dorpen teruggekeerd, maar geïndoc
trineerd met ideeën, die in het ge
heel niet stroken met de op het
eiland heersende feodale toestanden,
die door de Mafia met kracht wor
den verdedigd. Zij hebben de rol
leren kennen die arbeiders elders in
ondernemingen spelen en zij praten
over vakverenigingen, die het ge
nootschap langs politieke weg 'via
zijn contacten met de liberale par
tij) nog buiten de deur tracht te
houden.
De dorpen en steden van Sicilië
worden beschenen door de morgen
zon van een nieuwe tijd, die lang is
tegengehouden, maar reeds aar
zelend de eerste veranderingen heeft
gebracht.
Leve de lekker-zittende, fijn-dragende
goed-gesneden lichtgewicht
kinderkleertjes van soepel nieuw
ViVa Terlenka- Vraag het Hygia!
Hygia maakt er wat van.
Van ViVa Terlenka.
Voor inlichtingen, bel of schrijf: Mode-informatie,
tel. (05420) 154 78 postbus 21, Enschede
„Zelfs studenten behandelen soms
hun Nederlands erbarmelijk
(Van onze speciale correspondent)
Waarom zou een Nederlandse firma, die bestellingen doet bij
een leverancier .in Frankrijk, zijn brieven niet in het Nederlands
schrijven?
Waarom zouden wij een knieval maken voor buitenlanders, die
de neus ophalen voor een taal, die door 20 miljoen mensen wordt
gesproken?
Voor dr. P. C. Paardekooper, neerlandicus in Eindhoven zijn dat
geen vragen meer. Zijn werkterrein wordt afgebakend door de taal
grenzen van het Nederlands en die lopen buiten onze landsgrenzen.
Hij heeft de Vlamingen en de Nederlands sprekende Fransen in het
gebied rond Duinkerken leren kennen als verdrukte minderheden.
Voor wat de Vlamingen betreft spreekt hij liever over verdrukte
meerderheid". In de afgelopen jaren heeft hij geen gelegenheid on
gebruikt gelaten om zich te keren tegen de taaidiscriminatie bij onze
zuiderburen.
„Het woord „behalve" als deel van
een woordgroep met een zelfstandig
naamwoord als kern".
Dr. Paardekooper heeft vijf jaar in
Leuven gestudeerd. In die tijd werd
hij met de neus gedrukt op de taai
discriminatie bij onze zuiderburen.
Van die tijd af is hij niet erg gesteld
op degenen, die anderen de Franse
taal willen opleggen en nog minder
op personen uit het Nederlandse
taalgebied die menen zich te pas en
te onpas in het Frans te moeten uit
drukken. Deze laatste groep wordt in
België met Franskiljons aangeduid.
Als in Noord
en Zuid-Korea
„De Vlamingen zijn aan de ene
kant het slachtoffer van de onver
draagzaamheid van de Frans-spreken,
de Belgen en vinden aan de Ne
derlandse kant een muur van onbe
grip- Tegen die onverdraagzaamheid
kan ik weinig doen. maar ik kan wel
proberen, dat onbegrip te wijzigen
in morele steun. Onze zuidelijke
grens loopt dwars door ons taalge
bied heen. Het is een situatie als
bij Noord- en Zuid-Korea of Oost
en West-Duitsland. Helaas ontbreekt
het in Nederland aan voldoende ob
jectieve voorlichting over de positie
van de Nederlands sprekende Bel
gen".
Spreekverbod
Dr. Paardekooper (46) is docent
aan de rooms-katholieke leergangen
voor m.o.-acten in Tilburg. Hij kreeg
buiten de kring van neerlandici in
Nederland bekendheid door zijn se
rie K.R.O--radio-toespraken onder de
titel „Er zijn geen Belgen" en niet
in het minst door krantenberichten,
die melding maakten van een spreek
verbod dat hem in België tot vier
maal toe is opgelegd. „Ik spreek
uiteraard nooit over politieke zaken,
maar met enige kwade wil kan men
blijkbaar de spelling van de Neder
landse taal ook onder politieke za
ken doen vallen
De eerstvolgende spreekbeurt staat
zaterdag 21 mei op de agenda. Dr.
Paardekooper is uitgenodigd om op
die dag in Hasselt te spreken over
Ook in Nederland
„Dat Franskiljonisme komt men
ook :n Nederland tegen. Er zijn
Frans-verdwaasden, die hun doch
ters als dienstmeisje naar Frankrijk
sturen in de hoop, dat de kinderen
daar Frans leren spreken. Het Frans
wekt voor argeloze lieden associaties
op met parfum en modehuizen. De
Nederlandse FYanskiljon is een snob
en daardoor enigszins onoprecht. Wat
men goed zou moeten beseffen is,
dat het culturele chauvinisme van de
Franstaligen na dat van de nazi's
een unicum in Europa is. De Fran
sen vinden hun taal, tiun letterkunde,
hun schilderkunst de mooiste van de
wereld. Zij ontlenen hieruit een cul
tureel zendingsgevoel, dat zij aan
hun bai-baarse buren willen opleg
gen. Er heerst onder de Franstaligen
bovendien een onverdraagzaamheid,
die alleen is te vergelijken met die
van de Duitsers tijdens de bezetting.
Er is een ware kruistocht gaande
tegen de talen van alle minderheden.
De gaulle is de personificatie van
dat grnzeloze chauvinisme. Jawel, in
de hemel wordt alleen Frans gespro-
dat de pastoor zijn preek in het Fra
houdt. Er zijn in Brussel 200 rijke
Franstalige families, die in feite het
gehele land regeren. De invloed van
de Walen komt wel het sterkst tot
uiting bij de overheidsdiensten. De
Vlamingen komen in de bestbetaal-
cle posities nauwelijks aan bod. De
trouw af tegenover de koning en sa-
boteren prompt de wetten. Ik ken
geen land, waar de sabotage van de
wet zo sterk is als in België. De
wet schrijft bijvoorbeeld voor, dat er
ieder jaar in Brussel tien Neder
landse scholen worden geopend. Het
gebeurt niet. De Walen en de Frans
sprekende Brusselaars laten geen
middel ongebruikt om hun macht uit
te breiden".
Wrokgevoelens
„Collaboratie met de nazi's is zon
der meer verwerpelijk, maar door de
maatregelen van de Franstaligen
ontstond er in Vlaanderen onder ve
len een anti-Belgische en een pro-
Duitse houding, die ik alleen
uit wrokgevoelens kan afleiden. In de
tweede wereldoorlog waren er onder
de Vlamingen zowel als onder de Wa
len collaborateurs. Het bezettings
klimaat was er trouwens veel min
der dan in Nederland- Van een dui
delijk anti-Duitse houding van de
kerk, zoals in" Nederland, was in Bel
gië geen sprake. S.S.-knapen kregen
er zelfs een kerkelijke begrafenis. Na
1945 vond een herhaling plaats van
1918: de Vlaamse collaborateurs wer
den ongenadig gestraft en de Waalse
oorlogsmisdadigers kregen lichtere
straffen. Daardoor heeft de Belgische
regering vyfenhalf a zes miljoen
Vlamingen het stempel van collabo
rateur gegeven. Dat getuigt van een
verschrikkelijk fanatisme. Er zullen
onder de leden van de Volksunie mis
schien wel mexxsen zijn, die in de
oorlog niet helemaal goed waren,
maar datzelfde kan men zeggen van
leden van de andere Belgische par
tijen. De socialistische burgemeester
Antwerpen kwam eens in het
nieuws, omdat hij in het openbaar
joden had beledigd. Wel, diezelfde
man werd bij de volgende verkiezin
gen door zijn partij opnieuw voorge
dragen en hij is nu weer burgemees-
texJ'.
Extremisten
Wanhopig
Wie op een Brussels postkantoor
briefkaarten koopt en zich daarbij
van de Nederlandse taal bedient
loopt kans een ambtenaar te treffen
die veinst het niet te begrijpen. Brus
sel is officieel tweetalig, maar in de
praktijk wordt de toon aangegeven
door de franstaligen.
„In Nederland beseft men over het
algemeen niet, hoe erg de discrimi
natie is en hoe wanhopig de Vla
mingen zich voelen. Sinds het eind
van de vorige eeuw is de bloei van
Wallonië met zijn industrieën altijd
tegengesteld geweest aan de armoede
van het noorden. Die sociale achter
stand is tot heden toe gebleven. Het
waren de kapitalistische Walen, die
de touwtjes al spoedig in handen
kwamen. Zij verplichtten hun werk
nemers om zich op de kantoren van
het Frans te bedienen. De Fransta
ligen, die zich in de omgeving van
Brussel in Vlaamse dorpen vestigden
eisen dat zy in de winkel in het
Frans te woorden worden gestaan en strengere straffen dan de Waalse".
De Volksunie is in België de enige
zuiver Vlaamse partij en de Vla
mingen menen terecht, dat de poli
tiek de enige manier is om tot enige
reële machtsvorming te komen. De
"Volksunie klom in de laatste verkie
zingen op van 1 zetel via 5 naar 12
zetels. De Franstaligen willen deze
Vlamingen nogal eens als extremis
ten aanduiden en wijzen dan op de
sympathieën, die kopstukken uit de
Vlaamse beweging in de oorlog voor
de Duitse nazitheorieën hebben ge
toond.
Dr. Paardekooper meent, dat velen
een vertekend beeld hebben van die
Vlaamse beweging. „De discrimina
tie van de Vlaming dateert eigenlijk
al van 1830. Voor de eerste wereldoor
log waren de Vlamingen in feite een
koloniaal volk, maar merkwaardig
genoeg vochten zij als leeuwen in de
eerste wereldoorlog in hun verfrans
te leger, waarin zij zelf nimmer tot
kaderfuncties worden toegelaten. Ook
he Vlaamse deel van België werd
in de oorlog bezet. Eén van de eerste
dingen, die de van de tweestrijd der
Belgen profiterende Duitsers deden
was het vernederlandsen van de
Gentse universiteit. Hiervoor hadden
de Vlamingen jarenlang geétreden.
In 1918 werd die maatregel onge
daan gemaakt Op de Gentse universi
teit werd het Frans weer ingevoerd,
de hoogleraren werden gevangen ge
zet en de studenten werd verboden
ooit nog aan een Belgische universi
teit te studeren. Dit heeft veel kwaad
bloed gezet. Bovendien kregen na
1918 de Vlaamse collaborateurs
Verwaarloosd
Overigens heeft dr. Paardekoper
niets tegen het leren van Frans. Zelf
bedient hij zich by voorkeur van die
taal als hij zich in een gezelschap
bevindt, waar niemand Nederlands
verstaat. Maar hy veracht de Frans
kiljons.
„In bijna alle Nederlandse steden
zyn ouders, die hun kinderen graag
Franse les laten geven op de la
gere school. Ik hoop. dat er spoedig
een einde komt aan de snobisme.
Een lagere-school-kind is absoluut
ongeschikt voor het leren van een
tweede taal. En wat het middelbaar
onderwijs betreft, moet ik zeggen,
dat twee uur Nederlands per week
in de vijfde klasse van het gymna
sium beslist onvoldoende is".
„Een gevolg van onze ijver om
vreemde talen te leren is dat wij onze
eigen taal niet behoorlijk leren be
heersen. Als ik in Frankrijk aan
een kind van twaalf jaar de weg
vraag krijg ik antwoord in goed op
gebouwde zinnen, in Duitsland ook-
Maar kom er in Nederland eens om.
Talloze studenten behandelen hun
taal erbarmelijk.
Taalbeheersing moet men in de
diepte zoeken. Een verdubbeling van
het aantal lesuren Nederlans is be
slist geen weelde. Men moet besef
fen ,dat wie zyn moedertaal niet
beheerst, In een vreemde taal alleen
maar kan stotteren
