NAVO-ministers verder
gevorderd dan verwacht
Fenomenale precisie
bij landing Gemini
JAM IN
Voorzitter Luns wist de
tegenstellingen te overbruggen
n
-Neger-student James
Meredith bij aanslag
in Mississippi gewond
Radiostilte duurde
slechts 4 minuten
Nieuwe haring
goedkoper
(9ucJ Q'lte
tenwa
Opgericht 1 maart I860
DINSDAG 7 JUNI 1966
No. 31888
Ileidsch
dagblad
Directeur: E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 11,25 per kwartaal, f3,75 per maand, f 0,88 per weck, (bij vooruitbetalinglosse
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
(Van onze Brusselse correspondent)
Tijdens hun informele beraad van gisteren, voorafgaande aan
de voltallige vergadering van de NAVO-raad. die vanochtend in
het Brusselse stadhuis plechtig werd geopend, hebben de ministers
ran de 14 NAVO-landen buiten Frankrijk méér belangrijke be
slissingen kunnen nemen dan zij hadden verwacht. Minister Luns,
op grond van zijn dienstjaren voorzitter en woordvoeder van de
veertien, zei getroffen te zijn door de mate van eensgezindheid die
J rich deze dag onder de veertien had gemanifesteerd. Hoewel
aanvankelijk tegenstellingen bestonden, vooral ten aanzien van de
jegens Frankrijk in te nemen houding, hebben de ministers elkaar
snel weten te vinden. Het besluit van voorzitter Luns om aan het
eind van de ochtendzitting van kwart voor twaalf tot half twee uit
sluitend de ministers en staatssecretarissen, dus zónder de delega
ties te laten onderhandelen, heeft daar niet weinig toe bijgedragen.
gemeenschappelijke stand
pint van de veertien, dat vandaag
[er discussie met Frankrijk in de
<AVO-raad is gebracht, houdt in:
het formele besluit om, gegeven
Franse verlangens en gelet op de
^onwrikbare wens van de 14 om de
illiantie in stand te houden ,de mi
litaire commando's van de NAVO
tit Frankrijk te verwijderen;
een unanieme uitnodiging aan de
Jlffieneluxlanden om zich te beraden
op de mogelijke vestiging van het
1 Geallieerde hoofdkwartier in Europa
irB(SHAPE) in een van deze landen:
vereenvoudiging in de centrale
nuIoropese commandostructuur van de
alliantie, in deze zin dat de drie
De 14 hebben zich er voorts re-
I kenschap van gegeven dat door de
uittreding van Frankrijk en de daar-
door noodzakelijk geworden verplaat-
I sing van de militaire commando's,
1 een geografische scheiding ontstaat
tussen deze commando's en de zetel
van de NAVO-raad te Parijs. Zij
achten het belang van een huisves
ting op niet te grote afstand van el
kaar ..onweerlegbaar" en hebben
daarom besloten, hoewel president
De Gaulle de NAVO-raad niet uit
wijst, niettemin het vraagstuk van
afzonderlijke staven voor landmacht,
luchtmacht cn de geïntegreerde
strijdkrachten in midden-Europa tot
één commando worden samengesmol
ten;
de opdracht aan de secretaris-ge
neraal om samen met de regerin
gen van België, Nederland, Luxem
burg en West-Duilsland gegevens te
verzamelen op basis waarvan een
nieuwe plaats van vestiging voor dit
vereenvoudigde stafkwartier „als een
zaak van het hoogste belang" gevon
den kan worden;
verhuizing van het NAVO-defen-
siecollege uit Parijs naar Italië;
opheffing van de „standing group"
in Washington.
James Meredith, de eerste neger
die (in 1962) werd ingeschreven aan
de universiteit van Mississippi, is
fisteren in Hernando, in dezelfde
staat, gewond toen er op hem -werd
geschoten tijdens een mars van
Memphis naar Jackson. De bedoe
ling van de mars was de negers in
1 et zuiden een hart onder de riem
te steken en hen te bewegen zich
in het kiesregister te laten Inschrij-
Iven De toestand van Meredith werd
I (.bevredigend" genoemd. Een zekere
Norvell, een blanke die in Memphis
woont, heeft tegenover de politie be
kend, dat hij de aanslag heeft ge-
pleegd.
De 32-jarige Meredith, die in dc
l<»op van de zondag uit New York in
Memphis was aangekomen, had op
een persconferentie verklaard, dat
WEERBERICHT
Rustig weer
Het KNMI in De Bilt verwacht van
heden- tot morgenavond: Nu en dan
opklaringen en op de meeste plaat
sen droog weer. Zwakke wind en on
geveer dezelfde temperaturen als
vandaag.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
8 JUNI
Zon op: 04.22 uur; onder: 20.57 u.
Maan op: 00.45 uur; onder: 08.55
uur.
Hoogwater in Katwijk te 06.07 en
18.52 uur. Laagwater te 02.13 en
14.12 uur.
nummer bestaat uit 16 pagina's
hij besloten had risico te
den door terug te keren naar zijn
geboortestaat Missisippi zonder bege
leid te worden door federale agen
ten. Toen hij nog aan de universi
teit van Mississippi studeerde stond
hij steeds onder bewaking. Meredith
werd getroffen door verscheidene
schoten, die uit een hinderlaag op
hem werden afgevuurd. Hij werd in
de rug en in de benen geraakt-
President Johnson heeft vanuit
Texas onmiddellijk opdracht ge
geven aan de minister van Justitie
Katzenbach geen mogelijkheid on
gebruikt te laten om de dader of
daders van de aanslag voor de rech
ter te brengen. Johnson was door
Katzenbach over het gebeurde per
telefoon ingelicht. In een verkla
ring zei Johnson, dat iedere verstan
dige Amerikaan deze gewelddaad be
treurt.
Vice-president Hubert H. Hum
phrey heelt een verklaring uitgege
ven waarin staat: „Het Amerikaan
se volk is verbijsterd door de wrede
en zinneloze moordaanslag op James
Meredith. Dit brengt schande over
de gehele natie. De persoon, die zich
aan deze schandelijke daad heeft
schuldig gemaakt, dient onmiddel
lijk voor het gerecht gebracht te
worden. Wij moeten blijven streven
naar de opbouw van een maatschap
pij waarin iedere Amerikaan vrije
lijk en zonder vrees alle rechten en
privileges van het burgerschap kan
uitoefenen".
Nog meer
aanvoer
warme lucht
(Van onze weerkundige
medewerker)
Van de Duitse meteoroloog d.
Kunze uit Bad.-Kreuznacht onivinge
wij vorige maand een weersve.
wachting op langere termijn. D
voorspelling löas rooi Wesl-Europ
gunstig, want. dr Kunze verwacht
deze zomer een zich geregeld uit
breiden van het Azuren-hogedruk-
gebied via de Goll van Bisce je naar
west- en cent) aal-Fur opa. Nu is de
zomer, die op 1 juni meteorologisch
begon, nog meen één week onder
weg, zodat, er nog veel kan veran
deren, maat deze week liet zich een
situatie zien zoals voorspeld. Hoge-
dmkgebieden blijven zich van de
Azoren via Frankrijk naar midden-
Europa uitbreiden, met. ook in ons
land weer aanvoer van warmere
lucht. De oceaandepressies kunnen
daarbij ons land niet of nauwelijks
bereiken, zodat de droogte voorlopig
blijft voortduren.
Stoker in café
doodgeschoten
'spondent)
Een aantal in café Pleinz-cht aan
het Kadijksplein in Amsterdam
afgevuurde pistoolschoten maekte
vannacht een eind aan liet leven j
van de 33-jarige in Willemstad op
Curaqao geboren stoker Donald W.
Marris. Zii werden afgevuurd door I
zijn 40-jarige landgenoot. Tussen de j
twee broeide reeds lang een vete. De
dader een zeeman meldde zich
kort na de aanslag in een taxi op
het hoofdbureau van politie.
Omstreeks tien uur kwam de da-
der het cafe binnen Hij praatte
even met Donald Martis. Zonder dat
er enige aanleiding aanwezig scheen
trok hij vervolgens een pistool. Van
een afstand van nog geen meter
vuurde hij drie schoten af op Martis,
die aan de bar zat. Deze werd door
twee van de drie kogels in het ach
terhoofd getroffen en stortte bloe
dend op de vloer. De dader rende
hierop het café uit. In de loop van
de nacht, overleed zijn slachtoffer in
het Wilhelmina Gasthuis.
In het café. dat eigendom is van
de oud-bokser Nelis Oostrum vond
de politie later drie patroonhulzen.
In het pistool bleken nog twee pa
tronen te zitten. De dader en zijn
slachtclfer kwamen vaker in het ca
fé. Gisteravond waren zij er ook Te
gen tien uur ging de zeeman echter
weg, kennelijk om het postool le ha
len, waarmee hij even later zijn aan
slag zou plegen. Hij verbleef sinds
12 mei in Amsterdam en logeerde in
het in de omgeving van het café
gelegen zeemanshuis.
Volgens de barkeeper, die toen de
eman zijn pistool trok nog net op
zü kon springen, hadden de twee
geen ruzie gehad. Bij verhooi dooi
de politie kwam echter aan het licht,
dat de dader reeds lang een vete
met Martis had. Enige tijd geleden
deze hem mishandeld hebben.
een nieuwe plaats van vestiging al
vast in studie te nemen. Tijdens een
speciale vergadering van de 14, die
in oktober, hoogstwaarschijnlijk
weer in Brussel zal worden gehou
den zal deze kwestie dan verder
worden besproken.
Uit deze laatste afspraak proeven
waarnemers het compromis, dat in
de door minister Luns uiterst moei
lijk genoemde materie van de je
gens Frankrijk aan te nemen hou
ding tot stand is gekomen. Bekend
was, dat een aantal landen, waar
onder Nederland en Italië, voorstan
ders waren van een harde lijn je
gens president De Gaulle en derhalve
een radicale verwijdering van de
NAVO uit Parijs voorstenden. Aan-
dere landen, met name Canada, voel
den meer vcor een afwachtende hou
ding ten einde langs de zachte lijn een
j maximum aan medewerking van de
Fransen te behouden. Het stand-
i punt van de Verenigde Staten in de-
I ze is de laatste weken niet erg dui-
j delyk geworden en kan op grond van
tegenstrijdige uitspraken het beste
i als tweeslachtig worden omschreven.
Vervolg op pag. 2
Stad in Honduras
weggevaagd
De stad San Safael in west-Hon
duras (midden-Amerika) is zondag
avond tijdens een hevig noodweer
vrijwel weggevaagd, zo meldde het
Amerikaanse Weerkundig bureau
gisteren. Het heeft een bericht ont
vangen van de Hondurese weerkun
dige dienst, waarin van drieenzeven
tig doden wordt gesproken.
„San Rafael is nagenoeg verdwe
nen", aldus een boodschap uit Teg
cigalpa, de Hondurese hoofdstad De
meeste slachtoffers zcir'en rijn ge
vallen door het buiten haar oevers
treden van de rivier de Namas'gue.
Er wordt meer regen voorspeld
0G0 gelanceerd
Van Kaap Kennedy is gisierav- nd
de satelliet Ogo-ITI (Orbiting Geo
physical Observatry) gel-nceerd. De
satelliet moet in een sterk ellipti
sche baan om de aarde komen De
verste afstand tot de rare'e in et
121.000 km bedragen de kcrfr.i e 230.
Men hoopt dat de 510 kilo zware
satelliet, die de vorm van ccn water
juffer heeft, gegevens zal -er.strek
ken die kunnen bijdragen tot te uit
werking van een systeem t"i voor
spelling van het ontreden rm zon
nevlammen (protuberarie) rot nu
toe kan men slechts drie dagfn van
tevoren dit verschijnsel voorspellen
Men verwacht dat men mede op
grond van de gegevens van dc sa
telliet, minstens vier weken van 'e-
voren die voorspelling kan doen Het
gaat hier om gevaarlijke stromen
radioactieve deeltjes, afkomstig van
de zon. De eerste retour-vlucht naar
de maan zal. naar verwacht wordt,
acht dagen duren. De gegevens van
de satelliet zullen dan ook kunnen
bijdragen tot het behoud van toe
komstige astronauten.
Met een fenomenale precisie zijn de ruimtevaarders Stafford
en Cernan gisteren in hun Gemini IX capsule geland op de At
lantische Oceaan, slechts drie kilometer van het doelwit en 7,2 km
vanaf het vliegdekschip Wasp, vanwaar men voor het eerst in
de geschiedenis van de Amerikaanse ruimtevaart met het blote
oog de daling van de capsule aan de oranje gestreepte parachute
kon waarnemen. Daarmee eindigde, om 14.57 uur Nederlandse
tijd, een vlucht van ruim 45 omwentelingen om de aarde in 72 uur
en 21 minuten waarin 1.920.000 kilometer werd afgelegd, drie
maal een ontmoeting met een onbemande raket tot stand werd
gebracht zonder deze evenwel te enteren, en Cernan een record
ruimtewandeling van twee uur en vijf minuten maakte. Dat waren
de hoogtepunten van een overigens met tegenslagen overladen
vlucht die duidelijk aantoonde, dat er nog veel zal moeten gebeu
ren voordat men met een redelijke kans op slagen, een menselijke
vlucht naar de m >n kan ondernemen.
Filmopnamen
uit de ruimte
vanavond op
televisie
Stafford en Cernan werden 54 mi
nuten na de landing op het water,
in hun cabine aan boord van de Wasp
gehesen, waar zij na een uitbundig
welkom, een eerste medische controle
ondergingen. Nog gisteravond wer
den zij in twee vliegtuigen naar Kaap
Kennedy gevlogen, vanwaar zij vrij
dag vorige week waren gelanceerd
Daar volgen nieuwe controles en daar
stellen zij een uitvoerig rapport over
hun belevenissen op terwijl de film
opnamen en foto's worden ontwik
keld. Vrijdag a.s. zullen de ruimte
vaarders in Houston een persconfe
rentie geven, waarin zij uitvoerig over
hun ruimte-avonturen vertellen. Tot
dat ogenblik zullen slechts spaarzaam
gegevens over de vlucht worden vrij
gegeven. Films en foto's zullen eer
der worden vrijgegeven. Hedenavond
om l-wart voor zeven brengt in ons
land de NTS filmopnamen uit de
ruimte op het eerste TV-net. die via
de communicatie-satelliet Early Bird
naar Europa worden gezonden.
Werk volgens
het hoekje
De landingsmanoeuvre was een
voorbeeld van werk-volgens-het-
St af ford (rechts) en Cernan
lan boord van het vliegdekschip
Wasp, gezeten op hun geborgen
-uimtecabine waarin zij drie et
malen rond de aarde hebben ge
vlogen Staf fora maakte zich
kennelijk zorgen over zijn baard.
boekje. De remraketten werden
14.26 uur Nederlandse tijd in werking
gesteld toen de Gemini op 257 km
hoogte over de Grote Oceaan schoot
boven de equator en iets ten westen
van de datumgrens. De snelheid
de capsule werd daardoor van 28.000
tot 27.500 km per uur gereduceerd,
hetgeen voldoende was om een val
lende glijvlucht in te zetten. De af
remming geschiedde verder door de
wrijving van de lucht op lagere
hoogte, welke wrijving de tempera
tuur geleidelijk deed oplopen en de
baan verder naar de aarde afboog
Gedurende deze terugkeer in de
dampkring pleegt een „radiostilte" op
te treden wanneer de door warmte
geïoniseerde luchtlaag om de cap
sule radiocontact onmogelijk maakt.
Ditmaal duurde deze radiostilte, toen
de temperatuur van de buitenmantel
van de Gemini tot 1670 graden
opgelopen, slechts vier minuten, kor
ter dan ooit tevoren. Even later ont
plooiden zich de eerste en de hoofd
parachute, waaraan de Gemini on
14.57 uur in zee daalde.
t veel sneeuw
i is de spoorweg over de Furka-
pas bij Ziirich voor het eerst dit
I jaar weer in gebruik genomen
De sneeuwwallen hebben nog
een hoogte van negen meter. De
snoorlijn vormt een belangrijke
j Zwitserse noord-zuid-verbin~
Niet door de
schoorsteen
Commandant Hartley van de Wasp,
die ook Schirra en Stafford oppikte
na de vlucht met de Gemini VI in
december, was enthousiast over de
precisie van de landing, die nog ver
beterd werd doordat de wind uit de
goede hoek woei om de parachute
nog verder in de richting van de
Wasp te drijven. Hartley zei zijn schip
niet te dicht bij het doelwit te heb
ben willen stationeren voor het ge
val Stafford zijn dreigement zou uit
voeren om ..recht door de schoor
steen" te landen in de ziekenboeg,
waar ze dan meteen met de medi
sche controle zouden kunnen begin-
Ruimte-dump
no» rijker
De Amerikaanse dump van ruim
tevaartuitrustingsstukken in een baan
om de aarde blijkt nog wat meer ver
rijkt te zijn. Niet alleen draaien nu
een handschoen van White en een
ongebruikt ruimteransel om de aarde,
ook nog een filmcassette en een lens.
Cernan vertelde dat zij de capsule
uit zweefden toen hij er in terug
keerde. H\j had er nog naar gegre
pen. maar ze niet te pakken kunnen
krijgen Hij voelde er weinig voor ze
in de ruimte achterna te gaan nu hij
zich net weer in zijn cabine had ge
worsteld.
Vol?ende vluchten
Intussen bereidt het Amerikaanse
bureau voor lucht- en ruimtevaart
Nasa reeds de volgpnde Geminivluch-
ten voor: nummei 10 op 18 juli. num
mer 11 in september en nummer 12
in november. Daarmee wordt het
Geminiprogramma afgesloten. Daar
na begint het orogramma met de
driemans Apollocnpsule waarmee
men uiteindrittk voor het eind van
dit decennium een bemande vlucht
naar de maan hoopt te maken.
De Nederlandse reders hebben be
sloten hun zogenaamde opvangprij-
zen voor maatjesharing te verlagen
met honderd gulden per kantje. Voor
de consument betekent dit, dat de
haring ongeveer tien cent per stuk
goedkoper kan worden.
Wordt broodprijs
weer verhoogd?
Goedkeuring van de nieuwe col
lectieve arbeidsovereenkomst voor
het bakkersbedrijf zal vrijwel zeker
repercussies hebben voor de brood
prijs. Deze verwachting heeft de
heer J. F. van der Aar. waarnemend
secretaris van de algemene bedrijfs-
bond voedings- en genotmiddelen,
gistermiddag uitgesproken op het
driejaarlijkse congres van deze
NW-bond in Amsterdam. De heer
Van der Aar zei, dat daarover te
zijner tijd nog wel in de bakkerij-
stichting zal worden gesproken. In
middels wachten de bakkers wel met
groot ongeduld op de goedkeuring
van hun c.a.o., waarvoor Rijksbe
middelaars de rode lamp hebben ge
hesen in verband met de loonkosten
stijging van 13 14 procent voor
het binnendienstpersoneel.
Uit het Leidsch Dagblad van
6 juni 1866: X
Te Presburg leeft een vrouw, 2
die 1U8 jaren oud is. Diezelfde X
vrouw verhaalde dezer dagen R
dat zij zich nog zeer goed weet
te herinneren, dat nu juist 100
den 2
i juni streng koud was en
straten nog met sneeuw bedekt
waren.
(Officieel nieuwsVergade-
ring van den Gemeenteraad
j van Leyden, op donderdag
7 juni 1S66, 's middags te twee
uren Onderwerpen: o.a. If
voordragt tot den openbaren
verkoop van het uurwerk en
van de klok der voormalige
Witte^poort. u